13 Mayıs 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4
Ge —i— VAKIT 13 Mayıs 1933 Dördüncü PKörabelir Paşa Erzurum ve Sıvas kongrelerinden bahsediyor Di ; eği medi Ma Baştarafı Birinci Sayfada rının mahvolacağını izah ederek ikna ettim. Benden ayrılmıyacak- larına 8öz verdiler. 3 mayıs 335 te 1919 Erzuruma geldim. Hoca Raif Efendi riyase- tindeki Erzurum müdafaai hu- kuk heyetile de bu milli esaslar ü- zerine samimiyetle görüştük. Trab zonda İngiliz donanmasından kor- kulduğu gibi burada dahi ordunun tahliye veya terhisinden korkul- duğunu Raif Eefndi söyledi. Ben buna kat'iyyen meydan vermiye- ceğimi ve Erzurumun şarkında öl- medikçe Erzurumun tahliye edil miyeceğini ve ordunun terhisi mevzuu bahsolamıyacağmnı söyle- dim ve kendilerinden şu ricada bulundum: — Şarki vilâyetlerin teşekkül lerinin birleştirilmesi; silâh tes- Jim etmemek, maruz kalacağımız tecaviizlere karsı harbe geçmek fikir ve karürının benden sadır ol duğunu veya olacağını (o muvafık görmüyorum. Behemehal halkın rahuğidan kopacak, milli gaye, mil- let kuvvetile bana emredilecek- tir, Bu işte İngiliz kontrol heyeti- nin ve hükümetin haberi olmama- İı, ve cidalimiz bir ceneralin isya- nı değil, milli istiklâlimizin kurta- rılması i için milletin birlik ve az- minin tecellisi olduğu cihana gös- terilmelidir. Bunun için benimle temas mühim hususlara hasre - dilmeli ve buna bir veya iki zatı memur ederek diğer ( ihtiyaçları Srka kumandanı . miralay Rüştü Beyle görüşmelisiniz. Her askeri mal-ama sizlere yardım için emir verdim. Benimle, temasta bulunmak ü- zere hoca RüifJEfendi ile Necati Bey memur edildi. İşte bu esaslar üzerinde halk benim hiç müdahalem olmadığı halde yer yer biribirlerile yazışa-! Halk milli nüveyi teşkil ede- cek olan kongrenin içtimamı ih- zar ederken ben de mesaimi atide- ki noktalara hasrettim. 1 — Ordunun taarruzi bir har- be hazırlanması, 2 — Çocuklar ordusu teşkili (ölüme mahküm kimsesiz çocuk- ları ordu himayesinde kurtarıl- ması ve yetiştirilmesi) (Harbi u- mumi fecayiinden kalan bu ka - bil dört bin çocuğun hayatını kur- tardım ve bunlardan iki bin çocu- ğun da muhtelif san'at şubeleri veya mektepler vasıtasile hayatta muvaffak olmalarını temin et- tim.) 3 — Milli taazzuvun her sahada inkişafı için orduca muavenet. 4 — Türklerle Kürtler arasında ayrılık gayrılık olmadığının her iki milletin ırkan ve dinen bir ol- duğunun ve karşımızdaki tehlike- nin müşterek olduğunun telkini ve aşiret alaylarının da harbe kabili- yetli bir hale getirlimesi, her ihti- male karşı bir Kürt isyanını da derpiş ederek askeri ve hususi ted- birler de aldım. Bunlardan başka İstanbul hükümeti ve İngiliz kon - trol heyetinin birlikte uğraştığı; A — Askeri teşkilâtın küçültül- B — Bazı kumandanların Ingi- lizlere teslim veya İstanbula iste- nilmesi, C — Silâhlarm sürgükolu ve kamaları ve cephanenin İngilizler tarafından alınması, Birnici ve ikinci maddeyi ben temin ediyordum. Üçüncü madde- nin temini için dahi bidayette ba- zı tedbirlerle bir hayli zaman ka- zandım. Vasrtai nakliye ve para olmadığı için o Trabzona sevkine imkân olmadığını ileri sürerek isi İstanbul ile muhabereye döktüm. Şimendiferle Ermenistan ve Gür- cistan içinden Batuma sevk me- rak anlaştılar ve Erzürum kongre | selesini dahi geceleri yarları yık- sine karar verdiler. tırarak yağmur ve fırtmadan yı- Bu tarihte kolordumun kuyvei | kılmış vaziyetinde rapor ettirerek umumiyesi 70) een ve 33,323 bir hayli vakit kazandım. silâh idi. En son olarak ta zabitlerimizi teessür olsun da, Kâzım Kara Be- | nizden anlaşılıyor, ki iddianız bu- kir Paşanın Ali Rıza Paşayı tanı « | dur. maması neden şayanı teessür ol - Bilmem hikâye sever misiniz © masın?, paşa hazretleri?, Vaktiyle bir yahudiyi cebren hıristiyan yapmağa kalkmışlar, a- ıp kiliseye götürmüşler. Kilisede papas telkin vermeğe başlamış: — Allah birdir. Yahudi: »”.. Muhterem paşa hazretleri, Gönderdiğiniz, kalpağa, kırbaca, boyabosa dair tekzibinizin gayesi çok sarihtir. “Mustafa Kemal Pa- şa Hazretlerinden hiç bir emir telâkki Oetmedim, diyorsunuz. | İnandım, demiş. . © Her halde şu muhakkak, ki | — İse oğludur. bendeniz: “Bir akşam, Kâ- en ire zım Kara Bekir Paşa Hazretle- re rile Ali Rıza Paşa Hz. nin evin - de çay içip sohbet etmiştik,, de - seydim, zahmet edip tekzip bu - yurmıyacaktınız. Esasen, “Milli - ci,, ye yazdığınız diğer mektup » larınızda sabit fikriniz pek âlâ o- kunuyor. İddianız aşikâr: “Ana - doluya evvelâ siz gittiniz ve Ana dolu harbini siz kazandınız, Tür- kiyeyi siz kurtardınız.,, ç İlk mektubunuzun intişar ettiği | o gündenberi, iddianızın bu olduğu | inansm... yazıldı. o Benim, küçücük (Obir| Arzı hürmet ederim paşa haz - — Sonra göğe çıktı. — Ona sen inan. Muhterem paşa hazretleri, Anadoluya evvelâ zatı âliniz geçtiniz. Orada çalıştınız, memle « kete büyük hizmetleriniz dokun du. İnandım paşa hazretleri. Amma... Anadolu memleketi kurtarmak eseri Mus - tafa Kömalden başka birinin eseri | batıramı derhal tekzip (o ettiğiniz | retleri.. E halde bu sözleri tekzip etmediği Selâmi Izzet ee mean Gi İN eek vi iii di Mektup köylü kıyafetine sokup İngiliz müf | rezesi nezaretinde gitmekte olan bir trene hücum ettirerek kendi muhafızlarımızı dövdürttüm ve İngiliz muhafızlarını da tehdit et- tirttim. Ve treni de Erzuruma çe- virttim, İngiliz heyetile de ipi ko- parmamak için müdafaai hukuk- tan bir heyet celbettim. Müftü Sa- dık, belediye reisi Zakir, Müda- faai hukuktan daha bir kaç zat geldiler. Kendilerine şu talimatı verdim: — Siz, beni “silâh ve cephane- yi neye teslim ediyorsunuz?” diye tehdide gelmiş olacaksınız. Ben de size İngiliz heyetinin ve hükümeti- nin #srarları karşısmda kaldığımı söylemiş olacağım. Buradan doğ- ru İngiliz kontrol heyeti reisinin karargâhma gideceksiniz, Ve “si- lâh ve cephanelerin gönderilme- mesi için kumandanı tehdit ettik bunü siz yaptırıyormuşsunuz. Bu, hayatınıza mal olur” diyeceksi- niz ben şimdi kendilerine haber veriyorum. Diyerek Lord Gürzonun karde- şi Miralay Ravinson'a şu haberi gönderdim: — Şimdi bir heyet nezdime geldi, “silâh ve cephane teslim e- derseniz seni de Ravinson'u da ta- şa tutarız, dediler, şimdi size geli- yorlar. Halkın bu şiddetinden ben korkuyorum” Dedim. Aradan bir müddet geç- tikten sonra belediye reisi Zakir Efendi bana şu malümatı getirdi: — Paşam. İşi berbat ettik. Ha- berin olsun! Bir Ravlnson'un ya- nına girdiğimiz zaman Ravlinson çok kızgın bir halde ayağa klaka- rak yumruklarını sıktı. Ve daha biz lâfa başlamadan; Siz mi si- lâhları vermiyorsunuz. Şimdi İs- tanbul karargâhıma ve Londraya, yazayım da Trabzona yüz dirit- naut, Erzuruma da yüz bin kişilik bir ordu göndersinler, Silâhlar na- sıl alınırmış size göstereyim, Hay- di buradan defolun. Dedi, içimizden biri nasılsa şöyle söyleyiverdi: — Biz buraya silâh işi için gel medik. Onu kumandanla hallet. din Bunun üzerine Ravlnson; — Ya! Demek bu oyunları şim- diye kadar Kara Bekir yapıyor- muş! Şu halde buyurun oturun şimdi size bir teklifim var, Erzu- rumun, Ermenistana verilmesi mu- zaferi ve İ maktadır. Hâkimiyeti Milliye ga- dir, diyen varsa buna da söyliyen | tında yazdığı bir karrerdi, fakat namusum üzerine söz veriyorum. Eğer Kâzım Kara (22,11,2 de cenubu garbi istika - Lame zĞİ7 İzele ISTANBUL, 12 (A.A.) —İs - tanbul Kandilli o rasathanesi 11 Mayıs 1933 perşembe günü saat metinden gelen şiddetlice bir zek zele kaydetmiştir . Merkezinin İstanbuldan 500 ki- lometre mesafede olduğu tahmin edilen bu zelzele 23 Nisan zel - zelesi mıntakasında olduğu tayin edilmektedir ve geçen zelzeleye nispetle hafiftir, Mantarcılar İzmirde Kürt Bekir isminde bir mantarcı ile arkadaşları, Kürt Ta- | hir isminde bir zavallıyı mantara | baştırmışlardır. Kürt Bekir, mas | lüm usul üzerine yerde para bul- duğunu söyliyerek Kürt o Tahire yaklaşmış ve paraları beraberce yangın yerinde taksime davet et- miştir. Orada Tahirin cüzdanında bulunan yetmiş lirayı aşıran mahn- tarcılar kaçmışlardır. İzmirde mezarlıklar İzmirde; on gün zarfında Eş- refpaşadaki mezarlar (tamamen kaldırılacak ve kubbeler nakledi- lecektir. Şimdiye kadar belediye- ce yapılan ilânlara rağmen sahip- leri tarafından kaldırılmayan Na- mazgâhtaki mezarların nakline de bugün başlanacaktır. sanane onan aran ssaAanaanakAmAn Bekir Paşayı öldürtürseniz ve ya- hut buradan atarsanız hududun Erzurumla Hasankale arasından geçmesini ben temin ederim. Dedi ve heyete izzet, ikram et- ti. Bu hâdiseyi müteakıp Ravln- son (Erzurum, Erzurumlularındır. Yabancıları kovun!) Propaganda- sını. yapmağa başladı. Vaktile, (Mısır Mısırlılarındır) propagan- dasile Mısırın felâketini ihzarda tecrübe sahibi olan İngilizler bu defa da şark için bu, boğucu gazı salmağa başladılar. İşte Celâlettin | ” Arif Bey zamanmda zannedilen bu iftirak dedikodusu daha Erzu- rum kongresinin başlangıcında bu suretle kokusunu gösterdi. Bir müddet sonra İttihat ve Terakki kim olmak için ortaya attıkları propaganda ayni esasta idi. Bu- nunla hemen ayni zamanda gelen Bolşevik propagandaları da bun- ların üzerine zammolundu. Fakat | İecekti. Kimyagerler ve | yunu ayrıca tetkik ve şark halkımın nezih ahlâkları basiretkâr duyguları karşısında kök salamıyarak ehemmiyetsiz de- dikodu vaziyetinden ileri geçeme- di. Selâm. Beşinci mektup gele- sektir. Kâzım Karabekir Kâzım Karabekir Pş.nın bir itirafı ANKARA, 12 (AA) —Hâ-i kimiyeti Milliye son münakaşa « sını bir takım boş iddiaları mey « dana çıkararak Türk (devletinin! kuruluş tarihi safhasını büsbütün | aydınlatmıya yardım ettiğini yaz - | zetesi “Kâzım Kara Bekir Paşa - sın mühim bir itirafı,, başlığı al - fıkrada diyor “Son vesikalardan sarahaten anlaşılıyor ki, Kara Bekir Paşa -! nım aklından geçen şey eğer elin - | eJt Halbuki, Türk devletinin kuru- dük “ike if bir Kara Bekir beyliği kurmak - mış. Bereket ki o bunu dahi ya - ipacak kudrette değil. Yoksa A - nadolu Tavaifi Mülük anarşisi i- çinde kalacak ve Anadolunun parçalanması suikasti bizim ken « di elimizle filileştirilmiş olacak - lan “elle derse Şark vi mİ luş temeli Gazinin bu ayrılık ce reyanlarmı vaktinde © önliyerek milli davayı memleketleştirmesi olmuştur . ” . a Gün tb | Cumartesi 13 Mayıs Göa dofuşu 443 Gün batışı 19,18 Sabah namazı 10 Öğe namazı v0 İkindi marrazı 3166 Akşam saman 108 Yatsı samazi r16 husk 242 Yalım geçen günler 1â3 kalan 26 HAVA — Yeşilöiy askeri ginden verilen o malümain bulutlu, süzgür mütehavvil alarak * decektir » Dünkü scaldık en fazin derece, hava “. 755 mii İT RADYO, Bugün İISTANBUL— 18 den 1845 e kadar Saz Ü muna), LAS ten 3000 » hali dan 20 ye kadar Frunsızes Tere), 20 den 20,30 m kdar Os 20,30 dan 21,30 n kadar Saz TAKV ya 18 Mubarrem 19 Mu / göre .. Bey), 21.30 dan 22,80 « kadar O Jans, Borsa haberleri ve Buat ANKARA gsm! Gramofon. 1240 — 180 Miyaseticümhur filârmonlk den Syınphonle G. Majeuren 18 Alaturka, saz. 1940 — 20, 20,10 — Ajans haberleri ve VIYANA (Bigi m) 1920 Konser — 1445 Pik — gani — 17,40 Mandolin konser “ sildi — 1038 Musiki — a Ken LEİPZİIG (6m) 735 Konser — 915 Plâk 19 Pik — 19,18 Orkestra — 20,40 ro — 22 Musiki, ROMA i3m) 31 Piik — *1,A5 Opera, BUDAPEŞIK 1,45 Jimnastik — 13,05 18,30 Piyano orkestra — 1030 2020 Keman Konser — 23,45 VARŞOVA (size) * 17 Pik — 20 1310 Pik — 23,05 Komser — 2i Dans. Şeker fabrik Eskişehirde (yapıla şeker fabrikasının k: yeti gittikçe artmaktadır binasının tuğla ve beton rüesasının da yeniden dahilde hâ- miştir, Getirilen kazanlar” ne konmuştur. PEŞ Taşdelen Taşdelen suyu Ü lar. Taşdelen suyu sahile ten sonra Üsküdarda depo yapılacaktır. Depo" taklidi kalm camdan ? | düşünülüyor. ——— Arazi dava" Eyüpte Bahariye $i sım arazi ile beş, uzun zaman evvel mahkemesine mür zinin ve kuyuların olduğunu iddia etmi Wi keme evrakı tetkik üzerinde mahallinde vi mıştır. —— Halkevinde Vefa lisesi son snf rafından dün Halke samere verilmiştir. leri temsil edilmiştir: İtalebe aileleri hazır ? — işiz Pik 13 Konser ser — 21,10 Musiki — 23,45 O BÜKREŞ (2m) M,i5 Pik — 18 hazin dan maliyeye devredil”"” . | İkişer kişiden mür€ ayrı iki grup bu defa İ 5 19 Var hava vik <İ (5505 çaçan suy” , a
