20 Temmuz 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

n * ER A çi —. — VAKIT — Temmuz 1933 Cizvit cemiyeti azası muhtelif ! şekilde faaliyetlerle alâkadar ol « | mıya başladıktan sonra aralarında ! yeni kir zorluk baş göstermişti. Bu | da cemiyet azası arasına şahsi bir takım entrikalar karışmasıydı. Ba. zı Cizvitler filân meselede şu yol- da bir hattı hareket tutmak ister - ken diğer bazıları şu ve ya bu se- bepten dolâyı aykırı bir yola git - mek istiyorlardı. Bundan dolayı a- ralarında fikir ihtilâfları çıkıyor - du. Bir zaman geldi ki Cizvitler a- rasındaki bu ihtilâflar son derece! de şiddet peyda etmişti. Kendi aralarında fikir ihtilâfla- ını telif ederek bir karar vermiye imkân bulamayınca cemiyet aza - sından herbiri dağılarak dağlara, sahralara çekilecek hale gelmişler | di. Nihayet uğraşa uğraşa cemiyet azasının ekseriyetiyle karar ver - mek ve akalliyeti ekseriyete tâbi tutmak usülü kabul edildi. Ancak bu usul sayesindedir ki, Cizvit ce- miyeti azalarının dağılmalarının önüne geçildi. Cizvit cemiyeti azası uzun za - man papalıktan teşkilâtlarının ve maksatlarmın tasdikı için bir mü- saade alamadı. Fakat bu uzun bek leme devrinde de, yukarıda izah ettiğimiz gibi, hareketsiz kalmadı. Cizvitler, muhtelif şekillerde, muh telif zeminlerde gene uğraştı. Ni- hayet papalıktan bekledikleri mü- saade dahi alındı. Ondan sonra (Cizvit tarikati) artık hıristiyan - lik âleminde resmen tasdik edil - miş oluyordu. Bunun üzerine (Cizvit tarikati) mensupları toplandı. Kendi arala- rında resmen bir reis intihabı mev. zuubahsoldu. O zamana kadar gayri resmi surette rcis vazifesi gören Loyolanın resmen reis ilân | edilmesi teklif olundu. Loyola iptida bu teklifi kabul etmek istemedi. Hatta kabul et - memekte rar etti, Fakat şakirtle- rinin ısrarı üzerine nihayet muka- vemetten vazgeçti. Fakat Loyola hıristiyanlık âleminde tesis etmiş olduğu (Cizvit tarikati) ne resmen reis olduktan sonra bunu kendi ismine izafe etmedi. Çünkü haya - tmm iptidasında fevkalâde haris olan bu adam uzun zaman kendi | yola artık ölümün yaklaşmış oldu- | Ayni postayla Portekize, ! dir?. Papaya gitmek nefsiyle mücadele ede ede nihayet | hakikaten ihtiras hislerinden ken» | dini tecrit edebilmişti. Ondan son- ra sessiz sadasız bir surette (Cizvit cemiyeti) nin işlerini görmek için bayatıtır vakfetti. Ve bu şekilde uğraşa uğraşa nihayet (1556) se - nesi #temmuzunun (31) inci günü Romada oldu. Loyola öldüğü vakit şakirtleri- nin her şeyden evvel hatırma ge - len şey onun bir resmini yaptır - mak oldu. Çünkü Loyola hayatın- da hiçbir vakit resmini yaptırtma- mıştı, Bu maksatla meşhur ressamlar. dan Jocopin del Conte derhal çağ- rıldı. Fakat ressam fevkalâde dik- kat ve itina etmiş olmasına rağ - men muvaffak olamadı. Loyolanın cesedine bakarak yaptığı resmi | beğenmedi. Sonra bir çok tecrübe- ler daha yapıldı. Bunların hepsi de ayni muvaffakıyetsizlikle neti- celendi. Loyolanın hali hayatında | resmini çıkartmamak için göster » | diği ısrarı düşünerek buna mana | Yazan : Fazıl Şemsi l ait olarak kaydedilen bir hide de şudur: Cizvitler reisi vefatmdan bir - kaç gün evvel kendisinde rahat - sızlık hissediyordu. Bu rahatsızlık bir perşembe günü arttı. Birden * bire büyük bir fenalık hissetti, Lo- ğunu anlamıştı. Bunun Oo üzerine kendisine kâtiplik vazifesini ya - pan (Polanco) yu çağırdı. Derhal | (Vatikan) a giderek papaya ha - ber vermesini ve kendi hakkında dua etmesini istedi. Lâkin (Polanco) buna itiraz et- | ti: Ertesi cuma günü (Roma) dan| İspanyaya posta hareket edecekti. Brezil - yaya, şarki Hindistana, Japonya « ya birçok mektuplar, talimatlar gönderilecekti. Bütün bu yazıları postaya yetiştirebilmek için yerin- den bir dakika bile ayrılmaması i- cap ediyordu. Polanco bu vaziyeti Lpyolaya hatırlatarak; — Hakikaten hastalığınız zan- nettiğiniz kadar ehemmiyetli mi - işini yarına bıraksak mümkün değil midir?.,, Bu suale cizvitler reisi şöyle cevap verdi: — O halde istediğin gibi yap... Filhakika İspanya postası er - tesi günü vaktinde yetişmişti. Fa- kat Loyola daha evvel ölmüştü. Hiçbir kimse ölümünü his bile et- memişti. (Devamı var) ÇE “ Muharebe gazları Hasip LOM Beyin Boğucu gazların mahiyetini ve bunlardan korunma eseridir. çare ve vasıtalarını İzah eden güzel bir ki- taptır. Yalnız Ordu mensuplarının değil, halkın da İşine yarar. Kazaat kütüpnanesi tarafından © (Kesimli ansiklopedik serisi) arasmda çıkarılmıştır. Tavsiye öde - neşriyat olanlar üzer- | muamele olanlar- Nukut (Satış) » Londra 108, *# Nevyork » Paris # Milâno * Brüksel |» Atina * Ceserre | # Sorya |» As | e Prag * Viyasa * Madrir # Berlin * Vüşova * Me.idiye * Stokho'm * Binknar Çekler (kap. | sa. 16) * Erndra ; , Nevşork © 0.6 Viyana Puls 1206)# Mağrit Milâno Brlikset Atira, Gesevre ş Soya 7 * Belgrat Amsterdam (.1745)$ Yokohama s0 42459 8,6575 İş Bankası w Anadolu Reji 9.80) Terkns 25.60) e Çimento ax 300 Dey, Sari Değ, Tr, 1235 200 1.90 220 m. ecza 23$ (8— Cayoa 95.—) Elekirik Tramvay 230)4 Ergani 5850) Rıhüm 555je Anadolu wp) da ist istikrazlda, Şark D.yol * D. Muvah, Gümrükler İ sinden verilen malümata göre buğün hava TAKVİM Cuma 21 Temmuz e Rebi.eve! Perşembe 20 Temmuz Zi Rebi.evel Gin doğuşu taşı Ağşam namaz» Yatsı namazı pa sak Yılın geçen gönler ! kalao,, HAYA — Yeşilköy askeri rasat merke. ax bulutlu ve şimali istikâmetlerden rüzgür- hı olacaktır, Dünkü sıeaklık, en fazla 24, om az 28 santigrat, hava tazyik! 758 milimetre idi —ş— İ RADYO 5 Peşe) Bugün ISTANBUL — 18 den 18.30 a kadar Gramofon, 18,30 - dan 19 a kadar Fransızca ders (İlerlemiş 0- lanlara ), 19 dan 29 ye kadar Kemal Niyazi B. ve arkadasları, 20 den 20.30 a kadar Ne- bil oğlu İsmail Hakkı Bey, 30.30 dan 21.50 a kadar Kemasi Keşat Bey ve arkadaşları, 21.30 dan 22 ye kadar Gramofon, 22 den ii- baren Ajans, Borun haberleri, saat ayarı, VİYANA: öl&i m, — 1240 köy havaları, plakla — 13 öğle konseri — 1440 - 15 devamı — 1635 ev| kadını için faydalı bilgiler — 1630 çocuk- 16.55 meşhur bestekâr. | ların esörleri. Mahteif orkestra heyetleri heyetleri tarafından çalınmış ve piaka alın- ğin tırmanış ve seha- lara si bahisi mış olarak — 18.0 hat mevrulu konferans — 18.25 taganni ve piyano konseri. bebek ve beşlik şarkıları — 1052 kenser — 2145 Giyskono Passininin Turandet isimli oprrası, BUDAPEŞTE: 5505 m, — 1045 plak — 13 öğle çanları — 14.39 plak — 17 masal — 18.80 çigan musikisi — 10.40 tayfa şarkıları — Zİ konser — 23.80 komser. BÜKREŞ- 3013 m — 18 haberler, plak — 18.40 hafif müsi- ki — 15 konser — 1915 devamı — hafif musiki — 11 tağanni — 2120 senfonik konser — 3? curamı, YAKŞOYA: Hizm -— 18.05 koro halinde taganni plakin, 18.85 plak — 1555 pink — 1835 plak, izçilere nlt bahisler — 18.30 pinkla enr havaları — 1915 Konser — 1045 odu musikisi — 21 konser — 2210 devamı BELGRAD: #$im— 12 plak — 18.05 konser — 19 firik — 19.30 milli havalar — 2040 konser — 28.50 Ciğan musikisi, ROMA: Hizm — hüberler, sohbet, Casvinanm5Stanterello İsimli opereti, da haberler, PARİS: 3983 m — 2145 kanser — 23.30 muhtelif haberler, plak — FAZ A. sanan. Yarın ISTANBUL 8 — 19 gramofon. 19 — 1930 max (Hsodan Hanım). 193) — 20 sar (Payda Hanım). 20 — 20.80 tanburacı Osman Peh- Hiv 2030 — 21.50 Ülkü Hanım. Eliza Hanım, İnel Manım, 2180 — 3? grumo - Ajans haberleri saat ayarı, VİYANA: 3ISL m — 1030 hava vaziyeti — 11.50 su vaziyeti 1280 plakia meşhur 15 öğle konseri — 14.10 - 15 devamı — 17 plukla sesli filmlerdeki havalar — 18.05 Sanatkârın hakikate karşı aldığı vaziyet) meyzulu konferans — 18.80 fon. (Azda hayat, konser — 10.05 seyahate ve seyyahlara da ir — 20.10 neşelendirici havalar — 21.39 A- vusturyada sayfiye hayatıma dair — 31.50 senfonik kanser, BUDAPEŞTE: 5505 m — 1! plak — 15 öğin çanları — 18405 ta- konseri — 14.30 örkesira hafif musiki — 18 piyano ile Ma- gani ve keman konseri, ear havaları I&30 konferans — 19 İkonser 19441) şiirler — 2040 pink — 21.30 komser. BÜKREŞ. 392 m, — 13 haberler, plak — 1840 hafif beste ler — 18 caz havaları — 20.40 pilaki Ciya» komo Pussininin Manan Lesko operası, VARŞOVA: izm, — 8 dini musiki — 8.05 cimnastik — 8.20 plak — 18.95 hafif besteler ve caz havaları | 1936 Mü. A. 570)4 Assdolu il (rası, İ merhum Ahmet Rasim sigara kâ - I ğıdinı ondan alırlardı. bestekârların eserleri | 17 konser — Ya olmasaydılar : —— Bir Başmuharrir Benim, sizin ve bir çoğumuzun tanıdığmız çehreler vardır. Onla- malümat ve senelerce mücadeleler enine, bo- yuna bir şöhret bağışlamış- tır. Bir gün birresim görür» sünüz, bir gün bir karikatüre te- sadüf edersiniz, bir gün bir imza üze çarpar. Bunlar hep o şöh ret sahiplerinindir. Hacı Bekirin lokumuna bir başka çeşni, Hacı Recebin mahallebisine seçme bir lezzet veren, Çamlıca üzümüne, Beykoz paçasma, Eyip Sultan ke- babına bilende bilmiyende bir özleyiş uyandıran şöhret, onların da isimleri etrafında ap ayrı bir hâle gibi durur. Ben, bazı düşünürüm: -— Ya meşhur olmasaydılar, ya zekâları kıt olsaydı, malâmat ala- masaydılar; kendilerini göstere - miyerek bir köşede bir bucakla sinik ve silik kalsaydılar, derim, acaba ne olurdu?. ra zekâ, sürmüş göz Meselâ Akın başmuharriri, A- zerbaycanda Acemceyi, Rusyada Moskofçayı Pariste Fransızcayı, Maltada en tabii bir hakkını kul- lanırken ilk cümlesini: —İama gentleman!, Şeklinde sarfettiği İngilizceyi öğrenmeyip kırk katır yükü kitap okumasaydı şimdi ne iş görür, gü- | nünü nasıl gün ederdi? İhtimalki gene İstanbula gelir- di.. Fakat gelir gelmez Süleyma- | niye İttihad ve terakki klübünde konferans vermek, Talât Beyle ta- nışmak, Ahmet Rıza Beyle çeki;- mek ve Fransızca yazdığı maka- lelerin terceme edilmiş suretlerini “Tercümanı Hakikat,, gazetesinde neşretmek için değil de, pederden kalmış beş on para ile bu alış ve- rişi yolunda giden şehirde ticaret yapmak için.. Meselâ, Şeref efendi sokağın - daki ahşap konakta siyasetten söz açacağma Bâbiâli caddesinde bir tütüncü dükânı açar, bu dedi ko- du yokuşundan inip çıkan siyasi - lere, gazetecilere, mekus nam - zetlerine akıl vereceği yevde tü- tün, tömbeki, sigara kâğıdı, H caz pulu, konturat kâğıdı gibi şeyler verirdi. Belki Hüseyin Cahit Bey 3ign- Vartan Efendi tütününü, Hele Ta- hir Nâdi Efendi muhakkak bu yol- dan geçerken Acemceye olan vu - kufunu bir de bu Azerbaycanlı dükkâncıya göstereyim diye ezel- denberi manikürlü olan elini ta uzaktan sallıyarak seslenirdi: — Mirza Ahmet, yek tembakü mihahem!. Ve sürmeli gözlerin - de hicviyelerini okuduğu zaman - larda görülen gülüşlerden biri - siyle aldığı Keşan, İsfahan veya hut Şiraz paketinin parasını sa - yardı.. 0000000800008 EN TEE BETA ENE EKREM, ferans — 19.35 hafif musiki plakin — 31 #ntonik konser — 22.10 konser — 28 gazi n» konseri, BELGRAD: #3l m, — 12 pink — 13.05 kanser — 19 emilli şar. kılar — 1930 nutuk — 29 plak — 21 mu. #ikl 2830 çiğan orkestrası, KOMA: Hizm — 31 haberler, sonra pink — 72.15 Umbere to Giyordanosun besteleri — 15 (Sözsüz!) ve Küinlere kardeşlerin komedisi — 23.30 dans havaları — 23.55 haberler, PARİS; S8 m, — 20 plak, sohbet — 3045 plak — 1135 İ hı, ps Harbiye nazırı Nâzım bii Bâbrâli merdivenlerinde kurşunu ile öteki dünyaya # ciye kadar dudağından iz diği sigaralarını toptan bu dan aldırmıyacağı ne ie Bâbrâli caddesinde veli tütüncü dükânında gazel? Her halde a maz olur mu?. kü Akın başmuharriri, dükânında gazete de bulund | cak ve bugünkünün aksin€: telerini bol bol satacaktı. ki, tezgâhında “Serbesti,, il | iie 2 “ nin,, “Tasviri efkâr,, Ja dar,, yan yana duracak v€ larında birbirlerine ateş havadis kâğıtları dükân yali ; bir deste sigara kâğıdında. kutu saçak tütünden dah& alâkadar etmiyecekti... g Ya mütarekede, yahut Sy tarekeden sonra, — Yani se Beyin Maltaya gittiği ve dö sıralarda — sahibine sabi epeyce kâr getirmiş olan be kân Beyoğluna taşınırdı. artık Avrupa gazeteleri, lâvanta, çiklet, ucuz TO gi haftalık mecmualar da s8! başlardı. y Kim bilir, belki de bu ye (Kadro) mecmuasının Beyi da satış merkezi olur ve © sahibinin oğlu, Şevket Süreli ile her hafta muhabereye şi her mektupta babasının ie muharrire selâmını, hürmet zardı. © zaman Ahmet Beyin müşterilere Nâzım Hikmeti” ip kaplı şiir kitaplarını tav$” tiğini, liman şirketi müdürü di Beyin otomobilini du de durdurup “Kadro ve İ satın aldığını, “İktısadi ği aa yeli v lik,, eserinden kaç tane nı sorduğunu duyacak, Y# recektik.. Sonra bir gün, iki müştefi kup Kadri Beyle kayis bi i Burhan Asaf Bey burada" i “Boğaziçi Klüp,, sigarası! X ken; — Monşer, bu tütün sabi bözle hususi ellerde bırak” etatize etmeliyiz!. Diye Lomiğasakları? da liranm üstünü vermeki€ w dükân sahibi, bu bahiste” "ji sey anlamıyacak, tuhaf * lecekti. yel Zayıflamak için sık sık g rüyen Yunus Nadi B. in çiklet alacağı bu dali belki de Fethi Beyi ee cak, Necmettin Molla B€ Mei, ce Kocataş suyu ve gaze” hibi olduğunu öğrenecek park” diye intihabında Serbest n rey bile vermiyecekti- a Halbuki şimdi Ak” e, rem başmuharriri Osm* ratorluğu çöktükten — nun ismini muhafaza €d*” “ İk bankası gibi tek başın? ei çidir ve bir Türk mün€ Hint ğu için kendisinin bir olduğuna inanır. yg TOP” ikinci yazı : Pa?? id (İktisat doktoru kei muktesit dok 15.55 plak — 18.35 plak — gd 18 sohbet — 1815 söle konser — 19415 kon. tağannl Kkenseri, Dava Daasl tarafından — 2330 haberler, Bağdat, 1LI$İ$A Mümessil verenler oldu. Loyolanm vefatına (K..