12 Şubat 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6
San “dan koştum. Bellgraita Acıklı bir macera Çingenelerin ça ıp dilen- dirdikleri kız Dünya radyoları, dinleyicile- «in değişiklik arzularmı (o yerine getirebilmek için nelere haş vur- İ muyorlar? ; İstanbuldan, tam iki buçuk: | kilovat daha hafif (olan Belgrat, , radyosu, son neşriyatından birin: de,: hiç hatıra gelmiyen bir yeni- İ lik yapı: Çingeneler tarafmdan kaçırılan ve dilendirilerek istis- mar olunmak için gözleri mille- nen sekiz yaşında zavallı bir köy- İ lü kızcağızmı, tedavide bulun-| © Radyo stüdyolarmın en mühim duğu körler yurdundan mikrofon | şahıslarından birisi de & neşriyat başına getirdi ve çok acıklı ma-| esn'smda lâzım olsn gürültüleri cerasını, kendi masum dili ve ifa- çıkaran 'zattır. ' Tiyatro piyesleri desiyle dinleyicilere anlattı. Bi- oynanırken mikrofona “göre lâ- çare Annanm, yürekler yarasi zem olan sesleri çıkarmak, muh- macerasını siz de dinleyiniz: '— ss. Anam hindileri otlat- . demm vazifesidir. marn söylemişti. Kamçıyı aldım) — ai ve hindileri çıyıra sürdüm. Gü- Almanyada radyo ticareti na parıldıyor, parıldıyor, parıl- dıyordu... Ben de hindilere ba-| kıyordum. Evin önünden tozlu Yapılan isizilikleri binen bir yol geçiyordu. Ansızın yol 1933 senesi nihayetinde Almanya- dan tozlar yükseldi ve arabalar 4, vağyellisarilişii işiigel xa gelip durdu. Abaralar çingene- imtiyazlı 40.000 tüccar vardı. lerle dolu idi. Arkad-şrm Çuran $ Pero yola koştu. Ben de arkasın- Berlinde 1996 senesinde yapıla: cak olan olimpiyat oyunları için bir de radyo komisyonu intihap e- dilmiştir. Bu komisyon oyunlar es- nasında radyo vasıtasiyle yapıla- cak neşriyatı ve propagandayı kon trol edecektir. Ç'ngeneler arabalardan atlı- yarak Peroyu yak-ladılar. Ben de arkslarndan kuştum. Sonra be- ni de yakalayıp arabad-ki saman- lar üstüne attılar. Ağladım, ağ- lajirm, ta güneş batıncıyı kadar ağladım. Anam ve kız kardeşim Mariya aklımdan çıkmıyordu. Çingeneler çuran Peroyu be- nacağımızı söylüyordu. Ben ve sakat taklidi yapan çingene karısı Persayle kilise önüne gittik. Solda: (dutelli) ve gürütü Ortadaki hafi gök gürleme makinesi, sağdaki at yürüyüşü makinesi Solda : (Gulelli) ve Viyana radyosu için inşa ettiği gürültü âletleri | telif ses taklitleri yapmak bu a | ğazladılır. Bana dokunmadılar, Ben samanlar üstünde uyuyor- dum. Sabah uyandığım zaman güneşi göremez oldum. O andan O gün Meyrem ana yurtusu idi. Etrafıma birçok kimseler geliyor | ve b-na yiyecek, içecek veriyor- | lardı. Ben hep dilendim... Sönra etrafımı bir takrm adamlar sardı. | Radyo stüdyolarında yapmakta bir hünerdir! çıkaran âletlerinden Bu vazifenin mucidi elyevm Viyana radyosunda misafir ola- rak bulunan (Cutelli) dir. (Cu- telli) bu vadide büyük bir şöhret kazanmıştır, “Gürül- tü ustası,, verilmiştir. (Gutelli) oyun esnasmda lâzım Kendisine unvanı Kişart Tavber 15 Şubatta Vıyarada Şarkı söylüyor Şubatın on beş'nzi günü Viyana radyosunda (meşhur Lehar'ın idaresindeki orekstra ta- | rafınzan büyük bir konser verile- cektir. Yukrıya resmini koydu- ğumuz meşhur ses sanatkârı Ri- bestekâr j bazıları (Soldaki rüzgâr makinesi) iParisin Eiffel istas- gürültü Şaki e mikail 4 vie Vivana radyo idares'nde m'safir olarak bulunan marifetli alam olan gürültüleri” © çikarmak için İngilterede Koca bir Istasyon Baştan başa yanıp gü- rültülerle yıkıldı Kânunusaninin otuz birinci gü- nü İngilterenin (Grimsby) radyo istasyonundaki; Anjen meçhul se- beplerden dolayı yanmıştır. Yan- gın bütün gün devam (etmiştir. Akşama doğru bütün Anten kule- si yerden müthiş gürültüler çıkı- rarak yere düşmüştür. Bunun ü- zerine zemindeki daireler de ateş almışlardır. Anten (kulesi 165 metre o uzunluğunda idi, etrafı tahta kaplıydı. Daha geçenlerde bazan sesine, bazan da © etrafın- (Gimsby) istasyonuna giyet mü- daki aletlere müracaat etmekte- | kemmel bir (Neon) si dir, (Cutelli) evveli Amerikada (Holliyvood) da sesli filmler alk. nırken işe başlamış, ondan sonra radyoya geçmiştir. yonu işe yarar mı? Paristeki (Eiffel) kulesi radyo istasyonunun vaziyeti henüz bel- li değildir. Memurlardan bazıla- rı oradaki istasyonun hiç bir işe yaramıyacağını ve eskimiş olduğu- nu iddia eti'ği halde diğer bir kıs- | Bu yapılacak tadilât ve ıslzhat sa- yesinde İstasyonun muntazaman işliyebileceğini ileri sürmektedir. Fakar her ne de olsa (Eiffel) is-| tasyonu ıslah © edildikten sonra ancak radyo tecrüha islarina pu yabilecsktir, Muntazam neşriyat yapmak için orada mevcut olan te- sisat kâfi değildir. vazedilmişti. Milletler cemiyeti ve radyo Milletler cemiyeti beynelmilel radyo müsalehasını temin etmek için gayet mühim bir plân hazırla- maktadır. Beynelmilel teşriki me- sai müessesesi tarıfmdan tanzim olunan bir makale projesi milletler cemiyeti büyük şürasma arzedil- miştir. Bu makale kabul edildiği takdirde devletlerin | biribirlerine Kârşı radyo vasılısiyle Yahrikat propogandası yapmaları menedil- i miş olacaktır, Çünkü mukaveleye dahil olan memleketlerin her biri diğer memleketin ahalisinr 1“ edeni. —-5v15ucan teragat etmeği taahhüt o eyliyecektir. (Milletler arasındaki ahengi bozmağa ma tuf her türlü propagandadan sarfı nazar olunacaktır. Bütün radyo istasyonları, bu esaslar dahilinde kontrol altında bulundurulacaktır. Diğer tarıftan Cenevrede mil- Radyo - Biyolojik kongre beri hiç bir şeyi gördüğüm yok. Çingenelere güneşi niçin göreme- diğimi sordum. Bilmediklerini söylediler. Halbuki hiç bir ağrım yoktu. | başımı siper ederek bağırdı: Çingeneler Peroyu boğazlar! O“—Bu yavrucağız Sırptır! ken ben kenarda samanlar üstün- Haydi baka'ım çingeneler şimdi de uyuyordum. Dinlenmek mec- kıymakımlığa yürüyünüz!... , ; arr Bi ek. HN Seli mek e. büyük bir a.) O Persa feryat ediyordu. Köylü Dilenerek çok para toplamış- tım. Çok galabalık virdi. Yanı- ma bir adam geldi ve bastoniyle teş yakıp rakı içmeğe başladılar, | /erden bazıları: Visio a. bana da rakı veriyorlardı. “Vurun! Vurun!,, diye bağrı- şıyorlardı. Vlaşka ovaları aşıp Pançe- voya geldik. Çingene'er lokanta- da yemek yerken beni (o sokakta bıra'mışlardı. Bunu gören bir adam ç'ngeneleri hapse götürdü. Piş insanlarla bir yerde yatıyor- dura. Pireler beni yiyor'ardı.. Ertesi sabah vapur'a Tunayı geçtik ve Sırbistana geldik. Sular kekuyor ve dalg-ların gemiye çarpışı işidiliyordu.. Ondan son- git- i o Persa tekrar feryada başladı. Köylüler Persznın dişlerini kır- mış, sazlırını yoluyorlardı. Çin- gensleri de yakaladılar. Bunların da diş'erini söktüler, saçlarını yoldular, kestiler ve hem kırbaç- ları, hem arabi ve beygirleriyle birlikte nehre attılar. Sonra beni kurtardılar ve kör- ler yurduna getirdiler, Artık annemin yanma gide mem. O fak'rdir. Beni görürse ri dileniyordum . Elime düşen paraları çingeneler kapıyorlirdı. Bana yalnız ek- mek «e rakı veriyorlardı. ' artık hindileri güdemem ki...,, Belgrat radyosunun dinleyici- chard Tauber de bu konserde şar- kı söyliyecektir. | Cenup kutbundan gelenradyohaberleri Cenup okutbunda dolaşan (Byrd) sefirini taşıyan vapur son günlerde bütün Amerika radyo iş- | tasyonlarını sefer heyetinin ba» İ şından geçen vakayie dair munta- | zam haberler gönlermeğ: muvaf- İ fak olmuştur. Heyet son günler- | de büyük tehlikeler geçirmiştir. Heyetin rakip olduğu vapur az kalsın buzl-r arasında o kalarak parçalanacaktı. Vapura konulan gönderici alet 1090 kilovatla çalı- şacak iken transfor motörün yağı üzerine yalnız 120 k'lovatla çalış- mağa mecbur olmuştu. Buna rağ-| fer heyeti tarıfından verilen ha- berleri muntazaman © dinlemeğe Kaca adir bir çingene vardı. lerine dinlettiği vaka çok acıklı, | muvaffak o'muştur. Demek ki Beygi”lere kırbacivle (o vururdu. yürekler (o yaralayıcıdır. Fakat, Kaça Varvarma gideceğimizi ve o nisbette de doğrudur, orada dilenmekle çok para kaza-| değildir. 120 kilovat 13500 kilometre uzak- hayali | tan radyo dinlemeğe kâfi gelmiş- tir. Bir çok meşhur tabipler son 28“ manlarda muhtelif radyo dalgala- rmın vücudu beşer üzerinde icra ettiği tesirlerle pek ziyade alâka- dar olmaktadırlar. o Şimdi dünya- nın bütün meşhur doktorları önü- müzdeki eylül zarfında toplanarak bir (radyo — biyolojik) kongresi akdine karar vermişlerdir. İçtima mahalli olarak (Venedik) gösteril | mektedir. Kongrenin reisi İtalyan asilza- delerinden ve sabık (nazırlardan| Kont (Volpi de Misurata) olacak. tır. İngiliz radyolarında tadilât leler cemiyeti tarafından tesis €- dilen radyonun tevsii ve munta- zam. neşriyat yapmaşmın temini işiyle meşgul olacak komisyonun riyssetine m'iletler cemiyetindeki İtalyan heyetine mensup olan 2€- vattan (Massimo Pilottli) tayin e- dilmiştir. Bu komisyonun vazife- si (Prangins) deki milletler ce- miyeti radyo istasyonunu muraka- be etmek ve yapılacık © neşriyat için hazırlıklar yapmaktan ibaret- tr. Yevmi neşriyat işlerine mil- İetler cemiyeti matbuat dairesi mü dürü olan Holândalı (Adrian Pelt) tayin olunmuştur. e Motala radyosu İsveç (Motala) daki büyük rad- (Droitwich) deki İngiliz rad. | yo istasyonu 150 kilovat ile çalışa- yosunun 150 kilovatlık yeni uzun | | mevceli gönderici aleti Daventvy- çok ağlır. Hemben böyle kör, men Amerikadaki aboneleri s€-| deki eski uzun mevceli aletler ye- rine gçecektir. (o Bunlardan maa- da dahili İngiliz istasyonlarından West, Londra, Midland, North ve Scottesh namındaki istasyonlar 50 | kilovattan 70 kilovata çıkarılacak- tır, caktı, Fakat istasyon, alınan son haberlere nazaran kolaylıkla 220 kilovata kadar çıkarılabilecektir. İsveç posta idaresine tabi olan bu radyo istasyonu bir zaman sonra 150 kilovatın kâfi gelmiyeceğini nazarı dikkate alarak (istasyonu 220 kilovat üzerinden inşaya kas rar vermiştir.
