14 Mayıs 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9

n Şikiyor! rafı Birinci Sayıtada İİ ti Fransadan istikraz etti - Kaş yi azla zapılmış gibidir. Bu , vanm zengin mahsu - Yün sali Mançurinin keres- kalir, Zürrai maddeler gibi is- Tür, Sovyet limanına götü- F nakit bu itin Pasiti ie ba vene evvel Çinliler bu hat- rmek istedikleri zaman ta Bönterdir. harbe hazır olduğu- Soryeş Yaya vermek istiyor? del 3,78 Rusyanın © istediği be. tir, Paha on sterlinden © ibaret- e biri; İn “aya, bu paranm dört- İkiye, le ele geçirmiyeceğini > Çünkü Japonya sene- e Yeni hatlar inşasile meş» ilm n hedefi şarki Çin de- Bimer m iyetini sıfıra ölün Mançurinin © bütün Ship Japon limanı © olarak m <n son kısmı Von Tümen kiong geçen hafta La ştur. Hat ağustos- i gele hat, ticari bir hat ok : Şünkü Sovyet Rus- üzerindeki arazisini a ile bitiştiren da bu hat- / £ işliyecektir. Vlâdivostoğu, Man- için — kullanan Ja- j Bani . MAİ alabileceklerdir. ha ogi” ya Çin de- in « oç msselerini satsa da, ir, Pütün kıymeti zayi olacak- 7 F, Ayp ” Sai, ponların Mançurideki de olar ahit bir kaya iş e KN er Koradaki - yay, Manları N uzanarak ii hududuna kadar va- a bala, Japonyanın Rusyaya Koakieti takdirinde Rusya N Pasifik üzerindeki iki ,, *Ulunan müsellâh kuv- Süvayi al, ade fırkasından, bir e üç zırhlı | tren- iç AY Yayes! tayyaresinden ve mekt, *i daha olan © askeri Amur ve Assu. nehir Klotel - , bir tayya- vardır. kuvvet 12,000 ki- Ve bu kuvvet çok ün Gi göl arasındaki sahada 000 askeri bulunu- Ykal : Sg Maça üzerindeki Urkut - Beşinci Baştarafı Birinci Sayıfada Mektup | kacaktır. Çıkan yalnız Yunan kuv- reti vardır. Bendenizi şimdiden! veti olursa ahali ve kuvayi askeri- tenvire medar olacak hususat var ise iş'arını rica (o eder ve gözleri-| nizden öperim. 9 unen ordu kıtaatı mifettişi fabri yaveri Hazreti Şehriyari Mirlivn Mustafa Kemal Bir kaç gün kalarak Erzuruma hareket edeceğini bildiren Paşa Hz. Erzuruma 3 temmuz 335 de teşrif ettiler, Yani bir buçuk aylık bir müddet o havalide kalmak za - ruretini hissettiler. Bu fasıladaki vukuat şunlardır: 129 mayıs 335 de ordu müfettişi | Mustafa Kemal Paşa Hazretlerin - den aldığım ve üçüncü, 15 inci ve 20 inci kolordu kumandanlıkları - na tebliğ olunan direktif şudur: Vesika — 10 On beşinsi kolordu kumandanı KA- zım Kara Bekir Paşa Hr. lerine Havza: 79-5-335 o | 1 — itilâf devletlerinin milleti- ; mize itisafkâr bir siyaset tatbik ve istiklâli millimizi ve devletimizi İ- dâma mahküm etmekte oldukları tahakkuk etmiştir. İzmir, Manisayı Yunanlılara işgal ettirmeğe başlı- yan son icraatı zalimaneleri İtal-| yanların Antalya ve Konya taraf- | yemizle tardı çaresine tevessül 0- Yanabilir. Diğer itilâf devletlerinin ni... Ve dahilde mukabelenin de zir deki suretle ve mitingler ve teza- hüratı güna ile mili protestolar ya pılabilir. Fakat bu kuvvetlerin dahi le sarkmasına yani memleketimizi bilfiil istilâ eylemelerine karşı bit- tabi halk ve asker yekvücut olarak filen silâhla müdafaai istiklâle uğ- raşacaktır. Bu ihtilâllerle beraber şarktan Ermenistan ve Gürcistan cihetle- rinden vukubulabilecek tecavüza- tn nazarı dikkate almarak haşlıca | istikametlerin Gerillâ (çete harbi) tarzında müdafaası, hususunun simdiden ihzarı sahile yakın olup ecnebi kontrollarından hariç kal- mış mahallerdeki esliha, cephane ve techizat ve malzemei sıhhiyei askeriyenin sureti müansibede sez- dirilmeden dahile nakillerinin te- mini hattâ kontrola tabi olanları- nın da vaziyeti kat'iye halinde ka- çırılmasının şimdiden ihzarı.. Köylerin vaziyetine göre halkın kendi köyünü müdafaa ve yahut * | kongresinde ER Mazhar Müfit Karabekir Paşanın kera- .meti kendinden menkul kıtaatı olursa sahilde yerleşmeleri»! Mazhar Müfit Bey, Erzurum bulunması <itibarile | kongrenin hangi şerait dahilinde açıldığını gösteren bir mektup göndermiştir. Kâzım Karabekir Paşanın bazı iddilarına bir cevap hazırladığını söylediği kongreden teşkil eden bu mektubun bir nok- tasında Kâzım Karabekir Paşanm eser bulunmadığı, 13 gün teekhür- le açılmasma Gazinin delâlet etti- gi tasrih ediliyor ve Kolonel Ravin son'un Gâzi Hazretlerine konegre- den vaz geçilmesini ihtar ettiği bil dirilerek Gazinin ısrarı anlatılıyor. Mazhar Müfit Bey Erzurum kon gresinin bu mühim safhasını söyle anlatmaktadır: Ben meseleyi Kâzım Paşaya an- lattım. Kongrenin küşadına mâni olmamak ve taarruza uğramamak için kuvvet gönderilmesini söyle- larında işgali askerilerini tevsi et- | civar kıtaatı askeriyeyi de takviye dim. Razı olmadı. Nürüyi, köngre- meleri ile bir kat daha vahim bir) etmelerine göre ihzaratr lâzimeye| yi hazırlayan zat böyle mi yapma- sekil alacak. tevessül ve bunun için esliha ve liydı? Kendisi bizzat meydana atı- Samsun ve Trabzon gibi Bahrısi- | cephane ve tarzı iasenin vaktile| larak “kongreyi açmız! Ben bura- yah mahreçlerimizin de ayni aki-| kararlaşlırılması ve kıtaat mevcut. | dayım,, demeli değil miydi? Paşa bete uğratılması tedarikâtma baş- | ladıkları anlaşılıyor. Ermenistan hulyası sahai hakikate iktiran ettiri lerek hakkı hayati millimize bir darbei idamın indirilmesi bait de- ğildir. Kavi bir surete tahtı işgalde bu- lunan makamı hilâfet ve merkezi hükümette itilâf mümessillerinden adeta esir muamelesi gören hükü- meti merkeziyenin ima eylemek su retile taşraya ahiren işittirdiği söz bizlere bulunduğumuz elim vazi - yeti siyasiyeyi pek âlâ ihsas eyledi. Milletin esaretten tahlisi, hâkim ve mustakil olarak topraklarımız- da yaşıyabilmesi ancak azimkâr ve namuslu ellerin milleti kısa ve doğ- ru yoldan müdafaai hukuk ve is- tiklâle sevkile kabil olacaktır. Me- mürini mülkiyenin şayanı itimat zevatile elele vererek istiklâlimi - zin müdafaası emrinde teşkilâtı İ lâzımeye (biltabi mahrem), harice | karşı gayri mahsus bir surette te- vessül kılınmasını zaruri addedi- yorum. Bu husus, ihtisas dolayısi- le, biz askerlerin uhdei vatanper- veranesine terettüp etmektedir. Vilâyatı şarkiyede ecnebi işgali- ni iki şekilde tasavvur etmekte- yim. Ya Karadeniz sahilindeki Rum ahalisi isyan ederek cümhuri- yet ilân ve bir taraftan da kuvvetli dahili ve bilhassa harici çeteleri vi lâyatımızı tarâç edecektir. Buna karşı mukabele jandarma ! ve asker müfrezelerile ve kemali şiddetle takibat yapacağız. Ve is- lâm köylüleri de ellerindeki silâh- larile köylerini bizzat müdafaa e- decektir. Veyahut böyle bir isyan- ia gerek müteradif olsun, ve gerek olmasın sahile ufak veya büyük ec- nebi kuvvetleri çıkarken sahilde yerleşecek ve belki dahile de sar- ———— lir. Vlâdivostk her lâhza (Japon donanmasının tehdidi altındadır. i — Elhasıl Rusyanın Çin demiryo- lunu satmak istemesi, Pasifik me- mur vilâyetlerinde az kuvvet bu- lundurması, büyük © kuvvetlerini iç Siberyada tutması, Rusya hükü- metinin Pasifik vilâyetlerini zayi etmeğe hazır olduğu kat'iyetle is- pat etmektedir. larmm tezyidi ve kıtant yedinde mevcut 6slihanın mümkün merte- be tevhidi, tevazünlyüddet İaşe esbabının emniyet ve cephanenin tarzı ikmali, mühim güzergâhlar. daki inşaatı cesimenin icabında tahrip edilmek üzere ihzarı gibi hu susatın şimdiden teemmüliyle son derece mahrem birtarzda ikmali lâzımdır. 20 inci Kolordünün Garp- tan şarka, ve on ikinci kolordunun Adana havalisinde şarka gelen istikametleri temin eylemesine ih- tyaç olacağı mülaleasındayım. Hususatı maruzaya dair mütaleai âliyelerinin iş'ar buyurulmasını ri- ca ederim. 3 — Yalnız mahrem olarak 3ün- cü, 15 inci, 20 inci kolordu ku- mandanlıklarma yazılmıştır. Üçüncü Ordu müfettişi Mustafa Kemal (8 üncü Kolordu yerleri Savas Hanex Errurum 20 iyei Ankarnda idi) Teferrüat esasen yapılmıştı. De- barkmanlara gelince: Ben itilâf devletlerinin aleyhimize harekete geçeceklerini, bugün dahi, tahmin etmiyordum. Asıl ve esası tahak- kuk etmiyen bu gibi şayıalar üze- rine kıtaatımı çete halinde dağıt- mak, inhilâlini ve bir Ermeni ta- arruzuna mukabele edemiyecek bir hale gelmesini mucip olurdu. Ben geldiğimdenberi bir şark taarruzu hazırlığında bulunduğum için bu emri mevkii tatbike koyma” dım. 31 mayıs 335 de Havzadan ordu müfettişi Mustafa Kemal Paşa Haz etleri tarafından gelen 3 maddeli! şifrede: Vesika — 11 (Erzurum vilâyetinin iş'arıma at- fen Ermenilerin Kars ve Sarı Ka- mışa on bin asker tahşit ettiklerini ve Antranikin de otuz bin kuvvetle Van cihetine inmekte olduğu ve Ermenilere garpta olduğu gibi In - gilizlerin küçük bir müfreze ile gelmeleri ve bu yüzden ahalinin muhaceretine ve bu suretle ekalli- yetin ekseriyete hâkim nazariyesi- ni tatbik edecekleri) bildirildi, Ve mütaleamı sordular. Verdiğim ce- vap: 4 Vesika — 12 , Antranik gibi bir. sergerdenin ii emme ker zi edil lek ii di ç bugün “ben yaptım,, diyebilmek için vaktile kendisine vuku bulan | bir teklifi kabul etmesi özendi. Yani Gazi Hazretlerinin Erzurumu teşriflerinde hemen her gece içti- malar yapılıyordu. Gelir gelmez vali Münir, Rauf Bey, Karabekir Paşa, Süreyya Bey, ben, Kâzım paşa (İzmir valisi), Hüsrev Bey i (sefir), doktor Refik Bey (Sıhhi- ye vekili), hazır olduğumuz halde Gazi umumi ve hususi vaziyeti ve ittihaz edilecek hattı hareketi ve gayri müsait vaziyetleri ve meha- iki, fedakârlığı uzun uzadıya izah buyurdular ev önde bulunacakla- rını, gayeden kanı bahasına olsa bile dönmemesi, memlekette kala- cak son bir tepede son nefeslerini i verinceye kadar işe devam edecek- lerine karar verilmesi lâzım gele - ceğini bu kudret ve kuvveti haiz ol mıyanların teşebbüse geçmemele- rini ve bu vazifenin resmi makam ve üniformaya sığınarak hafi bir surette tedviri kabil olamıyacağını ortaya atmak ve çıkmak lâzım ge- leceğini ve bu vaziyete göre lâzım gelen adamın mutlaka kendisinin olcaağı mevzuu bahsolamıyacağı- | nı, bu memleketin evlâtlarından bi rinin ortaya atılması lâzım gelece- Zini, bu evsafta başka bir arkada- şı düşünmek mümkün olduğunu ve bu izahata hemen karar vermek doğru olamıyacağından düşünül - | mesini ve hususi müdavelei efkâr edilmesini beyan buyurarak müza- kereye hitam verdiler. Biz hususi | müdavelei efkâr ederken, Karabe * | otuz bin kişiyi nasıl sevk ve idare ve o havalide iaşe edebileceğini ve böyle bir kuvvet ancak Kars veya Sarı Kamış havalisinde toplanabi- leceğini, fakat bu gibi şayiaların asıl ve esası olmadığını ve valile - rin böyle mübalâğalı ve teemmül. den uzak haberlerine ehemmiyet verilmemesini) yazdım. Ve valile- ire de bir daha bu gibi malüma- tın ahvale yakından hâkim olan kolordu kumandanlığına bildiril - mesini tebliğ ettim, Selâm. Altıner mektubum gele- cektir, Kâzım Karabekir Kİ den al lt İl 0 0 nl ö ld smmm alık çizik ii Pa N - VAKIT 14 Mayıs 1983 — Beyin bir mektubu Karabekir Paşa, kongrenin dağılmamasını temin için kuvvet göndermeğe razı olmamıştı ! kir Paşaya işin başında bulunma - sını sureti hususiyede söyledi. Fa- kat kendileri her ne sebebe mebni ise askerlikten çıkmayı. kumandan lığı bırakmağı muvafık görmiye « rek bizimle beraber işin başında Mustafa Kemal Paşanm bulunma» sını tensip ettiler. Daha o zaman i- şin başında bulunmak için ortaya atılmayı ihtiyata muvafık görmi < yen Karabekir Paşanın bir an için milli nüveyi, kongreyi hazırladığı» nı kabul etsek bile mesele müsbet neticelenirse “ben de beraberdim, ben yaptım,, menfi zuhur ederse I “ben kumandanım, karışmadım,, diyerek ortadan sıyrılmak gibi iki i cepheli hareketler eden Paşanın bir milli nüvesi ve kongresinden i bir fayda bekleyenlere ve “Paşa bugün ben, hep ben yaptım,, de mek şeyhin kerameti kendisinden menkul demek olmaktan başka bir şey değildir. Kongrenin seçeceği heyeti tem- siliye meselesinde Kâzım Paşanın o garip fikri ne idi? “Gazi, Rauf Bey heyeti temsiliyeye girmemeli. Ikinci derecedeki zatlar girmeli Paşam, onları el altından kullan- malı,, bu ne demekti? Gazi el al- tımdan idare zamanının geçtiğini, bize ilk gece söylememiş miydi? Ve kabul etmiş değil miydik. Hep el altından, hep el altından.. O hal. de şu mektubumla Kâzım Paşayı memnun edemediğime müteessi « | veya bu zatı memnun etmek için tahrif ve tağyir edilemez. Öldürmek hırsı Metresini, anasını ve bir papası öldüren adam PARİS, 13 (A.A.) — Parisin | yakininda Bonlay'da çekiçle öldü- rülmüş ve sonra boğazları kesil- i miş iki kadının cesedi bulunmuş- tur, Cesetler bir yatağa yatırılmış- ve ayaklarına da balmumu ile di- ni resimler yapılmıştı. Bu iki ka- dından biri Danse ismindeki bir adamın annesi ve öteki de metresi idi. Bu adam dün Liege Omanastı- rında bir papası öldürdükten son- ra Belçika zabıtasına © teslim ol- muş ve mukavemet edemediği bir cinayet hırsiyle hareket ettiğini söylemiştir. —.— Yeni köy yatı mektepleri İZMİR, 13 (Hususi) — Soma, Kırkağaç köylerinde yeniden altı köy yatı mektebi açılacaktır. Yeni açılanlarla birlikte vilâyetimizdeki yatı mekteplerinin sayısı kırkı bus lacaktır, cek bir gazete ANKARA, 13 (Hususi) — Şi- mali Ameirkada Boston şehrinde Ermenice olarak çıkan ve memle- ketimiz hakkında yalan riyatta bulunan ayn ya nin memlekeitmize gi i Vekil fim. Fakat ne çare ki hakikatler şu Memleketimize giremiye- ii ew ler Heyeti kararile menedilmiştir.