8 Aralık 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10
— 10 - (Baş tarafı | inci sayıfamızda) lık bir meblâğ kadar fazla olduğu- Bu anlamışlardır. 2 — Yugoslavya hükümeti 17 milyon dinarlık meblâğı Türkiye hükümetine aşağıdaki tarzda tes - viye etmeyi taahhüt eder; B — 10 milyonu hazine bonosu şeklinde olacak ve bunun 5 milyo- nu 5 nisan 1935, 5 milyonu da 31 kânunuevel 1935 vadeli olacaktır. A — 7 Milyonu Türk hükümeti hesabına, emtia almağa mahsus olarak, 5 nisan 1934 tarihinde Yugoslavya milli bankasında açı» lacak bir kredi şeklinde olacaktır, işba meblâğ iki hükümet arasında aktedilecek bir ticaret muahedesi tarafından tesisi muhtemel takas sistemine dahil olmıyacak - tır, 3 olan — Akit iki memleket arasm - da meycut bütün metalebat ile e lahatı ziaiye ve — kolonizasyon— kanunlarına tevfikan (o zaptedilen emvali gayri menkuleyi ve köyler. deki emvali metrukeyi istihdaf e « den tedbirden mütevellit (olarak mefhleketlerden birisinin tebaası » nın diğer memleket karşı haiz olduğu bütün metalebat, işbu itilâf ile tesviye edilmiştir. 4 — İşbu itilâfın tarihinden iti. baren Yuşoslavya hükümeti Yu - goslavya arazisinde Türk tebaası na ait Bulunan emval, hukuk ve menafii istikbalde zaptetmemeyi ve işbu emval, hukuk ve menafii hükümetine bunların serbestçe ( tasarruflarına bırakmayı taahhüt © eylediği gibi Türkiye hükümeti de kendi tarafın dan ârazisinde Yugoslav tebaasına ait olarak mevcut olan emval, hu - kuk ve menafii bunların serbestçe tasatruflarına terketmeyi taahhüt eyler, 5 — İşbu itilâf tasdik olunacak ve püshai musaddakaları Ankara - da teati olünacaktır. Tasdiki günü meziyele girecektir. İşbu itilâf 28 teşrinisani 1933 te Selgratta iki nüsha olarak tan» zim edilmiştir.,, Dostluk muahedesinin metni Belgratta (hariciye vekilimiz Tevfik Rüştü Beyle M. Yevtiç ara- smda imzalanan Tür — Yu - godlavya dostluk, ademi tecavüz adli tesviye, hakem ve © uz! muahedesinin metni berveçti dir: “Türkiye Reisicümhuru Hazret leri ile haşmetlu Yugoslavya kralı, Umumi sulhun bekasına aynı de recede bağlı olarak, iki memle - ket arasmda çıkabilecek ihtilâfla- rın muslihane tarzı teşviyesini ha - zırlamak suretiyle Türkiye ile Yu- goslavyanın umumi sulhun devamı emrinde mütekabil bir itimat Fikri ile teşriki mesai etmeleri lüzumuna kai! bulunarak, Uzlaşma esasları İki devletin de, harbe müra - caat olunmamasına © mütedair 27 ağustos 1928 tarihli Paris misakı - nı imza etmiş olduğunu göz önün - de bulundurarak Türkiye ile Yu - goslavya arasında mevcut olan ve kendilerince istikbal ( için bir ze man teşkil eden dostluk bağlarını, ! divanı tarafından karara bağlata - | benlte iki memleketin müşterek menfaât. VAKIT 8.nci kânun 1933 Türk-Yugos İleri hariciye vekili doktor Tevfik ) Rüştü Beyefendi hazretlerini, | o Haşmetlâ Yugoslavya kralı ha- İsiciye nazırı Mr. Bozoljup Jevtiç hazretlerini murahhas tayin eimi lerdir. Mezkür murahhaslar usulü dat. resinde tanzim edilmiş görülen salâhiyetnamelerini ettikten sonra aşağıdaki (Oah | tekarrür ettirmişlerdir: | Taarruzu müştereken | takbih Madde 1 — Yüksek âkit taraf- Türkiye cümhuriyeti ile Yu - oldukları se lar, i goslavya krallığı arasında tehad - | idüs eden ve alelâde diplemasi yol- ilariyle makul bir mühlet halledilmemiş olan her hangi dava ve ihtilâfın tesviyesini bir sulh i yolu ve işbu muahedede derpiş e « İ dilen usuller haricinde hiç bir su- retle aramamayı mütekabilen ta - 'ahhüt ederler. İ Yüksek âkit taraflar biribirleri- ne karşı harbe, milli siyasetleri İnin bir vasıtası olarak, o müracaat iki ima- etmemeyi ve ahar tarafından yapıl her bir taarruzu veya taarruza iştiraki memleketin birine karşı İ sma teşebbüs edilecek | angi | veya isinden birine karşı tevcih bedili fitilâfı ret ve takbih etmeyi taahhüt iş herhangi bir o taarruzkâr İ ederler, Madde 2 — Türkiye cümhuri - | yeti ile Yugoslavya hükümeti, alel âde diplomasi yollarıyle £ dostan | bir tesviyeye raptedilmi ve di» ğer bir suretle itilâfa bağlanmıyan | yekdiğerinden bir hak metalebe - İsine müteallik davaları zird İ edilen şekilde ya beynelm mi adalet divanına veya bir hakem mahkemesine tevdi eylemeyi taah. büt ederler. Bunlar betahsis atide ki noktaları istihdaf edenlerdir: Bir muahedenin tefsiri dai - Beynelmilel huhuka müteallik rhangi bir mesele, tahakkuk et - takdirde beynelmilel taahhü « dün ihlâlini tazammun edecek olan herhangi bir vakanın subutü, 4 — Böyle bir ihtilâftan dolayı tereddüp edecek vüsati, Tesviyeleri, yüksek âkit taraf- lar arasında meri diğer mukavele» (lerle bir usulü mahsusa raptedil - taztin nevi ve 14 | miş olan ihtilâflar, gene o muka «| dan bulunuyorsa, tayımnler, ikinci > : l * > “LA ti . | veleler ahkâmı mucibince hal ve Feis tarafından yapılacaktır. Bu. | Venizelist hükümet adamları a - | tesviye olunacaktır. izah! a 6 taraf mahalkiminin salâ- bir ihtilâ. dairesir alan u muahe derpiş edilen tbiki için milli o'mahke - il mühletler dahilinde vü vermesi ve bu bük | nün kaziyyei muhkeme kuvvetini kti niş olması lâzımdır. rimakamatın salâhiye- | ihtilâf bu ihtilâf tarafından | bir mühlet içinde bu husus- bir karar ittil sinde bulunan bir soluyorsa makam z edilmeden bu muahedede derpiş edi - htelif usullere tatbik edile - r. le bir hal tahaddüsünden iş bu muahedede derpiş edilen usul- lere müracaat etmek istiyen taraf ukarıda mezkür karardan itiba - lik birmüblet içinde »tini diğer tarafa tebliğ ede- k bu niy inci maddede mevzuu| bahis hakem mahkemesi beş aza - dan mürekkep olacaktır. Taraflar- dan her birisi bunlardan bir azayı ve bunun kendi teba- ası arasından seçebilecektir. Diğer iki hakemler ile hakemi lalelhakem ahar devlet tebaasıa - rasından olmak üzere iki : i tayin ec tarafın e intihap edilecektir. başka e mensup olmaları, dai - muvafakatiy uncuların başka gâhlarının taraflar arazi nde bulunmaması ve bun » larm hizmetlerinde de olmamaları | lâzımdır. Bı. Diğer devleiten hâkem 1 —Hakem teşkili o hakkında taraflardan b nin diğerine yapa cağı tekliften itibaren üç aylık bir mühlet içinde hakem mahkemesi - nin azaları tayin edilmiş bulunmaz | sa icap eden taymlerin ifası iki tarafın muvafakatıyle bir üçüncü devlete tevdi olunacaktır. | 2 — Bu hususta itilâf edilemedi ği takdirde taraflardan her birisi listediği diğer bir devleti göstere - İ cek ve icap eden tayınler beynel « milel daimi adalet divanı reisi ta - İ hakemi ihtilâf halinde irafa hükmü adli veya hakemi keme, beynelmilel | daimi adalet divanı statüsüntün 23 inci maddesin de tadat edilen esas kaideleri tat» bik edecektir Madde 6 — Beynelmilel daimi adalet divanı huzurunda veya ha - kem mahkemesi nezdinde her han İ gi bir usule ve muameleye girişil - meden evel, ihtilâf, bir uzlaşma. yı temin maksadiyle, . âkitlerin mu vafakatiyle işbu muahede muci- bince teşkil edilen daimi uzlaşma komisyonuna tevdi edilebilecek - tir. Taraflar zarar görürse Madde 7 — Hükmü adli veya bulunan taraflardan birisine tabi bir adli makamın veya herhangi bir maka mun ittihaz ettiği bir kararın veya / emrettiği bir tedbirin hukuku dü - vele kismen veya tamamen muha 1f bulunduğuna karar verdiği tak - j dirde ve işbu tarafın hukuku esa - iyesi bu karar veya tedbirin neta- yicini ancak nakâfi bir surette ber- taraf etmek imkânlarını bahşeyle - diği halde taraflar zarar gören ta- ile muhik bir'tazminat itası hususun - da müttefiktirler. Madde 8 — Yüksek âkit taraf ların aralarında bir ihtilâfı badi o- lup bunlarca alelâde diplomasi yol larryle ve dostane bir sürctte halle: dilmiş olan ve işbu ikinci maddesinde derpiş şekilde bir karar ile halli mümkün olmıyan ve âkitler arasında meri bir muahede ile bir usulü tevsiyeye tabi tutulmaları derpiş edilmemiş muahedenin edilen olan b meseleler daimi uzlar» Atina, 7 (Hususi) — Hükümet adamlarının servetlerini nereden temin ettiklerinin tahkikine hükümetin meclise vermek tinde bulunduğu kanun dair niye - lâyihası, rafından icra olünacaktır. Müşa - İnünileyhin memnuiyeti takdirinde İ veya taraflardan birisinin tebaasın | İnn dahi memnuiyeti halinde ve-| ra sebebiyet > veriyor , Hükümet gazetelerinden bazıları, bu lâyi - hanın irtikâp ile itham ettikleri leyhine bir tedbir olduğunu iddia İ o Madde3—- İşbu taahhüt atide. Ya taraflardan birisinin tebaasın - ediyorlar, İki ihtilâfata şamil değildir: 1 —Bu muahedeye tekaddüm | risinin tebaası bulunmıyan mezkür | şiddetle reddederek eden vakalardan mütehassıl ibti - lâflar, 2 — Âkitlerden birisinin kana- | atince hukuku düvel prensiplerine tevfikan münhasıran kendi hüküm İranisi dairesindeki mesailden mü tevellit bulunan veya aralarmda meri muahedeler ahkâmınca birinin salâhiyeti münhasırası çer- | çevesinde kalan ihtilâflar. İ oŞukadar varki | buna muhalif kanaatte bulu takdirde ihtilâfın taraflardan rinin salâhiyeti münhasırası dahi - her dan ise, tayinler, taraflardan bis | dıvan azesının en yaşlısı tarafın - dan yapılır. C — Vefat veya istifa veya her İhangi d bir memnuiyet hase « bıyle İt İg € kazalıklara in « yeti de balâdaki (o usul| inde ve en kışa bir müddet cereyan edecektir, i çit ıkemesine tevdi k kaldıkları tak- ihtlâfın mev p edilecek usulü tes tahkimrame O kaleme tarafılar,! İlinde olup olmüdiği meselesini evel | ale (emirde beynelmilel daimi adalet İ bilecektir. leri namına, kuvvetlendirmek ar. Milli mahkemelerin gö- tahkimnamede o balâdaki zikredilen nukat hakkında t ve tasrihat gayri k ki izaha ise bu hususta beynelmilel ibtilâfatın Muhalif gazeteler ise bu ithamı hükümtetin bu temizleme (tedbirine evvelâ İ kendi mensuplarından başlaması lâzım geldiğini yazıyorlar. Hükü- met mahefili, muhaliflerin bu mukabil ithamını iftira olarak te- lâkki ediyorlar. Dün aksam M. Venizelos zetecilere, hükümet ga» mensupları - nın sabık kabineler tarafından ya- pılmış olan © ihtilâslardan şimdi bahsettiklerini, fakat o zaman hiç s*s çıkarmadıklarını hükümet (o mahafili ve bu halin tarafından ileri sürülen ithamların asılsız ol- duğunu gösterdiğini söylemiş ve demiştir ki: “— Kanun lâyihasımın yalnız meclise verilmesi kifayet elmez .. Paralarının menbaı Yunan hükümetinin hazırladığı ” lâyıha etrafında kopan gürültü gazetelerde şiddetli münakaşala - İ p lav muahedelerinin met ima komisyonuna havale ve bu komisyonun vazifesi i |ra şayanı kabul bir şekli İ tekliflerinden ve her halde aca oi İ por tevdiinden ibaret ol Komisyona tevdi edile! da hakkında taraflar arasi” lâf husus bulmadığı takdir lardan biri veya diğeri mu” rafa bir ay evel ihbart keyfi gl mek şartiyle meseleyi de doğruya mezkür komisyon | etmek hakkını haiz olacakti” Daimi uzlaşma komis Madde 9 — İşbu (om zikredilen daimi uzlaşma © yonu beş azadan mürekkeP ve bunlar berveçhizir inti lecektir: yi Yüksek âkit taraflarda” risi kendi tebaaları arasın rer komiser intihap ve tay” cekler ve diğer üç komiseri vi devletler tebaası arasından” rafın muvafakatiyle intiba ceklerdir. Bu üç komiser ” lif milliyetlere mensup v Yüksek âkit taraflar, kor isini, bunlar arasından int , | deceklerdir. Komiserleri” İ riyeti üç sone sürer, Tekre” hapları caizdir. Müşterekö” hap edilen komiserler mem” 4) lerinin inkizasından evel iii İ rafların muvafakatıyle bl lebileceklerdir. Keza tara İ her zaman tebdil etmek biz olacaktır. Münbazt ii dilmiş olan komiserler de! | yet olan işlerin tesviyesine vazıfelerine devam edecekl€ & (Sonu y# n tülerden hiç bir şey çıkma” ç Deveran eden rivayetli N başvekil M. Çaldaris bU” etrafmda koparılan gürül il ne lâyihanın meclise ver" # müddetsiz olarak g açiktir” j yetindedir. “9 Kral Zogoya suikasi ? hazırlanıyoruni iii ei Atina — Zağrepteki gazetesinin Paristen aldıği i İmata göre, Arnavutluğuf ği İma sefiri Ahmet Bey Dino * 24 kral Zogoya karşı bir sel tip etmekle meşgulmu$: vi zete, İtalyada kral 20109” yi inflalin arttığını ve onu” İtalyan kral ailesinden bir yi getirilmesi müsait telâk”' de | kralı Belg? | gidiyor yereli Belgrat, 7 — Bulgar 10 kânunuevelde Belsr#f ok İ ve kral Alekşandrın mis kii rak arada üç gün kale gr esnada Balkan meselele”? İlecektir : ni yaziyor. | Bulgar Göz Hekimi süleyman Şiki | (Babıâli) Ankart gl | desi No. 60 Tel: # zusuyle aralarında bir dostluk, | receği iş İmuslihane halline mütedair 18 teş-! Fakat aynı zamanda bir tahkik ademi tecavüz, adli tesviye, ha- 3 — Tarafların arazi vaziyetine | rintevel 1907 tarihli Lâhaye muka- | heyetinin de teşkili lâzımdır. Bu kem ve uzlaşma muahedesi aktine ! müteallik ihtilâflar. velenamesi ahkâmı, lüzumu mer-| tahkik heyeti, bitarafane çalışma- karar vermişler ve bu hususta, Madde 4 — Mevzuu, taraflar» tebesinde, tatbik edilecektir. Tah | lı ve hakikati meydana çıkarma - Türkiye Reisicümhuru Hazret - | dan birinin dahili kanunları muci.! kimnamenin sükütü halinde, mah- | lıdır, Kuru patırdılardan ve gürül
