28 Temmuz 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

/İKLOPEDİ/İ Birinci cilt mflcellet ve modelile birlikte 1 ağustosa kadar 3 lirayadır. Sonra fiat yükselecektir. Dokuzuncu sene: * . 2954 AYAT umh Telefon: HAYAT ANSiKLOPEDiSi Kütüphaneyi ve Darülfünunu getiren ve size bü tün bilgileri kül halinde veren eserdir. tSTANBUL CAĞALOĞLU : 22366, Tahrlr müdüru: 23236, İdare müdürü: 22365, Matbaa^.20472 Perşembe 28temmuz 932 Gazi Heykeli açıldı İsmet Paşa 50,000 kişi huzurunda nutkunu söyledi Gazi'nin Akdeniz kıyılarındaki ilk heykeli açılırken bayramların bayramını yiapan İzmir halkına Başvekil büyük inkılâbımızı tahlil etti «Gazi, ordulara Akdenîz'i neticesini tinin değil, Türk gös «Davamız Gazi neslinin ideal davasıdır. gelecek arkasından dinlenmeden Şimdiki nesiller ve nesiller bu davanın ve yorulmadan terirken meydan muharebesinin millemevkiini Akdeniz'deki işaret etmişti!» koşacaklardır.» x Izmır'in büyük Bayrami fzmîr 27 temmuz mizden, telgrafla) Çok sevdiğim öyle yerler vardır kî bîr müddet gormedikten sonra tekrar görmek fırsatını bulduğutn zaraan muhtelif mevkilerini sanki elimle koymuş gibi munis bir çehre He ve tıpkı haftzamda yaşattığım evsaf ve fişkâlHe adeta beni bekliyorlarmış'gibi bulur ve görüriim, onlarla müiekabilen Jçleri • mizden kahkahaları andnan müba lâğalı bir sevinç besaşetüc kucâklaşır gibi selâmlaşınz. . Sabahleyin Karaburun'dan sonra İzmir körfezini hep bu inşirah ile ve bitip tükenmez selâmlasmalarla katettik. Muayyen bir yerde kafamı sola çevirince Foça'nın'beyaz büyük çadırları andıran tuz yığınlari sanki sırtlarının künbedini daha ziyade sişirmiş gibi sıralanmış görüneceklerdi. ve öyle de göründüler. . . . ' Başvekil Gaa'nm kutsî mücahedesini anlahyor Milleti kurtarmak yolunda Gazi'nin çekmedigi müşkülât kalmam ıştır! dîne şedit bîr civâp verdi tzmlr 27 (Sureti mahsusada giden arkadaşımızdan) Gazi heykelinin küşadı bugün fevkalâde merasimle yapıldı. Halk kütleleri sabahtanberi pürneş'e dalgalanıyor, şehir süsleniyor, ve bir bayram yaşamağa hazırlanıyordu. fıa VekiK Hilmi Beylerle Kumandan Pasalar, bazı rüesa meydana geldüer. Kendilerine heykelin yanında yer aynlmıştı. Biraz sonra müthiş bir uğultu halinde velveleli bir alkıs koDtu: Başvekil İsmet Pasa geliyordu. Elli bin kisinin agzından tek bir nota ile çıkan «Yaşa» sesleri büiun muhite hâkim olmustu. halk yerinde duramıyordu. ,,/. Behçet Salih Beyden sonra ismet Pasa heykelin önüne çıktı. Elli bin ki sinin agzından «yaşa, var o b sesleri bir tufan gibi koptu, dakikalarca sürdü. Başvekil heyecanın dinmesini bekliyordu. Bu intizar dakikalarca devam etti. Sonra «tes işitiliyor mu?» diye sordu. Halk «isitiyoruz Pasam, duyuyoruz» muka belesinde bulundu. İsmet Pasa sükunla baslamısken kelime kelime heyecanla nan, kuvvetlenen gür, akisli bir sesle nutkunu irada basladı. Nutuk hemen her cümlesinin sonunda alkışlar, «yaşa» seslerile kesiliyordu. Bilhas&a Başvekil Paşanın: « Inkılâbı bizden iyi başarmak istiyenler iki roızrak boyundan fazla ilerliyemediler» derken İzmir'lilerin «bravo, yasa!» sesleri dakikalarca dinmedi. Hitabe çılgın alkışlar, sükun bulmaz tezahürler içinde bitti. Neden sonra heyecan hafiflemişti. Başvekile bir tepsi içinde makası verdiler. Garp cephesi kumandanı, Lozan fatihi ve Türkiye'nin demir Başvekili bu makasla vatanı ye niden fethedip kurah ve bugünkü Tür kiye'yi yaratan dehânın Akdeniz kıyı • lanndaki ilk muazam heykelini Akdeniz sahillerine açtı. Heykeli örten bez sıynbp düşerken bitip tükenmez »lltıylar artık son haddine varımştı. İzmir'liler; Akdeniz ufuklannı işaret eden Müncinin timsali önünde en temiz, en mükaddes heyecanını, bay ramını yaşıyordu. Resmi küşattan sonra Belediye, bankalar, esnaf tesekkülleri namına 30 dan fazla buket heykeli süsledi. DOĞAN NADİ Evvelki günkü nüshamızda b*le diye fen isleri müdürü Ziya Beyin köprü mes'elesine dair bevanatı intişar etmişti. Ziya Bey bu beyanahnda Güzel San'atlar Akademisi mi • marî şubesi müdürü prof îsör Egîi'nin İstanbul'un imarı hakkınt'.a talebesine yaptırdığı etüdü tenkit ediyordu. Dün profesör Egli'den bir nıektup ald'ık. Bu mektupta Ziya Beyin beyanatına şu şekilde cevap verilmektedir: « Talebelerimle birlikte İstan bul'un esaslı mes'eleleri ü^erinde yaptığımız etütten bahseden tenkit, mes'elenin tamamile yanl'ş an'aşıldığını isbat etmektedir. Selıri bir defa gezmek, şehir plânına ufak bir nazar atfetmek şehircilik hesabına ciltler dolusu kusur bulmaga kifayet ederken. bizim ilmî etütlerimizi tenkit etmek mevzuu bahsolamaz. Asma köprîi mesVleşi p^ m «Sen yaşa Gazi! Senin arkanda yürümek muvaffakiyet Profesör, Cazi köprüsünün şimdi iha>, inşirahı yerir ve nesiller senin izindedir!» • lesini çok mevsimsiz buluyor Oğleden sonra birde Gazi Bulvannda ve heykelin bulunduğu meydanda topYenikale'nin. yeşilHklere bürün lanılmağa balanmıştir. Saat 5 te restnî İsmet Pasa çok besus bir çehre ile müs mamure manzara'i nerede ise devair, bankalar, müessesat ve mağazaheykelin yanına geldi, alkıslara mukabeufukta terfemiz tebellür etmeee ba?lar bugün için tatil edildi. Memurlar, , leediyor, halkı selâmlıyorda. lıyacaktı. ö^le de basladı. Ondan ameleler, bütün halk tabakalan, kadın, Bu sırada mızdca istiklâl marsını çalsonra artık İzmir'i arıyacaksınız. erkek, küçük büyük henkes .meydana mağa basladı. Merasim de başlamıs oluKörfezden gelinirken trmir'i bulmak koşuyordu. Sokoklar fevç fevç Kor yordu. Büyük insan kütlesi heyecan içiniçin bakikatep aramağa ihtivaç var donboyü'na akan kafilelerle dolup ta de fevkalâde merasimi takip ediyordu. 'dır. Sağınızda, solunuzda köy, bağ şıyordu. " r tzmir Belediye Reisi Doktor Behçet ve bahçe binaları pKriînür ve onlarm Saat S buçukta 50,000 kişiden fazSalih Bey kürsüye çıktı. İzmir'in işgali üstünde kocaman dasr'arın bir nevi faciasını anlahrken İzmir'liler acı gün muhtesem ağırlığı hâkim bulunur. la muazzam bir halk kütlesi birikmişti. Poliî ve jandarma zaptu raptı temine lerin elim hahralarını bir daha yasamış Bu dağ silsilesi körfezin nihavetle çahsıyor, Akdeniz sahilinde toplaşan gibi oluyorlardı ve bu habrlayış Büyük rine kadar karsıdan bütün bütün kî bu binlerce izmir'li Akdeniz gibi haşHalâskânn, büyük abidenin ve o abi rac görünen t>ek hafif nebatatına deyi açmağa gelen büyük Basvekilin raemen tasiıkları göze çarpan yatnar? metli heyecan dalgalarile hareketleniyor, büyük halâskârın zaferi tamamladıgi kıymetini daha iyi anlamış bulunuyordu. duvarlar gibi yük3elmi.«tir. Ortada yerdeki timsalini açacak büyük Başveşehirden eser yoktur. İlk anlarda İzmir Belediye reisi sonra istiklâl har,4 ,.:, yalçin dağlarla muhat bir adetn di kili bekliyordu. bine ve İzmir'in istirdadına geçti. Halâs yanna gidiyor gib'sinizdir. Halbuki kavgasının bütün safhalannı anlattı. İzSaat altıya on kala Hariciye Vekili gittiğiniz ver bir adem diyarı değil, mir'in Gazi'ye sükranlarını haykırırken Tevfik Rüştü, Maarif Vekili Esat, Na belki en güzel mamurelerden biridir. Dikkatle bakmakta devam ederek zaten bunu kesifte *iz de gecikmiye ceksiniz. Yaz güneşinin fazla îltima larla adeta sN'endirir s'ibi örttügü bir şehir nerede îse ufkun nihavetin O büyük s ı m nasıl bir külçe tunç anTatır, de peyda ve napeyda sezilmeğe balşı yacak, gittikçe daha bariz şekiller Anlamamışken onu anlatan kahramanlar? alarak büyümese çahşacak, hatta Yetmez ömrüm, okusam o kitaptan bir satır... Karşıyaka'nın ilk ucunda jjelen yesil Tanrı dflinden ancak enniş olanlar anlar. lilkerinden kendisine sebzin bir çerçeve de geçirecektir. Karsıdan adetzorla silkinip kalkıni"or gibi gittikçBütün silâhsîzlann geîdiği günde dize ortaya çıkan şehrin Kokaryalı ve Döktü silâhhları iki kere denize. Karşıyaka sahilleri gümrah ycillikOnun ilk eseriken kurduğu devlet bize lere garkolmus bir dihlizi gibidir, ve Yeridir taş kesilse heykellerle destanlar. nihayet bütün İzmir'le karşı karsıya sınız. Kordon boydan boya uzanıyove sizî îzmîr'e yaklaştıran vapur Sen büyük datgalarla konuçan bir rüzgârsın mendireğe giriyor. Derken sandall?O deniz nerde coşsa sen de yanında varsın rm ve sandalcıların müthiş bir hücv Onun dilinden ancak sen, yalnız sen anlarsın, mu. Pek çok defa gördüğünüz haid Onu sen anlatırsan senden anlar duyanlar. nerede ise bir değil bir çok kazalaYUNUS NADİ FARUK NAF1Z < Mabadi 2 incisahifede ) Mimar profesör Eğli üzerinde uzun uzun görüşülecek şehircilik hataları, her gün, her saat belediye tarafından işlenmektcdir. (Mabadi 6 tnct sahifede) Olüme yeni bir çare fhtiyar insanların kalpleri genç may mun kalpleri ile değiştirilecekmiş! Operatörlerimiz Ne diyorlar? 26 temmuz tarihinde, yani evvelki gün Nevyork'tan çekilen bir telgraf beşeriyet âlemine pek mühim bir müjde veriyor: İnsanların önünde yepyeni bir ufuk açıltnıştır. Artık aramızdan aynlanların arkasından ağlamıyacağız, geride bırakacaklarımız için endişe duymıyacağız. ölüme karşı kat'î çare bulunmuştur. Eğer istersek 100 sene, 500 sene, 10,000 sene yaşıya • cağız. Telgraf ta deniyor ki: «Şikago Darülfünunu klinik şeflerinden profesör Karelle genç bir ko İsmet Paşaya ismet Paşa Hz. nin nutku Aziz vatandaslar; Başdöndürücü fırbnalara tutulduğu bir zamanda millete yol gösteren büyük evlâdının hahrasını gelecek nesillere nakletmek için toplannuş bulunuyoruz. Karşımıdazki aziz timsal Büyük Millî Rehberin harikulâde benliğini gözlerimiz önünde canlandırken onun insanî ve mil!? rolünün canlı ve derm manasmı da ( Mabadi 6 mcı sahifede ) Operatör M. Kemal B Operatör. BürhanetUn B. pekle ihtiyar bir köpeğin kalplerinl (Mabadi 4 incu sahifed*).