30 Nisan 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10

k İ b | f i f , k ? in İ j K. .betleri gözden geçirirken alış veriş : 10 Milli tasarruf ve yerli malı davasında, memleket Iptida bir eğlence mevzuu olan yerli malı nasıl inkişaf etti ? ANKARA, 29 (A.A) —Hilli ik. tısat tasarruf cemiyeti yarm saat 10 da Himayeietfal cemiyeti salo- nunda son iki yıllık kongresini ya- | pacaktır. Cemiyet son iki yılda gör | düğü işler hakkında bir rapor ha- | zırlamış ve bastırmıştır. Yarınki köngrede okunacak olan bu çalış- 133 raporu sekiz kısma ayrılmak- tadır. Birinci kısımda: Cemiyetin ku- ruluş tarihi olan 12 birinci kânun 1929 dan itibaren bugüne kadar geçen zaman içinde cihan buhranı we bu buhran içinde Türkiyenin va ziyeti anlatılmaktadır. Cemiyet mil letler arasındaki iktısadi münaze - hacmının yıldan yıla darlaştığını, gerek para ve gerek mel alış veri- şinin bir takım engellerle çevrildi- ğini her milletin kendi iç pazar im | kânlarından en çok faydalanmak yollarını araştırmakta olduğunu! kaydettikten sonra bizim başka memleketlerde - olduğu - gibi bir | korunma değil, bilâkis bir kurma kımıldanışı karşısında bulunduğu muzu söylemekte ve dış memle- ketlerde bir takım ıkılışların ve çö-| zülüşlerin doğucusu olan buhranın bizde bir takım kuruluşların ve ya» ratılışların kaynağı olacağı ilâve e- dilmektedir. Raporun bu kısmm- da ayni zamanda yerli malları hak kmda yapılan şikâyetlerin hangi fabirkaya ait olduğunu tesbit et- mek ve yabancı malların da yerli mal: olarak sürülmesinin önüne geçmek için her fabrikanın kendi mallarına bir alemeti farika konma ğa mecbur tutulmasına temas edik mektedir. İkinci kısımda: Carmiyetin dör- düncü gayede bir gönüllü nefer gi- bi çalışmaktan yılmayan ve yorut- mayan şubelerin başmda bulunan arkadaşlara merkezin şonsüz te- şekkür ve takdirleri beyan olun- maktadır. Üçüncü kısımda: Cemiyetin ku- Tuluşundan bugüne kadar geçen 3 yıl ve 4,5 ay içinde yeri malı ve tasarruf davasının bir milli vazife haline girdiği ilk zamanlarda bir eğlence mevzuu olan yerli malın bugün saygı ile anılan bir milli da- zın ve gençlerimizin bu davanm va olduğu ve bilhassa çocuklarımı- m ; — “canl: bir propagandacısı ve zorlu bir kontrolcusu haline geldiği ya- zıldıktan sonra genç nesli bu milli davaya sadık bir unsur halinde ye- maarif ailesine minnet bor cu söylendikten sonra yerli malla» rın sürümünün yıldan yıla art akta olduğu ilâve edilmektedir. z Örnek olarak Ankarada yerli - malı satan bir mağaza satış tutarr- onm üç yıl içinde şu inkişafı göster- diği kaydolunuyor: 1930 da 260,000 1932 de 362,000. Sergiler, yerli mahsuller Raporun diğer kısımları sırasile sergiler, yerli mahsuller, tasarruf ve yerli haftası ve tasarruf hare- ketle neşriyata ayrılmaktadır. Bu kısımlarda memleketimizde bir sergicilik faaliyetinin başladığı, ta sarruf ve yerli malı haftasının için. de hemen her vilâyet ve kaza mer- © Kezlerinde -mahalli yerli mallar ser e mar mallarile vitrin süs- leme m sab tertip edildiği ve cemiyetin iştirak ettiği beynel- milel Budapeşte ve Layipzig sergi- lerinde Türk pavyonunun bütün di ğer ecnebi iştirakler arasında bi- rinci geldiği kuru ve yaş yemisle- rimizin memleket içinde sürümün- de müsbet netceler alındığı ve ha- len de orduda ve mekteplerde bu! yemişlerimizin milli gıda siyaseti- mizin demir baş.unsuru oldukları, bayramlarda üzüm, incir fındık kaysı, fıstık gibi yemişler ikramı- | nın adet haline girmeyi ve kahve lerde parti olarak verilen lokum ve çikola yerine üzüm, incir, fındık geçmeye başladığı yazılmaktadır. Resmi istatistikler Tasarruf hareketlerine gelince, raporun bu kısmın istatistik umum mwüdürlüğünün tesbit ettiği resmi istatistiklere göre bir cetvel çizil- miş ve bu cetvel hesaplarıma naza: ran memleketimizde tasarruf hare ketinin yıldan yıla genişlediği; ta- sarruf terbiyesinin halk arasında itiyat haline gelmeğe başladığı ne- ticesine varılmakiadır. Geçen sene 29 birinci teşrinde ilk defa iştirak ettiğimiz beynelmlel tasarruf gü nüne ait olmak üzere iki milli ban- kamızdan alınan malümata ; göre, İş Bankası, 22 birinci tesrin 1931 den 3 ikinci teşrin 931 e kadar 743 tasarruf hesabı açmış ve bu hesap- lara 205,668 lira yatırılmış iken 1932 senesinin ayni müddeti için de 835 taşarruf hesabı açmış ve 228,410 lira yatırılmıştır. Ziraat Bankasına gelince; Ban- kann yalnız Ankara şubesinde 22 birinci teşrin 931 den 3 ikinci teş- rin 931 e kadar tasarruf hesapları yekünü 52,411 lira iken 932 sene- sinin âyni müddet içinde 124,095 lira yatırılmıştır. 931 senesi tasarruf ve yreli malı haftasında İş Bankası şubelerine 965 yeni tasarruf hesabı açılmış ve bütün bu hesaplara tevdiya1243426 lira olmuş iken 932 senesi tasarruf ve yerli malı haftasında bankanın bütün şubelerinde açılan yeni tasar ruf hesaplarının yekünü 1356 yı bulmuştur, bütün tasarruf hesap- larmın tevdiati da 379,005 liraya yükselmiştir. Keza Ziraat Bankasına yatırılan tevdiata 1931 senesi haftasmda 283,300 lira ve 932 senesi haftasın da 323,000 liradır. Memurlar ve dahiliisukraz ANKARA, (A.A) — Tapu ve Kadastro müdüriyeti umumiyesi- nin merkezdeki memurları dahili istikraz tahvilleri almak için kay dedilmişlerdir. Taşra teşklâtındaki memurlarm da, kaydedilmeye baş- ladıkları haber slmmıstır. Ankarada yapıla- sergi için ANKARA, 29 (A.A.) — An- karada yapılacak sergi binası inşa | atı için bugüne kadar yapılan yar- dımlar şudur: Cümhuriyet hükümeti 130,000 | lira, İş Bankası, 20,000 lira, Ziraat Bankası, 20,000 lira, Sanayi ve maadin bankası, 20, 000 lira, Vi Cümhuriyet Merkez bankası 10,000 lira, Emlâk ve Eytam «bankası, 10 a e e e ei gi » VAKIT Hususi Haberlerimiz Ankata balediğikeidü bir kararı ANKARA, 29 (Hususi) — An- kara belediyesi burada bir “ev iş- i ileri bürosu,, açmağa karar ver- miştir. Bu büro vasıtasile evlere hizmetçi ahçı ve saire tedarik et- mek kabil olacaktır. Şehir meclisi bugünkü toplantı- sında bu işe dair talimatnameyi kabul etmiştri. Yeni damga pulları ANKARA, 29 (Hususi) — Yeni damga bulları haziranda tedavüle i gıkarılacaktır. Moskova elçimiz ANKARA, 29 (Hususi) — Mos kova Büyük Elçimiz Hüseyin Ra- YE Kl ameterr Esi konferai “ gösterilen tereddüt M. Makdonaldın geriye riye dönmesi © şeleri arttırıyor mu, izale mi ediy” Mesele bu! LONDRA, 29 (A.A) — M. Mac Donald, Amerikadan uzaklaştıkça ve İngiliz sahillerine yeklaştıkça Beyaz sarayda elde edilmiş olan neticeler hakkında siyasi mehafil- de evvelce izhar edilmiş olan te- reddütler kuvvet bulmaktadır. İktısat konferansının 12 hazi- randa Londrada toplanmağa da- gıp Bey yakında Ankaraya gele- cektir, Izmir belediye bütçesi İZMİR, 29 (Hususi) — Şehir Meclisi belediye masraf bütçesini bir milyon lira olarak kabul etti. İnhisar mütehassısları IZMIR, 29 (Hususi) — İnhisar mütehasarsları bugün Bursaya ha- reket ettiler. Izmir Esnaf bankası IZMIR, 29 (Hususi) — Esnaf Bankası müdürü vazifesine iade e- dildi. Hissedarlar umumi heyeti mayı3 beşinde toplanacaktır. İçti- mam çok hararetli ve münakaşalı olacağı tahmin ediliyor. Edirnemiz için Sofya metrepolidi neler söylemiş ? ATİNA, 29 (A.A) — jansı bildiriyor: Sofyadaki Yunan sefiri, Sofya metrepolodinin 1913 de Bulgarla» rm Edirneyi aldıklarının yıl dönü“ mü münasebetile irat ettiği nutuk hakkında Bulgar hükümeti nez- dinde teşebbüste bulunmuştur. Baş vekil M, Muşanof, cevabmda, bu nutuklara hiç bir ehemmiyet atfe- dilmemesi lâztmgeldiğini bildirmiş ve bizzat kendisinin hakiki efkârı umumyeye tercüman olmayan ba- zı vatani cemiyetlerin bu tezahüra- tını takbih ettiğini ilâve etmiştir. Rusya - Japonya Çinlilere göre, Ruslar harp hazırlığı yapıyorlarmış! HARBİN, 29 (A.A) — Rus-Ja- pon münasebetlerinin gerginleştiği hakkındaki sayia dolayısile Har. bindeki Çin gazetelerinde çılcan haberlerde, yeni Mançuri hududu civamnda Sovyet askerlerinin si: perler kazmak ve tabyalar yapmak sureti kuvvetlendirildikleri, ihtiyat efradını seferber hale konduğu ve halka her türlü ihtimallere kar- şı hazırlıkie bulunması için malü- mat verildiği bildirilmektedir. Söylendiğine göre Sovyet ma- kamat, Çinin şarkındaki demiryo- i lunun yalnız Sovyetler birliği hü- İ kümetine ait olduğunu, yeni Man- çuri hükümetinin o bu demiryolu hakkındaki tasarruf o iddialarınm / 1924 itilâflarma mugayir olduğu- Atina a- inu Mancuri hükümetine bildirmiş. İ | lerdir , 000 Şe Osmanlı bankası, 5,000 lira, Alpullu şeker fabrikası, 5,000 lira, Adapazarı Bankası, 2,000 lira, Aslan çimento fabrikası, 2,000 Tica, Türk çimento fabriitası, 2,000 ri, 7 | » vet edildiği kanaati vardır ve ibza- ri komitenin bugün bu tarihi kat'i olarak tesbit ve kabul etmesi muh- temeldir, Fakat burada kat'i ola- rak bilinen ve söylenen yalnız bu noktadır. 15 haziran taksitinin te- diyesi hususunun tehiri, Amerika- İarın arzusuna bağlı bir imkân: dan başka bir şey değildir. Diğer taraftan İngiliz-Danimer- ka muahedesinin de delâlet ettiği veçhile İngitlerenin ticaret siyase- ti liberalizme doğru istikamet al-| mış değildir. Vashingtonda 26 nisanda neş redilmiş olan tebliğde tetnenni edil miş olan kredilerin teşmili mese- lesine gelince Vashingtonda kal- mış olan İngitlere Ticaret ve Hazi- ne nazırlarınn M. Chamberlain tarafından bütçenin tanzimi sıra- sında hâkim olmuş olan fikirlere bu kadar zıt bir teze kani olarak bü tezi kabul etmeleri burada ha- kikaten. hayreti i mucip olacaktır. Şimdi bilinmesi İâzım gelen bir nokta vardır, oda M. Mac Donald' ın avdetinin endişeleri teskin mi yoksa teştit mi edecektir. Amerikadan dönüş VAŞINGTON, 29(A. A.) — M. Heryo, dün saat 11,15 te beyas saraydan ayrılmıştır. Mumaileyh, M. Ruzveltle refikasına veda et - miştir. lik devlet adarar, pek neşeli görünüyorlardı. Samimi surette bi- ribirlerinin eellerini sıktılar.. Sa - rayın bahçesinde (toplanmış olan halk, Mösyö Heryoyu götüren oto- mobil hareket ettiği zaamn kendi- sini hararetle alkışlamıştır. LONDRA, 29 (A. A.) — Libe- ral fırkası meclisi, dün Londrada senelik toplantısını yapmıştır. Tekrar reisliğe intihap edilxmiş olan Lort Gray, bir nutuk söyle - miştir. Mumaileyh, obeynelmilel vaziyeti gözden geçirmiş, Vaşing- ton mükâlemelerine hâkim olan ruhu ve Moskova meselesinde in - giliz hükümetinin ittihaz etmiş ol- duğu hattı hareketi tasvip etmiş - tir, VAŞINGTON, 29(A. A.) — M. Heryo, Fransaya dönmek üze- re hareket etmezden evvel neşro - lunan müşterek Ruzvelt - Heryo tebliğinde Amerika reisicümhuru » nun M. Heryo ile hükümetler ara « smdaki borçlar meselesini müza - kere ve kendisine Amerika noktai nazarından vaziyeti izah etmiş ol- duğu ve M. Heryonun da müşarü- dirmiş olduğu beyan Rİ dır. Pek açıkça ve gayet dostane bir bir surette yapılan bu noktai na - zar teatisi, vaziyetin iyice anla - şılmasını itihdaf etmekte olup hiç şüphesiz istikbalde ittihaz oluna - cak tedbirleri tayıne caktır. VAŞİINGTON, 29 ( M. Heryo, Nevyorka 8 miştir, z Müşterek beyan VAŞINGTON, 29 (ÖE Müşterek Ruzvelt - Heri? 4 namesi, Fransız - Ame! keratının gayesi, iki m rasında'ki müşlerek m6” kında mümkün olduğu bi: nslice elde elde eti ret bulunduğu ve çü yi lâflar aktinin iktısat ko” bırakılmış olduğu beya” tedir. ik Sulhün bakasmı, ku” da ayni zamanda vede husulünü ve bir emniyet İ çinde paralara ait ii di İni temin için bir itilâf el hiçbir zaman bu dere$? halini almış değildir. Her iki hükümetin başlıca meselelerde KESİ ransının meşgul olacağ! da yekdiğerine mümast kip etmekte olduğunu ettik, ç pi Az çok 26 nisan tar” 4 Makdonald beyanname# ran bu beyanname, şimdiki nakit buhranıni mek için itihazı icap €“ tedbirleri saymaktadır. Cihan konferâ”. VAŞINGTON, 29 A İyi malümat almakta 9. kan mahafilinde cihan feransının toplanmasın$ , Dünyanın her tarafınd? resimlerinde bir müti ması hususunun yarın * Davis tarafından ihzari tekli: olunacağı beyan tadır. Zehirli gazlar Zehirli gazlara kars! lerini herkese öğret” nülmektedir. Zehirli” gazların t8” bunlardan korunma 59” 10,30 da yapılacı lerin mahallinde k ları ilân olmaz,