24 Ağustos 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

YENİ: TÜRKİYE B: Alman muharriri Gazinin öüyük eserini anlatıyor.. Yazan: Dr. Alfred Sohn Rethel | u, Peütache Volkswirt mecmuasının | eN ve Türkiye” hakkında çi- | İr fevkalâde nüshasından dilimi Sevrilmiştir; bu devletin teşekkül ta, * ve mevcudiyetinin hakiki ma- e mahiyetini tayinde insanr ald. Mir Yani bu hatlara bakarak kia bakkındaki mütalealarımızı - umumiden beri miktarı artar, © Çöle memleketlerde otoriter, yahut im doğuran - mu - elsil bir inkişafn çer- yürütmekle ve ona mümüzü vermekle hata edi- ce hatalı olarak bugünkü enin Yaratıcısı ve Şefi Musta- Sevesi dahilinde Böre hük; ekseriya Mussolini, yahut z mukayese ediliyor. Vaksa ge- me, Şahsi ve/ gerekse siyast bakımdan | na, behet muhakkak ve barizdir. Bu- z nla beraber Türkiyenin yeni şekli. | 7 tarihi kıymet ve ehemmiyeti hak- Şda bir hüküm verebilmek için, p< inkslâbmı Avrupa âleminin in - undaki temayüllerinden esas farkr tamamiyle anlamak mühim bir keyfiyettir. le ayıran bir Osmanlı İmparatorluğunun Harbi Mmumide parçalanarak inkiraz bulu- m milli esas ve temeller üzeri z tamamiyle yeniden “gl Hakikatte Kurunu Vustanm sor | kayan ile alâkanın kesilişini ve Srkiyenin modern tarih devresine Sirişini ifade eder. Mustafa Kemah'i| İzmet ve relü kendisininkine ik eden tarihi bir hüviyet ile muka- Yele etmek icap ederse bu hüviyet, | *Yleviyetle Napolecn (olabilir, yahut Saha Robespierre ile Bonapart'n tek bir gahısta birleşmiş bir hüviyeti olabilir. teva » Büyük Türk Devlet Adamının gi- hareket, tamam ve kati bir ih- İh ketidir. O daha iptidadan be- anlamıştı ki, Türkiye, ancak mo - *m Avrupa devletlerinin şekil ve ci- vazmız nseyip aldığı takdirde kur- bilir. Türkiyenin Avrupalılaştı nr eski imparatorluğun “Gayri tarı) çerçevesi içinde tahakkuk ettir. istiyen İttihat ve Terakki komi- genç Türklerin fikir ve telâkki - ayrılan Gazi, bu yarım yolda yi Avrupalılaştırmış o vesaitle list istismara o sürüklemekten ir netice elde edilemiyeceğini r etmişti. Gazi'nin hedef ve ga - Yesi, Türk tine milli istiklâlini zandırmak ve onun Av- erecesinde yükselmesini kendi varlık ve kabili - zerine kurmek idi. Türk milleti kendi 7 | tahsilin meçburi “objekt” değil, fâll ve âmili “subjekt” p idi. İşte bu sebepledir Osmanlı İmparatorlu- müuzmahil olunca, bu m bir âkıbeti değil, müs - * başlangıç ile hedef ve ga- GEVZUU un gören yegâ- sip görüşe sahip © ret elde & ve hilâfeti ilga, din ve yekdiğerinden tefrik ga ve tefrik işleri büyük si- Yapı, perimiyette işler idi, Bu işleri akla Gazi, bu temelden yıkış ha- | Teketini, Tİ vaki Yasi ehe, tamamlanmış tarihi bir em- haline soktu. oRevolüsyoner nerjiyi kurtar - tarzda parle - etin e okrasiyi kurdu, yani dev- kald s3 : esasiyesine — temel ve tad e üzere kendi riyaseti al - tin Ankarada Büyük Millet Mecli - cp 250 Bu Meclis bugün h Uyap >ev'idir. Türk milletinin milk ring da aynen Fransız ibtilâli ke- mwüttehit Avrupa Reaktion'u- Tşt açılan istiklâl muharebelerin- de Mİİ şuurun doğuşu gibi olmuş - SE. Pena bir surette teslih ve teçhiz edilmiş, eski püskü giyinmiş ve dört sene süren Ümümi Harpten Yorgun çıkmış Türk askerlerinin Mustafa Ke- mal'in idaresinde Sakarya muharebe- lerinde ve İzmirin istirdadmda gös - terdikleri kahramanlık; esas itibariy- le Bonapartın İtalya sefaretinde çul- lar giyinmiş ve açlıktan bitap düşmüş olan Fransız ihtilâlinin Nationalgar - distleri ile mürteci koalisyonun o zâ- mânki başı olan Avusturyaya karşı ihraz ettiği zaferlerin aynidir, yani her ikisinde de büyük ve destani bir kahramanlıkla yeni bir devlet kurul - muş, yeni bit devir açılmış ve bir mil- let doğmuştur. Yalnız (o Napoleondan daha akılı ve âkibetendiş » olarak Mustafa Kemal Paşa kendi inkılâpçı tçi hedelinden zerre kadar Mustafa Kemal, ibraz ettiği büyük fferiyetten sonra bütün ön Asya için bir rehber- Tik rolünü kabul etmesi zımnında A- rap ve İslâm âleminden kendisine ya- pılan teklifleri reddetmiştir. Onun ye ve hedefi, memleketin hudutları i m İ çinde mahdut ve muayyen kalmıştı Zaferden sonra aynen birinci Kon- sul gibi Gazi de, ıslahçı bir vazii ka- nun olarak kene di. Bu vaz'ı esas kanun işinde mer'i olan Eski ve nvanelere istinat €- den hukuki ve hay juva cemiyetinin temellerini kurmak olmuştur. Bu gaye ve hedef: Yeni tir hukuku medeni selerin lâğvı, yeni vaz'ı, eski medre - usuldeki umumi tutuluşu, Kur'anın hatırı için tahsil ve neşir tamimi mu- tat olan Arapça ve Farsça lisanları yerine devlet mekteplerinde Avrupa isanlarının okutulması, Türk ilanı - nın ecnebi kelimelerden tasfiyesi, Kur anm Türkçeye i, İslâmi iba- detin Türk dihi il sı suretiyle ta- hakkuk ettirildi. o Bunlardan başi şunlar da vücude getirildi: İlk tahsil- devam edilmek üzere sana- buralarda el ve riraat için Lâtin harfleri kas kadma hürriyet hizmet alar yetiştirildi bul ve tatbik edildi, verilerek umumi pul edildi ve mesleki yol açıldı ve serbes ve vazifelere ki faaliyetleri Bilhassa bi muvaffakiy lan ve “Hai seler, bütün şehirler ve hemen her köyde ku onları, neşriyat servisleri, talim kursları ve sergileri, tiyat- ro temsilleri, içtimai muavenet faali - yet ve hizmetleri ile ve tamamen ye- ni bir fikri teşekkülün kültür merkezi inkişafma yasta şümullü ve ti bir enstitü teşkilâtı 0 denilen milesse - ile kasabalarda k oku « evleri” olarak ce tilmesi işinde vazife aldı. ile Mustafa Türk milleti bağlarla ât:) fevkalâde görüşü porunun, Siyasi Kemal, halk gibi uzun müddet dini kalmış olan bir millet için terbiyevi ve revolüsyoner miyet ve manast olduğunu da ve bunu tatbik ve tamim etti. Avrupa bir ehem- tanıdı kıyafeti kabul olundu. Bunlardan baş- İ ka filmin, radyonun, matbuatm pro- hayat kö pagandası da Türk milletinin tarzının, gi künden değiştirilmesinde milessir ol- du. Yalnız bu suretle, yani bütün i kaide ve esas örüş ve telâkkiler irilmesi ile devletin, ida- ve idaresini eline alabilecek milli mü- nevver bir zümrenin yavaş yavaş ye- labilir. Bu inkişafı dakârlıktan çeki - kendi talim ve tiştirilmesi kabil © temin için hiç bi nilmiyor. Memleket terbiye vasıta ve imkânları yetişme - dikçe devlet yardımı ile harice tahsil için talebeler gönderilmektedir. Bu talebeler yalnız yüksek üni - itelerle değil, daha ziyade teknik lerine ve pratik sanayi işlerine ve meselâ büyük bir miktar da $. Rusyaya gönderilmektedir. ati nizamları değiş. | tirmek ve Avrupalı manada bir bur - | etin ve gençliğin yüksel- | Bu vüs'atte ve böyle bir süratteki bir ıslahat işinin henüz Kurunu Vus » tai bir hayat ve tefekür tarzında gi - karılmış olan bir milletin serbestçe ve kendi kendine inkişafa O bızakılmı- yacağı âşikârdır. Vakıa demokratik telkinin, bütün milletin inlelipçi ve milliyetçi şevk ve gayret ve hızına — istihlâs gayretlerile hemahenk ve mü- vazi bir tarzda — uyğun olduğunda şüphe yoktu. Buna rağmen bu ibtilâs hareketini tatbik için günün binbir müşkülâtı içinde eğilmiyen, yılmıyan, | gaye ve hedefini bilerek isabetle tayin eden bir azim ve iradenin diktatörce şevk ve idaresi mutlaka lâzımdı. Mus- tafa Kemal bu rolü kendisine çekmek için gayri meşru tertip ve teşebbüs - lere girişmeğe lüzum © görmeksizii millet kendiliğinden ona bu rehberli- ği tevdi etti. Parlâmentonun milli i- dareyi kendi kararlarında (İttifak) ile ifade etmesi, esas itibariyle büyük ha- reket ve İnkilâbın revolüsyener mana ve ruhuna tamamen tevafuk ediyor - du. Bu karar, dünyanın en radikal bir demokrasisi olan Türk demokrasisini otoriter bir rejim halinde inkişala gi türen bir yol açmıştır. Mecliste itti - fak temin edilmediği abvalde bunun siyaseten temini lâzım geliyordu ve bunu “Cümhuriyet Halk Fırkası” teş- kilâtı yapıyordu. Bu fırkanın nizam - namesi 1923 te yapılmıştır. Bu Fırka memlekette ve Mecliste yegâne Fırka idi. Mustafa Kemal bu Fırkanın Reisi, ve bu Fırka —Mület Meclisi ve Mil- let Meclisi de Devlet idaresinin hâki- miyet menbar olduğu için, Mustafa Kemal Paşa bu yoldan devletin na- mahdut salâhiyetli hâkimi olmuştur. Ve kendileri Cümhuriyet Halk Yırka- sının şübeleri vasrtasiyle doğrudan doğruya siyasi yoldan memlekette her şehirde ve her köyde icrayı bülme- der, (Bitmedi) : Alman cennetine : .. girmek için .. Alman çocukları nasıl vaftiz ediliyor? Bugünkü Almanyada sayısı olduk- ça büyük olan bir zümre vardır. “Al man milli imanı zümresi, denilen bu zümreye “aazilerin en temizleri,, dahil bulunmaktadır. Bunlardan doğan ço . cuklar hıristiyan âdetleri mucibince de, öil, eski Alman dini âdetlerince vaftiz edilmektedir. Büyük taşların kiribiri üstüne ke - nulmasından vücut bulan büyük bir ma- sa üzerine eski oOAlman ilâhlarından Thor'u temsilen bir tunç çekiç konulur. Civarda bulunan kuyulardan birinden bir kâse su getirilir, merasime iştirak edenler taş masa etrafımda çepçevre di. zilirler. Uzakta ormanlardan uzun nefir sesleri işidilir. Hazır bulunanlar mara- sime mahsus ilâhiler okurlar. Bundan sonra çocuğun annesi yav - rüsunu babasının ayaklarının dibine be- rakır ve baba çocuğun üstüne eğilerek şu sözleri söyler: “ Seni etimden kopmuş bir parça et olarak tanıyorum ve binnetice sani ka « bilemizin efradmdan olmağa kabul edi- İ yor ve bir Alman kaynağından alınmış temiz su ile ıslatarak sana bir isim veri- yorum. Bu sü seni Alman © olmıyan bütün ecnebi şeylerden temizlesin!,, Bundan sonra baba çocuğu sağdıca verir o ve bu da daima işi masihatlar vereceğine yemin eder, En nihayet Weihwart denilen rahi « ini Aylar teni vekili uadilk tkd) ediyoruz. Ey bütün varlığın babası! Ço- cuğun şahsında tecelli et!.,, Bu suretle vaftiz edilen Cermanlar öldükten sonra doğruca © Almanların Walhalla adlı cennetine girmekte imiş» | leri. 7 — VAKİT Demiryollarımızda ucuz yolcu nakliyatı Halk ticaret biletleri ihdasındaki fay- dalar: Ticaret, tanışmak ve seyahat.. Bir taraftan demiryolunu yur- dun bütün bucaklarına kadar iriş- tirebilmek için çalışan Cumhuriyet Nafıası, bir taraftan da kurulmuş hatlar üzerinde yurtdaşların mü - sait ve ehven şartlarla gidip gel - melerini temin için elinden geleni yapmaktan geri durmuyor. Bu maksatla Devlet Demiryol - lar idaresi 1 Temmuz 1934 tari - hinden itibaren gidip gelme bilet - İer üzerinde büyük tenzilât yap - mış, büyük bir rağbet gören bu tenzilâtı 20 Ağustos tarihinden iti- baren başlıyan tenzilâtlı “Halk ti- caret biletleri, takip etmiştir. Tenzilâtı vasati olarak yüzde elliye varan gidip gelme biletleri- nin ihdası, bu yolda alman ilk ted- bir ve uzun mesafeler için yeni bir ihdastır. Yine büyük mesafeler için kullanılabilecek olan halk ti- caret biletlerinin ihdasında ise üç gaye vardır: 1 — Memlekette ticari hareket- ler uyandırmak ve bu hareketleri teksif etmek, 2 — Halkı yekdiğerine kaynaş- tırıp memleketi tanıtarak dahilde turizmi teşvik etmek. 3 — Turizm için şimdiye kadar müsaadeli tarife bulunmaması yü- zünden ileri gelen müşkülâtı bir taraf ederek ecnebi memleket dahilinde en müsait şart lar altında gezmelerine imkân ba- ğışlamak, Halk ticaret biletlerini alanlar, bu faydalarmdan başka mevcut nizami bağaj hakkına ilâveten el- li kiloya kadar nümunelik O eşya götürmek müsaadesini de almış bulunuyorlar, Her hangi bir yolcunun taşı- masında nizamların müsaade etti- ği bağajın azami haddi 30 kile- dur. Yeni biletleri alan bir yolcu buna ilâve olarak mubtelif nümu- ne eşyası götürüyorsa 50, bir tek çeşit nümune götürüyorsa 25 kilo fazla bağaj götürmek hakkını ha- | iz bulunmaktadır. Bu biletleri alanlar, hiç bir ka- yıt ve şarta tabi olmryarak istedik- | leri istikamette seyahat edebilir ler. Ve hiç bir müracaat ve mera- sime tabi tutulmazlar. Bu biletler on beş günlük, bir aylık ve iki aylık olmak üzere üç kısma ayrılıyorlar. Bunlardan on beş günlüklerin tutarı şudur: TI mevki HI mevki 25 Mira (175) TI mevki 40 Vira TI mevki 50 lira 1 mevki 35 lira I mevki 60 lira I mevki 70 Tira 30 lir YI mevki Halk ticaret biletlerini almış 0- lan yolcular, biletleri hangi mev- kie aitse o mevkide seyahat ede- bileceklerdir. Ondan yüksek bir mevkie geçerlerse o zaman yol üc- retini umumi tarife üzerinden öde- mek mecburiyetinde kalırlar. Şirketler zamanmda pek ağır tarifelere tabi tutulduğu için o bir kısım nakliyatı yolculuk emniyeti- ni tehlikeye düşüren başka vasıta- larla yapılan İzmir — Manisa, Ba- İskesir — Bandırma, İzmir — A. İaşehir hatları üzerinde umumi ta- | rifeden yüzde elli tenzilât yapıl- mıştır. TENEZZÜH TARİFESİ : turistlerin | Hİ Be «Devlet Demiryollarının ucuz bir | Landi 24 KOUSTUS 1014 amma | para ile halkı seyahat ettirmek i- lerden bi» ni tatbik çin aldığı isabetli tedk riside tenezzüh tarifele, etmesi o Tenezzih trenleri, memlekette seyahat ve turizm alâkasını uyan- dırmak, halka memleketi gezdir- mek, yurd göstermek, bundan başka büyük civarındaki istihsal mm - un güzel manzaralarını şehi takalarını gezdirmek, pazarlarda yeni ticaret imkânlarını hazırla » mak üzere ihdas edilmiştir. Bunların başlıcaları şunlardır: | Haydarpaşa — Sapanca, Haydar» pişa - Adapazatı, Ankarâ < Çan kırı, Samsun — Amasya, Adana — Me: , Adana — Mamure, İz- - Alaşehir Afyon — Hamam, Afyon — Kazlıköy. Bu tenezzüh trenleri haftalık» Bunların ücretleri umumi ta- mir - Soma, tır. rifeye nazaran yüzde seksen kadar eksiktir, Bu y biletlerinin 20 Ağ âtlı halk ticaret ustostan itibaren başlaması dolayısiyle yazdık. Bu tedbiri bir kere daha bir ta- raftan Demiryollarının o hacmini ve uzunluğunu arttırmağı, bir ta- seyahatine raftan da onu halkın rtlarla arzet- Vafia Vekâleti- erden birisi o- en heven ve uygur meği vazife bilen nin başardığı i larak kaydı Demiryolları nakliyatı husunda' yaptığı tenzi- lâta başka bir yazımızda temas e- TUZ. İdaresinin esya Galatasaraylılar Awu- padan döndüler Avrupaya dün sesi muallim ve izcileri sas bah sanat altıda şehrimize gel- mişlerdir. Kendilerini rıhtımda muallim ve izcilerden mürekkep bir grup karşılamıştır. la Ihtisas mahkemesinde İpekli kumaş kaçırmaktan suç- lu Bulgar tebaasından Gülzari ih- tisas mahkemesinde altı ay hapse ve kaçırdığı eşyanın gümrük res » | mine muadil nisbette para cezası» na mahküm olmuştur. $ Üsküdarda Atpazarında mey- dancıkta oturan Makbule hanım; kaçak cigara sattığı sabit olarak | altı ay hapse ve yüz iki lira para cezasına mahküm olmuştur. Ingiliz üniversitelileri Mylinae çelisiş ulan: İşi giltere Kembirç üivekiitesi şir İ fesör ve talebeleri varın üniversi « teyi gezecekler ve (o profesörlerle görüşeceklerdir. anay | n malların güzelliğinin, sağ-f İİ laralağınm büyük yurdumuzun her ta- İŞİ rafında tanınması için en güzel çareği büyük devlet merkezimizde 29 Teş-i rinicvvelde açılacak sergiye iştirak.ii tir. l Bu vazikeni şimdiden sergiye tari ahhütnameni göndermekle ifaya baş- a... M.İ, ve T. ERBAA ali ia e Zİ