20 Ocak 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

OSMANLI DEVLET ÖLÜRKEN. Muharriri : Çelâl Nuri * İutibas, sakil, tercüme hakları mahfuzdur, Yahu .. Bir yeni zenginler tabakası vardı. Bunlar ne oldu ? Nabab! Bu kelimeyi ne duy - dunuz, ne de mânasını bilirsiniz; sanırım. İzah edeyim: bir takım kopuklar İngilterede Hindistana giderler, orada mil - yonlar kazanırlar ve gene mem - leketlerine dönerlermiş. Bunların memleketlerinde israfma, sefa - hatine, gösterişlerine haddü pâ - yan yokmuş. İngiltere, asilzade » lerile, tarihi henodanlarile meş - hur bir memlekettir, O eski ki - barların müvacehesinde bu yeni zenginlerin servetlerini teşhir et- meleri pek tuhaf bir manzara teşkil ediyarmuş. Kaba hir tena kuz, sırçanın yanmda elmaş,. Meşrutiyete kadar insanlar ya- vaş zengin olur, ağır o adımlarla terakki ederlerdi. Bunun içindir ki pek aşağı tabakalardan yeti - şenler bile el âlemin dikkat na - zarını celbedecek derecede ba - yağılık irtikâp etmezlerdi. Evet, misal zikredebilirim, uşak zade - lerden bils büyüyenler oldu. Lâ - kin bu yüleek zatlar hoppadan | zengin olmadılar. Merdivenleri basamak başamak çıktılar. Seki- zer, onar atlamadılar. Asil bizde nabablar Obüyük harpte türedi. Bin kadar İnsan - dan her birine piyankonun bü -| yük ikram yesin! gölgede bıraka- cak nimetler isabet etti. Bu pars. | i. Lâkin bu saye- inde bir (o (yeni zenginler) faslı kalmıştır. Bu zatların bilmedikleri ha - kikatler; 1 — Servet, şan, ikbal arızi şeylerdir, Kâr, daimi değildir, 2 — İnsan zengin olabilir; fa- kat kibarlığı temin eden yegâne Âmil servet değildir. Öyle rivayet ederler ki, vaktile meşhur bir banger, para sayesinde daniş en - cümenine âza tayin olunmak is - temiş. Emeline de nail olmuş. A- kademinin eski ve hakiki âzasm- dan biri ona demiş ki: — Altm her şeyi yapar.. Lâ - kin altın her şeyin makamına ka- im olamaz. Şurada bir kaman du- >rüyor. Bunun tellerinden birini altından yaptırınız. Bakalım o ke- man eski sesini verebilir mi? «Bunun gibi, boş boşuna, bu yeni zenginler (kibarlık, incelik tasladılar, Lâkin gülünç oldular. Birini bilirim: Ona demişler ki, bir milyonerin konakları, at- ları, arabaları olduğu gibi metres- leri de olmalı. Kendisine riayet ettirmek istiyen bir Avrupalı ban- ger, maliyeci, fabrikatör ki, sağda, solda birkaç kapatma - sı olmasın. Şu hakikati o belliyen ve metreslerin zenginliğin şiarı ol duğunu öğrenen zavallı harp zen- gini, paradan başka hiçbir kudre- | ti olmadığı halde koca bir met - rTeshane açmış ve uzak diyarlar - dan lâtif kızlar davet etmişti. Bunlar kime kaldı? Bilmem. Bir yerde oturuyorduk. İçeri - ye pek nafiz, pek müteneffiz bir yeni zengin girdi. Mevkii büyük, parası taşkın. Ev sahibi kendisine dedi ki: — Hazret... Senin gibi bir ser- vet sahibi nefis eşyaya da merak etmelidir. Bir neyi (kolleksiyon yapmak böyle zenginler için el - Vaktile | olsun: Eski para, yoktur | — Meselâ ne gibi? — Ne gibi mi? Her ne olursa madalya, pul, çini, cam, halı, çevre, yazma ki - tap Birkaç gün sonra (o bedestene sitmiştim. Bedesten boşanmış, çal» kalanmış. Esnaftan birine: — Hayrola! dedim, Ne olu - yorsunuz ? — Efendim, dediler, filân em- retti, para döktü, ele ne gibi bir kolleksiyon geçiyorsa satın alı « yor, Fesüphanallah! Asıl kollek - siyonun lezzeti onun yavaş yavaş, uzun senelerde, dikkatle, itina ile, ihtimam ile yapılmasında ve ! bu suretle bir hünerin öğrenilme- sindedir. Bu yobaz ise kolleksi - yonun bu inceliğini kepaze etmiş. Meşhur hikâyedir, bilirsiniz: Eş - kilerden bir büyük zatın idare - sinde pek çok uşak © varmış; ve, kendisi uşaklarını yetiştirir, çı - rak edermiş. Günün birinde, bir eski uşak O efendisinin huzuruna çıkmış ve çırak edilmeyi iştida etmiş, Efendi, uşağın tavrına, vaz'ına bakmış: — Peki, oğlum, demiş, sen iş, hırfet, san'at öğrendin mi? — Ye- mekten anlar mışm? — Evet, efendim, öğrendim. — Öyleyse seni imtihan ede - ceğim. Söyle bakalım, Mehmet! Tavuğun neresi yenir? — Derisiyle gerisi, efendimiz. — Aferin, Mehmet! Kapımda boş durmamışsın. Al şu elli altı- nı da memleketinde bir iş aç. Perdenin arkaşından bu mu - havereyi duyan henüz toy uşak - lardan Ahmet de, Mehmedi tak - lit etmek ister, Biraz sonra, ayni behaneyle efendisinin huzuruna çıkar. Bu sefer efendi hazretleri Ahmede şunu soruyor: — Pek âlâ, Ahmet, demek ki dairede her şeyi öğrendin. Öy - leyse söyle: Mandanın neresi ye- nir? — Derisiyle gerisi, efendim. İşte yeni zenginler de tıpkı bu Ahmet gibi. Bu türediler ken- dilerine pek çok iktidar, meha - ret, dirayet atfettiler. oEskilerle alaya koyuldular, Vur patlasın ye diler; kaba kaba, şapur şupur yediler; (omidelerinin istiabına sayenizde bakmadan yediler, Neticede çat - | ladılar. Bayağılıkları suratların - dan sümük gibi akıyor, sarkıyor « du. Evlerini her gece düğün evi- ne çevirdiler. Biraz da gösteriş için yiyor ve £ içiyorlardı. Ava - mın Tokatlıyana (O devamlarını gördüm. Hiçbirisi kazandıkla - rı milyonlara rağmen çatal tut - masmı öğrenememişti. Bunların fakir, fıkaraya iyilik etmeleri bi » le mahza gösteriş içindi. İnceliğin, kibarlığın, nezake - tin, nezahetin iflâsı devri! Kimi, hiç olmıyacak bir (omahallede, şöyle böyle bir semtte Beylerbeyi sarayını takliden konak yaptırdı. Kimi Romanın inhitat (devrini andıracak canlı tabloların seyri - ne koyuldu. Fakat sanat, hüner, şiir, terbiye... e Bunlara paydos dendi. Herkes ekmek bulamaz - ken, muharebe esnasmda, o ka » dar cok vemek vendi, o derece | SPOR Bugün yapılacak futbol maçları Bugün liğ maçlarına iki sahada da devam edilecektir, Taksimde Fenerbahçe — Vefa B ve birinci takımları ile ikinci kümeden Ana- Idil Giray Beylerdir. Fenerbahçe stadında da Galata- İ saray -- Beykoz B ve birinci ta i kımlarile ikinci kümeden Hilâl — Kasımpaşa takımları karşılaşacak» lardır. Maç hakemleri Necmi ve Sa it Salâhattin Beylerdir. Kadıköyünde bunlardan başka küçük takımlar arasındaki müsa bakalara da devam edilecek Sü - karşılaşacaklardır, rimizi evvelce yazdığımız gibi bu- gün tekrar etmeğe lüzum görmüye TUZ. Bu maçların hepsi de enteresan dır. Bilhassa Galatasaray — Fe - nerbahçe küçüklerinin karşılaşma- büyükler arasmda da hararetle beklenmektedir. Çünkü bu takım- lar bu turnuvada şimdiye kadar hiç yenilmemişlerdir. Yalnız Ga - latasarylılarım bir beraberliği var- diz. C. H. F. Vitâyet kongresi C. H. F, Vilâyet dün olacağı bazı gazetelerde ya « zılmıştı. e Halbuki kongre bugün saat 14 tedir. e ni mama am amma saü iyemi Ki ile gevrinue bile bu mertebe mide fesadı bir taba - re halka tari olmamıştır. Bu kabalığın, daha evvel, mi> saline Amerikada tesadüf ediyor- duk. Domuz, gübre, kömür, yağ kralları midelerinin okaldıramı - yacağı derecede kabasaba İs - raf ediyorlardı. Fakat harp baş - ladr. İktisadi ahenk, iktisadi ka - nunlar altüst oldu. Arz, talep ka- ideleri düşman muhasarasındaki bir istihkâmş gibi kilitlendi. Her türlü kaçakçılık aldı, yürüdü. İktısadiyatı en eski memleketler de bile birkaç ay evvel kahveci İ çırağı, dükkâncı yamağı, hatta sadece serseri, yahut vasıta olan kimselerden milyonerler (yetişti. ketmişlerdir. Bunların sonuncu - su, yirmi beş devlete ödünç pa - ra veren kibrit kralı Krevgerdir. İşte, iktısadi kanunların bozul - ması, devletlerin tereddi etmesi, Osmanlı ölkelerinde de bu / gibi mantarların zuhur etmesine se - bep olmuştur. Fakat havada nem kalmayınca mantarlar da görün - mez olur, Bunun gibi o tabaka da söndü, gitti. Yalnız tarihi karmakarışık bir öon fasla sahip oldu, — Kırk yıllık Yani, olur mu Kâni? Kırk, elli yıllık yobaz, serseri, cahil, haydut, hüdük, kütük... Ba- gına Hüma kuşu kondu diye bir tüccar, bir banger, bir (iktisatçı, bir maliyeci, hususile bir (kibar, bir ince adam olabilir mi? Para ile ilim satın almak mümkün ol - madığı gibi kafa, göz, kulak, el, i dil, surat da alınamaz, Osmanlı İ nababları az sürdü. Osmanlı na - bablarının içindeki yahudiler bi - le haydan gelen paralarını muha - faza edemeyince... Çelâl Nuri dolu ile Beylerbeyi karşılaşacak -| lardır. Maç hakemleri İzzet ve A- | leymaniye ile Kasımpaşa Galata «| sarayla da Fenerbahçe küçükleri | Bu maçlar hakkında düşüncele- | sı küçükler arasında olduğu kadar | kongresinin ! Bu milyonerlerin hepsi sıfırı tü - | Osmanlı | Matbuat balosu Matbuat balosunun verileceği gün yaklaşmakta olduğundan ter- lip heyeti faaliyetine germi vermiş tir. Reklâm mahiyetinde tevzi edil mek üzere yerli ıtriyat âmilleri ve | ipekli mensucat fabrikaları tarafın dan gönderilmekte olan hediyeler mühim bir yeküna baliğ olmuştur. Sipariş edilen en son model koti yonlar ve ispirto inhisarının rek -| AKYVIM Cuma Cumartesi 20 K. sani 21 K. sani 23 Ramazan 24 Ramazan Gün doğuşu 140 3 4 125 ŞT ıl? Gü Sabah ou Öğle namazı 5m “ b lâm likörleri hediyeler meyanmda | bulunmaktadır. Mevsimin en müm | taz ve muvaffakiyetli bir Obalosu olan matbuat balosunun bu sene de ayni faikiyeti hatta ziyadesile muhafaza edeceğinde şüphe yok - tur, Balo bayramın ikinci gününe Yeşliköy askeri raant meri ğmata göre, bugün WE ve sakin olacaktır. i en fazla 18, en az 4 ÖĞ 90 malimetre idi. i 19 a kadr gr li naz oda * tesadüf etmekte olduğundan An » | ” kara davetlileri de iştirak fırsatını bulacaklardır. Davetiyeler hususi heyetler tarafından sahiplerine ve rilmekle beraber cemiyet merke » | — zinden de tevzi edilmektedir. Ba- loya davetlilerden madasının gi - rerek ahenk ve nezahati bozmama sına son derece dikkat ve itina edi lecektir. Bir teşekkür Sevgili babam Ekrem Reşat Beyin ani ölümü münaseketile ce- nazesine gelerek, bizi ziyaret e - derek, mektuplar ve telgraflar göndererek merhemi olmıyan son- suz açılarımıza iştirak eden lâtuf- kâr doştlarımıza, İstanbul matbu- at çemiyetine, İstanbul gazetele » rine, Kuleli Jisesindeki sevgili ta- lebelerine, İstanbul gazetelerinin lütufkâr delâletinden istifade ederek ailemiz namına arzı şük - ran ve minnet eylerim. Oğlu: Reşat Ekrem BORSA 19 o Kânunusuni 1933 Nukut (Satış) Kuru: 1 Silin Av 1 Pezera İL Mar 1 Zolmei 1 Pengi 20 Ley 0 Dina 1 çervoneç 1 Alta “014 1 Mecediye $ 1 Banknot 240 718 m 1 Belçika 40 Drahıpi 20 İsviçre 9 Lera 20.— 1 larin 85.— 90 Kuron Çek 192— Çek fiatla; Paris Londra Nev-York Milizo Brüksel Atina Cenevre Sotya Asterdam 0 1203 oğa nese | Vivian Madrit Berlin Varşova Peşte Bükreş Belgrat Moskova Esham Iş Rankan 0— | Anadolu 7380 Reji s0 | Şir. Hayriye 18. | Tramvay 45) U. Sigorta omanti 11708 | Terkos Çimenta Ar, Üsyon Dey Şark Deyi İ italya 24 — | Sark m ceza 206 | Tetetop Tahviller 42,25 1045 -— istikrazlar Ist. dahili Flekerik “ark P.yollan | Tramvay D.Muvabhide 4025 ' Tünel Gümrükler 55 | Rıhtım Saydi mahi 435 | Anadolu « Bağda 855 | Anadola Ji Tİ askeriye İ A. Mümessil 4740 p NI İ : Matbaamıza gelen eserler ki Aİ Haftanın sesi Bu haftalık mesmuann 4 üncü da çkimuştır. Bu sayıda “Sanati ve Raşit uzayı ariyoruz), başlıklı yazı Ha Cem Sultan, Gasalar, İnkılâp hikâyeleri ve bir sok mltenevvi yazılar, spor, sinema, kadın sahifeteri, bilmece ve müsabakalar vardır. Karilerimize tavsiye ederiz. Platı 7,5 kuruş - tus, HER SARIZ Operetini sayı | istanbul Belediyesit Darülbedayi Şehir Tiyatrosu Temsilleri : im il Pi | m İm olan çocuklari Kadıköy Hale ilmezler. 24 Kü sani Salı akışaimı emasında. Türk « Yupan artistleri- ugün matine saat 15,30 da akşam süvare saat 21,30 da darıZeybek İpereti Umuma Alt dan edi temsili : v OTHELLO : Ölhello i ettin Yago k ğlunda ve İstanbulds tekrarlanacaktır. İ nacaktır 4 Gavrilidis ——İ| Kadıköy Süreyya — Sinemösinti | 18.1.933 Çarşamba gününde” | itibaren Congorilla Mata Hari / Istanbulda Havagazı ve trik ve ieşebbüsati sınaiy& Türk Anonim Şirketi ( SATGAZEL ) İLAN Istanbulda Havagazı ve Elek” trik ve Teşebbüsatı Smaiye Ti Anonim Şirketi (SATGAZEL) KW şın şu soğuk zamanlarında alel” İ rin mahrukat tedarikini kolaylafı tırmak arzusile Kânunu sani “© i Şubat ayları için ve aile reislef. İ hüviyet cüzdanlarının ibrazı ü rine azami bir ton teslim edilmek şartile Yedikule ve Kurbağalıda (Kadıköy) © gazhaneleri kok kömürünü istisnaen tonü 20 liraya satmağa karar vermif tir. Şirket mezkür hüviyet cüzd larına verilen kömür vi işaret edecektir. Alıcının arz” üzerine mezkür bir ton kok ayi. 500 kilodan iki defada teslim "4 | dilebilecektir. re Müdiri“ei Boş Saatlerde Yazan ; Mehmet Nurel, Mehmet Nurettin Beyin yakı çı acak olan bu nesir kitaba s9” nkılâbının en temiz Türkçesi ve e biyatın en musikili eseridir. gi Değerli arkadaşımızın bü ber zel eserini, okuyucularımıza şe” hararetle tavsiye ederiz Yaşında er'rver KES EYBEK görmelidir