14 Ağustos 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7
> Fabrikayı: (Baş tarafı 1 inöi sayfada) | Ve nihayet ayrı ayrı renklerde iması, hepsi hakkında ayr | k izahat alarak tetkik etmişler- Paya Hazretleri aldıkları malü- tan çok memnun olmuşlar ve Sür Fazlı Beyi tebrik etmişler- A eni fabrikarım kazan daire- e gezildikten sonra eski binaya ii MİS, burasıda görülmüş, ge- tir. Bir buçuk saatten fazla » tetkikattan sonra Başvekil zretleri gene yeni fabrika- *“çmişler ve fabrikanın taraça- id Sikarak bir müddet oturmuş - yeğ Bu sırada kendilerini al «İğ van küçük kızları okşamışlar, “ ik kızlara Fabrikaya karşı duy“ İl e alâkayı sormuşlardır. Pa- Azretleri bir müddet taraçade ndikten sonra duydukları se- © ihtisaslarını gazetecilere ettirmişlerdir. $vekilimize burada şeker ve ikram edilmiştir. Paşa Haz- ifabrika amelesine ve soka- duran halkın alkışları ara - *N geçerek yata gitmişlerdir. İt fabrikasının temeli yPU sabah atılacak Mbu sabah saat altıda Dol- € sarayı önünden kalkarak İzmite gidilecektir. İktı- ,, *kiliyle birlikte İsmet Paşa , “erine Artvin mebusu Meh- vi Giresun mebusu Hakkı İf Bankası umum müdürü “mer Nuri Beyler ve diğer 2€- fakat edeceklerdir. Saat tnitte kâğıt fabrikasmın te- üniğ ve Başvekil Paş m İktisat Vekili Celâl i, , “âvetlileri gene yatla İstan- rek Paşabahçedeki cam Min. temel atma merasi- melemen Fakat İz dönüş esnasında Hereke vi & da uğranılarak © yeni "tp, “sımlar tetkik edileceği » taş ahçedeki cam fabrikası: , İ atma KM merasimi saat on ilacaktır, Bu merasim P Vekili ge 4 Başvekil Paşa ile İktr. Nü ve davetliler me j Yap Tu vapuruna geçekler ala çi hal Zonguldağa doğ- , ay aktar, Yarın da Zon- mel ak Suni antransit fabrika- Ün atma merasimi yapıla - m ilimizle davetliler li vabahı şehrimize döne - Dinaç, yi alien ve bez fabrikası İma resmi yapılan Basj İsmet Paşa Hazretleri fabrikada kendilerine verile n izahat: dinliyorlar. Başvekilimizin ihtisasları gag” (Bis tarafı 1 inci sayıfada) l Bana verilen malümata göre, Cümhuriyet bu fabrikayı takriben 1600 iğlik ile ele geçirmiştir. İlk tesisat devrinde 3600 iğe kadar çı- karılmış, yeni dairelerle (o fabrika 9000 iğlik bir müessese olmuştur. Bugün memlekette, zannede - rim, İzmirde daha çok iğ bulundu- ran fabrikalar yardır. Tabiit Sumer Banka tesis etmekte olduğu bü - yük kombinalar ki, ilki önümüzde- ki ilkbaharda 3000 iğ ile işlemeğe başlıyacak, memleketin en büyük dokuma o müesseseleri o olacaktır. Onlara bakılırsa Bakırköy fabrika- sr daba üçük bie müestese la- fabrikasını hususiyetlerini ve hu- susi kıymetlerini nazarı dikkate vazetmek benim için hakiki bir zevktir. Bugün mevcut olan hususi ve resmi müesseselerin en yeni maki- nelere malik olanı hemen burası - dır. Fakat bugün; için - hepsinden daha kıymetli olan görüş şudur: Bu fabrika küçük ve iptidai bir hal- den mütemadiyen ilerliyerek ve genişliyerek kendi kendine büyük bir müessese olmuştur. Fabrikala. rin tasavvuru, hattâ kurulması, ya- sayabilir bir halde işletilebilmesine nisbetle kolay tarair sayılır. Asil zor iş, kurulmuş bir fabrikayi işle- tebilmek dirayet ve kabiliyetidir. Bakırköy fabrikası geçen on sene zarfında bu imtihanı vermiş, kıy - metli müdürü reyine güvenilir ve eline milletin sermayesi emanet &- dilir bir kudret göstermiştir. Yeni kurulacak büyük müesseselerimi - zin işleme zamanlarında bu imti - han devrini hep beraber dikkatle ve marakla takip edeceğiz. Fazl Beye, fabrikanın muhtelif parçala- rmi bana anlatırken, işçilerin ye- tiştirilmesinde, makinelerin bakı - mında dikkatimi celbeden nokta - ları saklamadım. İşçilerin yetişti - rilmesi yeni sanayi hayatımızda büyük bir vazife ve geniş bir saha g gc a 3 z — z 3 zy ? ğ 2 : s z z g kırköy bez fabrikasının inşaatına 1933 senesinde başlanmıştır. Prog- ram mucibince 1934 senesinin şu- bat, mart ve nisan aylarnda Av- rupadan gelen makineler yerlerine yerleştirilmiş ve yeni fabrika işle- meğe hazır bir vaziyete getirilmiş- tir, Fabrikanın tesisatı moderndir Bu suretle evelce üç bin iğ iken bu kere on bin iğe iblâğ (olunan Bakırköy bez fabirkası mümasil sınai müessesata karşı normal vüs- | yalnız bilgisi ile değil, bir nevi &- “Bez Fabrikası Açıldı açan Başvekilimiz sevinç | e ihtisaslarını anlatarak dediler ki: fabrikalar bilenlerin, çalışanların ve öğrenmek istiyen- tle öğrenmek kabiliyetinde olanların yerleri olacaktır dır. Her işçi kullandığı mdkineden azami istifade “decek kabiliyeti, teşli hırs haline gelen arzusiyle te- min etmeyi düşünmelidir. Bütün milletin yeni iktisadi hayatını İs - tikametlendirmek için ehemmiyet verdiği bu fabrikalar ancak bilen - lerin, çalışanların ve öğrenmek is- tiyenlerin ve öğrenmek kabiliye - tinde olanların o bulunduğu yerler olacaktır. Bilgisi, çalışması, hevesi az olanların sığınmaları için millet fabrika yapmıyor ve yapmıyacik - tır. Fabrikaların Okapısından ilk günü giren memur veya işçi herkes çin yeni büyük fabrikalar ilk ku - ruldukları andan itibaren sanatin - de ve masrafında dikkatinden yü- reği titriyen sanatkârların yetiş - mesi için gayret sarfetmelidir. Burada gördüğüm iyi şeylerden birisi de fabrikada hanımların ge- niş bir çalışma zemini bulmasıdır. Öteden beri kanaatim odür ki, ha- nrmlarımız dokuma işlerinde ince zevkleri ve el maharetleriyle bizim dokumalarımıza dünyâda hususi bir zevk ve hususi bir kıymet te. min edeceklerdir. Bazı tabi? mahsullerimizin ken- dine mahsus bir nefaseti olmas: gi- bi eski elişi işlemelerimizin, mazi- de tanınmış hususi çeşitleri gibi yeni dokuma ( fabrikalarımızın her tarafta sevilecek ve aranacak İnce- likleri olmalıdır. Bakırköy fabrika- sı Cümhuriyette 1600 iğden do - kuz bini geçen iğe varmış. Bu terakki nisbeti sanat hayatımıza örnek olursa az zamanda Türkiye sanayi sahasında yüksek neticeler alacak demektir. Bu tafsilâtı sizle. re ve efkârı umumiyeye zevkle ve- riyorum, o Ümit ederim ki, millet yeni fabrikalara memleketin sana- yileşmesi için gösterdiği alikaya iyi neticeler alacağından emin o - larak bizim sevincimize iştirak e - ( f > decektir. yayma atte, modern o tesisatlı, rekabet kuvvetini haiz bir fabrika haline girmiş bulunmaktadır. Fabrika neler yapacak? İmalâtı, ciheti askeriyenin pa- muklu kumaş ihtiyaçlarına kifayet itibariyle cevap verebileceği gibi, piyasada da eski imalâlından faz- la olarak ince patiska, desenli bez- ler ve pamuk elbiselik kumaşlar çıkaracaktır. j İşletici kuvvet (o şimdilik şehir elektrik şebekesinden alınacak ise de icabında müstakil bir muharrik| 7 — VARIT Sağlık bahisleri yor?— Tedavi tarzı Moskovada verem ile izlem) le müessesesi şehrin yüksek, ışıklı ve havadar mahallelerinden birin- de ağaçlarla, çimenliklerle ve çi- çeklerle çevrilmiş eski binalardan birinde yerleşmiş bulunmaktadır. Müesseseniri müdürü profesör V.| $. Holzman yirmi senedenberi ve- remle şiddetli bir surette mücade-| lede bulunmaktadır. Bu zat, Mos- kovada çıkan “journal de Mos- cou,, muharrirlerinden birine, Sov yetlerde verem mücadelesi hak- kında aşağıdaki beyanatta bulun- muştur: “Bizde veremle sistematik bir surette mücadele ancak 1920 se- nesinden itibaren başlamıştır. Bu tarihte veremlilerin hastalıklarını! haber vermeleri mecburiyetini te- sis ederek ilk dispanserleri vücu- da getirdik. Sovyetler tababetinin esas prensibi bir hastayı tedavi- den ziyade, veremin zail olmasını) temin edecek içtimai ve sıhhi şart- lar vücuda getirmesidir, Fenni ke- şiflerimizin, verem müesseseleri- mizin ve sıhhi siyasetimizin — ga- yesi, seri bir teşhis. ile hastaları,! mümkün mertebe çabucak mey- dana çıkarmak; » hastalıklarının ağmlaşmaşına müessir vasıtalarla mani olmak ve bu suretle hastala- hale getirerek sırayet yuvalarınm kökünü kazrmaktır. Geçen senedenberi sanai mües-| seselerde “verem - hastalıklarının teşhisine mahsus muayenehaneler! tesis ettik, Bunlarda, veremlileri daha ilk devrede tedavi altına al- mak için muntazam bir surette mu ayeneler yapılmaktadır. Muayene en zayıflardan, sik sık nezleye tu- tulanlardan, genç ve yeni işe giren! lerden başlanılmaktadır. 1933 se-| nesinde Moskovada 84 sanai mü- essesede işleyen 22293 amele mu- ayene edilmiş olup bunlar arasın- srsasassesearemaasasa esse ee eee kuvetin tesisi için de lâzım gelen tedbirler ittihaz edilmiş ( bulun- maktadır. Senede 9 milyon metre kumaş istihsal edilecek Bakırköy fabrikasının şimdi ve gece gündüz çalışmak suretiyle se- nelik istihsali iki milyon metredir. En son sistem makinelerle teçhiz edilmiş olmasına binaen bu istih - sal ayni mesai ile senede (dokuz milyon (metreye çıkarılacaktır Fabrika icabında askeri imalât ka- litelerini tamamen imal edebilece- ği gibi iktisadi sahada çalışma ha: linde de senede vasati olarak üç milyon metre halk ( ihtiyacı için patiska ve ince amerikan bezi ve muhtelif piyasa bezleri (o imaline muktedir olacaktır. Fabrika 4800 insan ge- gindirecektir Üç posta ile mesai halinde se - nelik istihsali 12 milyon metreye baliğ olacaktır. Takviye edilecek fabrikada azami istihsal halinde 1200 amele ve buna tekabül eden 4800 kişi geçinecektir. liken zili yizielleeiiğeki & Ğİ le 24 AĞUSTOS 1934 sema Sovyet Rusyada veremle | mücadele işi Veremliler nasıl aranıyorve bulunu- vealınan neticeler da, hasta olduklarından tamamen habersiz olan 2151 hasta bulün- muştur, Sanai müesseselerdeki verem mütehassısları aynı zamanda pro- paganda yoliyle veremle mücade- le etmek, fabrikalarda ve evlerde temizlik hakkında konferanslar vererek işçileri tenvir vazifesile muvazzaftır. Bunlar duşlar kur- mak ve gıdaların kuvvetli olmala- rı lâzım geldiğini işçilere anlat- maktadırlar, Bu doktorlar sıhhate mugayir olan hizmetleri menet- mektedirler. Veremle mücadele işinde baş- i ca müesseseler dispanserlerdir. Bunlarda muayeneler yapılır ve hastalar tedavi edilir. Sirayet yu- valarının izalesi için lâzım olan bütün tedbirleri bunlar alırlar. Dispanserlere, kendilerine tabi o- lan veremlilerin cetvelini yapar, bunları tedavi eder, kendilerine lâzım olan vesika ve şehadetna- meleri verir, daha geniş bir ika- metgâha ihtiyaçları olduğunu tes- bit eder ve hasta ile bir arada ya” şayanlarla meşgul olur. Poliklinikler şüpheli vak'alarla meşgul olur, teşhisler koyar, teda- vi teşkilâtmı yapar, hastaları ya kâfi derecede yatağı olan dispan- serlerde ve yahut sanatoryomlar- i akbimimem Üçyüz ilâ dört yüz bin ei iyi na bir verem dispanseri vardır. Şehirler haricinde büyük Sov- khozlarda, Kolkhoz veremle mü- cadele istasyonları vardır. Köy hastahanelerinde de bir muayene- hane, verem mütehassısı, hasta ba kıcılar ve içtimai yardımda bulu- nan Asistanlar mevcuttur. Dispanserler hastaları sanator- yomlara gönderirler. Sanatoryom lar mümkün olduğu kadar şehir civarlarında, ormanlıklar içinde, sanat merkezler civarında inşa &- dilmektedir, veremliler. alıştıkları hava şartları içinde tedavi edilir- ler, Bu tedavi usulü çok iyi netice- ler vermektedir. Hastaları ancak bulundukları yerlerde sıhhatleri iyileşmediği takdirde orta Rusya- ya ve yüksek dağlara göndermek» teyiz. Vrem sanatoryomlarında yirmi bin yatak vardır ve hasta- hanelerde mevcut yatak sayısının yüzde beşi veremlilere ayrılmıştır. Sanatoryomlardan başka gece sanatoryomları vardır. İşçi vazife sinden çıkar çıkmaz buraya gelir, yer içer, yatar ve ertesi sabah işine gider. Mektepliler için de gündüz sanatoryomları vardır. Moskova- da 834 başlı adamı alan on beş gece sanatoryomu ve 835 çocuğu istiap eden gündüz sanaloryomu vardır. Şehir halkinin yüzde sek- seni, küçük şehirler halkinin yüz- de altmışı ve kır halkinin yüzde otuzu veremle mücadele tedbirle- | rinden istifade etmektedirler. Her Sovyet Cumhuriyetinde veremle mücadele işlerini idare etmek için bir veremle mücadele müssesesi vardır. Bunlar birer t6ş- his, tedavi, fenni araştırmalar ve teşkilât merkezleridir. diy Vw
