10 Eylül 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9
Uç Kral Kral F aysal son günlerde yeni bir | dönüm noktasında idi. Ansızın göç- mekle yeni bir karar vermekten kur- İmuş ve mazisi ile iktifa etmiş oluyor Faysal , Bir beraet Sporcular arasın- i daki dava bitti, bir — yenisi çıktı | (Olimpiyat) mecmuasında çı kan (Hayalimdeki tipler) serlev - halı yazıdan dolayı (Galatasaray) bildi. Bu kırallık klübü idare heyeti âzasındar mü- Kral Faysal Gazi K aysalın cenazesi / taşınıyor, Bağdatt (Bay tarafı 1 İnel sayıfamızda) Iziye gitmesi için emir verilmiştir. 9 — VAKIT *e'mıyan bir anda ve genç rallığını ilân ede tevelli Mehmet Bey tarafından ya- | 10 Eylül 1y33 — yerine Emir ral oldu bir İngiliz gemisile a derin bir matem Kral Faysalın seyahatten evel milletine son beyannamesi onun takip ettiği siyaseti takip et- mesini temenni ederiz. i Ylacek bir yaşta vefat eden kral | ancak bir kaç ay devam edebildi. Yal, emi, yakın şark tarihinde | aFysal ile Fransızların arasını bul *lüi türlü telâkkilerle anılacak bir | mak mümkün olmadığından ve > Miyetti, Kendisi 48 yıl evel | Fransızlar Faysalı Şamdan çıkarıp Aifeg doğdu. Şerif Hüseyinin ü- atmak için hareket ettiklerinden zının muharriri (o Eşref Şefik Ove mecmuanın neşriyat müdürü Sa dun Galip Beyler aleyhine açılan yakışık almıyacak neşriyat dava - sına ait muhakeme, İstanbul ikin- | Bu gemi Kıral Faysalın naşini Ira- | | ka götürmek için Hayfaya gitmek | i üzere pazartesi günü B:endiziden! | hareket edecektir. bu Sefiri taziyeler Irak kıralı Faysal Hazretlerinin ölümü memleketimizde de te- | “Bağdat 9 TAAY'ZLMatsin'ü0) essür uyandırmıştır. Bu ölüm do- İ lâmeti olarak bütün şehir dün ge. İ lâyısiyle şehrimizdeki bütün kon- EEE m tahyiy .—w. Çüsiyie Hicaza döndü. Mü mebus'uğuna seçilen Fay İN a Mekkede idi, 1914te babası N Asirdeki kuvvetlerine kuman- z# RR RA, e, UV. ER, icaza kaçtı. t &”salın bu firarı, onun hayatın dönüm noktası idi. , İngilizler, Hicazın Osmanlı e- »de kalmasını, şark ile deniz | Uyasalaları namına bir tehlike Yiyorlardı. Onun için Şerif Hü- İ vin ile müzakerelere girişmişler, Nun şahsi P milliyetperverliğiyle de bir-! Umumi harbin koptuğu si- "cü oğlu idi. Hayatının ilk yedi) 1920 senesinin temmuzunda Şam- "Ni çöl kabileleri içinde geçiren! dan hareket ederek kışı İngiltere- Aysal 1893 te babasiyle birlikte, de geçirdi: bula i da, hususi e akra. | ikinci dönüm noktası idi. i 1 ilân et- ârind iri lendi ve 1909 Faysalın Şamda kırallığını i yy fa ae tiği sırada Iraklılar da Şerif Hüse- | z 1913 te yinin diğer oğlu Emir Abdullahı | sal! Irak kıralı ilân etmişlerdi. Fakat lm Şamdan po gilmesi Kıral Faysa | Iraklıların bu arzusu yerine gel- i medi. Çünkü kıral Faysal İngil- tereden Bağdada giderek kendini i kırallığı namzet göstermiş ve 1921 *tti.- 1915 te Suriyede bulundu senesinin 23 ağustos günü kıral | t 1916 senesinin başlangıcın- | ilân olunarak ilk hükümetini teşkil etmişti. Kıral Faysal Iraktaki hüküm- darlığının ilk seneleri teşevvüş ve | iğtişaş içinde geçti. İrak içinde ka- İlan kürtler kıyam halinde idiler, Necit hükümdarı İbnissuut, Irak ile mücadele etmekte idi. Bütün Irak halkı İngiliz mandasınm ilga- ibtiraslarını görükliye- | sını istiyor ve bunun için tehlikeli | i ci ceza mahkemesinde bitmiş, kr varın bildirilmesi düne kalmıştı Dün iki taraf mahkemede hazır ! ! bulunmuş, celee açılmış, karar, re- | is vekili Haydar Naki Bey tarafın dan bildirilmiştir. tihdaf keyfiyetinin sarahatle mün- demç olması ve okuyanların sade şüphe ve zannaltında (o kalmayıp | kimden bahsolunduğu hakkında kat'i kanaat edinmiş bulunmaları , suçun sübutu İçin şart olduğu hal- de, gösterilen müdafaa şahitlerinin yazı okununca mütevelli Mehmet B. in hatıra gelmediğini söylemele ri ve dolayısiyle yazıda sarahat gö rülmemesi noktasımdan, Eşref Şe fik ve Sadun Galip Beyler, beraet etmişlerdir. Yeni bir dava İktifakla verilen karara göre, Ya | bir musiki, bu ölüm havasını zının mealinde şu veya bu şahıs is- | mamlıyordu. i ce karanlıklar içinde idi. Akşam üzeri yollarda muazzam bir matem / alayı dolaşmıştır. Binlerce arap sokaklardan ağır adımlarla, göğüs lerini vurarak ve kıralları için ilâ- | biler söyliyerek geçiyorlardı. Acı ta- | ingiliz Kralının taziyesi Londra, 9 (A.A:) — İngiltsre kıralı, Kıral Gaziye bir taziyetna me göndermişlir: “Kıraliçe ve ben son günlerde İngilterede görmekte zevk duydu. ğumuz meşhur babanızın ani ölü- münü derin bir teessürle haber al. idık. Zatı haşmetpenahilerinden, bu acı gaibin kendisine, hanedanına ve milletine verdiği teessürlerden dolayı samimi taziyetlerimizin ka: bulünü rica ederiz. Diğer taraftan cülüsunuz mü- İ*k büyük bir arap devletinin ba- nümayişler yapıyordu. Tam bu! Ma geçeceğini ihsas etmişler, ni-| sırada kıral Faysal hastalanmış ve yet Hüseyin bir sürü muharebe- kendisine bir apandisit o ameliya- wen sonra İngilizlere uyarak tı yapılmıştır. Nihayet 1922 sene-| Futbolcu Muslih Bey tarafından ! (Olimpiyat) mecmuasında çıkan | masebetiyle tebriklerimi, saadet ve “Musallat beyler,, serleyhalı bir | refah içinde hüküm O sürmeniz yazıdan dolayı, yakışık almıyacak ! için temenailerimi de takdim ede- İ A8 açnesinin 5 haziranında Os. 0 »İ: devletine karşı isyan etmiş- * Cide ve Mekkedeki Türk as- tlerini baskına uğratmıştı. Serif Hüseyinin askerleri bir işi acak, bir netice alacak vazi- te ve kuvvette değillerdi. Meş Vr casus Lâvrens, tam bu sırada İlicaza giderek Faysal ile birleşti * ikisi Türk askerlerine o karşı ite muharebeleri tertip ettiler, *erif Hüseyin 1916 da kıral ilân İli Lâvrens, arap çetelerinin *eketlerini hazırlıyor ve onlara Manda ediyordu. Faysal onun Muşan dili idi, Lâvrensin hede- i,,Türk askerleri tarafmdan kah- a anca müdafaa edilen (Medi NN nin muvasala hatlarını tehdit kı, Araplar bu plân dairesinde İ yi et ederek 1917 Akabeyi işgal T ve orasını üssülhareke yap” ZE, i . İ Mar. i İaysaj ile Lâvrensin Akabeyi ii *tmeleri üzerine ceneral Al- "Nin yardımını da temin etti- jk ”S Türk askerleriyle uğraşma- İki Aşladılar, Bunlar Türk asker karşı pusular kuruyor, akın- kay Piyor, Medinedeki Türk as- di F g i gire bombalar atıyor ve Filis- i iğ ki Türk ordusu ile Şam arasın 9 ! Muvasalalarını kesmeğe çalı- ii İardı, | ar de Faysal ile Lâvrens Kasrı a, * Siderek oradan Şama gir- temişler, ve Allenbinin or- H, 9 evel Şama girmişlerdi. arp bittikten sonra Faysal ile iye Paris sulh konferansına | ey; *ttiler, fakat umdukları ne- N, *lde edemedikleri için kıral İk İN sulh muahedesini tasdik ie Cİ it , iyat davası açılmıştır. Yakın - | rim... i sinin, teşrinievelinde. Irak. ile . İn: 1<3"'y2 Güren” y giltere arasında yirmi sene müddet | 1 mubakeme başlanacaktır. Kral Faysalın milletine le bir ittifak muahedesi yapıldı ise son beyannamesi de bu muahede 1924 e kadır el Kaâbilde 3 cinayet Kral i : dik olunamadı. İlce le ME AE İng iliz sefaretinden ÜÇ | vel milletine hitaben bir beyanna- Me eee) kalmış kişiyi öldürdüler meyi neşretmişti. Bu beyanname. sal kardeşi | Emir Zeydi Musula| © Londra, 9 (A.A.) — Times ga: | VİN ifadesi âdeta Faysalın dönme- gönderdi. Emir Zeydinin hedefi | zetesi, Kâbilden aldığı bir telgrafı mek üzere olduğunu hissettiğini arap başıbozuklarından bir kuvvet | neşretmektedir. İngiltere sefareti | gösterecek mahiyettedir. Beyanat Faysal tedavi | için hareket etmezden ey - | İl gg inin erzâk almamaları için, vücüde getirerek icabında Türk as memurlarından 3 kişi bir Efganlı fudur: kerlerine karşı gelecekti. Nihayet İngiltere ile Irak ittifa- kı 1924 senesinin 25 martında im zalandı ve iki tarafça tasdik olun- idu. Musul meselesinin halli üzerine | İngiltere ile Irak arasında yeni bir " muahede müzakere olunarak 1926 da imzalandı. Bu muahede İngil- tere İrakr 25 sene zarfında millet. ler cemiyetine takdim (o edecekti. Fakat halkın mandaya muhalefeti nihayet bu muahede yerine başka İ bir muahedenin yapılmasını intaç etti ve Irak devleti geçen sene mil. letler cemiyetine girdi. | Kıral Faysal bütün bu hadisat esnasında İngiltere ile Irak halkı arasında mutavassıtlık vazifesini yapmaktan ileri gidemedi. Ken-| disi, bilhassa İngilizlerin yardı. | miyle Irak tahtına oturduğu için it. tarafından katledilmiştir, derhal yakalanmıştır , iliği. Amerikada ekmek pahalı VAŞINGTON, 9 (A. A) ... Bazı şehirlerde ekmek parasının yüksekliği halk arasnda endişe uyandırmaktadır. Katil — —————- --—. . hama vesile olduğu için umumi- yetle Irak halkı müfrit milliyetper- verlere taraftarlık göstermeğe baş. lamış, kıral Faysal da itidal ile efrat arasında mütereddit kalmıs- Bununla — beraber bir takım Londra gazetelerinin kıral Faysal aleyhinde neşriyatta bulunmaları ve onun bir daha memleketine ve tahtına dönmiyeceğini söylemesi kendisinin daha fazla halk ve müf rit railliyet yani tam istiklâl tara! fını tercih ettiğini gösteriyordu. | “Hariçte tedavi zaruretimin al- iti haftadan fazla sürebilmesi ihti- maline mebni milletimle vedalaşı. yorum. Bu münasebetle halkımın İ yüksek hissiyatını tebeil ederken | bu defaki avdetim esnasında uya: | inik ahalimin muhtelif taife ve| i şubeleri arasındaki itimat ve itti- | fak hislerinin takdirkârıyım. Vu-| sulüne çalıştığımız amalin yakın vakitte tahakkuk edeceğine emin | * olmalıyız. Millet ve hükümetimde | i gördüğüm himmet bunun delili. dir. Ben memleketim ve halkım İ için elimden geleni yapmağa azze celle hazretlerinin imdadı ilâhileri ne istinaden hazırım hemen era: | buhak hayır ve salahımızı mucip olan her işte muinimiz olsun,,, Krallık tacı Bağdut, 9 (Husust) — Bu sa. / onların tesiri altında kalmaktan kurtulmadı. © Irak halkının milli Çünkü aksi takdirde kıral Faysal aleyhinde neşriyatta bulunmağa | bah prens Gaziye kırallık tacı giy-| ! dirildi. Kıral Faysalın cenazesi gelecek | ; solosluklar dün bayraklarını yarı- i ya indirmişlerdir. , İ Faysal Hazretlerinin küçük kar deşi olan ve memleketimizde rakı | temsilen sefir o bulunan oOEmir i Zeydi şehrimizdeki sefirler dün zi | yaret ederek taziyelerini bildirmiş İlerdir. Reisicümhur Hazretleriyle Bas- vekil İsmet Paşa Hazretleri ve Ha. i riiye Vekili Tevfik (o Rüstü Bey İ Emir Zeyde birer teessür telg- i rafi göndermişlerdir. | | | İ | Şikâyetler Rİ .. Yabancı çalgıcılar Türk san'atkârları yerine bir bahçede çalışıyor! Ecnebi çalgıcıların memleketi - mizde çalışmaları menedilmiş ol - duğu halde (Belvü) © bahçesinde Haleplilerden müteşekkil bir saz | heyetinin çalıştırılmakta olduğu - nu öğreniyoruz. Bahçe sahibi daha evvelce ora - da çalışmakta olan Türk çal» / gıcılara bu yüzden birer birer yol i vermekte, bu suretle Türkler işsiz i kalmaktadır. i — Kapalı yerlerde ecnebi artistle- | rin çalışması menolunduğu halde | bahçelerde eznebilerin çalışması - İ na evvelâ vilâyetçe müsaade olun- muş, bilâhare bu da menolunmuş- ! tu, Türk san'atkârları bu hususta bir istida ile vilâyete müracaat et- mişler, istida muameleye konul - muştur. ( Belvü) bahçesinde bu Halepli saz heyeti vesilesiyle fiatlar da arttırılmış, * bir kahve 90 kurusa çıkarılmıştır. Alâkadarların naza- rı dikkatini celbederiz. Salim Irlandada tevkifler DUBLIN, 9 (A, A.) — Vater. ford kontluğunda 9 çiftçi, dün po- lis tarafından tevkif edilmiştir. Bu çiftçiler (vergi verilmemesi için). propaganda © yapıyorlardı. Çiftçiler Dubline götürülecek, as- keri bir mahkemeye verilecektir. Askeri mahkemenin tesis edil. diğindenberi bu ilk mahkemesi o. lacaktır. —e— İki balon kayıp BOSTON, 9 (A. A.) — Geçen | emellerine tamamiyle temessül et: | saik yoktu. Bu neşriyatla kıral mek, kıral Faysalın şahsı namı- | Faysalın ansızın ölümü arasında na, çok'tehlikeli olurdu. Bu milli bir münasebet bulunduğu inkâr o- emellere temessül edememek, çok | lunamaz. İ üzücü ve yıpratıcı bir hareketti. | Kıral Faysal son günlerde yeni Ihtimal ki kıral Faysal en “çok | bir dönüm noktasında idi, Bu ve- ezen ve en çok harap eden de bu| receği karar ya ismini şereflendi- ruhi mücadele idi. recek yahut düşürecekti. Ken. İS ve milletler cemiyeti hari | mMıştı. İ 1919 nisanda Suriye- hevü. Fakat, ancak 1920 se- | i langıcında Suriyede kı-: Asurilerle Iraklılar arasında vu ! dişi bu dünya hayatından ansızın ku bulan son mücadele Irak halkı- | gözmekle bunların ikisinden de| milli duygularımızı nı İngiltereden son derece şüphe | kuytulmuş ve mazisiyle iktifa et. etmeğe ve onu İrak içinde bir tas | miş bulunuyor! kım muzir unsurları himaye ile | Ömer Rıza e üğlğağekii er 24 MA MM A e İli İlk. Mk > pazar bir İngiliz kruvazöriyle Hay | <wmartesi Kile Goren Bondet faya götürülecek, oradan tayyare | übas lü hanların ağeiağe ile Bağdada nakolunacaktır. dan bir Amerikan, bir Polonyah balondan hiç bir haber almama « 17 senelik Kral İ maştır. Londra, 9 (Hususi) — Buradan | (o Yedi askeri tayyare, balonları Besue hareket eden Irak sefiri Safa | araştırmaktadırlar. Paşa, gazetecilere demiştir ki: Oltavadan bildiri'diğine göre — 17 senedenberi Kiral Faysal! orman devriyesi yapan tayyare - koruyarak | ler de araş'ıma yapmaktadırlar. memleketi idare ediyordu. Bütün | İki balonun da Cavada'nın cenu « ümidimiz ondaydı. Oğlunun, ba - | buna doğru sarktıkları arzedili « basına hayırhahlığı olmasını ve! yor. EY
