27 Nisan 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7
RR m mmm e. PA EŞ SE WAdriyalikte harp mi var 2 sn ba 2808008184 EB 038 BAM KE BABA TAA Gar amaMBARAAErE aaa al Yugoslavların karşılıklı hazırlığı Amavutlukta Belgradın topa tutulması için Ialyanların yerleştirdiği toplar : Buna karşı Yugoslav kıt'aları < > o ve ZE EAVak ii AZ di > ll ul ROMANYA Bükreş Italya — Yuzoslavya ve Arnavutluk hudutları Me denizi civarındaki komşu Petler; Sele e karşı olan vazi - Maraş a ida, İstanbulda çıkan AL Beray irkişe Post, refikimizde Sayi, gönderilen bir makale, Bu deyi, lan Bai etlerin birbirlerine karşı o « ne e tai İ. bir çok memleketlerde » ediliyor. Hattâ, biz sa- m arasında anlaşama - İsin iy, Pldetenmeni, dünya sulh tor, mahiyetinde görülü - Bu ii Bole yang SEN Son vasiyeti Tü lerin bazı a bi dikkate değer maka- w naklediyoruz? bn bombardıman ! Da Itaj »P köylüsü, geçende ba - an beşi Arnavutluk hudu- dan ângi bir yerine, Belgra yakn o ombardıman etmek ila 2n Sok büyük toplar ac tinin söyledi. Ve, o, Bana m8, kard > sözünü ilâve bada, da gi "Sı, ben, Arnavutluk ii Belgrat arasındaki ha- a m 250 kilometre ka - di Işaret etlince, bu i - “Olan, hi imsiyerek şöyle de - bundan ne çıkar?,, Daye Se kimseler de, Fiyu- m biri olan irin emirnameleri “ay, ilmi isi hazırlanış bulunduğu- SE RR Mr m, yalnız bunları a « varmadan ibaret nlatıyorlar, Muhakkak lie buhranlı bir İeyç gidlir. Cenevre ve Lâ- eri sürülen sulh esaslarına ai iyice Sazak harp di Re karışıklık eded yan aksülâmelidir. lar hadisesi | in meşhur aslanları hâdi - haki birinde olabilecek şe. > misalidir, Romada- Viz in mayt » sergisinde, Trav olur. Buradaki dinamit ( infilâkı, Adriyatik denizinin öbür ucunda gene gürültülü bir akis bıraktı. İ - talyanın muhtelif şehirlerinde bü- | yük nümayişler yapıldı, “Dalma - Zi a noi!,, yani “Dalmaçya bizim- dir!,, Diye bağırıldı. Eğer 1932 se- nesinde bulunmayıp ta 1923 te ol- saydık, her halde Dalmaçya üzeri- ne yürüyüş hareketi yapacak ikin- ci bir d'Anunçiyo ortaya çıkardı. Halbuki 1932 — 1933 de bulu - nuyoruz, Dolayısile, Musolini'nin senatodaki büyük nutkunu Yeftiç' in bir cevabı takip etti ve heyecan biraz yatıştı. Bununla beraber, şi- mal garbindeki Yugoslav kıt'aları kuvvetlendirildi, Arnavutluk hu - dudundakiler de arttırıldı. Sonra da, on altı Şubatta Cenevrede Kü- çük İtilâfın “teşkilât,, muahedesi imzalandı. Çıngıraklı kedi ! Memleketin harici siyasetinde bir zamanlar büyük bir rol oynı - yan maruf bir Yugoslav diplomatı, bu muahedeyi, teessüre değer, a- cele ileriye atılmış bir adım ola - rak tavsif etti. Açıkça, bu soğuk kanlı davranışın eksikliğine delâ - let ettiği ve Avrupa siyasetinin müstakbel inkişafı üzerinde çok müsait olmıyacak şekilde tesir ic- ra edeceği kanaatini gösterdi. Bu, tamamile doğrudur. Alman nok - tai nazarından, bu Cenevre mua - hedesini, daha ziyade, memnuni - yetle telâki etmek (mümkündür: Bir kedinin kendi kendine çıngı - rak taktığı pek nadir olarak vu - i kua gelir! Tatbikat noktasından © vaziyet gözden geçirilecek olursa, bu mu- ahede ile, Küçük İtilâfın vaziye - tinde ve bağlanmasında pek az bir değişiklik yapıldığı (görülür. Bu arada, belki artık Romanya - nın itilâfa sadakatindeki tereddüt —hiç değilse birkaç zaman için— mevzuu bahsolamıyacağı nokta- 81, istisna edilebilir. Küçük İtilâ - fın Cenevrede askeri mahiyette hiç bir karar verilmiş olmadığı ve | ! muahedeye gizli askeri kayıtlar konulmadığı hakkındaki temina - tıma gelince, bu, tamamile inanı - labilir bir cihettir. Vaziyetin tetkiki 1925 — 26 senelerinde üç hü- alay alay gönderiliyor kümet arasında karşılıklı olarak yapılmış olan askeri mukaveleler, zaten “icap eden,, her şeyi ihtiva etmektedir. O askeri mukaveleler- de, her türlü ihtimaller düşünül - müştür. İtalyan taarruzu, Rus ta - | arruzu, Macar bitaraflığı, Macar tecavüzü, Bulgaristan, Almanya, hepsi.... Ve her ihtimale karşı, üç hükümetin taahhütleri tayin olun- muştur. Silâh temini işi de yolum - dadır, Gerek Romanya, gerek Yu- goslavya, Skoda ve Şnayder Kröy- i zot fabrikalarından teçhizat getir- tip duruyorlar, Şimdiye kadar hal ledilmemiş olan şey,, yalnız müş - terek başkumandanlık meselesi - dir. İhtimal, karşılıklı mukavele - ler, şimdi müşterek bir mukavele eseri haline getirilir, Fakat, bu - nunla da Küçük İtilâf o esasında belli başlı bir değişiklik yapılmış olmaz.,, Makalede, bundan sönra bir müd - det evvel büyük devletlerin araların- da birlik teşkil etmeleri teşebbüsü i karşısında, Küçük İtilâf devletlerinin aldıkları vaziyet, tetkik olunuyor, Belgrat ve Pragda, Cenevrede yapı - Tan muahedenin Milletler Cemiyeli - nin istihdaf ettiği gayeye uygun. ol. makla kalmayıp, | hattâ Mille iler Ce - miyeli gayesinin örnek olacak bir şe» kilde yerine getirilmesi mahiyelinde olduğu yolunda ileri sürülen iddialar kaydedilerek, şöyle devam olunuyor: Nümayişi tahlil “Küçük İtilâfın, yalnız Maca - ristanı değil, bilhassa İtalya ve Al manyayı istihdaf eden Cenevre nümayişile, Avrupadaki zıddiyet- ler fevkalâde şiddetlendirilmiş - tir. Bu, en hafif tabirle, bir dost olmayış tezahürüdür, ki tabii icap ettiği gibi bir akis uyandıracak - tır. Cenevre muahedesinin en mü - bim hazırlığının, bu mevzula da - ba evvel Küçük İtilâf devletleri erkânı harbiye reisleri, | hariciye Nazırları Teşrinisani ve Kânunu - evvelde Belgrata meşgul olduk - tan sonra, Romanyada Şinayada yapıldığında tereddüt edilemez gibi geliyor. Bundan başka, öyle geliyor, ki * her iki memleketin kralları, mem- leketlerinin dahili Uvaziyetlerini ciddi surette görüşmüşler ve Kral Karol, bu sebepten de her halde kendi derin kanaatlerine tamami- le uygunluk göstermiyen bir me - seleye muvafakat etmiştir. Yugoslavyanın dahili vaziyeti, son haftalar içerisinde biraz sa - kinleşmiştir. Bununla beraber, muhalefet o reislerini —şunu da Avusturya — Macaristana ait o - lan sahadakiler!— yakalayıp ne - fyetmekle, Yugoslavyadaki hü - kümet meselesi halledilmiş sayıla- ; maz, ” Muhalif kuvvetler Hırvatların, o Slovenlerin ve Sırpların eski tarihi yerlerini ken- dileri idare etmek arzusuna isti - nat eden hükümeti taksim mesele- kaydedelim, ki yalnız bir zaman | bi ağ © Sa a7. Pelin sali mü ühim teklifi | Harbın önüne geçmek için için Fransanın bir teklifi : Umumi mukavelename PARİS, 26 (A.A) — Cenev- redeki Fransız heyeti, İngiliz muhtırasının emnüselimete dair kısmı hakkında bir tebliğ neşret- miştir, Fransa, istişari mizak meselesi- ni umumi komisyona tevdi etmek tasavvurundadır, Fransa milletler | cemiyetine dahil olmıyan aza bu! baptaki noktai nazarlarını bildir - dikleri zaman bu husustaki fikirle | rini bildirecektir. Fransa, siyzsi komisyonun Av-! rupa için mütekabil bir yardım! misakı tanzim etmek (o maksadile| ihdasına karar vermiş olduğu mah dut komite teşekkül ettiği zaman | mıntakavi itilâflar. hakkında bir takım tekliflerde bulunacaktır. . | Maamafih, Fransa daha şimdi- den şu tekliflerde bulunuyor: Bütün Avrupa devletlerini ta - ahhüt altına sokan ve kuvvete mü- racaat edilmiyeceğini natık olan bir beyanname. Harbın önüne geçmek çareleri- ni inkişafa mazhar edecek umumi. bir mukavelename. Mer'iyet mevkiinde bulunar! emnü selâmet itilâflarının derpiş etmekte olduğu ahvalde mukave - lenameye iştirak etmiş olan dev - letlerin, Sovyetlerin © tekliflerine göre mıntakavi Avrupa (kadrosu dahilinde tayin edilecek açık taar- ruzlar vukuunda Avrupalı devlet- ler için yardım istemek hakkı. Her hükümet nezdinde bir kon- trol komisyon ihdası, Ni sinin halli geciktikçe, muhalefe - tin talepleri bir kat daha şiddetle- necektir, “Benim cantam benim cebimde, benim tüfeğim benim o - muzumda!,, Hırvatların isteğinin ifadesi budur. Fakat, bugün Bel - grat hükümetine karşı duran mu - halefet hakkında hariçte yanlış ve aslına uygun olmıyan tasavvurlar edinilmemelidir. Muhalefetin ha - kikaten kudretli bir reisi yoktur. Ne Pasiç, ne de Radiç ayarında bir | reis mevcut değildir. En kuvvetli ve Yugoslâvyanın müstakbel inki- şafı için en mühim partisi olan ra dikaller partisi, diğer Sırp, Hır - vat, Sloven ve Bosna © muhalefet partilerile birlikte bir blok teşkil edememiştir. Bu itibarla Yugos - lavyanım parçalanması gayesini güden kuvvetlerin derecesi hak - kında, lüzumundan fazla kuvvet tahminlerine girişilmemelidir. | Mukadder akıbet Gerek memleket dahilinde, ge - rek memleket haricinde böy! mu - halif kuvvetler vardır. Ve bu kuv- vetlerin, günün birinde gene, ge - çen Teşrinisanide Velebit dağm - da yaptıkları, derhal bastırılan kı- yam hareketi gibi büyük bir hâdi- se çıkarmaları mümkündür. An- cak Slovenler, Hırvatlar ve Sırp - lar pek âlâ biliyorlar, ki Slovanya ve Hırvatistan için mukadder akı- bet şudur: Ya Belgratla beraber kalacaklar, yahut ta İtalyan nü - fuzu altında yaşıyacaklardır. İşte bunu bildikleri içindir, ki bütün mücadeleye, Belgrada karşı kin derecesine varan menfi duyguya rağmen, gene neticede Yugoslav hükümetini tercih ediyorlar! ...n110110a AE EENAN A AEENEAREEE RENEE Avrupalı devletlerin o muvafık görecekleri yardım tedbirlerinin ittihazı. Bütün Avrupa devletlerini ta - ahhüde sekan mali yardım muka- velenamesi. Cenevrede teklifimiz CENEVRE, 26 (A. A.) — Nor- veç murahkası, milletler cemiyeti misakı ahkâmının ihlâli takdirin - de bunu yapmış olan memlekete silâh ihracının ve bu memleket le- hine aktedilecek istikrazların ko - laylaştırılmasının iltizam etmiştir. menedilmesini Türk murahhazının yapmış ol- duğu bir tadil teklifi, ingiliz pro- jesinin derpiş etmekte olduğu is - tişari konferans kararlarının reye konulmasına mütealliktir. Sovyet murahhası gerek Paris misakı ahkâmının ihlâline ve ge » rek istişari konferansm © içtimsa daveti usulüne dair bir takım tadil tekliflerinde bulunmıyarak esasen malüm olan noktasını izah ve teş- rih etmiş ve müzakerelerin ya- kmda müsssir bir sulh teşkilâtı ih- tasına müncer olması temennisini izhar etmiş ve bu temenniye M. Eden'de iştirak etmiştir. Bundan sonra müzakerat, çar- şamba gününe tehir edilmiştir. Bun dan evvel M. Henderson önümüz- deki iki ay zarfında konferansın bir netice elde etmesi için gayret ettiğini söylemiştir. saasrssesessstensana ğu mevzuu bahistir, denilemez.,, Makalede, beynelmilel | küdiseler Karşısında vaziyetin başka türlü mü « lâhaza edilebileceği, buralarda dahili ve harici siyaset meselelerinin çatıştı. dt, birbirine girift olduğu yazılarak, e ğer günün birinde bu noktadan fevka- lâde bir vaziyet ortaya çıkarsa, Yu - goslav devleti fikrinin beka — bulup bulmıyacağı mesele olduğu mülâhaza sı ileri sürülüyor. Makale, şu satırlarla bitiyor? Şimdilik harp yok “Fakat şimdiki halde, bundan emin olunabilir, ne İtalyanlar, ne de Yugoslavlar harp etmeği düşü- nüyorlar, Tarihte beklenilmemiş bir tesadüf ve tali eseri olarak, yeni ve eski yerlerin meden, arazisini iki kattan fazla hükümetin, dahili vaziyetile uğ - raşmakla, kâfi derecede üzücü işi Defterdarlığın davası mahkemesinde görülmüştür. Mahkeme, bu davayı selâhiyeti haricinde görmüş, reddetmiştir. a Halkevinde konferans İstanbul Halkevi reisliğinden: Bugün saat ferans salonunda Müderris İsmail Hakkı Bey tarafından “Demokrasi içinde çocuk haftası,, mevzulu bir Şu halde, Yugoslavyanın der - hal parçalanmak t üzere bulundu - konferans ler — Herkes ge lebilir. işitilmemiş ve var, demektir. Bu vaziyet, mace - | ralar düşünmiye müsait olamaz.,, i sarar aasan saa ansasanusı sasemameı Ören dahili birliğini daha temin ede - | genişletmiye muvaffak olan bir Defterdarlık tarafından, 83.000 lira istihlâk vergisinin ziyan uğra" tıldığı iddiasile Nesim Taranto E- fendi varisleri aleyhine açılan da- va, dün Sutlanahmet İkinci sulh 15) te Evimiz kom
