28 Temmuz 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

e 4 — VAKIT 28 Temmuz 1932 Beynelmilel Ticaret Ve Bir Teklif | Beynelmilel bir takas ve arbitraj ofisi lâzım Gümrük müşkülâlını kaldırmak için sahih surette bilinmesi lâzım gelen noktalar Almanyanın Aldıkları Felemenkten: Sütmânslite, yün, deri, Almanyanın Sattıkları Felemenge: Msden kömürü, dokuma, kn - maş ve elbise, madeni İstihsalâz, bakis, Fransaya; Maden kömürü, sülfat damon - yak, şeker, bububat. İspanyaya: Maden kömürü, mensacat ma- kinalar, Mtalyaya Maden Kömürü, madeni istikem- Iât, malina, şeensucat, mesin, İsviçreye: Maden kömürü, dokunmuş toei- İsucat, suademi isiihselit, mak'ualar, yusturyaya: Maden kömürü, menmcat ve makinalar, | ken ei km e 4 Avrupada ticari mübadelelerin ıslahı için almacak tedabirin birin cisi bir istihbar merkezinin he - men tesisidir. “Vesaik o toplama ve istatistik,, olisinin teşkilinden maksat istihsalâtm miktarından ziyade cinsi hakkında vazıh ma- İâmat elde edilmesi olmalıdır. Meselâ Fransız gümrüklerinin aylrk neşriyatınm ihracat müfre - dat kısmına bakılacak olursa “el- biselik saf yün kumaşlar, ve ya| “Saf veya karışık boyalı pamuk “düz veya hareli kumaslar,Saf veya karışık boyalı ve ya beyaz erk i - pek kumaşlar, “İki ve ya fazla maddeden mamul niakina parça- ları,, “Turist otomobil cerçevele - ri,, gibi beş kalem görülür. En mü himleri arasından gelisi güzel a - hnan bu beş kalem 1929 da beş buçuk milyar frank tutuvor ve Fransız mevaddı masnua ihraca - twws altıda birini teşkil ediyor » du Frahsadan: Demir, yarı İşlenmiş madeni Danmmılat, yün. İspanyadun: meyva, man: maden deriir, bekir, Kiryan. İtalyadan: Meyva, hanı ipek, elektrik mi in İsviçreden: Peynir, tabli İpek, sini ipek, at, Avusturydan: Odun, elbise, meşin, ölem bil, hulâsaları Avrupa istihbarat mer- kezinde büyük bariz vasıfların az çok yeni tahavvülleri (o hakkında ve umumi mahiyette vesikalar va- zifesini «Tvürler. Büyük bariz va- sıflar, arazi, tabii mahsuller, halk, mesleki teşekkülât, büyük sınıflar halinde sanayi ve ziraat istihsalâ- tı, kredi, banka, ticari ve sairedir Fransa urcumi istatistik daire- si matmazel Van Dorsitenin idare sinde en zengin iktisadi ve içti - mai tetebbü külüphanelerinden birini vücuda getirmiştir. Diğer cihetten kanunların ih - zar ve tasdikıma ait resmi ve nim resmi bütün vesaik ve bahusus gümrük komisyonlarının zabıtla- rrile bunlara. müteallik kanun bültenleri Avruva resmi ceridesin de intişar etmelidir. Sınai ve ticari firmaların ih - das, inkişaf, mezc, tasfiye gibi badiseler karşısında icap eden kane malıdır, Fakat vesaik toplama teşkilâ - tının mevzuu takas ve arbitraj o- Nöylece en mühüm sınai mah- susâtın cinsleri resmi istatistikler» den anlaşılıyor. Bu meçhulün mü ,temmim ve ya rakip istihsalât| tn yu talas hakkında bir fikir peyda edileme! fisine mesaisi için lâzımşelen me- mesini ve bususi uzlaşmalarda| Gn ka me eee üşkülâ iİmssini i iri -) Faaliy: usus hususi ahvalin elk gekilimsşini İnap oktri gain dakilrdnf odezekile. Binip Resmi vesaik umumimahi- e angry Sia ya ' | sattığını ve mukabilinde 166 mil - Resmi istatistiğin o büyük bir yon franklık ipekli aldığını ve faydası vardır. Alâkadar mem- yahut 532 milyon franklık made- Veketlerin umumi istatistiğini ha -| pi alât ve makine sattığı halde vi salnameler ve mev&ut bülten -| 179 milyonluk satın aldığı malüm ler bunların ithalât ve ihracat olunca bu mübadeleleri tevzin et- —| mek ve inkişaf ettirmek için bu u- mumi mahiyette taksimat arasın - da başlıca istihsalâtm cinsini ve nereye gönderildiğini tayin etmek icap eder, Başlıca meşgul olunacak nok- talar şunlardır: 1 — İstihsalin son şekli nedir? (Meselâ tire, parça kumaş, elbi - se) istihlik masasma i den daha hangi “taklip sıfatları, na tâbi tutulacaktır? 2 — İstihsalin teknik ve bariz vasıfları nedir? Hangi bariz se - bepten dolayı mevcut (müsteriler talip oluyor. Müstahsıl memleket te veya diğer Avrupa memleket- lerinde ve lüzumu halinde Avru- pa di hangi kısma mensup tur 3 — İstihsal müesseselerinin bariz vasıfları nedir? Bahusuş ko veden fifle çıkaramadı. Damadı ve 0- Zullarından birisi tarafından h'yane- te uğradı ve 'atihar etti. Mitridat, öldü. Fakat teşvik etmek istediği Türkler Romayı bir kaç defa boyladılar. Oralara yalnız teşvik ile değil, kendi arzularile gittiler. "Tarihi bilgiyi arazi üzerinde tak- viye eylemek ne kadar faydalı olu- yor. O gündenberi hep gözümün önü. he Mitridatm yaptırdığı kale, duvar- lar, göller, muharebeler geliyor. Biz, bir kaynaktan hız almış gibi tepeden aşağı indik, İçimizde yeni bir bilginin verdiği taze bir iman var- dı, Maarif vekili Esat beyin yanını köy çocuklari almış, konuşuyorlardı. Kırk elli çocuk bir döire teşkil etmiş- lerdi. Muallim de vardı, talebe de... Yalnız sirasi ve tahtası eksikti. Açık havada sıraya, tahtsya ne Jüzum var? Makul ve mantıki sözlerle hayatta! muvaffak olacak bir terbiye ondan daha faydalı değii midir? Türk çocukları köylerinin hocasız olduğundan mütessir idiler. Yüzle rinde tahsile, ilme karşı derin bir iş tiyakm bütün arzuları okunuyordu. Muallimsiz köy, o buğün balunabilir. Fakat yarın bu geçtiğimiz köylerden muallimlerin verdikleri bilginin ver. diği heyecanlarla, yeni Türk neslinin samimi ( feşyileri ye istikballerile karsı karşıya gelmiyeceğimiz! kim tahmin edebilir, Aziz çocuklar; müsterih olun.. Bu köylere Cümhuriyetin genç muallim- leri yakında gelecekler ve ilim, fazi. Tet arzunüzu doyuracaklardır. ömer Kemal im yulan sermayenin yekünu, teşek - kül sureti, neticesi, amelenin ade- di ve ücretleri nedir? 4 — Müesseselerin tekmil is - tihsalâtı arasında mevzuu bahis müstahsılm miktarı takriben ne nispettedir? Muhtelif müstahsillerin bir- leşmesi için Görüldüğü veçhile cinsinin, evsafı hususiyenin ve gönderile - çek mahallin tamamen tayini me- badide müesseselerin oehemmiye tinden ve istihsal hacminden da- ha ziyade alâka veriyor. Başka başka memleketl, neş'et eden ve rakip addedilen istihsalâta has evsafın tesbiti alâ- kadar müstahsılların ie e çer yl uzlaşarak beki .— ii sevkedilme- Süleymanın muhakemesi bitti Verese vekili 20 bin lira tazminat istedi iddia makamı, hadisede tahrikin varit olmıyacağı kanaatindedir Bir kavga sırasında Saim is - minde birini karnına iki bıçak saplıyarak öldürmekten suçlu Sü- leymanın ağır ceza mabkemesin - de görülen muhakemesi dün biti- rilmiş, iddia makamı serdetmiştir. İddia makamına göre, dinlenen şahitler, maznunun elinde bıçakla maktvle saldırdığı» nı, kavgaya ve cinayets sahne o - lan kahvehans sahibi Mevlöt Sü- leymanın bıçağmı iki defa salla - dığım gördüklerini söylemişler - dir. Katil fiilinin imazmun tarafın- dan yapıldığı sabittir. Maklulün ! evvelâ maznüna bir toknt vurmuş olması keyfiyeti h3“--94 tahyj - kin mevcudiyetini söştermeirie - dir. Fakat, iddia makamı cinaye- tin evveliyatını. anlatarak tahri - kin varit olamıyacağı kanaatinde dir, Çünkü, kavga guclu Süleyma- nın Hristo namında bir O çocuğa dört tokat atmasile ( başlamıştır. Maktul Saim insaniyete © yakışır bir tarzda ve Hristoyu kurtarmak kastile mazhuna bir tokat vurmuş tur. Binaenaleyh hadisede kanu- ni cezayı azaltacak bir sebep yok tur, Maznun, Saimi kasten ve te - hevvüren öldürmüştür. - 448 inci madde ile ceza görmesi icap et - mektedir. İddia makamının bu ta lebine göre Süleymanın on beş se neden on sekiz seneye kadar ağır hapis cezasına mahküm olması lâ zımdır. İddia maakmından sonra vere- se vekili söz söylemiş ve ayrıca suçludan yirmi bin lira tazminat alınmasını istemiştir. i psi biyere e makamı- .nın hadisede tahrik ©. dolayrsile evrakı yete ve katle okumak ve müdafaasını ha- zırlamak lüzumubdan bahsetmiş ve muhakaaenin Omüdafaa için bir başka güne bırakılmasını iste! miştir. Mahkeme bu talebi kabul etmiştir. Üç âğustos çarşamba gü- nü saat 1l de müdafaa yapılacak- tar. 118 bin /iralık Ibtilâstan suçlu Oa senelik mütekait maaşla- rımn tediyesi sırasında 178 bin lira ihtilâstan suçlu Bakırköy malmüdürü Nail B. ve arkadaş- larına o mubakemesine dün de ağırcezada devam olunmuştur. Muhakemenin dünkü celsesinde defterdarlıktan vuku bulan bir istilâma cevap gelmediği anlaşıl- mış, tekidine karar verilerek da- va başka güne bırakılaışlır. Kanmpaşadl Köri va Şaki m0) ve isminde Ti kişiyi öldürmekten suçlu Akifin muhakemesine dün ağırcezada devam olunmuşlur. Muhakemenin dünkü celsesinde ke egr şahitler daha dinlenik miştir. daha serbest bir surette hakları tadil etmelerini mucip olacaktır. Kendi milli müşterilerine mü - him bir ziyan vermeden harici » Beynelmilel ticaret 2 | müşterileri © çoğaltacaklarına e - min olunca kendilerinden © takas ve arbitraj ofisine intikal devresi- ni tanzim için lâzımgelen adedi vüzuhu temin edeceklerdir. Avrupa vesaik toplama ofisi - nin bizce en birinci vazifesi alâka dar memleketlerin ihracat yapan firmalarının istihsalâtr wümünele- rini kabil olduğu kadar esas tuta- rak sınai edebiyatı temerküz et - tirmektir. Ayni zamanda smai ve ticari guruplara müracâat edilecek: fen ni ve mesleki mecmualardaki ma” lâmat da ilâve olunacaktır. Bu su retle fenni bir esa3 üzerine yakım- da faydaları tahakkuk edebilecek bir teşkilâtın temeli atılmış olur. A e iddiasını | İ vrm #Mistmdc Cnerat Na ai üübi çöllerin Türkçeye çeviren. ÖMER RIZA —42 — Yazan SVEN * 7 2222 6OBİ ÇÖLLERİNDE K Norin, Lop çölüne gitmiş ve bana çölün kenarına | zaman şu sözleri söylemişti: İ “— Ömrümde hiç bir seyahat için bu kadar ehemimi. f medim ve bu kadar ileri bakmadım. Büyük bir tecrüb? Tuz. Buna karşı bizi ne bekliyor? Bilmiyorum. Orun icin yilem türlü türlü hamlelere müheyya bulunuyor. Önümde! U | genişliğile duran büyük çöl, bir ezeliyet parçası gibi! Urumçideki Avrupalılar bir kaç kişiden ibarettile”*” | Ruslar müstesna... ; (Nisan beşinci günü Mareşal Yang'a bir ziyafet ©* dik, Fan Darin ile Lu: Dari; davetli idiler. Mongol pr9"“g Ese Lu da, ve bir kaç Avru, lı da davetli idiler, Ziyafet 1! İsveç, Almanya, Çin bayrak.arile donatılmıştı. Kapımız? o arması vardı. Tercüman Bürhan gene bütün nutukları © etti. Ziyafet muhteşemdi. Yang, bizden memnun ve idi. Ümumü valinin bütür maiyetini de izaz etmiştik. Yang le iki saat kadar sureti mahsusada konuştum ” | da beraberdi. Fakat tercümanlığı profesör Hsu yapıy! gi tayyare işini tekiâr konuştuk. Yang, siyasi sebepler gö) buna mâni oldu. di Doktor Huntmel arkadaşımız pek meşguldü. BütöN yi | onun hastaları arasında idiler. Mareşal Yang ta onun muş ve onu bir otomobil tenezzühüne davet etmişti. sevmiyen aramıyan yoktu. i Ayın yirmi beşinde valii umumüyi ziyaret ederek birinci günü Avrupaya avdet ederek bir kaç ay kalacağ”” ledim. Avrupaj a seyahatimin sebebi, Berlin ve İstokhelm 4 rüşmek zarureti idi. Heyetin riyasetini kemali emniyetle ii sör Hasu'ye ve #lummel'e bırakıyordum. Ben Sin Kang'ta * tayyavecileri bulundurmakta idim. İş veremedikton sonrA ekletmek manasızdı. i Nisanın sonunda umumi valiye bir ziyafet daha Kendisi bu ziyafet esnasında profesör Hsu ile gizlice 4 Bü gizli konuşmanın mevzuu benim buraya © tekrar av” Mareşala on otomobil getirmemdi. Kabul ettim. Avdetimit mobillerle birlikte gelecektim. a Mayısın birinci günü veda etmek üzere valii umumi radım, Mareşal evinde değildi. Kartımı bıraklım. Fakat iSğ gâlirma evdet etmeden Mareşal geldi. Birlikte olurduk. ber | otomobillerden başka iki makinist istedi, bunu ra vadetfif| Mareşal sür'atle avdetimi istiyordu. Vadettim. Onde'ğ ra yola çıkmak istedim. Fakat mümükün değildi. Arkadaf la görülecek bin bir iş vardı. Bunların hepsini tesviye ettiği ra bütün yüksek memurlar tarafından teşyi olundum. Faktiğ line vardığım sırada evveli Mareşal Çang So lin'in kat! ğunu ve Pekinin sukut ettiğini haber aldım. Milliyetpei mezitar dimerlerdr Mere i in Sinkiang valisi olduğunu haber aldım. Demek Yang m yetinden azlolunmuştu. Fakat derhal tahkikat yaptım ve Ye - B4 GOBİ ÇÖLLEKİNDE vilâyetile komitesi azasından olacağını anladım. ri) 18 Temmuzda Reuter şu haberi verdi: 1 “Cenaral Yang, Urumçide bir Rus mektebinde mÜ'U tevzi ederken öldürüldü. Katiller derdest olundu. Hadise teheyyüçlere sebesiyet verdi. Yang'ı katlettikleri awlaşıla"Ş ciye komiseri ile yirmi adamı idam olunmuşlardır.,, w Ürumçide bir Rus mektebi yoktur. Oradaki ! ütün #9 ler Çin mekteplei idir! i 1 ; g8 Lop-Nor Seyyar g Asyanın en karanlık köşesinde yarı mensi erişilM yer vardır: Lop Nor. Burası Tien San, Pamir, Kun Lun v8 dağları arasırdadır. ) > Çinlilere göre bu göl iki bin senedenberi malümdur: | için bu göl onların coğrafya tarihinde müteaddit namla a Tır. Çinliler eskidenberi Tarim gölünü Huvang Ho ne “bar zannederler. Lop Nor ise bu nehri yutar. Sonra onu 1” mecralardan geçirerek Tibetin şimali garbisinde olan (Y” denizi) nde tekrar meydana atar. Mavi nehrin asıl me! radadır. Avrupalılar için Lop Nor esrarenigz bir şeydi. 290 #* velki Avrupa haritalarında bu göl görünür. 1733 te İsveçli ya pa rr bir mer A getirmiş ve orada bu göl (Lap) gölü diye gösterilmişti. ayni seneye ait olan Danville haritasında bu gölden bi tu. Avrupalıların Lop Nor hakkındaki malümatı Çin m na istinat ediyordu. i Fakat hiçbir Avrupalı oraya gitmemiş ve hiçbir ki” görmemişti. 1273 te seyahat eden Markopule, Lopun dan geçmiş ise de ondan bahsetmez. Onun bahssttiği varsa (Lop) çölüdür. Marko burada davul sesleri gibi # duymuştu. Benidikt Goz 1603 - 7 seyahatinde bu gölün © * gelmiş, fakat ölümünden sonra notları yakılmıstı. Ön | asırda Çin imparatoru buraya bir takım adamlar göndere. kat onlar da bu esrarengiz gölden haber vermemiş'erdi. Çin haritalarında Tarım nehri şarka doğru eker, “€ , dan Haydu göl namile maruf kolu alır, sonra Lon Lan © | na akar. a Onun için Rus miralayı Przhevalsky 1876 - 7 | Tarim nehrinin cenubu şarkiye ve cenuba kıvrılarak (4 aktığını söylediği zaman bütün dünya hayret etmişti; Ogust Peterman bu keşiften bahsederken onun “Şimal keşfelmek, yahut Afrikayı geçmek kadar mühim olduğ” gbi. 56: omimudu sai e > 2 e