27 Mart 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Z—VAKIT 27, MART, 1939 işaretler : : Bizim gibi adammış Uzunca bir seyahatten dönen bir arkndaş anlattı: “— Kasabada sokaklar kala- balıktı. Evlerin damları üstüne güvercinler gibi çocuklar tüne, mişti, Birisi kanatlarını çırpan bir kuş gibi kalktı ve ıslığa ben- ziyen bir ses çıkardı. hançeresinden büyük bir hay - ” retle frlayan sözler beni de| hayrete düşürdü: “— Ana,. Mebus da bizim gibi | © İnsanmışi Çocuğun çığlığı benzeyen se, sinin uyandırdığı hayreti zeki bakışlı bir adamın anlattıkları tamamladı; *— On beş senedir bu kasa - iğ baya mebus uğramamıştır. Ço, “ cuklar mektebde mebus falan © diye okurlar, fakatbir kere © masip olup da bu insan oğulla - rini görmemişlerdir. Sizi ilk de. fa gördüler de tuhaflarma git td. > Çocuğun hayreti, ve yaşlı a © &smın izahı hakikatin çıplak — Jevrhalarından bir enstantane - dir, - >. Mebusun manevi büviyetini tarif eden bir levha çizmek © mümkündür. Ondan istenen ilk şey, inti - hap dairesini karış, karış tanr mak, temsil ettiği mmtakanın > bütüm kudret ve kabiliyet men. mlarmı, insanların ruhu da da- © İl olmak üzere bilmektir. Bu “esaslı bilgiye ilâve edilecek baş. oka bir nokta daha vardır: i. Siyasi kudreti terkip için sentetik ve inşaci bir mantıka sahip olmak! Mebustan evvelâ müsbet ha- guz beklenir, sonra Dü ha - İk terkibinden doğan örüşü.. Hayata nizam »k insan bu vaziyeti ancak ile sıkı temasla elde ede- bilir, © Küçük vatandaşi ozumsuz yere hayrete ... ne lüzum vardır. SADRİ ERTEM Sadıkzade Vapuru >» Yolcuları Finike civarmda karaya otur. o muş olan Sadıkzade vapurunun o vaziyeti ştrafmdaki tetkikler he- “nür bitirilmemiştir. Bununla bera- ber vapurun çok güç kurtulabile- — ceği anlaşılmıştır. Vapurun maki. ne daireleri tamamen su ile dol- muştur, © o Kaza sırasında vapurdan kara. “ya çıkarılan 150 den fazla yolcuyu o Mersin vapuru yüklemiş ve hare- — ket etmiştir. Vapur bugün saat 1l de kaza zeğe yolcularla beraber limanımıı- za gelecektir, lü. şürmiye —— Otomobilden Kaçarken » Şoför Kiryakonun İdaresin . deki otomobil Arnavutköyünde * oturan $ yaşında Sabri ile ka şılaşmış, bu sırada korkusun. “dan kaldırıma doğru koşmak teyen Sabri yere düşerek &#oi bacağı kırılmıştır, © Yaralı çocuk hastaneye kal - “dırılmış, şoför yakalanmıştır, 1. D4Jİ 408) 940 Çocuk | ger ba gibi yerlerindeki apart- Yıkılan apartıman /T Enkaz Altından Dört Ceset Daha Çıkarıldı Beyoğlunda Papazköprüsün - de yıkılan apartman hakkında . ki tahkikat devam etmektedir! Evvelki gece sabahâ kadar devam «den sramalarda ölen dört kişiden sonra yeniden dört ceset daha bulunmuş ve böyle. likle kaza kKurbanlarınm kati bilânçosu sekizi bulmuştur, lere yatırılan yaralılar da 11 kişidir. Bunların sıhhi vaziyet - leri düzelmektedir. Dün akşama kadar devam « den çalışmalar neticesinde en . &üz altından birçok eşya ve bl) İki parllâr çıkarılmıştır. Bu İ arada bulunan 580 Jira para sa- “İ hibi olan Frosoya teslim edil . miştir. Müddelumum! muavinlerin - den Rifat dün pazar olmasma rağmen hâdise yerine gitmiş ve talkikatla meşgul olmuştur. Bi na sahibi olan.makarna fabri. katörü Raka da sorguyu çekil - miş, fakat serbest bırakılmıştır. Binanın yıkılış sebepler! hi kında tahkikat derinleştirilmek tedir. Bina sahibinin bümdan bir müddet evvel apartmanı mü hendislere muayene ettirdiği söylenâiğinden bu mühendisle. vin de İfadeleri alınacaktır. Dün sabaha Karşı bina enka. smda yapıdan araştırmalarda hayatından ümit kesin Yusu” fun #ç yaşındaki kızı Fikriye sapasağlam bulunmuştur, 13 saatenkaz ve toprak altında kalan yavrucağın yalnız alt du. dağı korkudan patlamış ve baş ka hiçbir yerinde en ufak ya- raya tesadi? edilmemiştir. Yâr rucağız toprak altindan çıkarı - İır çıkarılmaz hemen su iste miş, başka bir pay söylememiş - tir, Birkaç dakika sonra da Fik riyenin annesi Makbule de öl. müş olarak enkaz altından ÇI - karılmıştır. Bu feci kazadan sonra #lâka- darlar bu elvarda ve şebrin di. man ve evleri srkı bir tetkikten geçirmeğe karar vermişlerdir. Boğaziçinde Sandalda Bir Ceset Bul u Dün sabah, Boğaziçinden köp rüye İlk seferi yapan Şirketi Hayriyenin 59 numaralı vapuru Boyacıköy ile Baltalimanı ara- sında, İçinde yarısı denize sark. mış bir adam bulunan bir san- dala rastlamıştır. ç Vapurun fillkasile sandalın 'yanma gidenler bir cesetle kar. şılaşmışlardır. Sandal vapurun yedeğine alınarak Rumelihisa . rına getirilmiş ve polise teslim edilmiştir. Yapılan tahbkikatta, cesedin Arnavutköy balıkçılarından Mi. daya mit olduğu anlaşılmıştır. Balıkçının sabaha karşı Paşa - bahçeye balığa gittiğini gören ler olmuştur. Mizanın nasıl öl. düğü araştırılmaktadır. ii Kömü Galatada Kasaplar sokağında 12 numarada oturan 22 yaşlı rında Emine evvelki gece man. galla odasında yatmış ve sabah leyin baygın bir halde bulun - muştur, Yetişenler Tmineyi der hal Beyoğlu hastanesine kal . dırmışlardır. —— - Kollarından Yandı Arapcamlinde Ahmedin kah- vesinde oturan İsmail evvelki gece saat 22 de gaz Jâmbasını yakarken gağlar kollarına dö . külmüş ve iki kolu yanmıştır. İsmail Cerrahpaşa hastanesine kaldırılmıştır, T amvay Şirin on Mani faaliyeti İİ Şirket on senede 3,439,000 lira kazanmış On senede 2982 kişi yaralanmış, 48 kişi de arabalar altında can vermiştir Tramvay Şirketi hükümete geçeli bir ay oluyor. Cumhuriyet idaresinin Yapıcılığı sayesinde şirketten kalan vasrtalar birkaç sene Beyoğlu ve muhtelif hastane-| zarfında yenileneceği gibi servis de muntazam bir şekle sokulacak- tır. Hükümetçe satın alınan tramvay şirketinin sorı on senelik faa- diyetini gözden geçirmek faydadan hâli değildir. Şirket, senede ne kazanmış, kaç müsademe, vakası olmuştur. Bunları istatistik umum müdürlüğünün 8 inci İsta- tistile yıllığından alarak Beşrediyo tuz. Tramvay arabalar: tarafından on sene #arfında şehirde nakledi- len yolcu miktarı şöyledi Seneler 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 194 1935 1936 ” Bu cetvele göre en çok yolcu 927 senesinde, enaz yolcuda 933 senesinde taşınmıştır. Halkın dörtte üçü 2 nti mevkie binmekte dir, I inci Mevki 14.867.000 15.775.000 17.759.090 16.826.000 15.985.000 14.044.000 14.630.000 14.509.000 14.725.000 15.515,000 TI inci Mevki 46.499.000 44.411.000 42.477.000 43.947.000 44.182.000 42.610.000 19.966.000 41.503.000 44.622.000 44.644.000 yaralama ve ölme Yekün 61.366.000 60.185,000 60.236.000 60.773.000 60.767.000 56.654.000 54.596.000 56.012.000 59.347.000 60.159.000 Hatta sıkma ve müsademe hâdiseleri de şöyledir: Seneler 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 ,1935 1936 On'sene zarfında yalnız 936 senesinde bir tramvay devrilmiş- tir, O da Şişhanede gece olmuştur. En çok hattan çıkma 927 de, en az vaka da 936 dadır, On sene zarfında tramvay arabaları 1964 defa hattan çıkmıştır. On sene zarfında 5992 defa müsademe vaki olmuştur. Vasati olarak her seneye 600 müsademe isabet etmektedir. Hattan çıkma 267 187 201 203 158 14ı 224 233 243 107 Müsademe 768 685 658 $50 643 670 498 491 507 , s22 Bu kazalardan husule gelen yaralanma ve ölüm vakaları da bu şekilde tesbit edilmiştir? Seneler 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 £ Yaralan ma 203 303 325 2714 293 316 A e re ei Yaralanma vakaları da 200 ile 350 arasnda değişmeler gös. termiştir. En çok yaralanma 933 te, en az yaralanma da 927 de ol- muştur, Ön sene içinde yaralananların yekünu 2982 dir. Tramvay Şirketinin sâfi ve gayri sâfi varidatı da şudur; Seneler 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 Gayri sifi o Gayri sâfi varidat (L.) masarifat (L.) Sâfi varidat (L.) 2.785.000 2.353.000 433.000 2.924.000 2.446.000 478.000 2.987,000 2.552.000 435.000 3.002.000 2.536.000 467.000 2.958.000 2.557.000 401,000 2.742.000 2.378.090 364.000 2.657.000 2.339.000 318.000 2.541.000 2.389.000 152.000 2.373.000 2.220.000 153.000 12.415.000 2.179.000 236.000 Mesleki tahsil müessese- leri çoğaltılacak Mesleki tahsile ehemmiyet ve. ! kuvvetlendirmek için ve onlari rileceği evvelce yazılmıştı. Bun. dan sonra kurulacak meslek mü- esseseleri şunlardır? Elektrik, makine, kimya, ma.| den, şimendifer, mensucat, 'hulâ. sa sanayiln her şubesinde muh. mekte olan maballi bir takım sa. taç olduğumuz yüksek mühendis. | natların teknik metotlarla inki . leri yetiştiren bir teknik. yeni bilgilerle techiz etmek İçin sanay! merkezlerinde akşam sa. nat okulları, Çırak okuları; İptidat bir şekilde devam et- i safmı temin edecek seyyar ve mu Yünlü dokuma / fabrikalarımızın Çalışmalarında inkişaf Devlet işletmelerinin müra » kabesi için kabul edilmiş olan kanun hükümlerine uygun ola. rak “Sümerbank Birleşik Yün İpliği ve Dokuma Fabrikaları Mülessezesl,, firması altında bir. leştirilmiş olan Feshane, Here- ke, Bünyan ve Merinos Yünlü fabrikalarımızın imalâtında, sop yıllarda çok hızlı bir inki , şaf kaydedilmiştir. Bunlardan ilk Uçu eskiden ku rulmuş fabrikalardır. Sümer - bankın idaresine geçtikten son ra noksanları ikmal edilerek modern usullerio işletilmeye başlanan bu fabrikaların rand. manlar; seneden seneye aşikâr bir inkişafla yükselmekten geri durmamıştır. Feshane fabrikasının 1935 senesindeki kumaş Imalâtı ye- künu 766.651 metre idi. Bu ima- lât 1996 seripsinde $43,118 met, reye, 1937 de 944,442 metreye çıkmış ve 1938 senesinin yalnız ilk ii ayında imalât yekünu 1.041.017 metre olmuştur. Ay- nr fabrikanın yapağı İstihlâki İmalât seyrine muvazi bir artış kaydederek 1986 da 532,160 ki- lodan 1937 de 779.347 kiloya çıkmış ve 193$iik 11 aymda 782.827 kiloyu bulmuştur. Hereke fabrikası imalâtının takibettiği terakki seyri de da. ha az memnuniyet verici değil- dir. 1936 da bu fabrikamızın i- malât yekünu 420.434 metre |, ken 1937de 617.687 metreye çıkmış ve 1938 İn yalnız ilk il ayı zarfında 597.973 metreye yükselmiştir.” Ayna fabrikanın #pilik #malâtı da 1936 da 6107, 1937 de 9259 kilo iken 1938 in İlk 11 ayında 55526 kiloya çık- mıştır, Fabrikanın yerli yapağı istihlâki 1936 da 41.669, 1937 de 19406, 1938 de 81747 kilo - dur. Yabancı yün istihlâki ise 1936 da 0000, 1937. de 26796, (1938 de 39361 kilodur. Yabancı yün (kamgarn) istihlâkindeki bu artış fabrikanın daha iyi ev. safta kumaş imali hususundaki piyasanın talebini karşılamaya matuf mesaisinin neticesi ol - muştur. Bünyandaki küçük yünlü do- kuma fabrikası, 1936 da 49.117 metre olan kumaş imalâtını 1937 de 712.843 metreye çıkar . mıştır, 1938 in ilk 10 ayındaki imalât yekünu 67.152 metre ol- duğuna göre 1938 de bu raka - mın da aşılmış olduğu muhak . kak addedilebilir. , Sümerbankın (idaresindeki lerini yetiştiren bir teknikum, rinde, her smaf mmtakanm ihti. yacina göre, muhtelif sanat şu. Her sanat şu! teknisyen- Memleketin büyük merkezle . vakkat kuralar; Her vilâyet merkezinde bir kız enstitüsü; Mesleki bir tahsil görmeden iş hayatma atılmış < için ti. belerini ihtiva eden yeni sanat bilgileri veren ; okulları, okulları ı Ğ İşçilerin mesleki cak yünlü fabrikalarınm irmalâtın - da milşahede edilen bu dikkate değer artışlar fabrikalar ma , | mulâtının piyasada karşılaştığı İrağbet kadar imalât teknik ve teşkilâtının devamlı surette te- rakkisi bakımından da takâirle karşdanması (o Yâzrmgelen bir ehemmiyet arzetmektedir. niye Tramvaydan Düştü Beyoğlunda Yazıcı sokağında oluran Mişel oğlu 14 yaşlarında Jak dün sabah köprüde tram- yaydan atlamak İstemiş, fakat muvazenesini kaybederek yere düşmüştür. Başından ve muhte lif yerlerinden yaralanan Jak, Şişli Çocuk hastanesine kaldı - rılmıştır. Otomobil Çarptı Üsküdarda Nuhkuyusu cad - desinde 48 numarada oturan şoför Halit, otomobiliyle aynı sokakta oturan Bogosa çarp. mış ve vücudunun muhtelif yer- lerinden oyaralamıştır. Şoför yakalanmış, yarali tedavi altı - na alınmıştır, düz Gece hayatın: Devletin müdahalesi (Yazan : HİKMET MÜNİRİİ ZİZ dostum oval bir arkadaşının kef disine şöyle dediğini: . Hiç talâa ilâve etmeden - yazıyor” “Cemiyetin çehresini bir san yüzüne benzetebili;sin.- gız, burun, kâş, göz gibi osaf uzuylara hususi bir itina, Ü bakım lâzım... Devletçilik b zuvlar üzerindedir. Fakat on rın yanında şekâmtzin, hislef mizin, canlılığımızın !Hfadesi 9 lan bin bir kırışık ve çizgi me cut... Bunlarsız, bir cemiyet çehresi, gün görmemiş bir adi mın ablak suratı kadar mânsf bir hal alır... Her füzult ve yaf lış müdahale bir çizgiyi siime) bir zekâ ifadesini bozmaktır: Bırakmalı: Klüpler, türlü t9! lü meyli ve merakları olan © miyetler, müesseseler, İktısaf teşebbtisler, gece hayatı memlt ketimizde bol bol tışkırsın... Zi ten de bunların menolunduk ri yok ama, büsbütün üremele! için bütün engelleri kaldırdı lr... Ağız, burun, kaş, göz, kuls yerli yerine oldukça, ötekileri İ neşe Yetnu ifadeleri ancak b8 i yatiyet, İfade edecektir.,, Bu ifndenin cazip seyrine Kİ pılarak bir an İçin söyl hak vermek de kabil olabil; Cemiyetin çehresini bir yüzüne benzetmek, yerinde teşbih olkunkin beraber, ağız, burun ve göze gösteril€ itina ile bir iş görülmüş « mu dersiniz? Yirminci asrın türlü nm tehdidinde yaşıyan cemi, lerin, çehresindeki çizgiler dece şayanı dikkat bir *n ve merak,, Ifadesi olmakla &*| saydı, fobiha... Fakat hele hayatı mevzubahs olunca, bir şeytani girdap halinde tass” vur #tmemek ve o girdaba K' pılnwş cemiyetin çehresinö : çizgileri “ancak meşe veren » hayatiyet,, olarak görebilir zordur Cemiyetin yüzü mademki insan çehresine benzetiliyor. çehrenin £ hususiyetini, gürbüzlüğünde eli Bundan kafaları tıraşlı, biri' rinin aya, elma yanaklı fert lerden müteşekkil. ruhsuz kalıp vücude getirmek te lü beslediğim zanncdilmemeli | dir, Fakat cemiyetin herbirimizin ayrı ayrı “ze his ve canlılığımızın,, ifadi demek olacnk enteresan Ççir3i lerle donatmak matlubsa bunda tabii bir hak ve hak.“ çeşnisi bulunuyorsa, her be“ gece hayatının meşum derini ler açmağa müsait sapanındi hâsıl olacak çizgilerden © reyi mümkün olduğu kadar * bafaza etmeliyiz. Zira o sahadaki “hayal bizzat hayatiyete düşm O çizginin karakteristiği, yetin karakterthi silip götür” bilir, Gün görmemiş bir ads ablak süratı kadar münasıs maktan korkarken, dokto müdahalesinden ürkerek m içtimai çehremizin bir har” haline gelmesine, hiç şüph ki ne (VA.Nü), ne de razıdır. Yurdun en uzak köşesindeki yoksul yavruların sağlığına eri. şebilmek #çin yılda bir lira v©” rip Çocuk Esirgeme Kurumu * na üye olalım!