9 Mart 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

—— 6—VAKIT Hatalar 9 MART 1934 Meddah Süruri kimdi, nasıl yetişmişti ? Ustası Süleyman Efendinin anlattığı merak verici hatıraları Bursa, 3 (Hususi) — Nesli tü- kenmek üzere olan meddahlarm çok sevilen bir siması (o Bursada söndü, Süruri Efendi ansızm öl- dü. Meddah Süruriyi bilmiyen yok gibidir. Onunla otuz beş yıldan- beri can ciğer geçinen belediye dellâlı Süleyman Efendi, bu ölü me en çok ağlıyanlardan biridir. Çünkü, şimdi dellâllık yapan Sü leyman Efendi de meddahtır. Süleyman Efendi, bu eski arka- 'daşın meddahlığa nasıl başladığı- nı bana şöyle anlattı: — Meddah Sürurinin o asıl adı Kemaldir. Kendisini biz daima bu adı ile çağırırdık. Gençtim. İstan- bulda Aksarayda ara sıra söyler 'dim. Bir gün yanıma birisi geldi: | — Usta, dedi, ben meddah ol mak istiyorum. Kendisine, o vakitler sağ olan meddah İsmet ve Şükrü Efendilere devamı tavsiye ettim. Aradan bir yıl geçti. Ben asker- likle Trablus OGarba gitmiştim. Bir gün bir mektup aldım. (Ben | meddahlığa başladım, bir kaç yer- 'de de söyledim. Yalnız arap takli- dini pek beceremiyorum, Hazır & rada iken aman arap taklidini iyi- ce tetkik etmeden gelmeyiniz.) di- | yordu. .321 de Bursaya döndüm. Ev- lenme hazırlığına başladım. Gene bir gün Kemal Beyi (karşımda buldum. Bana kendini hatırlattı. İsmi Süruri olmuştu. Çmarlı kah- | vede bir hafta söyledi. Sonra bas | na geldi. Geçmiş bir gün, bin iki “yüz mü, yoksa bin üç yüz mü pek © hatırımda değil, kuruş getirdi. Gü- | müş para bu. © —Ne olacak bunlar? dedim. — Kusura bakma usta, dedi, bu bir haftalık hasılat, benim düğün hediyemdir. Parayı almak istemedim, fakat çok zorladı. Bundan sonra meslektaşlığrmız hakiki bir kardeşliğe inkılâp etti. h Ben Süruri kadar arkadaş ve yok- sul kayman adam az bilirim. Ki- o min sıkıntıda kaldığını işitse der- “hal o geceki hasılâtı ona götürür. dü. Kendisi temiz bir soydan, iyi bir aileden yetişmedir. Lâla, dadı elinde büyümüştür. Babası binba- ştidi. Bir demiralay amcası var- dı. Böyle olduğu halde meddahlı- ğa özenmesi biraz gariptir. Fakat o, intisap ettiği bu meslekte çok | söyledi, çok ilerledi ve — bilhassa | taklitte, Acem Aliden sonra en| yüksek dereceyi buldu. Taklitlerinde hiç bir falsu yap- mazdı. Onu bir konuşurken, en küçük bir hecede | bile o lehçeye tıpa tıp uygun bu | İurdunuz. Hele Arnavut, Lâz, Kayserili gibi ölmez £ ve unutul- maz taklitleri yapacak başka kim- se kalmamıştır. Taklit yapanla- rın çoğu Eğinli ile | Karomanlıyı| biribirine karıştırırlar. İ Meddah Süruri, taklitçiliği iler- | letmek, noksanlrını tams-nlamak | için en kuytu kahv-lere gider. | Lâzlarla, Arnavutlarla düser kak kar, onlarm 'ehçelerini bü.ün te ferrsat.na kad... #ğrenirdi. Karamanlı gibi | > iW. MEDDAH SÜRURİ başka ağzı bütün meddah kalma» dı. Yeniden yetişenler yok. Med- dahlık her şeyden evvel kuvvetli | bir aşk ve zekâ ister. Süruride bunlar vardı. — Süruri Efendi para kazanır mıydı? — Kazanırdı. Gecesi on, on beş liradan aşağı düştü mü, ben gidi- yorum demeden, ortadan kaybo| lur, bir daha gelmezdi. a e Zavallı Süruri.. Bursadan ev- liydi. Belki biraz da bunun için! olacak, Bursayı çok sever, sık sık gelirdi. ! Heybetli vücudu ile oturduğu iskemleye pek yakışır ve (daima dostlarıma takılarak fikralar söy- lerdi. Plâğa söylediği bir fıkradan do- layı mahkemeye verilmişti. Da- vacı on bin lira tazminat istiyor- du. Plâk mahkemeye getirildi, garamafona konup dinlendi. — Kendisi pehlivan mıdır, İran- da bulunmuş mu, şahın huzurum da güreş yapmış mı?. Davacı — Hayir.. Dedi.. Bunun üzerine Süruri : — Ben gerçi Hazreti Âdem za» deyim. Fakat her adı (Galip) © lan, pehlivan olmadığı ve İrana gitmediği halde benden on bin lira istemeğe kalkarsa, ben Adem babamızdan bugüne kadar tedavül | eden tekmil paraların sahibi ol- sam, gene tazminat vermeğe ye tişemem,. Diyerek davayı kazan- dr. bu meslekte | . » * Hiç bir hastalık çekmeden, 68 yaşma varan Sürurinin birdenbi- re ölümü, evvelâ bir muziplik 'di- ye karşılanmıştı. Cenazesini görme den hiç kimse inanmadı. Çünkü, yaşasaydı, 0. gece Halkevi kahve- sinde söyliyecekti. ir ki cenaze kaldırılır ve gömülürken, Süleyman Efendinin Süruri hakkında anlattığı hatıra- lar kahkahalarla dinlenmiş ve ko- ca Süruri, me: n baş bile, hayatta olduğu gibi güldür- müştür?.. Sağdıç —— a — Birecikte fazla yağmurlar nakliyatı güçleştiriyor Son günlerde yağan yağmurlar; | gerek Birecik — Urfa, gerekse Bi- | recik — Gazi Antep yolu üzerin- : | mevsimin son Kırklarelinde Fırtına, yangın, intihap, balo... İ Etfaiyesız memleket! Kırklareli, (Hususi) — İki gün- dür Kırklareli çok büyük fırtına. lar geçirdi. Şehir (o dahilinde ve haricinde epeyce hasârat oldu. Pek çok evlerin damlarında kire- mit kalmadı, dışarı çıkmak güçleş ti, vilâyet fidanlığındaki kulübe- ler yıkıldı, frrtmanm şiddetinden istasyon yolundaki ve istasyonda- ki bütün kumlar uçtu, cadde sanki ! kazılmış gibi taşları meydana çık» | Fırtına basaratı kâfi gelmiyor- muş gibi üç yangın (tehlikeside geçirdik. On gün evvel yanan ma- arif, nüfus ve iskân dairelerinde | hiç bir şey kurtarılamamıştı. Bü- tün evrak ve kuyudat (O kâmilen| yandı. Yangına sebep olan odacı- İ nın sobayı yanık birakarak sine- maya gitmesiydi. | Yangını söndürmek için suyun bulunduğu yere kadar birer adım ara ile asker dizerek elden ele te- neke dolu sü vermek suretiyle yan- gı söndürmğe uğraşılıyordu. Bu şekilde yangm söndürmek dünya- nın hiç bir tarafında hattâ en ipti- dai memleketlerde dahi görülme miştir. Hiç böyle yangın söndürmek o- Tur mu?. Allah razi olsun, Edirne itfaiyesi bir motopomplu (arazöz yetiştirerek bina yandığı halde et- rafa sirayet etmeden söndürüldü. Şehir çok büyük bir tehlike ve korku geçirdi. Burada itfaiye teş- kilâtmin olmaması hayret edilecek şeydir. Yapılan pek çok masraf- lar vardır ki bunlardan biraz iktı- sat edilerek ufak bir meblâğ ile| bir arazöz temin edilebilirdi. Mühim ihtiyaçlardan bir diğeri de su ihtiyacıdır. Şehirde muhak- kak su tesisatı yapılmalı, en yük- sek yerde olan yaylâya büyük bir | su hazinesi inşa ettirilmelidir. Yoksa bu vaziyet dahilinde $€- hir her zaman için yangın tehlike- sine maruzdur. Ufak bir dikkat sizlik yüzünden biçare fakir fuka- | ranın ocakları söner. Bugün dellâl çıktı, herkes evlerinin bacalarını | temizlettirecek, yangın (çıktığı takdirde şiddetle tecziye edileceği ilân edildi, Spor klübünün eski heyeti ida- resinin istifası üzerine yeni heyeti idare intihabı yapıldı. Şimdiye kadar idaresizlik içinde bucalıyan gençlik aralarındaki ikiliğin izale- si için fevkalâde içtima ettiler. | Yeni idare intihabında bakkal Haşim, yağhaneci Resit, inhisar memurlarından Hulüsi , başkâtip Remzi ve zürradan Bilâl Beyler | ekseriyet kazanmışlardır. Genç- lerimizi tebrik eder (o azimkâr as| dımlarla yürümelerini temenni e- de, muvaffakıyetler dileriz. Musevi klübünde senenin ve balolarından biri Zonguldak, (Hususi) — Belediye re. isimiz operatör Hayri Beyin şehir işleri hakkındaki beyanatının ilk İcsmını evel. ce bildirmiştim. Belediye reisimiz şeh- tin imar: ve inkişafı meseleleri hakkında da şunları söyledi: Yağmur mevsimlerinde çarşıyı selden kurtarmak için Gazipaşa caddesinin kadırım tefrişi zamanı ki, iki ay sonra yapılmasına başla- nacağı kuvvetle tahmin edildiğin- den dereye lâzım gelen kanallar a- çılarak çarşı selden kurtarılacak» tır. Belediyedeki nikâhlar Nikâhlar gittikçe artmaktadır. Yedi senelik istatistiğe bakınız: 927 senesinde 47 çift, 928 de 41 çift, 929 da 49 çift, 930 da 66 çift, 931 de 65 çift, 932 de 71 çift, 933 te 76 çift'evlenmiştir. Şehir günden güne tevessü etmek» tedir. Şehrimiz müstakbel vazi- yeti bence ancak şu suretle olabi- lecektir, Malümdur ki, Zonguldak şehir olarak bir plân dahilinde ya- pılmadığı gibi bundan kırk sene evvel başlanılan amele barakaları günden güne ev haline inkılâp et- miş ve zamanla Zonguldak şehri husule gelmiştir. Şimdi 933 senesi Haziranında kabul edilen yapı ve yollar ka- nunu mucibince şehri imar plânı üzerine tanzimi mevkii file kon- maktadır. Elimizdeki şehir hari- tası mucibince ve aynı zamanda iktisat Vekâletinin maden saha- sındaki yapılacak madencilerden baş':a eşhasa evler (o yaptırılmas ması kararına göre ve yahut bunların omaden dairesine ver- dikleri taahhütname ile muta- sarrf (o oldukları araziye yapılmakta ise de asıl şehrin Yay- la mahallesi üst kısımlarma © ve hastane tarafmdaki Kozluya mah- dut şosenin deniz sahillerine tevsii cihetine gidilecektir. Çünkü bu semtlerde işlenen kömür tabaka“ ları yoktur. Bu suretle şehir sahile uzanan zarif bir şekil alacaktır. Kanalizasyon işleri Kanalizasyon yapmak şimdilik mümkün değildir, çünkü bu bir para meselesidir, — aynı zamanda haritanın alacağı son şekle göre tanzim edilecek projeler üzerinde olabilecektir, belki iki üç sene son- ra başlanrlabilir. Yeni ölçüler kanunu Yeni ölçüler kanunu harfiyen tatbik edilmekte ve halkın aldan- masına meydan verilmemektedir. Esnafta ölçü ve tartıları tedarik etmiş bulunmaktadırlar. İktisat Vekâletinin gönderdiği ölçüler baş müfettişinin burada yapmı$ oldu- ğu teftişat neticesi Ankaradan be- yapıldı. Salon fevkalâde süslendi, Edirneden cazbant getirildi, saba- ha kadar samimi bir hava içerisin- de fevkalâde eğlenildi. Memleket hastahanesinde teda- vi edilen müddeiumumi Asım Bey elektrik tedavisi için (| İstanbula gitmişti, şifayap olarak avdet et- miştir. Hâmit Celâl de yolcu ve yük nakliyatmı güçleş- tirmiştir. Antep yolunun silindiraj ame murlu, ve çıkılmaz bir şekil almış- tır. Bu yüzden posta bile oObazan Şimdi meddrh Aşkı Efendiden | liyesi yapılmadığı için, yol çok ça- | güç ve geç gelmektedir. lediyemize teşekkürname gelmiş- tir. Son söz Zonguldak henüz kırk senelik bir şehircik olmasına nazaran şim“ diye kadar kendisine imari noktai nazırından belli başlı bol para te- min edememiştir. Halbuki burası sırf kömür şehri ve daha doğrusu bütün kömür tesisatının ve ihra- catmın makarrı bulunması dolayı- sile başkaca bir menbaı varidatı da yoktur. / İngilteredeki Nevkastel kömür şehri gayet mamur bir şe ev| Zigullak belediye yeni varidat arıyor Şehir nasıl imar edilecek? Evlenenler artıyor — Yeni köprüler hirdir ve burada belediye (o çıkan kömürden ton başına yarım şilin alır. Bizim de böyle bir varidatı- mız olursa biz de ona göre asri ihtiyaçlarımızı temin o edebiliriz. Çünkü Zonguldak belediyesi bü- tün maden şirketlerinin pislikleri- ni temizlemekle meşguldür. Bu yalnız sokakları ve caddele- ri temizlemekten ibarettir, iyi bir kanalizasyon, muntazam parke $0- seler yapılması lâzım gelmekte dir. Tabiidir ki Nevkastel © şehri yarım şilinle iktifa edebilir, çünkü senelerdenberi almış olduğu bu pa ra ve dıha başka varidatı ve aynı zamanda senevi çıkan köml. rün çokluğu onu yaşatıyor. Bi zim havzamız bir buçuk (milyon ton kömür çıkarıyorsa da bunun ancak yüzde altmışı Zonguldak» tan çıkmaktadır. : Bu sebepten biz daha fazlasmı almalıyız ki, maksadı file koyabilelim, Ke ev ta lâzımdır. sebei hususiye senevi her şahıstan yolparası olarak dörder lira alk- maktadır, Belediye hududu dahilinde ©- lan bu parayı niçin belediyeye ver- mesin, yahut bunu niçin belediye almasın? Çünkü belediyeler şehir ve kasabalar dahilindeki “yolları Lahzimle mükelleftir ve şehirden geçen derelerin üzerine köprüler yapmakla da müklleftir. Netekim biz bu altı ay içinde şehri Soğuk- su mahallesine ayıran Zonguldak deresi üzerine biri denize (yakın tahta asma köprü, diğeri şehrimiz çarşısını doğrudan doğruya Soğuk su caddesine rapteden kısma mü» sadif demir köprü ile iki köprü yaptırdık. ilyas Rami Karamürsel-Yalova yolu- nun bir köprüsü yıkıldı Yalova — Karamürsel şosesi ik- mal edilmiştir. Fakat yolun Ya- lakdere suyunun üzerindeki Ya» lakdere köprüsü çökmüştür. Yalakdere; kazasının Akçat ve İznik kazasına hemhudut dağlar» dan çıkar ve Yalova ile Dil burnu arasındaki mümbit araziden de- nize dökülür. Yalova— Karamür- sel şosesindeki köprülerin en mü- himmini teşkil eden bu köprü, Yalakderenin temellerini tahrip etmeşi yüzünden çıkmıştır. Yeni bir kadın muhtar Ödemişin Adagide nahiyesine bağlı Emirli (o karyesinde muhtar seçilmesi yapılmış ve Ümmü Ha- nım ittifakla muhtar intihap olun» muştur. Ümmü Hanm elli yaşlarmda, köyün ileri gelenlerinden, dinç ve faal,, sözü herkes tarafından hür- metle dinlenir bir hanımdır. Bu hanım istiklâl harbine de iştirak etmiş, Ödemiş — Badomye civarında düşmanla çarpışmış ve hizmet etmiştir. Ümmü hanım muhtar olur ol- maz ilk faaliyet olmak üzere köy» de evvelce başlanmış, fakat hâlâ bitirilememiş olan mektebin inşa- İ atımı bitirmeğe karar vermiştir.