24 Eylül 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7
“Lti, Be Parlâmentolar v Mek ” Gi “birliği nferansı bugün saat 15,5ta açılıyor a Baş barlı A nci ayi da) Dün, Yıldız konferans sara - yında, beynelmilel parlamento - iar birliği komisyon içtimaları vardı. Murahhaslar, kendilerine tahsis edilen ve üzerinde “Parla - mentolar konferansı,, otomobil ve otobüslerle yıldız binasına gitmiş- lerdir. Sabahleyin hukuki komis- yon toplanmıştır. Hukuki komisyonun müzakere mevzuunun neden ibaret olduğu - nu, bu sene gayet mühim bir mesele ortaya koymuş olan Mısır murahhas heyetinin reisinden din- liyelim: Mısır murahhas heyeti, bu se ne, parlamentolar hukuku kon - feransında “Mısırda kapitülas * yonların lâğvi,, meselesi müzake- re edilmesini teklif etmişti. Bu teklife, Türkiye ve İran devletleri murahhasları hâraretle taraftar görünmüşlerdir. . Mısır murahhas heyeti reisi Ri» fat Paşa dün bu hususta demiş - tir ki: “ Memleketimizde kapitü- lâsyonların lâğvi hakkında evvel» ce, beynelmilel parlamentolar bir- liğine bir muhtıra vermiştik. Hü- kümetimizin noktai nazarımı taşi- yan bu muhtıra, bütün azaya dağıtılmış, bir senedenberi hu - kuki komisyonun esaslı bir tetkik mevzuu olmuştu. Bugün ilk defa olarak müzakere edildi. Murah - has heyetimiz azasından Kahire mebusu Hasan Hüsnü Bey, uzun- ca bir nutukla, tezimizi müdafaa etli ep © — Ingiliz murahhasları ne diler? ingiliz murahhasları mese - lenin esasına temas etmiyerek, Mısırla İngiltere arasmda zaten dört madde üzerinde bir müzake- re mevcut olduğunu ve kapitülas- yonların lâğvi de bunlardan biri- ni teşkil ettiğini ve eğer bu mese- le hakkmda burada bir karar ve- rilirse, iki hükümet arasında ce- reyan eden müzakereler üzerinde tesir icra edeceğini söylediler. Bu- nun üzerine mürahhasımız Hasan Hüsnü Bey, tekrar ayağa kalka - rak, Mısırla cereyan eden müza- kerelerin yalnız İngiliz tebaasmı alâkadar ettiğini, halbuki kapi - tülasyonların lâğvi meselesinde 12 devletin alâkadar olduğunu İ- leri sürerek müzakereye devam edilmesini ısrarla istedi. Netice - de, komisyon bu meselenin etraf * Ir bir sürette otetkikine karar verdi...,, Mısırda kapitülâsyonların lâğ- vi meselesine dair, Türk murah * hasları Nazım ve Halil Beyler, hararetle ve çok samimi surette fikirlerini söylemişlerdir. İran murahhas Mirza İsa Han Lehvani de, dünkü beyanatında yazdığımız veçhile zaten yedi se- ne evvel hususi bir muahede ile vaz geçtikleri kendi kapitülâsyon hukukundan bahsile, kapitülas - yonların Mısırda lâğvi hususunu hararetle terviç etmiştir. Dün, Yıldız konferans bina - sında, öğleden sonra toplanan, $i- lâhları azaltma ve emniyet komis- yonuna Türk murahhası olarak, parlamentolar birliği Türk grubu umumi kâtibi Zeki Mesut Bey iş tirak etmiştir. Zeki Mesut Bey, toplantı hak- kında demiştir ki: * a de a “- Öğleden sonraki komisyon Fransız murahhaslarından M. Mariyo Rustanın riyaseti altında toplandı. Bu komisyonun rapor- törü ORoma (murahhasların - sız murahhaslarından M. Peren milletler cemiyeti o içtimalarma Romanya murahhası olarak işti - rak ettiği için, ancak yarın (bu gün) gelmesi beklenmektedir. Muvakkat raportör olarak Fran » sız murahbaslarından M. Beren seçildi. Sonra komisyonun ruz - namesinde mevcut olan meselele- rin müzakeresine geçildi. Fakat müzakre bitirilmedi. Çünkü asıl raportör olan M. Pellanm gelmesi beklenmektedir. Komisyonun sa- k sabahı saat dokuzda tekrar top- lanmasına karer verildi.,, İsveç meclisi mebusanı azasın- dan M. Bergmen, konferansta bahse mevzu olacak meseleleri ve bunlar hakkında İsveç noktai na- zarını muharririmize şöyle anlat- mıştır: “.. Konferansta, bilhassa si lâhları azaltma, parlementolar ve işsizlik meselesi ile uğraşaca - ğız.. Bugün bunlar, beynelmilel en mühim meselelerdir. Biz, si- lâhların tabiatiyle azaltılmasını istiyoruz. Galip devletler, silâh - larını azaltmalıdırlar. Bu devlet- lerin, şimdiye kadar silâhsızlan- ma işinde pek aZ gayreti görük #müştür, yapılan şey kâfi değil - dir. Mağlüp devletlerin, silâhla - rm daha fazla azaltılmasını is- temekte hakları vardır. Bu işte mümkün mertebe süratle hareket Teminler silâhları azaltmaldır, terk etme - lidir, diyemeyiz. Fakat bana öyle geliyor ki, hiç bir memleket bundan sonra silâhları arttırma * malıdır. “Parlamento rejimi de ıslah e dilinelidir. İlgasma taraftar de- ğiliz. Yapılacak ıslahat, tabii memlekete göre değişir. İsveçin parlamento usulü şudur: Ayan ve mebusan meclisleri vardır. As yan azasi, vilâyet mümessilleri tarafından seçilir. Mebuslardan daha yaşlıdırlar. Ayan azasının en aşağı 35 yaşında olması lâzım- dır. Mebuslar 25 yaşında olabi - lir, Mebuslar 4, ayan8 sene için intihap edilir. Kanunların tanziminde ihtisa- sa dikkat etmelidire,, Muharririmiz, bundan sonra, Danimarka maarif nazırı ile gö- üşmüştür, N yg Stovnik'in başvekilliği al - tında ; beş bucuk senedir maarif nazırlığı eden M. Borgbjerg, Da - nimarka meclisi mebusanından bahsederek şunları söylemiştir: “.. Mebusların sayısı 149 dur. Bunlarm 62 si sosyal demokrat, 14 dü radikal, 368: köylü fırka- sr, diğerleri muhafazakâr ve ko- münisttir. Fakat memleketimiz » de komünist meselesi yoktur. Ik tısadi vaziyetimiz, bugünkü tahdi- dat dolayısiyle müteessir olma - mıştır diyemem. Zirnatimiz, ta” mamen sanayileştirilmiş ve bü - İ iki sene evvel 200 bin işsizimiz vardı. Şimdi yetmiş bine kadar indirebildik. İşsizlere hükümet para veriyor. Bununla geçiniyor- lar, İ “İstanbula ilk defa olarak ge- liyorum. Fakat uzaktan memle - ketlerin inkılâplarını büyük alâka ile takip ediyoruz. Türkiye haki- katen asri bir memleket olmuş - tur. Burada çalışan Danimarkalı mühendisler, memleketlerine dön- dükleri zaman, Türkiyeden dai- ma büyük bir takdirle bahsetmek- tedirler. “Konferansta bizi, hususi su - rette alâkadar edecek bir mesele yok... Emniyet, silâhsızlanma ve | beynelmilel içtimai meselelerle bittabii yakından alâkadarız.,, Konferansa iştirak edecek o - lan ecnebi devlet murahhasları, düne kadar deniz ve kara yöliyle mütemadiyen gelmekteydi. Dün gelen murahhaslar arasında Belçi- ka, Romanya, Danimarka, A merika murahhasları ve İngiltere | murahhaslarından bir kaçı vardı. Dün Tokatlıyana gelen murah- haslar: İtalya: M. Astroldi. Fransa: M, Peren. Bristol oteline: Belçika: M. Lebruyn, M. Pö- ti, M. Veyis, M, Montet. Dün Perapalas oteline gelen murahhaslar: Amerika: M. Cozef Robinson, M. Tom Konelli, M. Tomas Koç- ran, M. Vilyam Oliver, M. Drin Kel, © leviçrer M. Hiksem: © (© İngiltere: M. Basson, M. Hen- dir. h İsveç: M. Leskoç. Romanya: M. Mit Savene. Danimarka: M. Brozen. Dün Romanya ve Köyt va - purlariyle İspanya murahhasları ve Romanya murahhaslarndan bir diğer kısmı gelmişlerdir. Bugün bütün devletlerin mu rahhas heyetleri öğleye kadar şehrimize gelmiş olacaklardır. İ Resimli Udnların bir satır 10 kuruştur. KÜÇÜK İLANLAR; Bir defası $0, iki de'amı 50, üç defam 65. Gürt detası 75 ve on delası 100 kuruştur. Üç aylık ilân veremerin bir defası mecca:, sendir. Dört satın geçen Anların» fazla patırları beş kuruştan hesap edilir yük kooperatifler vücude eri DİŞ DOKTORU miştir. Elli senedir, ziraatimiz ” bir ihracat sanayii halini almıştır. Ü beyt Sait Uç bucuk milyon halkımız vardır. Fatih Karagümrük Tramvay Fakat ticaretimiz, bilhassa ihra- durağı No, 4 catmiizdan senede 180 milyon alabiliyoruz. Danimarka kronu Istanbulda için neler yapıldı? C.H.E. 'Kongrelerinde söylenilen dileklerden tahakkuk edenler Cümhuriyet Halk Fırkasmın İstan- bul umumi meclis intihabatı için tes- pit ettiği namzetlerin isimleri ilân o- lundu. Fırka namzetleri halkın intiha- hına arzedilirken (o yine Cümhuriyet Halk Fırkası namzetlerinden © teşek: kül eden eski umumi meclisin yaptığı işlere bir göz atmak faydasızdeğildir. İstanbul Cümhuriye* Halk Fırkası Ocak, Nahiye, Kaza ve Vilâyet kongi- relerinde ortaya konulan dileklerin u- mumi mecliste Fırka namzeti olarak meclise girmiş olan meclis azasının ve Belediye idaresinin müşterek çalışma- sile tahakkuk ettirilmiş olanlar ehem- miyeli bir yekün tutuyor. Geçen dört yıl içinde yapılan işlerden sıhhat işle- rine ait olanları şöylece hülüsa edebi- liriz; Çocuk bakımı evleri Cümhuriyet Halk Fırkası, proğra- mının 6 mc kısmında “Amele mnta- kalarında kadın işçilerin (| çalıştıkları esnada çocuklarına bakacak mücesse - seler yaptırılmasına ve bunların art - tırılmasma devam olunacaktır” pren » sipi vardır. Bu uğurda dört yıl içinde viliyetimizde yapılan işleri (o kısaca yazıyoruz. (Edirnekapı), (Üsküdar) ve (Be - şiktaş ta birer süt mektep çocuğu ba- kım evleri açılmıştır. O (Edirnekapı) da ayrıca işçi kadınların — çalıştıkları sırada Gyaşına kadarki (o çocuklarını gündüz bakmak ve yedirmek için bir çocuk bakım evi açılmıştır. (Üsküdar) da, böylece bir çocuk bakım evi açıl masi önümüzdeki çalışma yılının pro- gramına girmiştir. -Salgın hasialıklara karşı Cümhuriyet Halk fırkası progra - mn 6 ıncı kısmının 6 ımı fıkrasıa- da “Sıtma, verem, frengi, trahom ve sair bulaşıcı o hastalıklarla mücadele tedbirlerini genişletmeğe devam ede: ceğiz” prensipini koymuştur. Bu prensip üzerinde vilâyetimiz dahilinde 4 yılda Verem Dispanseri - ne bir (Rontken cihazı) alınmış ve bu yenilenmiştir .(Yalova kazasmda Sıh- hiye ve Muaveneti içtimaiyece be Dispanser kurulmuştur. (Kartal) ka: zasında belediyece bir Dispanser açıl- mıştır. Heybeliadadaki Verem Sanatoryo- munda İstanbulun fakir hastalarının da meccanen yatması için her sene bütçeye mühim miktarda tahsisat koy- durmuştar, Veremle Mücadele £ Cemiyetinin Erenköyündeki Sanatoryomu için de İ her sene fakir hastalar için tahsisat koydurulmuştur. Büyükada ve Burgazadasındaki ha- susi Sanatoryorlarda yatak kiralıya - rak hem bunların kuvvetlenmesine yardım edilmiş hem de fakir hastalar tedavi olunmuştur. (Balarköy), (Çatalca), (Silivri), (Şile), (Beykoz), (Kartal), (Sayıyer), ve (Üsküdar) kazaları dahilindeki s1*. mallara dağıtılmak üzere 4 yıl içinde 200 kilo kinin dağıtmıştır. (Bakırköy), (Sarıyer) ve (Bey « koz) kazalarında sivrisinek yatağı ©- lan durğun su, bataklık ve sazlıklar dökülmek üzere (Mazot ve Asitfinik) dağıtılmış, bu suretle bu mıntakalar- da sivrisineğin yaptığı zararlar he - | men hemen yok denecek kadar azaltıl- miştar. Vilâyetimizin sınırı içindeki kaza, nahiye ve köylerdeki fakir ve yardı - ma muhtaç (frengili) lerin tedavisi i- çin 600 seri (Neösalversan) ve 230 şi- şe (Bijamajenol) satm almmış, Dis - pansâr hekimleri ile fakir hastaların tedavileri temin edilmiştir. Sıhhat murakabe merkezleri Bulaşıcı içtimai hastalıklara karşı korunma yollarını halka öğretmek i - » Geçen dört pi 4 sağlık işleri çin bir (Sıhhi Mürakabe merkezi) a çılmıştır. Bu merkez bu sene (Edir « nekapı Bakımevi) ne taşınmış, onum- la birleştirilmiş ve (Sıhhat merkezi) adını almıştır. Sıhhati koruma lâboratuar, Sıhhat Vekâletine sit Bakteriyoloji müessesesi Ankaraya taşınınca, şeh « rin ihtiyacını karşılıyacak © böyle bir müesseseye tekrar sahip olmak zaru- reti hasıl olmuştur. | Bunun üzerine bir (Sıhhat koruma lâboratuarı) ku rulmuştur. Acele (o ve tehlikeli vaziyetlerde muhtaçlara en kısa zamanda yardım etmek üzere bir Sıhhi Can kurtaran heyeti teşkil edilmiş, iki Cankurtaran otomobili ile techiz edilmiştir. Beşiktaş belediye dairesinde bir Sıhhiye heyeti teşkil edilmiştir. Şehir hastaneleri Usküdarda, Zeynepkâmil hastaha» nesi 40 yataklı olarak açılmıştır. Ba hastahaneye O(Rontken Oocihazı) da konulmuştur. Beyoğlu hastahanesi genişletilmiş, 40 yatağı 80 yatağa çıkarılmış, (bir (Rontgen cihazı) ile de techiz edil « o miştir. <i Cerrahpaşa hastahanesi, oyenibir pavyon ilâvesiyle büyütülmüş, bir (Rentgen cihazı) ilâve edilerek iyi bir hale getirilmiştir. Daha bir pavyon ilâvesi karar altına alınmıştır. 4 Frengi hastalıkları teşkilâtı geniş letilmiştir. Sıhhati koruma mütehassıslığı ve | Sıhhiye müfettişlikleri teşkil edilmiş, elyrmeilkmaaar anarı anmak Z Her biri ilerde bir hırsız ve katil a olmağa namzet kimsesiz ve korunma" o ya muhtaç çocuklar için bir (Çocuk Kurtarma Yurdu) açılmıştır. Akdeniz misakı A Esi taralı 1 inci sayfada) müsbet bir neticeye varirsa bahti- a yar olacağız. Böyle obirmisakr | gerek biz gerek Balkan misakmın diğer devletleri tamamiyle tasvip etmekteyiz.,; Yunan hariciye nazırı Bulgar 3 hariciye nazıriyle yaptığı konuş * malardan da bahsetmiş ve demiş» tir ki: ir “Bizdeki samimi temayülleri; ği Bulgaristanda da aynen mevcut olduğunu M. Batoloftan duymak la bahtiyar oldum. Öyle ümit edi- yorum ki Bulgar . meslektaşımla olan şahsi temasım neticesiz kal mıyacak ve kısa bir zamanda mu- allâkta bulunan meselelerin halli yoluna girebileceğiz. Rodop or « manları ihtilâfının halli bu husus» at iyi bir alâmettir. i Davit EF. teslim oldu i Bir müddet evvel Çengelkö » yünde bir evin tenekelerini tami Efendi on beş gündür bulunadsr İ yordu. Davit Efendi dün kendisi teslim olmuştur. » olim, i)Yenisini gıkarinceğmnez ol erki ülkü 'yaktur; No. 3 Mustafa
