29 Nisan 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

G—VAKIT 29 NISAN 1939 Hitlerin nutku Son ayımn tarihi hâdiselı playı bu cevap ehemmi çaktır. , Politika hayatmma girelidenbe- vi Alman milletinin hürriyeti 28 (AA.) — Bugün i ola. verdiği teminatı ib dirmiştir medim, Memleketimizin poli. tik ve iktısadi istiklâli için çalış. trm ve buna çalışırken hiç bir za, man başka milletlerin hakların: tiğneyecek bir adım atmadım. Harp zamanında ve harpten | sonra daima milletim için doğru ve müsavat esası dahilinde ku - rulmuş bi ün teminini İste. dim. Alman milleti aleyhinde bir sulh olduğu zaman siyaset adam. ları neden itiraz etmediler? Ne. den uzün sen yaşamağa alışmış milletleri biri birlerinden ayırdılar. En ufak ik- Hsedi ihtiyaçları nazarı itibara almadan neler yapmadılar! Mesuliyet demokrat sulh dik - tatörlerinin omuzlarındadır. Al manya bugün demikrasilerin ta. kındıkları vaziyet karşısında çe, kinmiyecek, korkmıyacaktır.,, “BAŞKALARININ SÖZİLE HA- REKET ETMİYECEĞİZ., ler bundan sonra Yahudi meselesine temas e ihtilâlinin bir Yahuı duğuna işaret ettiklen sonda sö. züne şöyle devam etmiştir: — Demokrat' sulh diktatörle. rinin yıkmak istedikleri, müstem lekelerini elinden alıp iktısadi vaziyetini altüst ettikleri bir mil leti yepyeni bir devlet olarak di. rilttik. .| Simdi Avrupa devletleri ara . |sında Mütekabil bir hürmet ve Şanlaşma Üzerine kurulmuş bir muvazeneden bahsediliyor. Alman milleti başkalarının sö. zile hareket etmiyecektir, Dahi . t ve harici siyaset bakımından | kömsehin- emirlerile harekaı et- | miyeteğiz. “Sar'ın Almanyaya avdeti Al- manya ile F: arasındaki zi meselelerin etmi tir.,, 1 — Dantsiğ'in Almanyaya ter. kedilmesi, 2 — Hariciyemiz memleket i amile hi m- tiyazından müstelid olmak şartile “koridor,. dan geçecek bir Alman etomobil yolu ve şimendifer hattı inşası, 3 — Dantzig'de Poolnyanın ik. tısadi baklarının tanımması ve arazida serbest bir Polonya lima. tit ihdası, 4 — Alman - Leh h kati tahdidinin tanınmatı, 5 — 25 senelik bir ademi-teca. vüz misakı akdedilmesi, 6 — Polonya ve Macaristanın | Stovak devletine verilen garantiye iştiraklerinin kabulü yanın Slovakya Üüzerindeki hâki- miyetini terkettiği münasını ta. zammun eder, bu tlarının Polonya, aşağıdaki mukabil tek liflerde bulunmuş! 1 — Milletler cemiyeti kömüserinin Dantzig'den geri alın ması, 2 — Koridordan yapılacak nak. liyat için kolaylık gösterilmesi, Hitler, Polonyanın İngiültereye karşı giriştiği taahhütlerin 1934 tarihli Alman - Leh j! bili telif olmadığını il Hitler, beynelmilel bir rans fikrini reddettiğini beyan €. derek demiştir ki “Almanya, kendisini bir mahke. me huzuruna çıkarmış gibi göste. recek olan beynelmilel bir kon(: ranvd hiçbir zaman iştirak ceksir. Fakat Ruzveltin zikrettiği devletderden her birine garanti wermeğe hazırım, Şu şartla ki, bu devletler, bu garantiyi doğrudan doğruyatAlmanyadan ve her dev- letin arzu ettiği müddet için mü. tekabiliyet esasına mi rak istemelidir! konfe- Sar'ın Almanyaya ilhakından sonra Franaa jle artık hiçbir top söylemiştim ve bunun böyle oldu. unu tekrar söylüyorum, KÜÇÜK DEVLETLERİN CEVAPLARI Küçük memleketlerden sorduk. Hiç biri Almanlar tarafından tehdit edildiklerini söylememiş . lerdir. Bu memleketlerin istiklâ. Pli tehlike altında değildir. Macarlar, Yugoslavlar esasen bizim — komşularımızdır, onlar hakkında bütün bunları söyleme- ğe dahi hacet yoktur, Romanya ile de esasen anlaş . miış bulunıı)_'nr'n.. YAPTIKLARIM Benim en büyük hayat idea - m şudur: Vaktinde parçalanmış lan Alman birliğini yeniden te. is etmek, milletimi istedim. Ve istediğ , | Bundan sonra milli topladım ve ekseriyetle bütün Almanlar Ansehluas'u kabul et . tiler, Bunu müteakip cenebiler elin- de bulunan Almanların istikba! le mesşgul olduk. Bizi bir eşkiya haline sokup şuraya burn:ya Baldırmış gibi gös termek istiyorlar. Halbuki Çoko. Slovakya bizlm memleketimizle ı_ılmım dahil olduğunu söylemiş| bolgevik arasında bir köprü idi. tir. Onlar bize karşı, emniyetimize Hitler, bundan şonra, Alman — | karşı silâhlandırılmış bir t2hlike Japon müna tleri “istikra. | idiler. Biz bilâkis orta Avrupay: bahsetmiş ve şöyle dc-mş- birleştirmek istedik, | İngiltere ve Fransa, İtalya ve , İtalya ve Japonya| Almanyanın $ ye kadar yap, arasındaki teşrikimesal, kakiki bir tıklarına katiyen itiraz edemez. medeniyetin ve dünyada nizam ve | ler. Etmiye hakları yoktur. Çün- kü onlar tatmin edilmiş millet . lerdir. Bizler ise kürrelarz Üüze. rinde yaşamak hakkını istiyorur SEFERBERLİK YAPMADIK — Amerika Cumhurreisi Ruz- | — Alman seferberliği diye yalan vcıL MkA ; şabama mahsus garip | söyleniliyor. Almanya geçen se. * gönderdi. Bu telgraf | ne de bir tek insan seferber et. “aör fetimaa cçağırma. | medi. Bo sulhperverane muvaf - 'erdlm. Alman halkı. ; lip cevabımr ona gö. fistedim . ola. ler... İngiliz — Alman deniz itilâfla. tının feshi hakkında Hitler şöyle demişti: “Ingiliz — Alman deniz | y rının dayandığı şartların, İngiliz matbuatının ve İngiliz makamları nin Almanyaya karşı ittihaz ettik leri tarzı hareket neticesinde uzak 1 bugün İngil- iki 'nctın: bildirdim. Bu fe. izzetinefis mese, lesidir. Bununla beraber, İagiltere ile bir get kalmıyacağı Hitler, Alman — Leh itilâfları. nın da feshedildiğini bildirmiştir. Müumalleyh, 1934 ik müteber olmadiğı ya hükümetine bildirdi miştir. Hitler, İtalya ile Almanyayı birleştiren bağların çözülemiyece. ğini kaydettikten sonra İtalyanın Arnavutluktaki harektini tas ederek burasının İtalyanın hayati iş Berlin, 28 — lan Rayştağ to Titlet bugün açı. lantısında ez. lar bizden nefret ediyorlar, bizi il. |elde etmekten başka bir şey dü. | denberi beraber | v rak' davamız olmadığını evvelce | | den | meselesini parmaklarına dolaya- " rak dünyayı kı amak isti. yenler bunu harp sebebi yapm k rlar.,, Avrupa sulhü için zey .tek zaruret Danzi, sini demokratların d nal yapıla ne göre nasıl olsa sosyalizmin ğidir ve Dan. | yı mesuül o Koridor has olan | zig meselesinden do! lan Almanlar değildi: Almanyanın ttendişine yoludur. Danziz larak Almanya; tir. Yüzde yirmi baş nisbe Polonyalı ile meskün olan dor Almanlara altttir. Danziğe giden bir yol mukabi . linde Polonyalılara yirmi beş nelik pakt teklif ettik Polony: İkümeti bunu reddetti, Danzig hiç bir zaman Leh ol. mıyaca'ttır. Ben vaziyetimi de . | Şiştirecek Emir Abdullahın oğlu Emir Naip h (Baş tarafı 1 ncide) Şam, 28 (AA.) — Maverayı Erdün Emiri Abdullah Hazertle- rinin staj yapmak için Ankaraya | | gikmekte üzere bugün Şama uğ- rayan oğulları Emir Naip Hazret. leri Suriye hududuna geldiği da.| kikadan itibaren her geç yerde pek parlak surette — istikbal edil. miştir. Şam şehzi bugün tarihi ve gö- ülmemiş bir gün yaşamıştır. Şeh medhalinden otele kadar 7 da- kikadan ibaret olan mesafe erkek, kadın, çoluk çocuk onbialerce hal. kın izdihamından ve mütemadi al. kışlarından dolayı ancak bir bu. çuk saatte katedilebilmiştir. Karşılayıcıların büyük bir kıs- mı at üzerinde ve ellerinde kı! olduğu halde bütün yol boyunda kasideler okumuşlardır. Bütün erkânı hükümet ve aske- rt müfrezeler istikbil merasimine iştirak etmişlerdir. Öğle yemeğini maiyetlerile bir. likte Reicisumhurun nezdinde ye. mişlerdir. Akşam yemeğinde PFransa fev. kalâde komiserinin davetlisi ola- caktır. Emit Hazretleri yarın sâbah Halep yolu ile Şamdan hareket edecektir. Amerika, Japonyayı mihverden ayıra- cak mı? (Başlarafı ? inclde) Japonya'ya karşı *tehidkâr” bir bitaraflık mu - ıRfaza etmekle beraber Rom: Berlin mihrerine karşı göste. merikanın İrecekleri mukavamette Fransa ve İngiltere'ye her türlü maddi yardımda bulunmasına medar olacaktır. Vaşington, 28 (A.A.) -- Ayan. dan Pittman, Rela'cumhura 10 gün evvelinden kongreyi haber. retmok şarfile Japonya'ya karşı ticarl takyidat lıfıvmsk n 4P karar su. k selihiyetini ve cti tevdi etmiştir, Ka Fetinda 8 devlet mu- hedesini imza oden devletler - #*eyb Buğgüşir en biri bu mu, olarak Amerika'lı vetandas'a . ten başka bir gey değildir. Yu.|da nümayişler yapmışlardır. lârıt hayatını tehlikeye d lüğü veya Amerikablara ve lan hakları ve İm? , Relsicur nacak tedhi:'e fakıyetleri kıskanan demokrat .|t Moyıs 1939 könüreye bildi voklli Şükrü Sa .İye vekâleti umüm! kâtibi Nu. ve Sövyet büyük elçiliği er ı t ya avdet edecek . resmini Potemkın Ankarade ıı r birliği Ha ı_vo vinl ekselans Potemkin bu! abah ekprese Komiser| husus! mış olan coğlu, harici- man Menemencioğlu, vekâl ad hariciye . müdürü Fu. Ankara Vali , mer, ve emniyet di. ti teşrifat kex kumandanı rektörü ve Çin masi anmıstır. Mu - eşlarını #elâm an ka çalmış, bir askeri kıta ifa etmiştir. Ekselâns PoLeimkir, gardaki | husua! salonda kendilerini kar- an vezat ldet gö. rüştükten gonra yet sofaretine Ankara, 28 (A A.) Hariciye Komiser mua Potemkin saat on getleumhur köşk defteri mahsusu im teakiben hariciya v Saracoğlunu Refik $ tir, Harlelye Vekti! bu ziyareti bizzat ziyaret etmek, Başvekil |Doktor Refik Saydam da kart! brirakmak suret iade etmiş- lerdir. Saat 13'de Harlelyeo — Veklll Şükrü Saracofla tarafından mi.! sarir D. Potemkin şerefine A, nadolu kulübünde bir yemek ve. rilmiş ve bu fette Dahiliye Vekili Falk Öztrak, muhaberat ve münakalât vekili Ali Çetin kaya, Hariciye VekâAleti va Sov- t sefaretl erkâzı hazır bulun. muşlardır. * il Y'ılxı acet etmiş ' Yugoslauyauın vazlyeti (Buş tarafı 1 ncide) arazi meselesinde müzahareti, ni, hiç olmazsa bitaraflığını te. min etmek istiyorlar. Daha doğrusu Yugoslavyanın mülki tamamiyetine riayet için temi, nat vermeğe mukabil Rumanya- nın paylaşılması hareketine doğ rudan doğruya, yahud. dolayı. İsiyle Yugoslavyadan yardım bekliyorlar. Yugoslavlar ihti. mal ki açıktan açığa ifade edil. miyen bu plânı hiç şüphesiz 1- | talyanların ve Almanların hal ve tavırlarından anlıyorlar rtl işte projenin bu kısmıma karsı | mütereddid buunuyorlar, Bor- lin . Roma mihverine tamamen İlltihak etmenin bu netâcesi kar. şçısında: “Yugoslavya — Balkan Antantma sadakatini muhafaza ediyor,, demek lüzumunu hisse, dyorlar. Hakikat halde Yugoslavya- nmm Roma ve Berlinden gelen bu iki parçalı tekliften birini kabul ve Lasvib etmekte no ka- dar haklı ise ikincisine karşı mütereddid bulunmakta, hattâ | ved kararı vermekte o kadar haklıdır, Zira Macaristan vası. tasile Rumanya üzerine yapıla. cak taarruzun neticesi zahirde |bile hakikatte tamamile zarar. lğlır. Yugoslavya de Rumanya yı biribirinden ayırmak ancak Balkan Antantını parçalamak ve ondan sonra her bir Balkan- İt rolünü ayrı ayrı yere vurmak |maksadile kurulmuş bir tertipr | goslavyanın böyle Plr - tertibe fâlet olması ancak mill iistika, yazleri kal. ni Berlin - Roma mihverinin (rılmanın 1 takdird) .xmı-ııh Ne bü elne teslim etmesiyle kabil ola-|setmişlerdir. ön bazi|bilir. Sonra Balkan antantı fik-|kan 1 Zik “İri bu antanta dahi olan mem.'memleketlerde hükümete ge- ur alı (eketlerde bütün halk tabakala.'çen heyetlerin bu umumi ka- oön gilm evsellyr arasına işlemiş, yerleşmiş ve'naat hilâfina hareket etmeleri cektir. Kanın (kökleşmiş bir. kanaattır; nite. kolay bir iş doğildir. Öyle sa- n Stibaren biriktm Yugoslavya Hariciye Nazı-nryoruz ki hâdiselerin inkişafı | lan cihet şudur, ki | enaleyh, Yugoslayya için kârlı gösterilse ü Komşumuz Bulgaristanda "Bir Balkan Bir Balkan Bloku teşkili fik yazları Bulgar matbuatında akis Bulgar gazeteleri Balkan memle rında bu memleketleri kurtaracak yascti olacağını söylemektedir. Gazetemiz başmuharirrinin zılarla, diğer gazetelerde ton za gazetelerine nakledilmektedir. Bulgar Başvekili Gospodin encümenindeki izahatından sonra Bulgaristan, den hiç birine bağlanıp iltihak et dan olan taleplerini sulh ve anlaş dir. Romanya ile Bulgaristan ara mazlığa bir çareihal bulunmasını gazetesi, Bulgaristanın komşula güzetesi de bir başmakalesinde Bal teşkilini muvafık bulmaktadır. Bul göre, bu makalenin Bulgar hükü 41 itibariyle ehemmiyeti âşikârcır. cüme ederek aşağıya koyuyoruz: 24 târihli Mir gazetesinin baş.| makalesinden: Balkan miülletlerinin büyük ve yüksek menfaati memleketlerinde. ! kı serbesti ve nimetleri kendileri muhafaza edebilmektir. Bina. Balkanlılar — anlaşarak, yakınlaşarak, birleşmelidir. Teşkil ledilecek Balkan Bloku büyük dev İJetler yahut gruplardan birinin a. leyhinde olacak değil yasi ve iktısadi temell kurulacaktır. Bundan sonra müş. tereken takip edilerek siyaset her birinin siyasi ve iktısadi menfaat. lerini koruyacaktır. Her yere kar. Şt halisane olarak güdülecek böy- le bir siyasetle, Balkanlı milletler âri sokulmak lara mani olunacak ve Balkanlar. da üstünlük iddiasının önüne ge- çilecektir. Dediğimiz şekilde teşekkül edi- lebilecek bir Balkan bloku yalnız Balkanlarda değil, bütün Avrüpa- da da sulh garantisi olacaktır. Balkanlılar arasımda teşkil edi- lecek böyle bir blokun Balkan mil. TİNi sryanet ve ÂAvrupa sulhu için olan ehemmiyeti Sşikândır. Fakat, bu blok ne için olmuyor? Olması için önüne geçilemi; vı-cek maniler mi var? İki tü labilir. İktısadi.. ve siyasi.. Dünya ve Avrupa devletleriy. le olan ticari ve iktısadi münase- batını Balkanlı devletler ayrı, ay- rı tanzime çalıştıkça iktısadi ma. niler hakikat olarak devam ede. cektir. İktısadi maniaların ortadan kal. kabilmesi için, Balkanlılar, umu- mi menfaatlarını gözönüne alarak, iktısadi münasebetlerini elbirliği- le tanzim etmelidir. Ecnebi pazarlar Balkanilı millet. lerin istihsalâtına 1âzrmsa, veya. istenen nifak. Maçekin Başvekil olacağı söyleniyor Belgrat, (Hususi) — Hırratlarla, Sırplar arasında 20 senedir devam edip duran anlaşmazlığa nihayet ve, rilmiştir. Hırvatlar eri dökler Ma, çekle Başvekil Syetkoviç — Zağrepte bir Mtlâfname İmzalamışlardır. Dok, lor Maçex Prens Pol tarafından ka, bul edildikten sonra pazar gü. nü Hırrat mebuslarını topliyarak ili. lâfnamenin metnini bildirecektir. Me usların taşvibinden — sonra İlilâfna, neşrolunacaktır. Yeni teşkil edi, lecek mühtelit kabine anlaşmayı fat, bik sahasına koyacaktır. Hirvatlar, nazır yeni kabineye gire, tebi ihtimal doktor Maçek olsaktır. lav entellektüellerinden mürek. keb bir kalabalık Belgrad- | Bitaraflık namı altında olsa bile Balkan Antantından ay. tehlikesinden bah. Bunnu için Bal. Antantına — dahil olan bloku teş "kili mümkün görülüyo rini ortaya atan lerini yapmıştır. Hemen — bülü ketlerine tahsis ettikleri yazl siyasetin, müşterek Ballcanlılar gazetelerii Balkanlara dair yazdığı b manda basılan mekalcler Bu Köseivanofun parlâmento haridi gazetelerin neşriyatından n harici siyasetinde büyük devlel memek niyetindedir ve Rom ma yoliyle is'af etmek arzusun? sında 20 yıldır devam ecen ani Bulgar bükümetâi rından — bzl yazıyor. kan milletleri arazında gar matbuatında sansör oldu; metinin de fikrine tercüman ol Bu itibarla, makaleyi aynen V organı ir hut, Balkanlı milletleri bi — pazarlarına milletlerin iktisadiyatırı şan Avrupa ve dünya p: önüne et siyaseti ile Tüzırsa, bal meani Ö Balkankı milletlerin mü bir iktısadi siyaseti ne şek ne süretle tat hi Bu dava, belki de kolay deği ama, asıl büyük Balpt milletlerinin istiklâl ve yetini müdafaa cdecek ©! kan bloku teşkili hedefline V bilmek uğrunda, bu türlü maf ların önüne geçilmesi mümlü dür. Balkan Blokunun teşkiline olan bakiki sebepler Yalnız bu siyasi scbcoıcr ne dir?.. isası — olan hakkuk etmiş olması göstel tir, ki bu pakta dahil Ball milletler arasında siyasi baki dan bir anlaşmazlık yoktur. Jarında arazi meseleleri hallü de, Bi lerden bazılariyle — halledilm€ |meselesi olan ve Balkan pal dan dışarda kalan Balkanlı & Bulgaristandır. Tam bir Balkanlılar anlaşt ve Balkan bloku teşkiline Bi ristana ait meseleler mani ol tadır. Fakat kurtarıcı ve u bir davanm tahakkukuna en; fan bu açık meseleler o kadâf korkunçtur?.. Doğrudan doj söylemeden, yalnız dünya atının neler söylediğini ettireceğiz, Herkes itiraf eti Nüyi muahedesi onun hukuk çiğnedi. Kesif ve temiz B larla meskün olan yerleri k0 aldı, ve denize serbest çıkı mahrum etti. Bütün dünya matbuatı, yalnız matbuat değil, yuksr't kiler işgal eden resmi ricak vamlı ve âdil bir sulhün çarelerini araştırırlı ristanın isteklerinde tatmit " |mesini muvafık buluyorlar. Feci bir şekilde haksızlığt | radığından itibaren, bugünt dar, sakin ve sabırlı haliyle lerinin haklılığıyla bekliyen garistan, dünya umumi cfki hissiyatını kazanmıştır. Demek oluyor, ki Bulga! alâkalandıran — hususların l“o iyilik yoliyle tahakkuku Uf yetle arzulanıyor. Balkan milletlerinin Iyitifi erişilmesi arzulanan, ve sulhuna faydalı olacak âdi vamlı bir vaziyetin Ball tessüsü kabil olabilecek VE vene siliddetlş mütedor olacak.'ye Markoviç'in Venediği ziyaret|bizim bua tahminimizi teyid c. kıskanıyorlar. Bu Çekoslovakya Ur. etmesi üzerine lerce Yugos. decektir. ASIM US zetle, izalesi mümkün olATı| kan blokunun teşkiline Tf gâne kakikt sebep de ortadt'ğ kacaktır, ki, bu blok, B& Balkan milletlerinin kakiki kılacaktır.,,