26 Temmuz 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10

. lav P. Mihayloviç 3 Temmuzda imzü- e 10 — VAKIT 28 TMAEİTTİZ 1914 Türkiye - 1 uğostüvya Yeni imzalanan muahede ileriye bir adımdır Ankarada Türkiye Cümhuriyeti mü rahhaslariyle ticari müzektratta bu - Ianmağa memur Yugoslav murahhas heyeti azasından ve “Türk - Yugoslav kam afyon satış bürosu" nda Yugos- lavya murahhası bulunan Dr. Dragos- lanan Türkiye - Yugoslavya (ticaret anlaşması ve iki memleketin ticari mü. | nasebetleri hakkında * Belgradda çı * kan “Politika” gazetesine bir makale yazmıştır. Bu makalede deniliyor ki: “3 Temtmuzda Türkiye Cümhuri - yeti ile aramızda imzalanan ticaret an- laşmiası bügün (20 Temmuz) | tatbik mevkiine girmektedir. 14 Haziranda Ankarada başlıyan | ve muvaffakiyetle neticelenen ticari müzakereler, bu sene başlangıcında Ankarada Tevfik Rüştü Beyle M. Bo: | golyub Yevtiç arasında yapılan konuş- malarm mes'ut devamını ve tamam - lanmasını ifade etmektedir. Bu müna- sebetle iki Hariciye nazırı iki memle- | ket arasındaki münnsebetlere bu gü - ne kadar mevcut olmıyan unsurları, | yani, her şeyden evvel, Ticari anlaş - | mayı da ilâve etmeği kararlaştırmış « lardır, Ticaret anlaşması yapılması hak - lında tarafımızda» defatla teklif ya- | pılmıştır. Halbuki Türkiye hükümeti bu anlaşmanın yapılmasını evvelâ, Yu- goslavyadaki Türk malları meselesi « nin düzeltilmesine bağlıyordu. Bura - da her şeyden evvel mevzuu bahsolan şehirlerde bırakılıp sahipsiz diye hac- zedilen mallar ve Türkiye tabiiyetini alan Türklere sit olup zirsi ıslahatn tabi tutulan agrer mallardır. Şehirler- deki Türk mallarına konulmuş bulu - nan haciz daha 1927 senesinde kal- dırılmıştır. Agrer mallara gelince, 5 Kânunuevvel 1931 tarihli “sabık Ce'- nasebetlerin tanzimi > kanunu” devletçe alınmış topraklar için sabık mal sahip- lerine tazminat ve renta hakk. veril- sini derpiş etmektedir. Tediyat mali- | ye nazırmın, agrer mahkemelerin hü- kümleri esası dairesinde yüzde beş fa- izle ve otuz senede itfa olunmak üzere çıkardığı hamiline ait meli bozolarla yapılmaktadır. Muaharan 1933 senesi Künuntevvelinde Belgrat'ta, Türkiye tabiiyetini almış olanlara müttallik o- lan bu agrer münasebetlerin tasfiyesi hususunda Türkiye Cümhuriyeti ile azlaşma hasıl olmuştur. Bu suretle, &- | tari anlaşma için Türkiye hükümeti - nin ileri sürdüğü ilk şartlar yerine ge tiri'miş ve bu esnada husule gelen si- yasi yakınlaşma ticaret müzakereleri için zemin höztrlamiştır. Ankarada yapılan müzakerelerin | gayri ahdi vaziyete nihayet verecek | gayri uhdi vaziyete nihâyet verecek ve her iki memleket ticaretine normal inkişaf şartları temin edecek muvakkat | bir ticaret anlaşması akdi idi. Türki- ye ile ticaretimizde istikamet almamı- za yardım edecek tecrübelerden mah- rum bulunmamız dolayısiyle derhal ge- niş bir ticaret mushedesi akdi düşü - nülemezdi. İlerde Türkiyeye yapacağımız ih - racat yalnız mahsulâtımızın Türkiye piyasasında sürümüne değil, bizim pi- yasalarımızda Türk mallarının istihlâ. ki hususuna tabi bulunacaktır. Türki- yeden ne kadar fazla itbalitta buluna- cak olursa mahsulâtrmizı da o misbet- | te Türkiye piyasalarında plâse etme- ğe muvaffak olacağız. Şu da unutulmamalıdır ki, Türki- yenin iktisadi bünyesi bir çok bakım noktasından Yugoslavyanın iklsadi bünyesinin aynidir. Her iki memleke- tin başlıca vasıfları ziraatcililetir. Tür. | kiye Cümhuriyetinin sathi mesaha iti- bariyle çok geniş ve umumi heyeti i- tibariyle farklı olması dolayısiyle iki memleketin iklim şartları (arasmda farklar mevcut bulunmasına rağmen gerek Türkiye ve gerek Yugoslavya ayni mahsulleri yetiştirmektedir. Bun- lar da buğday, misir yulaf, cavdar ve arpadır; sinai nebatlardan da tütün, afyon, susam ve saire yetistivmekte - dirler. Diğer agrer mahsuller ve bun- | lesinde Türkiye başlıca bilhu zikre değer olan - üzüm, hayvan yetiştirme (bahusus da. varcılık) ve hayvanat mahsulleri hak- kında da ayni vaziyet vardır. Malüm olduğu üzere Türkiye Cünihuriyeti son on sene zarfında hayvan yetiştir- me işini o kadar ilerletmeğe muvaffak olmuştur ki, bir kaç seneden beri Yu- nan piyasalarına Yugoslavyanın baş - hıca rakibi olarak ortaya çıkmaktadır. Türkiye Cümhuriyeti ile aramız - da yapılan ticari mübadele her iki memleket iktısdaiyatının inkişaf de - recesi ile tesbit edilmiş bulunmakta - dır. Şöyle ki, Türkiye hükümeti, beş senelik sınai pilânın tatbiki su retiyle yerli sanayie hamle vermeğe çalışırken Yugoslavya da sanayileşme işi oldukça yeri kalmış bulunmaktadır. Biz Türkiyeden başlıca olarak yün, pamuk, palamut, sıcak diyarlar mey. veleri, muhtelif yağlı tohumlar, Zon- İ guldak kömür havzasından maden kö- mürü, tiftik, fındık, ham ve tuzlu kü. çük hayvan derileri ve saire ithal ede- ceğiz. Türkiyeye her şeyden evvel a- ğaç mamulât, deri işlemek için lüzum olan madde, karbit de kalsiyom, lama- rina kaplar, siğara kâğıdı, kağıt ve kâ- ğıt mamulât, kırtasiye, şapka levazı - mı, cam ve cam mamulâi, sirke ham. zı, muhtelif eterik yağlar, bunlardan sonra da kaşkaval, odun kömürü ve ve saire ihraç edeceğiz. Mal mübade- olarak ham maddeler ve biz de fabrika mamulâtı satıcısi olarak ortaya çıkacağız. Biz son zamanları kadar Türkiye- den tütün ve deniz tuzu ithal ediyor - duk. Fakat bundan sonra bu ithalât dikkate alınamaz, çünkü hali hazırda biz de kâfi miktarda iyi tütün (Tabac fin) yetiştirmekteyiz ve Ülgün'deki | memlehalar gayet yakın bir zamanda memleket ihtiyaçlarına kâfi gelecek - tir, , “TÜMüye ve aranızda şimdiye a 5 dâr'dövâmi edeğelmiş olan gayri ahdi vaziyet yözünden ticari mübadele im- kânlarmı şimdiye bedar tam manasile kendini gösterememiştir. Son senele » rin iktesadi müşkülleri ve bunu takip e- den döviz ve gümrük tabdidatı yüzün- ! den Türkiye ile tiğari münasebetleri - miz daha ziyade zorluğa uğramışlar - dır, Harp sonunu takip eden ilk sene - lerde Türkiyeye ihracatımız, bir taraf. tan Türkiyedeki mefkudiyetten, diğer taraftan da Türkiyede ithalât rejimi - nin İiberâl oluşundan dolayı, kuvvet « lendi. Türk istihsalâtınm artması ve 1929 senesinde yeni gümrük tarifesi- İ min tatbiki ve 1931 senesinde ithalâ - tn kontenjana tabi tutulması yüzün. den Türkiyeye ihracatımız ansızın düş- müştür, Ve bu düşüş 1933 senesinde ds asgari haddini bulmuştur. Türkiye ile yaptığımız anlaşma mu- vakkat ticaret anlaşması ile kliring iti- lâfrmı mühtevi bulunmaktadır. Ticaret anlaşması, bir ay evvel fes- hedilmek ve aksi "takdirde o binefsihi temdit edilmiş olmak şartiyle altı ay muteber olmak üzere yapılmıştır. Bu anlaşma gerek emtia mübâdelesi ve gerek gemilerin seyriseler işlerinde “en ziyâde mazharı müsaade millet” Prensipini” muhtevi o bulunmaktadır. | Türkiyedeki kontenjantman rejimi do- layısiyle Yuğoslav mahstlâtı için, bir- ri Türkiyeye serbest ithalâtı derpiş e den, diğeri de lâzm olan kontenjan miktarlarını ihtiva eyliyen iki liste tan. zim olunmuştur. “Bundan manda Yu - goslavya umumi kontenjanlara da iş - tirak edecektir. Ticaret anlaşmasi ile birlikte giden ve iki memleket emişi - yon bankaları ; tarafındar o aktolunan Kliring anlaşmasına gelince bu anlaş. ma ile yalnız ihracattan vücut bu'an karşılıklı alacakların değilç ayni za - manda karşılıklı insan ve sermaye gi - dip gelmesinden hasıl olacak alacaklar dahi tesviye edileceklerdir. Türkiye Cümburiyeti ile yapılan ti- cari anlaşma her halde ileri doğru atıl: miş bir adımdır. Evvelâ: Gayri ahdi vaziyete geçmekteyiz; saniyen: Anlaş- ma, iki memleket arasında geniş bir su- rette ticari mübadöleyi mümkün kel - | | Avusturyada hadise- der bitmiyecek mi? Şimendifer hatlarının ve .köprülerinin muhafazası için tedbirler alındı Viyana, 22 (Hususi) — Halkın elindeki infilik edici maddeleri hükümete teslim etmesi için veri - len müddet bitmiş olmakla bera- ber bu tedbirden alınan neticeler | henüz ilân edilmemiştir. Hükü- met bu bapta halka hitaben yeni bir tebliğ neşretmiş, yeni kanunun ihtiva ettiği ölüm cezasına dikkat nazarını celbetmiş ve bunun niha- yetinde de şimdiye kadar büyük miktarda ipfilâk edici maddeler) teslim olunduğunu beyan etmiş - | tir. ! Hükümetin ittihaz edeceği şid detli tedbirlere henüz tevessül o lunmamıştır. Malüm olduğu ü * zere, bu fevkalâde tedbirlerin tat- bikine binbaşı Fay memur edil - miş idi. Halbuki bu da dün isti- rahat etmek üzere banyoya git - miştir. <i Bundan başka, nazi tedhişleri - Din arkası gelmiş olması şöyle sun, muhtelif cihetlerden yeni ha- diseleri bildiren telâşâver haber- ler gelmektedir. Almanyaya kaç- mış olan Avusturyalı naziler reisi! Frauenfeld dün akşam Münihi radyosunda söylediği bir nutukta Avusturya hükümetinin gayri kas! nuni olduğunu söylemiş ve onun - la mücadelenin kanuni ve vatan - perverane bir mücadele olduğunu beyan etmiştir. Hükümet, dündenberi umumi binaların ve bilhassa yol ve şi « mendifer hat ve köprülerinin mu- hafazası için yeni ve şiddetli ted. birler ittihaz etmiştir. Şimendi - | ferlere karşı yapılan suikastlerin sayısı oldukça azalmıştır. Maama- fih Viyana civarında Tuna rıhtı - mındaw gecen şimendifer hattına bir dinamit konulmuş ve hat fev- kalâde zarara duçar olmuştur. Sui kastçılarla polis arasında vaki o- lan musademede bir polis ağır su- rette yaralanmıştır. Dahilde dahi bazı yerlerde sui- kastlar olmuştur. İdam cezasını muhtevi kanunun ilânından 6on- ra Taksenbah'ta bir köylüde 52 gram dinamit bulunmuştur, Köy - lünün idam edilmesi bekleniyor. Dün akşam Auhenbahta itam - hane civarında iki bomba patla - mıştır. Bu münasebetle biri ço- cuk olmak üzere üç kişi yaralan- mıştır. İnsbruk — Münih hattında da bir infilâk vaki olmuş ve seyrüse- ferin tatili mecburiyeti hasıl ol » muştur. Tirolda vaki Tali şebri kilisesinde, Pondsdorfta bomba - lar patlamış o ve Tirolda OReute kasabası «'*“trik merkezine bom- ba atılmıştır. Serie santesen ver ves asra ran yesen es heknama | se0 en erme KANE ri mübadelenin iyi cihetlerini ve nok. san'armı gösterecektir. Onun tatbiki ile elde edilecek tecrübeler esası daire- sinde ileride Türkiy ilç aramızda cari iktısadi münasebetlerin teferrüat iti- bariyle ve devamlı bir swrette tanzimi işine girişebileceğiz. | Ayni zamanda, ticaret anlaşması ile birlikte Ankarada ticaret ve hukuk işlerinde adli yardım iti'âfı da imza e- dilmiştir. Gayet yakın bir zamanda ve ihtimal bu ay zarfında ikamet ve müerimleri geri vermek anlaşması da imzalanacaktır. , Bu suretle yakında Türkiye Cüm - huriyeti ile Yugoslavya Krallığı ara » sında bütün açık meseleler halledi'miş olacak ve bu sayede Tevfik Rüştü Bey ile M. Bogolyuk Yevtiç arasındaki mülâkatta alınan kararlar filiyat hali. ni alınış olacaklardır” b 5 1 2 NM İ sinin Sovyeter birliğin: İran ve Siyaset âleminde entrikalar İtalya ile So nın arası Paris, (Hususi) —- Tor'noda gi! kan “Gâzetta esl Ec çzrste-| Afganistan üzerinde * * sı cmek ler beslemeği atfetmesi ve bu id- diasmı isbat için İngilterenin Blü- cistanda Klat ile Peşavar arasın - da Hindistan hudutlarında tahki- mat yaptığımı ileri sürmes! üzeri» ne İzvestia gazetesi gayet alaylı bir makale neşrederek, İtslyan gazetesinin bu neşriyatmı tehzi! etmiştir. İtalyan gazetesine gör» bi. çok| emareler, Sovyetler o birliğinin bu istikamette istilâcı “m Mer ber- lediğini isbat etmektedir. Meselâ İalyan gazetesi diyor ki: “Rus Türkistanı akal" Sovyet- ler idaresinden gayet memnun - dur, Hatta son zamanlarda Afg-- nisan çekirge istilâsı tehlikesine | maruz kaldığından Rıslar Ümmü! derya nehrini geçerek bu feliket| ile mücadelede ihtisas sahibi olan! bir çok kimseleri Afgenistana göndermişler ve boğucu gazler neşreden âletler:göndermişlerdir. i Yerli abalinin takdisine anbhsğr) olan Ruslar ekinleri kurtarmağa muvaffak olmuşlar ve bundan sonra halk arasında bu menfaat duygularından uzak müdakalele - rinin hatırasını bırakarak dönmüş lerdir. e i Bundan başka Sovy:tler birliği defatle büyük miktarda buğday göndermek suretiyle İi pda açlığı den naklettiğine göre bunlar Sov» yetler ittihadının bu merleketler üzerindeki istilâcı emellerinin de- Yili imiş. ; İzvesia, İtalyan gazetecilerinin hali hazırda sıcaklardan fevkalâ- de müteessir bulunduklarını ve gö rünüşe nazaran bu büvük m. Bulgaristanda manalı bir toplantı A (baş tarafı inci sayıfada) kongrenin “kurtarılmış Ege deni» zi sahillerinde toplanması,, arzu” larını izhar eylemişlerdir. | Kongre sonunda Filibede Sveti| Konstantin kilisesinde yapılan ru-| hani âyinda söylediği nutukta Fi- libe kolordusu kumandanı Radev “bu teşkilâta dahil bulunan idea- listler Bulgar ordusunun bir ham- lesini vücuda getirmektedirler,, demiştir. Bulgaristandaki çok sansüre rağmen kolordu kuman -| danının ve belediye reisi Stroko - vun nutukları Filibede çıkan “Yug. gazetesinde ( neşrolunmuştur ki, bu da ayrıca dikkate değer bir şey , şiddetli! dir. Yunan gazeteleri askeri ku -|.. mandanmın söylediği nutuktaki: “İnşallah müstakbel kongre Eğe denizi sahillerinde toplanır,, dile - ğini gösteren cümleyi “Yug,, ga - zetesinden iktibas etmişlerdir. Bundan sorra da Anhyolos'ta Bulgar belediye merrrlarının u - mumi yerlerde rumca konurulma - sını yasak etmiş o'maları Bulga - ristanın ekalliyetlere müteallik muaheleler ifa deshta eylemis bu landuğu katf taahhütlere tecavüz mahiyetinde telâkki olunuyor. di ! miyesek bir makale: nes | memleket matbuatı arasınf ,Mecburi askerlik us“ | misi yaptıracağı söyle?” vyet Rus açılıyor! lerinin “Fransa hariciye maf Londrada İngiliz hari ile müzakerede bulunduğu *f rada İngilterede bazı tesir mak maksadına matuf b ğunu,, yazmaktadır. Bu gayet alaylı ve ayni da çok mağrurane olan yaz! tianm birinci sayıfasında ve ayni zamanda Pravda de ayni mevzu, hakkında milli izzeti nefsine hiç te hi Filkakika, İtalyan — anlaşmasını. .icabettiren mazide olduğu gibi ku muhafaza etmelerine rağ zamanlarda sık sik mü vaki olmaktdaı. Biz İl Sovyet gazetelerini birbiri! .tan bu gibi mayboş ün ra şahit olmağa alışkın o İtalyanın Berline karşı taki ği siyasetin ve Romanın kaf yardım misakları meselesi" hattı hareketinin bu müteka” şesizlik bümmasmın sebebi larina şüphe yoktur. Fransiz — Sovyet ya sı Moskovaya gittikçe Rom zaklaşmak ve İtalyan matb* nin zaten acemice bir mah olan hücumlarına daha als! şekilde cevap vermek i temin etmektedir. Mosko“? zeteleri İlalya ve Sovyetlef nafiinin hiç bir zemin ü birbiriyle o çarpısmadıklar!f, frrntta — baydetmekle v4 günden güne daha açık b E de tecelli eden ve sulhun &£ ne matuf olan Fransız — “4 dostluğu münasebetiyle * diplomasisinin maruz ii kameti ve bunun Moskovs* | celliyatını dahi ortaya at! hali kalmamaktadırlar.,, Irak tatbike başlıyor Londra, (Hususi) — Y* İrak ordusuna mensup <2” İngiltereyi ziyaret edece yet azası arasında İrak harbiyesine mensup za dır. Heyet İngiliz ord terakkilerini tetkik ve askeri müessesatımı ziyare! cektir. sail İrak hükümetinin bu istifade ederek 30 yeni. y' tayyare ısmarlıyacağ!» “ başka 4 gambot ile bir gemiler, İrak sahillerini za için kullanılacaktı”... # Yakında İrak hüküm , bur! askerlik usulünü 19” , ıyacaktır. Tepshaşı Belediye Bs 0 ŞEHİR TIYATRI Sap'atkârları taraf” ğN Perşembe, cuma, Ii |! 1 cumartesi, pazar günü akşamları 22 de | Adalar Rövüsü