28 Mart 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7
- Meraklı Tarih Sayfaları ik Son Yeniçeri zorbaları YAZAN: Reşat Ekrem Kabakçı Mustalanın sergerde - Ve Karadeniz boğazı yamak * “ün çıkardığı ihtilâl ve Üçün - Selimin ha'i ile İkinci Mahmut Sründan yeniçeri ocağının lâğvı Kisinda geçen d Ki Ocağı kelime: k r içinde yenişe en öz manasile balini almıştı, başarat yatağı bulun en azık serserileri, bal Nİ plakları, ez ve namus düş“ n halitaları yeniçeri adı altın. koca paytahtı kasıp kavur - “#lar, yapmadıkları rezalet ve “âvüz kalmamıştı. Alemdar Mustafa Paşanın Ru- mehi askeri ile İstanbula girip İ — b - > ei : nden temizleme işine g Si Mahmudu tahta Oturtması Mendisinin de hükümeti eline al - 2, e Babı. bir aralık yeniçeri zorbala - , sergerdelerinin sesini kıs. fakat, ikinci bir ihtilâl basıp (oAlemdarı sonra bir kat ettikten ia, azmışlardı. Paytaht hal. Sena güvenerek yeniçeri ocağına 2 İlke şehir muharebesinden sonra #içeri ocağını ortadan kaldıra - olan İkinci Mahmut, bu kö” 9, birer ikişer ve gizlice en meş zorbaları ortadan kaldırmağa i alamıştı, vİ, Bu devrin en meşhur zorbal, an 0 biri Osman çavuş adında biri “ İİ Bu adam İstanbul iskelelerine I oradaki esrafı lat olmuş, aca bağlamıştı. Eli altında kan k kil, ipten kazıktan kurtulmuş alay kopuk, serseri vardı. U - İk bir işareti ile kend ecek adamın iki küre bir hançer saplanıverirdi, Osman Çavuş her gün Bahçe - #sr, Eminönü ve Yemiş iskele- arasında dolaşır, İstanbula ne Odun ve zahire geli “er, sonra kehdisi istediği fi ./ NA satar, zahire ve odunu geti - tüccara da malınm bedelini “iği kadar verirdi. 1226 Cemaziyelülâsındaydı, bu Mân Çavuş, Unkapanıma bâzı satın ğa inmiş odabaşı rinden bir adamla kavga çt. Yi. Odabaşı da canı gözünde, ,*T gibi adamdı. Kafası kızdı, ilde, gemiden indirilip yığılmış i“tlardan bir tanesini kaptığı gi| Osman Çavuşun üzerine atıldı. | “da bulunanlar araya girdiler. Yu ker halde pek hoş olmuya - İK bir boğuşmanın önünü ald. iç Fakat herkes araya girmemiş lardır Osman Çavuşun mü - mel bir dayak yiyeceğini de Mışlardı. ite bu hal, Vakanüvistin yaz- © gibi, Osman Çavuşun mev - & namusuna dokunmuş, oda - Yı hempalarına da kolay ko - ” temizletemiyeceğini anlıya - | « sekbanbaşı Çelebi Osman A- | giderek odabaşından şikâyet iti, tlebi Osman Ağa Mahmutlun Mlarındandı. Adaşının macera. Ni işitmişti. Osman Çavuşun di ayağile gelmesini fırsat bil İl “emen yakalattı, Ağakapısı a» ii da boğdurttu, bu suretle İs - İk “lu tehlikeli bir serseriden İarmış oldu. #üiçeri eşkiyası o Tüczasmdan Ös Üsküdarda hamallar ket - «st olan İbrahim Ağa bii. Bir enbe Üsküdarda türe - İş, ötekinin, berikinin kızma, oğ €debsizce tecavüz eder, hiç 'den korkmaz, çekinmez, O «fak bir işaretiyle her kötülüğü, İh“ kan dökmeği bile göze al - | Bempalarına güvenirdi. Sek - vâşt Osman Ağa onun da hak. geldi. Bir gün askere da - Rica ulüfe hakkında görüş - * Üzere kendisini Ağakapısına . e harp açacağını ve çök kanlı | se, zap"| | : | İ davet etti. Gelir gelmez yakâlatıp boğdurttu. Bir kanlı zorba da Kalyoncu * seferlerinden Taşçı Mahmut adın. daki kopuktu. Üçüncü Selimin hal'inde ve ölümünde, Vakanlivis tin tabiriyle “hatırı sayılır itler-| den,, olmuştu. Fakat Seydi Ali Paşanın kaptanlığında kaptan Pa- $a Çavuşu olmuştu. Taşçı Mah - mut Galata meyhane ve kahveha- nelerihde dolaşır, sık sık kavga çı. karır ortalığı kırar devirirdi, Şer- rinden kurtulmak istiyen esnafı bu suretle haraca bağlamıştı. Bir gün Kaptan Paşa Taşçı Mahmudun idamı hakkında gizli bir emir aldr. Mahmut yoliyle Beşiktaş önünde demirli bulunan bir kalyona götürüldü. Orada boy. nu vuruldu, Cesedi denize atıldı, Kafası ibret olsun diye Babı hü - mâyun önüne bırakıldı. İkinci Mahmut tarafından vücu du ortadan kaldırılacak zorbalar defternin başına yazılanlardan bi-)” ri Unkapanı nizam ekmekçi İsmaildi. Zahirenin âlâsr nı rüşvet ile istediğine verdirtir.! sair halka çürük zahire dağıttırır. üs dı. Ekmekçi esnafı bu adamın yü-|” zünden mahvolmaktaydılar, Sek . banbaşı Osman Ağa ona da yetişti. Bir gün ollasını ani olarak bastırt- tı. Ekmekçi İsmaili bir gemiye bin direrek Akdenize sürgüne yolladı. Fakat Küçükçekmece açıklarında boğdurtarak denize attırdı. istanbulda Bahçekapı, Eminönü ve Unkapanı taraflarında, kahve- haneler ve bekâr odaları, Galatada nefsi Galata ile Salıpazarı, Fn * dıkir, Tophane, beri tarafta sepet iskelesine kadar olan kalafat yer. leri ve sahil boyunda kahvebhane- ler ve bekâr odaları, Üsküdarda da Balaban iskelesi gerisinde, De- bağhane civarında ve sahil boyun daki bekâr odalar; birer haşarat yatağı idi. Buraları ötedenberi cak € Kısa haberler ) DAHILI; * Yeni mebus intihabı dölayısiyle boş kalan bazı mevkilere kimlerin tayin edileceği alâka ile takip edilen bir mevzudur. Bu urada inhilâl e den İzmir Valiliğine İstanbul vali steşarlığına lalim e üzasından Reşat Şemset. tinin, orta tedrisat müdürlüğüne İş tanbul maarif müdürü Tevfik Kut'un, Igraf ve telefon umum dürlüğüne eski Kars mebusu Talibin getirilecekleri mıştır. mü Baha haber alın. Gayri mübadiller cemiyetinin gi- sanın dördünde yapılacak kongre. #inde bu cemiyetin feshedilmesi mev zuubahis olacağı söylenmektedir. Nisanın birinden itibaren açıla- Yalova kaplıcualrında yeniden tenrllât yapılması kararlaşmıştır. * Mülekalt ve yetimlere git iskon to müstnelelerinin kolaylıkla için m kası aras, nl re, uaşlarımi İskonlo adları bir bordro ile iskonto elelerinin başlamasından on bı gün evvei mal müdürlüklerine derilecek Mal müdürlüklerinin lelkik ve tasdikinden sonradır ki zi. bankası iskonloyu bu bord * Dolmabahçe stadyomu yapıldık (an sonra tramvay İdaresinin bur muntazam otobüs seferleri ihdas ed C alınmıştır. Bu mevzu el la tetkikler yapılmaktadır, * İstanbul limanının projesi ikmal edilmek üzeredir. Bir İugiliz mües- sesesine mensup mühendisler La rlanmakta olan bu p si gene Ku »ktır. Fakal a ruçeşme olatak bırakıl bu sefer, Kuruçeşme civarındaki bü. tün evler İstim * Kömür fi ilât ya- pılması âi 1 etrafında — yapılan tetkikler, Sömikek fiyullarının top başında üç, dört Jira kadar indiri- bünkası anonim şir. keli histedarlarının umumi toplâütı- Ankarada yapılmıştır. İdare nin hazır sonun. 1937 sonunda 1 lira bulan gi riya varmıştır, Bankaya diatta mühim bir tezayüt görülmüş- pılan tetkikler, Kartal ve Pen ve mandar şlir, dik civarında porlak yetişebileceğini güştern neden itibaren bu mıntakaya ağaçl dikilecektir, Diğer taraftan civarında eskiden olduğu gibi üzüm düşkün geriçler, süfli fahişeler ve! baldırıçıplaklara yatak ve sığınak vazifesini görürdü. Bir gün Üskü darda bazı kaytalar birkaç ırz ehli hatunlara saldırarak zorla bu oda- İara götürmek istediler. Üsküdar ahalisi ayaklandı, kadınları hay - taların elinden kurtardı, bir taraf tan da keyfiyet Babs#liye arzedil di. Hükümet padişaha haber ver.| di. İkinci Mahmud da erhal bir) ferman göndererek bostancıbaşı ! yı, Sekbanbaşıyı ve Mimar Ağay: Üsküdara geçip iki yü bekâr odalarını yıkmağa memur etti. Bu kayırlı işe Üsküdar ahali, si de can ve başla yardım etti, o- dalar hemen yıkılıverdi. Gariptir ki, bazı bekâr odala - ırklan çocuklu kahbeler için be * şikler çıkmıştı. Odalar yıkılırken eşkiyanm bir kısmı kaçmış, gizlen miş, fakat bazıları da yakalanarak derhal iğâm olunmuşlardı. Üsküdâr odaları 1226 Recebi - nin üçüncü çarşamba günü yıkıl - mıştı. İki gün sonra da Yetimoğ. Tu diye anılan Galatanın azılı bir zorbâsının kakından gelindi. Yetimoğlunun Galatada kule - kapısı yanında bir kahvehanesi vardı. Bu kahvehane en çirkin ;f- fet tecavlizlerinin yapıldığı: bir ba” takhane halindeydi. Sekbanbaşı Osman Ağa bir gün büyük bir cesaretle bu kahvehaneyi bastı. Yetimoğlunu alıp İstanbul zin. danına attı, Kahvedeki külhanbey leri ve gerserileri çilyavrusu gibi dağıttı. Yetimoğlu da zindanda İ- dam eğildi. Fâkat yeniçeri zorbaları, yeniçe ti ocağını kendilerine siper etmiş İstanbul haytaları ve serserileri, böyle teker teker yakalanıp yok edilmekle temizlenecel gibi değil. di. Onlara asri kat? darbe “Vakai hayriye,, de indirilecekti. munlakası tesis e ir, 2 kanunundan sone #ibi kömür yapamıyan Şile fındık yetiştirmeklen göreceği düşünülerek Giresundan tekrar fin» dık fidanları getirilip halka dağılıl- ması kararlaşmıştır. Şile, Giresun ve sair fındık mmatakalariyle aynı arz derecesi üzerinde bulunmaktadır, * İstanbul mebusu General Karabekir, A siyarel elmiş, talebe ile gö eskisi kanın, ayda tür, * Darülüceze müessesesinin, şehri nkişaliyle mütenasip sörelle düşünülmekledir. Büramn ıslahı ve hakikaten bimayeye muhtaçla üzerinden o yopacaktır, Maaşlarına ! Büciz könülanların haciz mik da mal müdürlükleri tarafından ben kaya bildirilecektir. *iyoktur, Her sayfada Bu ses | | Manon rolünü Simo Simon oynıyacak Fransız edebiyatın şaheserle. rinden biri olan Maron Lesko ikin- ci dela olarak filme alınıyor.. İki asır gibi uzun bir zamandan. ri bir çok mütecessislerin ve sde- tçıların merakını kurcalayan Manon Lesko kimdir. Rahip Pre Dost'ın ismini bugüne kâdar ge ren bu kahraman Avrupadan Afri- Gar sürüklenen bin bir ma» ceraya atılmış, sevmiş sevilmiş ba, zan gülmüş bazamda ağlamış olan bu küçük kız kimdi Birçok mintakalar Manonun “aş kının kendisi” diye tarif ederler. Bazt edebiyatçılar onun “gençlik ve güzellik” timsali olduğunu ileri sürerler; bazılarıda onu “insiyaki bir şekilde ebedi zevki veren mah- luk” diye tavsif ederler.. Bu vasıiların hangisini kabul e- dersek edelim Manon muhakkak sevimlidir. Yalnız hayatımda değil, arasında da herkes ken: Satırlar g0 zldir k yüze yakın eseri arasında nızeg hayatmın hikâyesi olan Manon Lesko ayakta kalmıştir. Hakikaten bu eser güzeldir; sürükleyicidir; hiç bir noksanı yeni bir maceranın ilk ağımı'görülür.. Ölünür, öldürülür, fakat bütün maceralar bir tek bissin tesiri- ledi k.. Manon sevişmek ı daba gok küçüktü Hentiz on altı nda.. Erkek İse yirmi. İki genç aşktan zevk duya- yak ve aşkı zevk ederek yaşar- lar, Fakat Kadın lüks, mücevhe- rata -meraklığır.. Erkek varını yoğunu feda eder.. Fakat yet- mez. Ozaman ne olacak,. Manon bu arzularını nasıl tatmin ede- cek?. İşte bu vokta eserin mihve- rini teşkil edor.. Manon gençtir, ine bağlıya , miştir. Netekim bu sebeble de | ÜZeldir, bülün hu mücevherat rahip Prenost'ın ik İl0k8 onun hakkıdır de üzerinde tekrar gözükeceği bi 7 — VAKİT 28 MART 1939 Nitekim | bunu tak ona bu lüksü temin edecekler, istediği elbiseleri; mücevheratı alacak- lardır. Fakat buna karşılık ondan bir şey isteyecekler onun gençliğind taze derisinden | bir hıssa almağı ( dir, | Munon Ihtiyar tilkil ini mahvet | Genç ve güzel aşıkının! anarak onlarla eğ- edenler inecekler- almağa düş koluna İ güzel çiçeği harap etm lıyacak.,. Manon temamen de- ğişmiştir.. Bir zamanlar temsil eden, ihtir; Manon şimdi hasta, hazan yaprağına dönmüştür. Fâkat ondan ancak bir tek tıra kalmıştır: Güzel tobessi. MARLEN | tekrar | canlanıyor | Bir iki senedenberi yeni filmle. rini seyrettiğimiz Merlenin per ber veriliyor. Marlen yıldızlar arasında ciga Taya en düşkün olan yıldızdır, Re simde kendisine mahsus çapkn bir pozla cigara içmeğe hazırlan dığı görülüyor muvaffak SDUNUZAM JA Manon Lesko Tekrar filme alınıyor Rahip Prevo'nun bu şaheserini evvelce çevireh Dolores Kastello niçin olmuştu? z Ae mü ve danseden minik ayakla” FI... Rahip Prenost'un Franşiz © debiyatına hediye etmiş olduğu bu ölmez eser bugün bir kere daha beyaz perdeye aksettiri- lerek iki asır evvel yaşatmış o- lan aşk yeniden kalplerde yaşa- tlacaktır.. (Devamı 11 incide) —ğ——ğğ Resmini gü henüz 19 yi Mis Bany nda olmusma Yağ- | men bir buz şampiyonudur. Bu. wenwla beraber iyi de bir artisttir. Geçenlerde Amerikada yaptığı bir müsabakada birinci gelince endisine ne madalye, ne de Ku. pa değil dinde yördüğünüz kö. pek verilmiştir. i |
