18 Nisan 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Taymisin bir başmakalesi Türkiye Yakınşark is- tikrarının anahtarıdır İngilizce Taymii gazetesi “Tür kiyenin rolü, “ve ikrar âmili,, i Berlevimmep altında güzel bir ma kale neşretmişti “Atatürkün ölümünden sonra Türkiyede bt ayrılık ve dağılma| başgöstereceğini sananlar bu zan | larını beyfude olduğunu görmüş lerdir. 24 saatten daha az bir za. man zarfında Atatürkün silâh ar kadaşı Milli Şef İsmet İnönü onun yerine geçmiş ve selefinin progrâ- İn esimi mını tâkip edeceğini Nâç Bedbinler, bunu dâ intiye— karşılayıp bir kaç gün daha ke.| hanetlerinde devam etmişlerse de, bu kehanetlerin hakikate zerre çe uyan tarafı çıkmamıştır. Türki” ye yine eski kuvvet ve yahdetin- de devâm etmektedir. İ Türkiyenin milli enerjileri he - men tamâmen, memleketin tekâ - | mülü üzerinde temerküz etmekte” dir, Harici siyasetine gelince, onun yegâne arzusu çizmiş olduğu te - rikki programin; haleldar etmek - sizin takibe imkân verecek uzun bir Avrupa sulküdür, Bu program tatsikt hususunda memleketin zengin tabii servetle- rinden çek kuvvet alıyor. Her şey den evvel Türkiye kendi kenilini Desliyecek vaziyettedir. Keza sanayi ham maddeleri de bilkuvve kendisine kifayet edecek raddededir. Kömür ve kromdan yana zen - gin olduğu gibi şimdi, demir, bi. kır ve manganezi de, ticareti ya - pılabilecek mikdarda işlemeğe baş Tamıştır, İpeği, yünü vardır. Gerçi pet - rol istihsal edemiyorsa da Roman ya, Katkasıaı vu Tel petrni en haalrınm teşkil ettiği kavsin or - tasında bulunduğu cihetle bundan da erliişe etmiyor. Yalnız kauçuk ve tenekeye ihtiyacı vardır. Dahilen Türkiye derecesinde is tikrar peyda etmiş olan bir mem. | «ket, doğru bir harici siyaset ta” kip edecek mevkide demektir. 1933 denesindenberi, Türkiye Balkan paktının ileri gelen bir uz- vını v4 1937 senesindenberi de Irak, İran, Afganistanla akdetti. ği garbi Asya misakmın ruhunu teşkil etmektedir. Bu (itibarla (Araplar dahil olmasa dahi) Tür kiyeyi Yakınşarkta en ileri gelen | oüifuz ve kudret olarak mütalğa! etmek yerinde düşer. Fakat 1936 senesinde boğazları yeniden tâhkim etmek imkânım elde etmesindeki muvaffakıyet, Türkiyenin bu ittifaklardan elde ettiği beynelmilel ehemmiyeti bir müddet için gölgede bırakacak ka. dar ehemmiyetlidir, O sıralarda, Habeş ve italyan harbi Milletler Cemiyetinin boğazları garanti ede Miyeceği hakikatini ortaya koy - Muştu. Bilhassa Almanyanın Ren havzasını askerileştirmesinden sor Tâ gayri askeri mıntakaların uzun boylu öylece kalamıyacağı anla - sılıyordu. Türkiye o sırada davasını öyle bir ciddiyet ve isabetle ortaya koy du ki, kimsenin bir şey emeğe hakkı olamadı. Çanakkale ve Karadeniz boğaz A e diplomatik ve stratejik nufuzunu .lenirö mukavelena. tsi ahkimına göre, boğazlardan geçecek bütün gemilerin geçiş tarzlarını murakabe hâkkı onun - dur, Bu itibarla Türkiyenin dostlu. ğu Akdeniz devletleri için fevka” Mide şayanı arzudur. Hele Kara - deniz devletleri için bilkuvve € - sastır, Bu boğazları tutan Türk ordu. lart İyi techiz edilmiş, şayan: iti- mat askerlerdir, Türkiyenin donanması da, sa - it Hmanlara sahiptir. ieket bu kadar kâkim ! | dilebilir. Gay üi j devlet adamının vi ii Içök şayan: şükran bir hâdisedir. | tir ere maliktir. Bu bakımdan rar İhrası ehermmi” yet etmesindenberi, herkesin onun dostluğunu aramasından daha ta bii ne olabilir? Türkiye dahili inkişaf hareket- le meşgul olduğu cihetle bir statüko devleti olarak telâkki e - i, herhangi bir hâ. diseden uzak durmaktır, Bu iti * barla istikrar verici bir âmildir. Komşuları üzerindeki nufuz ve te- siri de dikkate alınacak Olursa, Yakınşark istikrarının anahtarı mesabesindedir. Böyle bit mühim vaziyete sahip olan Türkiyeyi birinci #msf bir idare etmesi öç Türkiye olgün, nefsine itimat eder, dür, doğru ve sakin düşü - nür bir memleke' Bir Türk si. zi yeni fabrikasma gi ürecek olur | sa şöyle dediğini ; “. Bu henüz bir şey değil, On yirmi sene içinde bakın ne kadar daha iyi olacak.,, Garbi Avrupada bu kadar ileri: yi aklından geçiren nerede? Türkiyenin Akdenizdeki ehemmiyetli mevkii Dünkü posta ile gelen Deyli Herald gazetesinin diplomatik muhabiri V. N. Ever, İngiliz Baş vekili Çemberlaynin Yunanistan ve Romanyaya teminat veren kundan bahsederek şöyle diyor: nut Tahrandan Tahran, 17 (A.A.) — Bir kaç; gün sonra İran veliahdinin dü. günü dolayısiyle yapılacak gen. likler için şehir donatılmakta ve her tarafta zafer takları kurul - maktadır, İ Bepebi heyetlerden bir kaçta. si beklenmektedir. Heyet, dost memlekete Fransanın iyi temen. nilerini bildirecektir. Tahran, 17 (A.A.) —İranim. paratoriçesi ile Mısır kraliçesi, İ. ran veliahdi, prenses Fevziye dün “Mister Çemberlayn'in parlâmen toda bulunduğu beyanatta yalhiz İı sürpriz vardı. Bit, Rona: ya teminat verm kiye hakkında $: İememesi...,, ya AŞ, ile AL, bundan aa EE Mazak me a veli) diyor ki? “Türkiyeye gelince, İvaziyet hakikatte sarih- tir. Yunanistan garanti! edilince, Türkiye de ga- ranti edilmiş olur. Ve Türkiye, Yunanistan'a yapılacak bir hücuma, kendisine yapılmış bir hücum göziyle bakacak- tır. Fakat Türkiye ile yapılacak an - laşmanın tam sözleri ne olmak lâ zim geldiği henüz Ankara ile Lon dta arasında teati edilen telgraf - ların mevzuu halindedir. Mister Çemberlayn beyanatta bulunur - ken de, bu muhaberat, kat'i bir «5z söylemeği temin edecek neti. İceyi vermiş değildi. Bununla beraber, orta- da aslâ bir mesele yok-. tur. Türkiye Akdeniz. emniyeti sisteminde mev kiini alıyor. Hem de pek mühim olan mevkiini...” Emette Emet, (Hususi muhabirimizdei |) — Kütahya vilâye. tinin şirin kasaba * larından biri olan Emet, 3150 nüfus » ludur. Ahşap XöP « rüler ve arnavut kal dırımları arasndâ 762 evi ihtiva eden bu kasabada güzel içme suyu künkler- le iki kilofhetre mm: safeden nakledilmiştir. Belediye reisi Nazım Taner ve arkadaşları mütevazı bir bütçenin ahengi içinde çalışmaktadırlar. Kasabanın haritası ve plânr ha- JJ zırlanacaktır. Emette son zamanlarda elma, : 1500 kayısı, 1500 vişne, 175 3 öğleden sonta hususi trenle Tah. rana varmışlardır. Daha şafak i sökerken şehirde tavsif! imkân . *-" siz bir'şevk ve heyecan ve hum. | “lmalı bir faaliyet tee görülmekte idi. zran pitoresk bir manzara al. her tarafta bayraklar dal . galanıyor, zengin tezniyat umu. mi eytalığı çekiyor, bütün çeh. relerde sevinç eserleri görülüyor. İ du. Sevinçten taşan bir kalple mulattan evvel uyanmış olan bü. tün halk vellahdini karşılamak için sokaklara dökülmüş, herke. sin elinde istikbal programı bu. !lunuyordu. Alayın geçtiği bütün güzergâhta çiçek buketleriyle ta. lebe ve izciler yollarda, yeni ev. Jileri alkışlamak için memleketin her bucağından gelen ziyaretçi. lerle bir kat daha kesafet peyda eden ahalinin önünde dizlimişti. Finlandiya ve Norveç heyetleri İdün sabah gelmiş ve hariciye ba. kanlığının mümessilleri tarafın. dan selâmlanmışlardır. Gümrük ve İnhisarlar Vekili B. Rana Tarhaum başkanlığında 14 kişiden mürekkep bulunan Türk heyeti dün öğleden sonra 'Tahrana varmış ve hariciye na. zırı B. Alâm tarafından karşı. lanmıştır. Türkiye askeri heyeti de akşam üzeri Tahrana muva . salat etmiştir. Tahran, 17 (A.A.) — Anadolu İ ajansının hususi muhabiri bildi. le vakti Kazvin'e muva. ! | salat eden Türk heyeti Türkiye | faaliyet | | fidanile, 1500 kilo akala pamw” tevziatı yapılmıştır. Resimde tütün ve anason zeriyatında gayreti gö- rülen ziraat mualimi Hilmi Ere - nin yaptığı tevzlat esnasında halk tan bir grup görülmektedir, nesi gelmiştir. General Wey- dand'm riyasetindeki Fransız he. yetinin de bugün buraya gelme. | İğine geldi. Büyük Iran Veliahtının düğünü münase- betiyle Tahran şehri donatılıyor bir görünüş bilyük elçisi tarafmdan karşılan. miş ve saat 17 de Kemece'ye var- mıştır. Türk heyetinin, hariciye nazırı B. Alâm, kolordu kuman. danı Ahmedi ve teşrifat müdürü g dirmiş ve heyetin kendisini ken- 3 — VAKIT 18 NISAN 1939 Mektepler ara B. Foruhar ile mülökatları çok samimi olmuştur. .Nazır Âlâm, majeste Şehinşah ve İran hükü. meti nâmına heyete hoş geldiniz demiştir. Müteakiben yüksek zi. raat mektebinde çay içilmiş ve samimi hasbihalde bulunulmuş - tur. B. Tarhan Türkiye heyetine karşı gösterilen ihtimamdan do. layı B. Alam'a teşekkürlerini bil. di memleketinde hissettiğini kay- deylemiğtir. Heyet 'Tahrana saat 15.30 da varmıştır. Pehlevi ocaddesinin methalinde heyeti bir askeri müfreze karşılamış ve iki kardeş memleketin milli marşları çalın - dıktan sonra B. Tarhan askeri ta- zim merasimi eden müfrezeyi tef. İ diğ! bir tamimde şöyle demekti . "2 Nİ müsabakalard. Talebeler biribirini ren cide edecek söz söylemiyecekler Anltara, 17 (Hususi) <— Mek tepleraratı maçlar da sporcu &&ü iebeden bazr ım müsabaka Mi yecan'nin tesiri altında biribislei hi rencide edecek tafzda hatti zan çirkin sözlerle sahadaki ark daşlarına bağırdıkları nazarı dik kati celbetmiştir. Vekâlet mi müdürlerine bundan böyle bu münasebetsizliklere meydan memesi talebenin irşat ©Ğ lüzumunu ileri sürerek göl dir; “Türk çocuğuna yaraşan ylığikş çe duygul: sinin tezal vesile olması # cap eden tep sporunun asıl karakterlerini kaybe! mucip olacak bu nevi bâdü önüne geçmek için mektep iğ lerinin müsabakalardan evvsi lebeyi irşad etmeleri ve spor Mi matı hükümlerini kendilerine ii leri tiş eylemiştir. Civarda toplanan halk Türkiye mümessillerini ha . rarelle alkışlamışlardır. sis edilen ir, Heyet, kend güzel bir otele inmiş lâp şehidi Kubilây ve arkadaşla» rı için Kubilây âbidesi önünde İz. mir ve Manisa ile civar kaza ve köylerden hususi tren ve sair râ. kil vasıtalariyle Menemende > lanan heyetler mektepliler, ler ve binlerce halk k bir ihtifal yap de İzmir veli muavini, müs, m kili, parti teşkilâtı üyeleri, Me - nemen kaymakamı, belediye reji, si, Salihli, Alaşehir, Turgutlu, Bergama, Foça kazalarından ge. Jen heyetler ve bir askeri kıta ha. zir bulunmuştur. İhtifale saat 1430'da askeri mizikanın çaldığı İstiklâl Marşı ile başlanmıştır. Marşı takiben İzmir Parti teşkilâtı adına avu - kat Bzrem Oran ve Manisa par. ti adma da Azmi Önakın tarafın. dan birer söylev verildikten son. /ra, ordunun en genç subayı teğ- İ men İbrahim Ökten kürsüye çi. karak ateşli bir hitebede bulun. muş ve demiştir ki: Kubilây, varlığındaki asalet. ten, dâmarlarındaki temiz kan- dan almış olduğu hızla eşsiz inki. lâbtmizm temeli ve Türk evlâdı. nm biricik hazinesi olan Tür “Cumhüriyetine darbe vurmak İ#. teyen haydutları boğmak için s- İtildr. Kubilây, medeni insanlığı ! vicdan hürriyetini, koruyarak & dü, Eğer bir gün vazifemiz b de de inkilâp için, cumhuriyet için, m Ruzveltin mesajı hükümetimize bildirildi Ankara, 17 (Hususi) — Ame -| rika Cumhurreisi Ruzveltin mesa- İman metni Amerika büyük elçili, elçi Hariciye Vekâletine verdi. Edebiyat Fakültesi Dekanlığı Yüksek muallim mektebi mü dürü Hâmit, Üniversite Edebiyat Pakütlesi dekanlığına tayin edil miştir, Başvekâlete verilen lâyiha Ankara, 17 (Hususi) — Mu. ere ve Münakale Vekâleti teş- j ile kanunu lâyihasr hazırlana - İtak Başvekâlete verilmiştir. Lâ - yihanın bu hafta içinde Vekiller Heyetinde görüşüleceği bilâhara! Meclise verileceği anlaşılmakta | dır.” #uretini Menemen, 17 (A.A,) — İnki.! Kubilây ihtifali İnkılâp şehitleri için Menemende büyük bir ihtifal yapıldı hayatımızı fedaya davet ederse, Kubi ahramanlığı hepimizin amacı olacaktır. Bunu takiben öğretmenler a dina İbrahim Gükyayla ve Mene- menliler adına dâ halkevi başka. nı Kemal Önder tar dan hey hı nutuklar enmiştir. a sonra Âbideye yüze ya- km şükran çelengi konulmuş ve | bir müfreze asker tarafından ha. vaya Üç'el âteş eğitmek #iretiy. Ye inkılâp gehitlerimiz gelâmlan . mıştır, Buradan Menemene gidilmiş, Cı uriyet Meydanında Ata- türk heykeli ziyaret edilerek şük. ran çelenkleri konulmuş ve gece | de Menemen halkevinde İzmir hajkevi temsil kolu tarafından “Kanun adamı,, piyesi temsil e. dilmişlir. | Dün, bir otobüsün benzin, marından kalma arabada şoför, Her otobüs durağında bir tişsin, Aksi gibi arabaların da Motörün kızgınlığı, kalabalığın Görüp Düşündükçe Bahardan önce yaz tırlatmaları lüzumlu o görülmele tedir. Gerek müsabık sıfatile haya çıkan, gerek de seyirci vak etrafta yer alan talebenin nilmiyen hâdiselere sebebiyet memeleri için mektep müdür rai avinlerile beden terbiyesi rowahiin lerinin kendi mekteplerinin. sabaka günlerinde sahada ve talgi beleri arasında buhünmalarinı dil rim. #g Ergani istikrazı çekilöd Ankara, 17 (A.A,) — İlerai yeli yüzde t izni 1923 8 ni istikrazı tahvil in bugü Maliye Vekâleti Merkez Hari si ve ülğer bankalar inme leriyle noter huzurunda yap 11.920 Ve ayrıca 289 tahvile ku lira ikramiye ve -© 200 tah do amorti isabet etmiştir. ter ve pabuç boyası kokan etü ne girince, bahardan önce yazın geldiğini anladım. Tepelerde müz Laze ve serin rüzgârlar estiği ve İstanbul harasma inan madığı için arkamda pardesü de vardı. i Oturacak yerleri, işkence kafeslerin: benzeyen bu Nuh 21 biletçi ve polisle birlikte bir kişi, zıplaya, çalkana giderken her tarafımdan ter botand Alnımda ve şakaklarımda yürüyen bu aloci ıslaklığı duy <a irkildim, Ben sırtımdan belime ve kulaklarımın arkasm boynuma doğru yuvarlana yuvarlana inen terden çok tilsi O, başlayınca, benim bütün huzurum kaçar, Huysuzlaşırım. nırım ki silsem de, terim kurusa da onun geçtiği yerlerde kan, cilâlı ve tozlu bir tabaka kalacak. duş yeri yok, ki imdadımıza bütün pencereleri sımsıla kap zehirli nefes sıcaklığı, hiç ti madığınız bir sandalya arkadaşın kâh omuzunuzda, kâh dizii de taşmak belâst biribiri üstüne ayrı işkencelerdir. Bir yerde okudum; belediye alacağı borç paraları sile lere harcayacakmış. Otobüs, mutlaka bu işlerin en başında gelmelidir, iki taraflı bir ehermmiyeti var; Hem para kazaulacak, hes h rahat yolculuk imkânları verilecek. Öküz soğuklarının daha ferman okutması lâzımgelen güm“ lerde termometreler böyle alabi! İdiğine fırların, önümüzde kunç bir yaz cehennemi bizi bekliyor demektir. Atalarımız, “Görünen köye kılavuz istemez!,, Ama, bu: “Görünen tehlikeler siper istemez!,, demek değildir. © Şimdiden onu karşılamağa yaz kışa benzemez. Bir toprak mangal iki üç parça kömür, fakat kalım bir gocuk bizi soğuğun buzlu desteresinden bilir. Ama yazin kızgın havasın. mAYIz. hazırlanalım. Çünkü malüm 4 dan sade soyunmakla Bütün inanışların aksine, ben yazı, zenginlerin mevsimi ye tanıyorum. Hakkı Süha GEZGİN