26 Eylül 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

ği N Niçin içerler i v Rakıyı niçin ve nasıl içerler?sarhoş- luktan bekledikleri nedir ? Sırf keyf için içiyormuş Rakının piri aşık Hasanmış— Ömer Hayyam Efendimiz Hz. ne dimiş !? — İçince insanın yüreğinden nasıl hayalcikler doğarmı$ ? e ; ği —3 — Abdülkadir Efendi . . Ellilik, kısarak boylu, az tıknazça, aile sahibi bir zat... Bir fabrikada ka- pıcr.. Kendisi Komanuvalr.. Ayık- lığında olsun, sarhoşluğunda ol - | sun gayet şen, güler yüzlü, tatlı( dilli, biras hovarda, biraz kalen- der meşrep ve kendi şivesile çok konuşkan bir adam... Kendisine bir sual sorun on cevap alın.. İster seniz biz şimdi kendisile konu- şurken siz de kulak misafiri olup muhavereleri aynen dinleyin : — Ey Abdülkadir Efendi söyle bakalım, rakıyı niçin içersin, sar- hoşluktan ne beklersin?. — Niçin mi içerim rakiyi?. Bu da lâf mı sanki?, içerim kifim i- çin! Zati ne sebepten içilir raki?, Ep içenler içmez mi bunu” kiyf i- sin? Bu mübargin piri de esasen icat etmemiş midir bunu kiyf için? — Kim imiş bu mubareğin piri bakalım?, — Ha! Lâzım ki sen daha iyi bilesin onu! Zere sen okumuş, yaz mış adamsın! — Bilsem sana sorar mıyım?.. — Bir rivayette derler, bu mü- baregin piri şeytandır, bir riva- yette de derler, zamanı availde Aşık Hasan isminde biridir. — Acaba hangisi doğru?. — Nemize gerek bizim, angisi doğru, angisi yanlış! Diyil mi ki bunu kiyf için icat etmişler, biz de içip bakarız kiyfimize! — İçince, meselâ, ne keyif du- yarsın?. — O tarif edilmez ki kolayca- cık! Ne zaman ki içersin bir ke- ret, o zaman anlarsın kiyifini de cünbüşünü de!., — Adam, bir misal söyle, ne olur?. — Ne misali?. Bunun misali, |- çince bulaşır kafacigin tatlı tatlı dünmeye, bulaşır yürecigin acayip acayip hoplamıya, bulaşır güzle. rin âlemi şirin gürmeye! Coşar bütün beyninde, gençliğe ait ef. kârcıkların! Daha ne istersin ki- yif? Bundan âlâ kiyif mi olur?. — Demek sen bunun için içer, sarhoş olursun ?. — Üle ya! Hem ben sarhoş ol- mam.. Nice içsem o mübaregi sa- de kiyif olurum. Sarhoş olan çiğ adamlardır, içer er angi bir mey- hanede bir iki kadehcik, bulaşır artık ona buna sulanmaya! Üle- sine, raki olsun, şarap olsun, kat- rası heramdır, ille velâkin kim ki içer ağzına kiyif için, bülesine de okkası helâldir! Haçan içermiş Ü- mer Ayyam efendimiz azretleri de bu mübareği okkalarla amma, ağzma içermiş, diyil ki barnuna! — Ömer Hayyam efendimiz Hazretlerinin okkalarla içtiğini nereden biliyorsun?. — Yazar imiş tevarih kitapları büle! Sonra, haçan var imiş azre- tin rakiya ve şaraba ait yüzlerce biyti ki bunların hepçiginde dir imiş; İçmeli raki veya şarabı, bak- malı kâinata başka güz ilen! — Deme sen de rakiyi yuvarla- dıktan sonra Ömer Hayyam gibi kâinata başka gözle bakarsın?. — Haha. Ne vakit ki bulaşı- rım içmeğe güresin sen beni bir keret! — Ne olur, şu Ömer Hayyamın raki ve şarap hakkında söylemiş olduğu beyitlerden bir iki tanesi- ni okuyuversene!, — Kalmamıştır atırımda hiç bi- riciği! Ama, dur bakayım, bira | zacık düşüneyim! (Abdülkadir Efendi bir müd- det düşündükten sonra) : — Ha, dedi, atırladım bir an- gisini: İç bade, sev civani, varsa eğer senin fikrin. ,, “Dünya var imiş, ha ki yoğ imiş, olmasın bu senin zikrin!,, — Bravo, Abdülkadir Efendi, sen neler biliyor muşun yahu!. — Ah... Ben üzenmişim, bir ta- rihte şayirliğe de!. — O halde, sen, bir dereceye kadar sizin hemşehri sayılan bi- zim şiir kralı Filornaliyı da tanır- lâkin namını çok işitmişim! Gü - zel bir biyti de vardır onun atı- rımda.. — Hangisi bakayım? — “Bir elinde gül, diğer elinde cam ile geldin saki ya.. ,, “Şâşır- dım alayım angisini, güli mi ca - mi mi, yog ise seni mi?,, Nasıl hoş diyil mi biyit?, İnsan şayir olunca da büle olmalı!.. — Anlaşılan senin de şiirde merakın var!, — Zati ehli kiyif adam, kim o- lursa olsun, içindeki şayirliğinden dolayıdir onun raki içmesi! Zere- ki insan içtimiydi iç tarafı coşar, bulaşır artık yüreğinden tatlı tatlı hayalcikler Kurmaya... — Sonra bu kurduğu hayalcik- lerle beyitler düzer değil mi?. — Nasıl bileysin bak!. — E, oku bakalım, şu kendi | hayalciklerinden düzdüğün be - yitlerden bir ikisini de kaçalım, zira cok konuştuk.. — Peki, okuyayım da, kaydet bir tarafıma, yazarsın sonra ceri- deye: Sart kızın ayakinda bakaymısın fislana, Dem bu demdir, içmeli, zevketmeli mestanş, Mezen dahi olmalıdır, badem ile kestâne,. İç efendim, âfiyellen, sağl:caklan İç bade, Aşıkların yüreğinden budur çıkan irade) . — Hay yaşasmn Abdülkadir Efendi, Allaha ısmarladık! — Cümlemiz yaşayalım, uğur- lar olsun! Osman Cemal l in VAKIT DilKurultayı Bugün açılacak (Baş tarafı 1 inci sayıfada) Reşit Galip, ikinci reis vekilliği- nede T.D.T.C. reisi Samih Rifat Beylerin seçilmesi muhte- meldir. İntihabattan sonra Maarif Ve- kili Doktor Reşit Galip Bey bir nutuk söyliyecek ve Samih Rifat B. de Türk dilinin bütün dillerin a nası olduğupna dair yazdığı tebli- ği okuyacaktır. Kurultayın sonraki toplantıla- rına âit ruznamede de Ahmet Ce- vat Beyin Sümer dilile dilimiz #- rasındaki benzerliğe dair yazdığı tebliği ve Ratip Hulüsi, doktor Saim, Mehmet Saffet Beylerle profesör Martaryan Efendinin tebliğleri, Samih Rifat Beyin Koranko Bilik, (Hasan (oOÂli Beyin Tanzimattan evvelki Divan edebiyatı, Ali Canip Beyin Tanzi- mattan sonraki edebiyatımız ve dilimiz, Reşat Nuri Beyin dilimi» zin medeni ihtiyaçları Ahmet Ce- vat Beyle İhsan Beyin ıstılahalar, Ruşeni Beyin umumiyetle dil bah- sı üzerinde hazırladıkları (o birer tebliğleri vardır. Kurultaya iştirak edecekler için elbise kaydi yoktur. Kurultayın toplanacağı salon- da dün bütün hazırlıklar bitiril- miş, aza için yerler ayrılmıştır. Kurultaya dinleyici olarak işti- rak edecek olan T.D.T.C. hâmi reisi Reisicümhur Hz. için, salonda riyaset kürsüsünün sağı" na ve salonun ortasına düşen bir yerde yüksekce bir mevki ayrılmıştır. Gazi Hz. buradan müzakereleri tâkip edeceklerdir. Kurultayda görüşülenlerin yur- dumuzun her tarafında dinlene- bilmesini temin maksadile salon- da radyo tertibatı alınmıştır. Şehrimizde de, Halkevi merke- zile, Şehzadebaşında Letafet a- partımanında C, H. fırkası sa- lonuna ve Halk fırsasının Be- şiktaş akaretler, Beyoğlu, Bakır- köy. Üsküdar, Sarıyer, Yeşilköy, Kasımpaşa, Eyüp, Kızıltoprak, Büyükada merkezlerine, Şehre- mininde Topkapı gençler mah- feline, Beykoz iskelesi civarına, Fatihte Haliç idman kulübüne radyo tesisatı konulmuştur. Kurultayda © bulunamayanlar müzakereleri buralardan dinle- yebileceklerdir. Martayan Efendi Kurultay müzakerelerine işti- rak etmek üzere Sofyadan şeh- rimize gelen eski şark lisanları mütehassısı Agup Martayan EF. dün saat on dört buçukta Dol- mabahçe Sarayına giderek T.D. T.C. umumi kâtibi Ruşen Eşref Beyi ziyaret etmiştir. Ruşen Eş- ref Bey Matayan Efendiyi bura- da bulunan Türk dili müteşebbüs heyeti âzalarına ve Vali Muhiddin Beye takdim etmiş, müteakiben Reisicümhur Hz. tarafından ka. bul buyurulmuştur. Martayan efendi dün gazete- cilere şunları söylemiştir : — lim için çalışan bir adam sıfatile Gazi Hazretlerinin, Türk dilinin ilmi noktadan derinlikle- rine nüfuz elmiş bulunduklarını söylemek isterim, Dil inkılâbının Türk tarihinde bir dönüm nok- tası teşkil edeceğine kani bu- lunuyorum, Kurultayda ihtisasım dairesinde faydalı olmıya çalışa» cağım. Yaşıyan nesil Gazi Hz. n tahakkuk ettirdiği büyük arı belki lâyıkile takdir Yeni Majik Sinemasında 16 Hacı Kasımın Büyüsü Filimler Harry Baur — Reve Lefebr Tanca'da cereyan etmiş fevkalâde mera! dolu Fransızca sözlü filim . O gün zarif giyinmiş, G5 güzl genç, Tancgda karaya çıkmışlardı. İyi Bir seyahat o yapmıya karar vermiş olun Brö- tonlu milyoner Jeran- tek, iikayıt ve fevkalâ- de cesur ii İngiliz, Midlok ve Stravter. Genç Brötonlu, va- purda, Fas havalisinde arazi işleten acontası- nm yanında tatillerini geçirmek Üzere yola çıkan sevimli genç bir kızla tanışıyor, Ona &- şık oluyor ve ayrılaca- Bından dolayı tecasir içinde iken genç kızm; gok şen ve samimi bir adam olan amcası Ma- ruvel, üç sevimli dell. kanlıyı eğlenmek ve vakit geçirmek Üzere çifliğine davet eder, Fakat oraya gitme- den evvel o Stravber, Aildlok ve © Jerantek'yi gehrin seneyi | ziyaret! merâalminde bulunmak üzere Mölini İdris'e türmek istiyor, Mohsl İdriste Mid. lok ve Stravber dostla- rını buluyorlar, ' İngütere kıralı haya kuvvetleri yüzbağılarm. * dan Lavson ve pr şampiyonu Vudland, Bunlar şaşırırlar... ve Jerantek'e takdim ederler. Birlikte ziyaret me- rasiminde bulunurlar, Fakat Lavson ve Vuğ- Yan ayni akşam Tancaya hareket ederler, Yüzbaşı, ayn yirmi beşinde Berlinde beynel. aile iz mütindiinm ve etomobil gam piyoiu da Targa Florido yarısına iştir: cektir. Cereyan eden lasavvuf ve inanıp shne- leri arasında, yanına peçeli bir kadın bulu- nan paçavralar içinde müstekroh bir yerti bu delikanllsra nazar boncukları teklif eder. Kadınım gözleri çok güzeldir. Büldlok pençesi. ni kaldırmak ister... Hiddelinden çiğına dö- nen dilenci kuşağından hançerini çeker. Fa- kat Midlok silâlkm: elinden alır ve onu yere yuvarlar. O zaman yerli, parmağını uzatarak onların Üzerine Arapça yazılı bir beddua &lar,. Bir rehber küğrdı tercüme eder: “Ay bedif tam haline girmeden hepiniz öleceksiniz. ve be- gini de ayrı ayrı parmağile gösterir. Ertesi akşam, beş kibar Tancada bir kafa şantanda eğlenmektedirler. Sarhoş olani Midlok bir dans yapmak riye- tile taraçanm etrafında bulunan parisaklığın Uzerine çıkar, Yanlış bir adım etar, düşer. Kaâyalıkların öibinde, 10 metre aşağıda deniz fışkırmaktadır. Midlok kaybolmuştur. O, M- hirbazın İşaret ettiği mağdurların birincisi- dir. Lavson ve Vudland kararlaştığr veçhile vapura binmişlerdir, Jerantek ve Stravber Marvelin çifiğine gitmişlerdir. Orada ames, ile yeğen arasmda hayat pek TAtİt hir suret- to geçmektedir. Fakat “Vigle Maracuine,, bes yecaniı bir havadin getirir: Sidney Vudland Berlinde havada bir cam- bazlık yapârken ölnliştür. K ede Bu ds, dilerci tarafından iğaret olünanlar» | dan ikinci mağdur. Buna itikat #tmiyen Me- | | der. Yaptığı Alicenapiıktan memnundur. Si” ruvel ile Franayazın sözlerine rağmen Jeran- tek ve Struvber müteansir olmuşlardir. Bi esnada Jerantek'e rerarengiz hir surette bir | mektup gelir. Bu mektupta şunlar yazılıdır: “Hayatımız büyük bir tehlike içindedir. Sizl kurtarabilirim. Yarım ukşam ant ona doğru, Volübilis harabelerinde bulunun, kim meye bir şey açmayın. —i | m - edemiyor. Fakat: gelecek nesil | tığını söylemiş, “bu noktanın' ta9” ler yapılan işlerin szametini tak- | hihini rica etmiştir. dir ve bayret veminnetle yadede- ceklerdir. Kurultaya iştirak et- mekle yurtdaşlık vazıfemi ifa ediyorum.Kurultaya arzedeceğim tezler, eski milletler isanlarile Türk dilinin rabıtalarını tahlil eden etütlerdir. Bu etütlerde Türk dili ilmi bir şekilde tahlil edilmektedir.,, Martayan Efendi, kendisinin yazıldığı gibi, Sofya Darülfünu- nunda profesör olmadığı gibi resmi bir sıfatı da bulunmadığını yanlız eski diller hakkında ibti- sası olduğunu, bu sahada çalı 29 Fylül Pergemba alişamımdan itibaren Mağie, gilemağmde; gösterimiyo başlanacak olan (Hac Kamımın büyüsü)” * filminden bir sahne Genç adam kimseye hir gey söylemen Fi kat gece meçkiul bir şahıs odasma girer, Cö ketin ceplerini arar ve mektup muhteviyatı anladıktan snra onu tekrar yefine kor.” Ertesi gün Fransuvaz, Jeranlekten “grek tubun mündericatmı öğrenir ve onun YağIi kal yerine gilmesine mâni olmağa çalışif Munyyen saatte Fransuvaz “Barabelerde # munla, birleşir. Hor taraf sökün içindedif Gece sakit ve güzeldir. Jerantek ve Franş vaz biribirine itişafı aşkoder, Biribisini 9 verler, zevk içinde harabeler âramnda koşgf” kon Franauvaz, arkasmda hançer aeplt Bö cesede çarpar, Jerantek döner bu uzakta zaf pettiği Lavsonun cesedidir. Bu da kâhin (8 rafızdan işaret olunan Üçüncü şahistır, Bİ ölüm, öleceklerin dördüncüsü şe olan Stravberle Jerantekin o beyocanları arlerır, Genç Fransız Fasa gidip kâhini bol maâğa karar verir, Strarber ondan ayrılma Maruvel ve Fransuvaz da onlar: takip edef” ler. Fakat Fasta sihirbaz bulunmaz olur. gece sonra ay bedritam haline girecektir. Siravberin assbiyet ve füturu artar. rantek yelsie holü gözden geçirmektedir. İZ giliz bitap bir balde iken birdenbire merdivenleri çıkar, Jerantek onu takip edif ve Btravborin girdiği odanm anahtar deliği” den onu güzetler. Siravber bir mektup yaz bir çanta açar, içerisinden bir roveiver rır, namluyu ağzma doğrultur. Jerantek fir lar, Ölüm fikrinin kendini taciz etmesi tra” beri intihara sayketmekte olduğunu Fakat delikanir hakikati itire? eder. geve kumar oynamış ve mülhiş bir para KAY” betmiştir: 1700.00. Burdan teselli bulan Jerentek gülmektö” katulır. “24 saat sönra pâra <llhize geçi” ravber yaşadıkça korkacak bir şey yok! Ertesi gün çarşıda bir gezinti esmasmda,'İf Tantek kühine razgulir. Arkasından İ on yetişeceği sırada dilenci bir eve gineriii kaybalur Jerantek onu merakla takip Bir duvarı kaplıyan bir örtü arkasmdan sea iğllir, onu kaldırr..... ğ Taksim bahçesinden “ dubuliye alınmıyacak * * Taksim bahçesine konan b parlördön © kalkın dil müzakerelerini tamamen” ede bilmeleri için bahçeden zakerenin devamı “müddetin dubuliye alınmıyacaktır. Beledi” bahçe müdürlüğüne “emir ve miştir. ş Matbuat cemiyeti reisliği Dil kurultayına girecek g ci arkadaşlarımızın girme kağ” ları cemiyet merkezindedir. © leye kadar aldırılmasını dileri id iii