26 Kasım 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

ri Sayıfa 2 Fikir Hayatımızda AR (Başmakalemizden devam ) elbette göze çarpacaktır. Yazı di- | limizin dil kurultayından sonra daha ne kadar türkçeye gittiğini gazetelerde her gün görmiyor mu- yuz? Münevverlerimizle halkımızın bir çoğunu kavrıyan bu derin ve geniş hareketin fikir hayatımızda çok-ösaslı ve hayırlı inkişaflar ya ratacağında hiç şüphemiz yoktur. ..; Bu iki m5 hareketten sonra, son zamanlarda matbuatımıza aksetmiş bâzı münakaşalara ve yazılara dikkati çekmek yerinde | olur. Bu münakaşalardan ehem - miyetlisi Ağa Oğlu Ahmet Beyin ranın Kadrocularına yaptı - ğı hücumlardır. Bu o hücumlarm | nasil biteceğini ve Kadronun genç yazıcılarının bu hücumları asıl karşılıyacaklarını şimdiden ek mümkün ölmamakla berâber bizce bu 'bücümlar de - vam ederse münakaşann seri ve setin olacağını tahmin etmekte - Şiz. Çünkü her iki taraf da içti « mai meselelerle uğraşıyorlar ve bu meselelerin izah ve tefsitinde Ayrı ayrı görüşlere maliktirler, Münakaşa sahasına dökülme- miş olmakla beraber Yakup Kad- ri Bey Nizamettin Âli B. arasın- dâ insan faaliyetinin kıymetlendi- rilmesinde derin bir zıddıyet var. Yakup Kadri B. VAKIT sütunla. rında “Seviyesizlik,, başlıklı bir Kurtuluşu Dün Edirne en bü- yük gününü yaşadı Edirne, 25 ( Hu. Mu ) Düşmandan kurtuluş günüü te- siteden Edime beke bir bay- ram daha yaşadı. Zaten bir haf- tadanberi bütün şehirliler bu bü- yük günü lâyik olduğu mükem- meliyetle tes'it etmek için hazır- lanıyorlatdı. Kırklareli, Uzun köprü, Te- kirdağ, Çorlu ve Istanbuldan da bir çok Edirneliler bayram gü- mü şehirlerinde bulunmak için akım akın buraya geliyorlardı. Bu meyanda Istanbul kolordu kumandanı Şükrü Naili Paşa ile Koca eli meb'usu Reşit Saffet, vemeb'uslarımız Şakir, Fuat, Hay- ri. Beyler ve sair hemşehriler de vilâyet merkezine gelmişlerdi. Merasime bu sabah İlde başlandı. : Selimiye avlusunda büyüklerimizle binlerce vatanda- şın hazır bulunduğu içtimada coşkun nutuklar söylendi. Parlak bir geçit resmi yapıldı. Bu seneki geçit resminin bir hususiyeti de, İstanbulda ol uğu gibi ber esnafın Kendi sanatle- rine ait temsillerle geçmesi idi. Gece Meriç boyunda ve şe- hirde büyük bir fener alayıya- makale çıkardı. Bu makale hod'- binlik ve para hirsr aleyhinde bir Yazıdır. Yakup Kadri Beyi tanı- Yanlar bu. yazının samimiliğine tamâmile inanmışlardır. Bu yazı- dan ruhçular ve idealistler elbet- telievi övinmişlerdir. Hemen ayni gühlürde'Hikimiyeti *Milliye'de Nizamettin Âli Beyin bir yazısı çıkıyor, İktısat hocalarımızdan Nizamettin Âli Bey hayatta her #eyin para olduğunu, aklın, işin Para ile ölçüldüğünü ve bu para Asrmm belli başlı vazifesi.de pa- “e bu yayılmasmı bala” olduğunu söylüyor. Bilmem hangisi realist, hangisi idealist. Şu kadar var ki, iki muharrir ce- Mmiyette biribirini o hurpalıyan iki Börüşü ve anlayışı yaymak isti- yorlar, Bilmiyorum, bu iki fikir ada- mımız biribirlerinin £ yazılarmı gördüler mi? Ve gördülerse da - yalarını daha derinleştirerek o - kuyucularını tatmin etmek lüzü- munu duydular mı? ayın neşriyatı arasında rr Yallığı diye büyükçe ve Bar m çıkmış bir eser var- edi elsefe muallimlerimizden | z m. aşa Beyin müdürlüğü ile Me sefe Camiyi erer hık toplantılarına ir nuyor; ve gazetelerimizde gördü- ğümüz üzre Dr. Şevket Aziz B hocası Profesör Papillaut'nun ei ni bir hayat telâkkisini izah edi « yor. Hayatın fiziko - şimik tam bir izahını yapan bu telâkki ayni zamanda manevi şahsiyetin teşek külünü Biopisikolojik bir görüşle izah ediyor. Ve bize dar ve kapa- k bir monizmanın zihniyeci olmı- yan gayri ilmi plüralismanın buh- | yanlarından kurtulmak ve cehte | müstenit tekâmülcü geniş bir mo- mizmiayij teveccüh imkânlarmı ve- iyor.” | Hayapa,mubteşem ve yüksek bir cehit sö, Profesörün hayat | hakkındaki filmi tetkiklerinin bir | bu yepyeni görü « | pılacaktır. Edirne, 25 (A.A) — Edirne kurtuluş bayramım çok içten gelen duygularla . kutluladı. Ha- vanın yağmurlu olmasına rağmen Selimiyenin içini, dışını halk de- rin bir heyecawla doldurmuştu. Edirnelilerin bu- yüce - bayramı münasebetile kolordu kumandanı Şükrü Naili paşa Hz. le meb'us Cemil, Reşit Saffet, Şakir, Hay» ri, Fuat Bİ. lerle birçok zevat merasimde bulunmak üzere şehri şereflendirdiler, Selimiye avlusunda çok ateşli nutuklar söylendi. Belediye önünde muazzam bir geçit resmi oldu. Bu geçit res- minde asker, Jandarma, Polis ve mektepler halkın hissiyatını engin: sevinçlerle okşadı. Halk ve esnaf, sanatlarının temsillerile geçit resmine ayrı bir çeşni verdiler. Şükrü Naili Paşa ve Cemil Beylerle refakat- lerindeki zevat erkek muallim mektebini ziyaret ettiler. Mek- iepte gördükleri yenilik ve inti- zamı pek beğendiler. Bilhassa mektep resim muallimi heykeltraş Ratıp Aşır Beyin Gazi heykeli nin muvalfakiyetindeki . kudret itibarile , misafirleri hayrete dü- şürdü. Biraz sonra kurtuluş şe- refine tertip edilen erkek mu- allim ve lise maçı ile Milli ga- zetenin Şilt maçı başlıyacaktır. Halk fevç fevç stadyuma akın ediyor. v Edirne, 25 (AA. ) — Erkek Muallim - Lise kurtuluş maçı çok beyecanla ve pek zevkli geçti, Müsabaka 2- 1 Erkek muallim mektebinin galibiyetile netice- lendi, şün işlenmesi ve yapılması bütün terbiye ve faaliyetimizde hayırlı olacağına Dr. Şevket Aziz Bey kanidir. Ve bunun içindir ki Pro- fesörün bu tetkikini ihtiva eden bu eserin tercümesini bize Antro- poloji mecmuasında ( vereceğini söylüyor. Fikir hayatımızın bu kısa mu- hasebösi belki dolgun görünmü - yor, Fakat her halde özü itibari- le çok şeyler vadeden izler taşı - yor. VAKTI e m a i m Ce ' Edirnenin Almanyada kabine buh- ranı devam ediyor Hitler hiç bir fırka ile anlaşmak teşeb- büsünde, tenezzülünde bulunmıyor Berlin, 25 (A. A) — Reisictim- hur Hindenburg dün akşam mer- kez fırkası liderlerinden M. Kas- tan başka kimseyi kabul etme miştir, Milliyetçi Alman, balkçılar, merkez fırkaları veBavyera halk- çıları fırkası âzası bugünkü va- ziyetten obaşvekâlet (o müsteşarı M. Mesner vasıtasiyle haberdar edilmişlerdir. Halkçılar fırkası idare heyeti reisicümhur Hindenburg'un yap- tiğı müzakereler hakkında fırka liderlerinden M. Dingelday'ın kaleme aldığı raporu dinledikten sonra halkçılar (fırkasının Re- isicümbura . bilâhare (vereceği kararlar da dahil olduğu halde tamamile sadık kalacağını muta- zammın bir karar sureti kabul etmiştir. Bu karar suretinde Re- isicümhurun Hitlere kabine teş kili hakkında vekâlet vermesi hüsüsu da reddedilmiştir. Hitler diğer fırka reislerile anlaşmak hususunda en ufak bir teşebbüste bile bulunmamıştır. Merkez fırkalarına mensup mabfellerde Hitlerin bir ekseri- yet teşkili hakkındaki ittifaki imkân ve ihtimalleri bütün va- kayiile izah etmemesinden dola- yı müteessif bulunmaktadır. Kaas kabineyi kurabile- cek mi? Berlin, 25 (A. A.) — Siyasi mabfellerce haber alındığına gö- re, merkez fırkası lideri Kaas, yeni hükümetin teşkiline dair kendisine Reisicümhur tarafından vaki olan teklife dair kendi fır- kası erkânile görüştükten sonra bugün halk fırkası reisi Dingeldy ile konuşacaktır. Söylenildiğine göze, Dingeldi, milli bir temerküz kabinesine iştirake hazır olduğunu Hitlere temin eylemiştir. M. Kaas, müteakiben Alman mi'iyetperverler reisi Hi burg ile bir mülâkat yapmıştır. Ken- disi galiba öğleden sonra Hitler ile görüşecektir. Hitler henüz Berlinden ayrılmamıştır. Ne za- man Münihe gideceği henüz malüm değildir. Siyasi mahfellerin kanaatince sağlam bir ekseriyete ist'nat ede- cek bir temerküz kabinesi teş- kiline M. Kass'ın-muvaffak ol- masi şüpheli addedilmetidir. Rayiştağın içlimaı Berlin, 25 (A.A) —-Rayiştağ meclisi kânunuevvelin 16 sı için içtimma. davet e ilmiştir. Amerikaya borçları Diyorlar ki: “Amerika Almanyanın bize borcunu ödemesine mani oldu, biz de borcumuzu vermiyoruz,, Paris, 25 (A. A) — M. Hove- rin kârarı siyasi mahfellerde bü- yük bir hayal inkisarı uyandır- mıştır. » Meb'usan ve âyan meclisleri âzası Avrupa hükümetlerinin ile- ri sürdükleri sebeblerin nazarı dikkate alnmağa değer şeyler olduğu zannında bulunmuşlardı. Havas muhabirinin sorduğu süal- lere cevap veren her fırkaya mensup meb'uslar birbirine pek yakın fikir ve mütalealar derme- yan etmiştir. Sol cenah radikallerinden ve meclis reis vekillerinden M. Pa- te meb'usan meclisinin Young plânımı Amerikaya yapılacak te- diyatın Almanyanın ifa edeceği tediyatla kapatılması şartile - kabul ettiğini hatırlatmıştır. Sol cenah cümhuriyetçilerin- den M. Danielou Fransanın Al manyadan alacağından M, Hoo- verin talebi üzerine vazgeçtiğini ehemmiyetle kaydetmiştir. Sol cenaha * mensup müstakil meb'uslardan M. Daye müşterek mücadeleye ait hatıraları unutan Amerikan efkârı umumiyesinin bugünkü vaziyeti gün geçtikçe kavramakta devam ettiğini ke- derli bir ifade ile anlatmıştır. Sosyalistlerde aynı fikirde bu- lunmuşlardır. Bilhassa M. Veren- Ba beyanatta bulunmuştur: j Hover Almanyayı bize tediyattan muaf tutmakla bizi borçlarımızı ödemek çare ve va- sıtalarından mahrum bırakmıştır. , Radikal sosyalist grupu ve ha- riciye encümeni reisi M. Fran- çois Albert vazifesinin icap et- lüzumuna tirdiği ihtiyat ve ihtiraz rağmen demiştir ki; Hiç kimse, birinci kânunun 15 inde vadesi gelecek taksitin Senesi mümkün görmemekte- ir. dü Bütün meb'usların Amerikan noktai nazarını haksız buldukları muhakkaktır. Ancak parlâmento âzası müzakerata devam edil- mesinin münasip ve adilâne bir tesviye suretine varılmasını müm- kün kılacağı fikrindedir. Bu bususta bizzat karşılaştığı müşkülât inkâr edilmiyen Ame- rikaya itimat edilmektedir. An- cak Amerikanın Avrupama mad- di ve manevi kabiliyetlerini he- saba katmamak suretile bu müş- külâtı arttıracağı ve bütün dün- yada hüküm süren muvazenesiz- İliği bir kat daha şiddetlendirmek tehlikesile karşılaşacağı da be- yan edilmettedir. Keriman H. dün rıhtımda a a (Baş tarafı 1 inci sayıfamızda) verildi. Bu müsamerelerde (İzmirin güzide halkından mürekkep bir kala- balık hazır bulundu. İzmirden Mani- #aya gittik. Orada.da eyni samimi hüsnü kabulü gördük... Keriman hanımı babası Halis Bey'de şunları söylemiştir? — Pek yakında Mısıra da bir seya- hat yapacağız. Fakat henüz tarihini kararlaştırmadık, Mısır seyahali, &v- velce-de söylemiş olduğum gibi, ora- dan aldığımız müteaddit davetler ü - zerine takarrür etmiş bulunmakta - dır, İzmirde bulunduğumuz zaman o- radaki “ aldkadar'zatlar tarafından, yakında Amerikada Şikago şehrinde açılacak olan beynelmilel sergide kendilerini temsil etmemiz için çok samimi bir arzu izhar edildi. Bunun- la beraber Amerika seyahatimizin ta- rihi henüz taayyün etmiş değildir. Bu seyahat için alâkadarlarla heniz mutabık kalmadık. ül 26 Teşrinismni 1932... yem MN VE Bulgarlar v EdirnemiZ M. Pavlof ile bir hasbıhal Memleketinde diğer bir ı feye tayin edilen ve memlek€* mizden giden - Bulgar orta M. Pavlof dün kaydettiğimiz yanatından başka muharriri" iki memleketi alâkadar eden hisler üzerinde bir bulunmuştur. M. Pavlof bu hasbıhal sında, Trakya gazetesinin nef! yatı bahsine de temas ederek neşriyata ehemmiyet verilme lâzımgeldiğini söylemiş ve mu) ririmize şu mealde izahat vel tir: “— (Trakya) haftalık old üzerinde yazılı, fakat aşağı rı gayri muayyen fasılalarla çi bir gazetedir. Belki 150 tane satıldığına şüphe ettiğim bu zetenin neşriyatı Bulgar ef umumiyesinin fikri olarak ks! edilemez. Bulgar hükümetinin gazete hakkında takibat yapmadığı bahsine gelince, bu zeteyi çıkaranlar zaten böyle *| hareketi bekliyorlar. Hükü “Trakya,, hakkında takibat yi tığı takdirde onlar bunu nimet MW WE Vi ş k ; lâkki ederek gürültü koparacs”! k lar ve şimdi herkese bildirem leri fikirlerini ilâna imkân bul"i caklardır. Ciddi ve resmi gazetelerin "İl, gazetenin neşriyatına cevap memeleri ise, yukarda söylediğ' gibi, bu gazetenin gayet az sali : masındandır. İhtimal ki “Traş ya,, nın neşriyatınd. gar #4. zetelerinin bile e ye Si ek. Trakya gibi bir gazetenin DİY, riyatını esas ittihaz ederek Tü ha ye matbuatında yazılar yazılı her halde Türk - Bulgar dostlij) ğunun takviyesine hadim olm) caktır, kanaatindeyim. Bulgar tanın diğer gazetelerinde “Ti ya,, gazetesinin neşriyatı tarzı! Ny hiçbir yazı çıkmamıştır. i Bir abidenin küşadı Edirne hakkındaki sö; “Sofyada son günlerde merasimi yapılan abide müns betile söylenilen nutuklar m lesins geçiyorum. Bu meseleye, gazete “Rehber,, gazetesinden naklı pılan neşriyat üzerine hab oldum. Derhal Sofyaya ot çekerek resmi malümat ii Gelen telgraftan yazılanların kış olduğu anlaşılmaktadır. E/ lâ abide, Edirnenin Bulgar tarafmdan işgali hatırasını için yapılmış değildir. Bulgs tanın Balkan harbine girişi * nasebetile yapılmış ve Bulg tanm Balkan harbine girdiği rihin yıl dönümünde > Edirnenin işgali münase $ rekzedilmiş olsa idi, altı ay * sonra yani Edirnenin işgali yi n hi olan 23 martta küşat resi” pıltrdr. Sonra “Rehber,, ga?" nin yazdığı gibi söylenilen ” larda Edirneden, Edirne üz€ deki emellerden bahsedilmi$ ğildir. Bulgar harbiye nazı” lediği nutukta Bulgar aske” nin meziyetlerinden bahset” E i Zx bu arada “Balkan harbinde “ji © gar ordusu şimdi dostumuZ. nan kahraman Türk aske” karşılaşmış ve bu askerlerin liğini yakımdan anlamıştı” miştir ki “Rehber,, gi kun bu kısmından her babeni iştir,