24 Ekim 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

ÇT A YA — — —4— VAKIT 24 B. teşrin 1933 — LAPA AGA YAKA AN ADE KO ELAT EGEA Corporatisme Kâinatta hiç bir makine, gerek tabiatin yarattığı bir beden, bir insan veya hayvan vücudü, gerek insanların kurdukları bir buhar, bir infilâk, bir elektrik motörü, ve insanların tesisine muktedir ol- dukları teşkilât ideal (o manasiyle tam ve ekmel olamaz. İdeal gü - zellik, ideal iyilik, ideal doğruluk ancak fikirdedir, hayaldedir; o - naulaşmak için çalışılır, lâkin fertlerin de, milletlerin de, ırkla-| rın da ömürleri sonuna gelir, ak. şam olur, ona varılmaz. Bunun içindir ki devlet mekanizmasında da tashihi muhal pürüzler olur ve işte gene bunun içindir ki ıslah me totları (nehiç) tehalüf ediyor. Li- beralism, sosyalismin; sosyalism de liberalismin pürüzlerini görür. Asıl mesele muayyen bir zamanda muvazeneyi bulmaktır. İtalyada, sosyalizm ve komüniz- min hızlı adımlarla ilerlemesini görenler, buna karşı gelmek için, korporatizm usulünü düşünmüşler ve bunu oldukça muvaffakiyetle tatbik etmişlerdir. Anlaşılan aras dakiler şu pürüzleri gördüler: Ser- maye ile sây ve mal, istihsal ile is- tihlâk denk gelmemiş, rekabet! boş yere milli kuvvetleri tebah e-| “diyor, heder ediyor; mahreçlerin 1 nazara alınmamış, zan- : ihlâk ilânihaye arta yapılmış, yani rakibi sahne « den kaldırmak için maliyet fiatın- dan daha aşağısına mal satılmış, ve saire.. Maddiyatta böyle oldu. ğu gibi, maneviyatta da, ahlâkı « yatta da kıvama halel gelmiş, Düşünmüşler ki bu dertlere çare bulmak için alınacak yegâne ted- bir esnaf loncalarını, eskiden ol - duğu gibi ihya etmektir. “Esnaf loncası — corporation,, ancak bu sayede istihsal makul bir şekilde tanzim olunabilir, Ve neticede ik- tısadi buhrana ve bunun da sonun da devlet buhranına nihayet veri- | lir, * Corporasyondan ne anlamalı? | Bir hirfete mensup fertler, pat- ronlar, işçiler, memurlar, fen a » damları “technicien,, ler bir birlik vücude getirecekler. Lonca bütün içtimai yardım işlerini üzerine a - lacak. Loncânın bir maliyesi ola! cak, Bu loncaya girmek mecburi | dir. Muayyen bir sahada kanun | tedvin etmek loncanın hakkıdır. Rüsum alır, görülen işi kemmiyet ve keyfiyet itibariyle kontrol eder. Devlet heyetleri arasında loncahin yeri mühimdir. Devlet ise dahili siyasette nizamın muhafızıdır., ve loncalar arasında hakemdir. Bir müellifin fikrine göre: “Bolşevism ve sosyalişmin karşısı» na gelmek için en kestirme yol kor poratismdir. En ahrarane, en ba- sit, en ameli usul budur, Ancak bu usul sayesindedir ki siyasi kud. rte devletin elinde kalır. Bu usul aynı zamanda ademi merkeziyeti ve teşkılâtçılığı temin eder, Bu u- sul kuvvetlerin de, masrafların da tarassuta tâbi olmasını müstelzim- dir,, (M. Locius). Bundan cüzice ayrı bir şekilde ism şimdi İtalyada tatbik ol tadır. Elde edilen neti - celer sayet chemmiyetlidir. Bu gidişle faşism milleti fethetti ve millet te böylelikle taze bir haya! ta nâil oldu, Lâkin bu usul de içtimai idare- nin son sözü müdür?. Elbette za-, man geçmekle, bunun da pürüz - | leri görünecek ve müvazeneyi bul | mak için diğer çareler aranacak - | tır. Nitekim başka yerlerde sos - yalisme bir miktar uymak için ted. | vin edilen veraset vergisi, içtimai |» sigorta vergileri ilkin iyi netice ver | dikten sonra eskiden kalan servet- leri hırpalamıştır. Serbesti mes - leki, yani iktisadiyatın her kontrol den uzak tutulması borsa âlemin- | de sukutları, piyasadaki mütema- di iflâsları doğuruyor. Bazan dev- İetlerin tuttukları usul — ki çok şükür bizde böyle şeyler yoktur — bir sınıf halkın devlet bütçesinden | hakiki tufeyliler gibi müteneim ol. | olmasını ve hazinenin iflâsını mu- cip oluyor. Görülüyor ki her sistemin ke - mali gibi eksiği olmak tabiidir. TÜRK DEVLETİNİN ŞİARLARI Türkiye Devletinin şiarları şun- lardır: A — Devlet bir cümhuriyettir. B — Milliyetçidir. C — Halkçıdır. Ç — Devletçidir. D — Lâiktir, E — İnkılâpçıdır. Bu şiarlarla devlet ne gibi şi - | arlara ecnebidir ve bu altı şartın vazih manaları nedir?. A — Devlet, saltanat ve hilâfet usullerini kabul etmez. İki ka» nunla bu eski müesseselere niha - yet vermiş ve bunlar artık tarihe intikal etmiştir. Bu nesil, bu dey.! leti kuranlar, milli hakimiyet ta - raftarıdırlar. Duguit gibi âlimle- rih mütalealarını kabul etmezler. Binaenaleyh bu hakimiyetin tecel lisi cümhuriyet şeklini en meşru / ve bu gayeye varmak için en emin ve kestirme yol addetmistir. B — Türkiye Devleti, beynelmi lel medeniyet ve ahenkten ayrıl - maz. Garpçıdır, umum milletler ce kabul ve iştirak edilen ilmi, ir | fanı tanır. İmdi eski ilmi, eski ir. | fanı geçkin görür. Kezalik bize | ait olmıyan ve garba dahil bulun. mıyan medeniyetler de iktibas ze mini olmaktan uzaktır. Muasır — Contempoain — mil- letlerle müvazi ye onlarla bir a| henkte yürüyoruz. Fakat içtimai | heyetimizin hususi seciyeleri unu- tulmamalıdır. Bu hususi seciyeler bizi diğer milletlerden ayırır. Ni- tekim her muasır milleti bu gibi hususi seciyeler birbirinden ayır « maktadır. Bunlar mahfuzdur. Bu noktai nazardan enternasyonalist ve koz mopolit değiliz. Milliyetçilik bu sahada kendini göstermektedir. Meselâ beynelmile! kisveyi her mu asır millet kabul etmiştir. Biz de tıpkı Almanlar, Amerikâlılar, Por tekizliler “gibi “giyiniriz. Lâkin hiç bir muasır millet ve devlet di- linden, hatıra'arından, âdetlerin - Devlet ve Meclis a MALINA g6 MAMA Muharriri : Celâl Nuri UM Salı Çarşamba 24 T.evel 25 T.evel 3 Recep 4 Recep Gün doğuşu «10 o1 4) Güntasuş s2 18 İ Sabah namaz © (859 580 | uzman 1150 11,55 nama (458 14,6 Mkğam namağı © azat ETME Yatsı samsrı Tm43 '., İmsak 15 441 Yolan geçen zünler £97 za Yılm taaa 7 70 KVİM EE Bugün ISTANBUL-; i 8 — 1450 gramofon. 144019 iler. lemiş olanlara Fransa (ders, 19 — 1945 Mahmure OHandan (O İHanım. 1945 — 2030 Climhuriyetin onuncu yi dinimi marşı dersi, 20,30 — 21,80 Eftalya Hanım, Sadi B. ve arkadaşları, 21,30 — 23 grnmofun. 29 den itibaren ajans, borsa, sani, ANKARA: — 1230 — 13550 gramofon. 18 — 1845 orkestra Kassini ve Pasininin besteleri, 18,15 İ —1950 alaturka saz, 19,30 —20 dans hava - ları, 21 ajans, VİYANA: SİRİ m — 12.39 konser, 14,10 — 15 komder, 17 kon» s6r, 19,50 Konser. 23 könser, 24.10 konser, BUDAPEŞTE: Mim 1430 Komser. TI göğün © sanesikimi. — 10AS Kanser, 2025 sen kanseri. 21,25 Konser. 2853 Kaiser, VARŞOVA: Miz m, — 16,40 hafif musiki ve cazhant. 1755 pi yano, 19,20 konser. 21 operet ve rev mwisi- | kisi, 23, 10 dans havaları, BELGRAD: atm — 12 konser, Wi Konser, 18 Almanesn ko - muşma dersi. 20 şarkılar, 21 besteler. 23,10 dans havaları « KUMA: dizim — 1730 konser. 18:15 korwer, 2230 sanat ve Eğliğ ne 22715 ve Küüseri. 21 keman kön seri, 20,15 komser, ie Şerlok Holmes Forma Çıktı Müvezzilerden İsteyiniz sınıf, aile ve fert imtiyazları mül- ga ve memnudur.,, Zümre farkı gözetmemekle dev- let aristokratlıktan çıkıyor. Ari tokrat bir cümhuriyetin m rihi Venedik Cümhuriyetidir. Sınıf farkı gözetmemekle dev - let munhasıran bir preletaire'ler, amele devleti değildir. Böy'e bir devletin misali, Sovyetler, Aile ve fert farkı gözetmemek- le monarchie'lerin her şekli redde- | diliyor, Kezalik bu tarif ruhanilere ait sultayı, dini hükümet icabatını, (Thâocratie) nefyeder. ! deki satış miktarı 9.147.050 kilo Bunlar ret ve nefyedi'mekle! halkçılık hasıl olur. | Aynen Cümhuriyet Halk Fırka! sı progrommından: l “Idare ve hakimiyetin kaynağı —————— i millettir, Bu idare ve hakimiye. #eem Perşembe matinelerinden itibaren O BORSA THizalarında yıldız işareti olanlar üzer. lerinde 23 | ci teşrin möamele olanlar. dır.) Rakamlar kapanış fiyatların gösterir | NMukut (Satış) 5 | * Londra # Nevyork * Paris *Milâno » Vivana * Madrit * Berlin * Vasşova # Brüksel * Badapeire m — | * Atina * Bükreş 23, » 4 Cenevre 4 Belgrar o 56, — * Yokohama! 44 — * Ain * Mesidiye 2,50 Çekler (kap. sa. 16) Ma i li | * Londra 76,:0j Stokholm oo 2ESI: * Nevyork 06795 4,1675 i | * Paris 1206 68780 * Milâna. Bs 198: # Prüksel Oa3as0 Varşova 45 Atı 83, « Audâpetie | & Cenevre aa Bükreş i Solya (6. Belgrat 044095 « Amsterdam 1,1600'4 Yokohima * Priz Iş Bankası Abadolu Çimene as. 1. | kei Cayan Dey. 2090 Sir. Hayriye Od Sark nez 180 Tramvay © 4850). Kalya 220) U. Siyorta GUM) Sark m. ecza 235 İ Rormonu m—İ Telefon 11— | istikrazlar tahviller | b 1933 ön (st. 95—İ Elekerik - ktikrazida SASİ Tramvay S1 Sirk Dıyot o snla Ergani 95,— 4 D.Muvahe OSSİ kibum A— Gümrükler o *05l4 Anadolu” (4465 İn (928 Mü, A, #wİgAnadole li o 4465 | Biğdar, tzsİeA Mümessil. 5090 Görmeyen san'atkârlar Sıhhiye Vekili Refik Bey Tıp kongresine iştirak eden döktorla- rımızın şerefine (o bir çay ziyafeti vermiştir. Ziyafette Sıhhiye Vekâletinin İzmirde kör çocukları yetiştiren müessesesinden gelmiş olan âma san'atkârlardan İncir mevsimi ve satışı Bu sene incir mevsimi başlangı cından 12 teşrinievel akşamına ka dar borsada satılmış olan incir mik tarı 8.509.820 kilodur, Fiatlar da | 6,5 ile 26 kuruş arasındadır. Hur- da'ar 4,70 kuruştan satılmaktadır. Geçen senenin aynı müddeti için - ve fiatlar 6 — 25 kuruştu. Hur - dalar 5 ile 5,5 kuruş arasında sa- tılıyordu. Son hafta içinde yapı - lan incir muemeleleri miktar iti - bariyle geçen haftaya nispetle az- dır. Yalnız bu hafta hurda nevi - nin satışına başlanmıştır. Süzme fiatlarında geçen hafta ya nispetle vasati fiat noktasından yükselmiş, fakat eleme, paçal ne | vilerinde düşüklük vardır. Piya - sada fazla miktarda mal bulunma | $ı ve mürudatın mütemadi devamı fiatlar üzerinde menfi tesirler yap mıştır. —— Azı bır şaki Nezibe civar köyleri zaman za man bizar eden birkaç katil filin- den mahküm “bulunan O Cağutlu Kürdo adlı şerir yapılan jandarma takibatında ölü olarak (o yakalan- mıştır, | Ji tr. İl ları tesbit edilecektir. d|) neticesinde İstanbul vilâ; “mürekkep bir | ve evrakı, tetanbül vilây, İmanisiki heyeti güzel lar gale) de etmiştir. Bu iadenin bazi” | mış ve çok alkışlanmıştır. | Şevket Bey bugün'me Sli: Vapurlar, ay başındı hesabına işliyec€ Vapurcular Türk anonim ti teşkilâtı dün yapılmıs tesbit olunmuştur. Bu ks re, halk fırkası idare sından Ali Rıza Bey şirketi mi müdürü olarak seçi'mi$” risefain sabık işletme müd hanettin Bey yeni şirketi: letme müdürlüğü vazife! Mevcut gemiler seferde ” maktadır. Vapurlar, döne” sonra, kuvvetli bir ihtimale ! teşrinisaninin birinden i şırket hesabına sefere çıkâ dır. Yeni şirket, idare heye” sında, deniz işletme id masa gelmek üzere bir miştir. Bu suretle her iki tonaj mıktarı, sefer'er ve Galatasaray tahki Galatasaray lisesi sabık #*. rü Fethi Beyle dahiliye şefi man, depö memuru Mehm n sap memuru Kâzım ve hesaplarını tetkike memur Beyler hakkında yapılan tah heyeti; Fethi, Rakım ve Beyler hakkında meni mu depo memuru Mehmet ve liye şefi Süleyman efendil kında ise lüzumu muhak rt vermişti. Bu kararın dev etçe de tetkiki icap Şürayı devlet bü tetkıkini 3 ( eksiklerinden tevellüt ettiğini, muavini Ali Rıza Bey dün 9” harririmize söylemiştir. Bu likler itmam edildikten son rak tekrar şürayı devlete lecek ve verilen karar'ar k yet kesbedecektir. ll ki Adliye tayin ve nakil” İstanbul adliyesinde & Ni nakıllere dair dün müddei liğe tebligat | yapılmıştır. ve nakiller, telgraf haberi evelce yazılan şeki'dedir. Memduh Şevket Bir müddettenberi 4 bulunan Kâbil elçimiz ; halline gidetektir. ISTANBUL BELEDİ Darülbedayi Te Fu akşam AÂvna Kristi Yazan: Eugene Aneill Türsçe- ye çeviren Av: ni Bey. 4 Perde Muallim ve talebe g“' den fedakârlık etmemiştir. Biz de pr İtin, devletin vatandaşa ve vatan- bunun içindir ki esperanto dilini İ daşm devlete karşılıklı vazifeleri- I PEK SİNEMASINDA | İ mükel'eftirler. Her türlü zümre,! kabul etmemişiz; batıralarımıza, menşeimize sım sıkı bağlıyız. » detlerimize“hürmetkârız. Folk lo- re'umuz bizimdir. C — Bizde halk müsavidir. Tes: kilâtın 69 uncu maddesi aynen: “Türkler kanun nazarında müsa « İ vi ve bilâistisma kanuna riayetle nin bakkiyle ifasını tanzim yolur- da kullanılması fırkaca büyük e « saslır. Kanunlar önünde mutlak bir müsavat kabul eden ve hiç bir ferde, hiç bir aileye, hiç bir sınıfa hiç bir cemaate imtiyaz tanımıyan fertleri halktan ve halkçı olarak kabul ederiz.,, * Gevamı var) KASPA -A İpekfile sesduosunda tamamen Türkçe konuşturulmüş bir harika fi Mümessili Olimpiyat Boa SF) Serbest dölusan 50 arslatı; “09'den fazla vahşi hayvan, kaplan, (il VE Vevkalâde heyecanlı ve görülmemiş bir filmi Mâvesen ; Daramotnt Bu muazzam fissin tmamen Kransızca sözlü kopvesi bu Çarşamba ak sinemasnik gösterilecekör. Paramount fi'midir itbaren MELEK slan Adaf Yüzme Şampiyonu ©7214 “gi pl >