28 Temmuz 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

— 2 — VAKIT 28 Temmuz 1932 Askeri müze önünde kurulan Çadır ğer tenkitlerde bulunmuştur. Doktor Vilhelm Feldman ismini taşıyan bü Alman tarihçi, şehrimizde | çıkan Türkişepost gazetesinin de ik-| tibaş ettiği bu makalesinde, askeri müze önünde kurulan çadırdan bah -| ssttikten ve Türklerin çadır konforun! dan anladıklarını işaretten sonra, şu satırları yazmıştır: — Ne kadar hata ki bu çodırdan| ikametgâh 18 ve 19 uncu asırlara «it| m bir kıt'a kumandanının çadırı Ve ne yüzık ki, büyük vezirin çadı rıdır diye takdim ediliyor. Hiçbir ve zir Karamustafa pasa kadar debdebe ve alâyişe meftun değildi. Harp sa - hasında dahi ziynelten ve debdebe - den uzak kalamazdı. 1653 senesinde eski Viyana önünde Sen Ülrihde bu yünkü Borg sokağında kurulan çadı. rı, bezden hakiki saray mahiyetinde idi, Ve bu çadır galiplerin ganimeti oldu. Polonya kıralı Jan Sobyeski Türklerin mağlübiyelinden sonra bu çadıra girdi. Karısına yazdığı bir mekfupta şöyle diyordu: “Büyük ve| zirin çadırındaki İhtişamı sanc tasvir etmekliğim mümkün değildir. Hamam lar, bahçeler, havuzlar, tavşanlar, hat ta papağanlar vardı. Hisseme düşen leri anlatamam, İşte bir elmastan ke- mer, Elmaslı iki seat, dört kiymetli hançer, yakutlu, zümrütlü — eşyalar,| halılar, daha bin nadide şey... Halbu ki Sen İren kilises; önündeki bu ça - 'dırda bu ihtişamın hiçbir emaresine raslamak mümkün “değildir. Wer bu çadırı bir çorbasının çadırı diye| takdim etselerdi, kadim Türkiyenin | o şanınd deha ldyık hir hizmet etmiş olurlardı... “Dün asker! müze İdaresini doktor Yilhelm Feldmanm bu neşriyatından haberdar ettik ve ne (diyeceklerini sorduk. Müze müdürü Şilkrü bey bize dedi ki: - Bu Alman .arihçi ya aleyhimiz de menfi propagandayı kafasına yer leştirmiş bir ecnebi, yahat da her “ hangi bilgisiz bir tereümenın sözleri- ne itimat edecek derecede bir süfdi! dir. Bu zat eğer çadırdaki İzahat lev| hasmı görmüş ve mealini okumuş Ya- hut doğru bir suretle öğrenmiş ol - saydı böyle bir iddiada bulunamıya « cak ve gülünç bir mevkie düşmiye tekti. Biz, vezir Karamustafa paşaya nit debdebeli, muhtesem ( çadırm Vi- yana önünde bırakıldığını ve şu daki- kada Viyana müzesinde bulunduğu - nu Alman tarih âlimi kadar biliyo - ruz. Doktor Feldman gene eğer iza - hat levhamızı okümuş olsaydı öğrene cekti ki, biz Mustafa paşaya ait bir çadır teşhir etmedik ve bü çadırda sadece, Rap suyu üzerinde “Yamk, kalenin zaptı esnasında Karamusta. fa paşanın ordusu erkânından kırk kişile vukubulan bir meşvereti tasvir etmek istedik. Müze önünde kurduğumuz çadır - lar, Almanm dediği gibi iki asırlık - tır, fakat bu âlim, çadırları “Bir çor bacı çadırı, diye tavsif ederken ha - taya düşüyor. Çünkü kurduğumuz ça dır bir verir çadırıdır. İçinde Viya- na hezimetine ait bir vak'ayı canlan- dırdığımız çadırla, Türk san'atını, Türklerin medeniyete ve sün'ata olan «nispetlerini, alâkalarını göstermek is. tedik. Çağıtdaki bezlerin, atlasların, çuhalarım imalindeki incelik, Türkle- rin ba işlerdeki terakki; derecelerini göstermek itibarile şayanı dikkattir. Meşveret çadırı ile halvet çadırını bi- ribirine rapteden parça “bulunmaz Hint kumaşı,, dır, Bir #lim adamının tetkik ve müşa- hedelerini, tarihi malümat hususunda bilgisi kıt bir tercümana istinat ettir- mesi yanlış bir harekettir. Meselâ, geçenlerde ben bizzat gördüm, ve İşit- tim: Bir tercüman, refakatinde yezs dirdiği bir seyyah kafilesine çadırın halvet odası hakkında yapayanlış bir malümat veriyordu. Güya halvet oda- sı, Kara Mustafa Paşanın hezimetten sonra padişah tarafından Belgratta idam olunduğu oda imiş... Topkapı müzesi idaresinin fikri Topkapı sarayı müzesi müdür müa- vini İzzet Bey de Alman doktorün yü: zısmı hayretle karşıladı. İzzet Bey diyor ki: — Viyana muhasarası sırasmda Marsiiinla Kara Mustafa Paşa, İbra- Japonlar Şimali Çini Eylül iptidasında istilâya başlıyacaklarmış! Şanghay 26 — Japon kuvvet. lerinin Şimali Çine doğru olan istila hareketlerine eylülün ipti- dasında başlıyacakları temin edi- liyor. MukdenRusJeneral konso- lonsunun Moskovaya çağırılması Rusyanın Aksayışark siyasetinde daha faal bir devrenin başlıya- cağına delildir. Sibirya şimen- diferleri ile Aksayı şarka gelen- ler Sovyetlerin “ Mançuri ,, de 100,000 kişilik bir kuvvet tabşit ettiklerini baber vermektedirler. Japonlar baskına uğradılar Bükreş 27 (Radyo) şal “Ma,, kuvvetlerinin Japon- lara karşı küyük bir muzaffe- riyet kazandığı haber alınmak tadır. Evvelce Mareşal “Ma,, nın Mogolistana (doğru yaptığı rüc'at hareketi Japonlarda Çin ordusunun perişan olduğu ka- naatını uyandırması bu muzaf- feriyete sebep teşkil etmiştir. Karşılarında düşman olmadı- ğını zanneden Japon kuvvetleri birdenbire Mareşalın ordusu tâ- rafından sarılmış ve pek büyük zayiata uğramışlardır. Telefatın binlerce olduğu ve birçok top, tank ve mühimmatın Çinliler eline geçtiği söyleniyor. Mağlübiyatin Tokyodaki tesiri Peşte 27 (Radyo) — Japon ordusunun o Mançuride uğradr ğı büyük mağlübiyet Tokyoda tesiri mucip olmuştur. . Bu vesileden istifade ed harp < aleyhtarları (o hükümetin istilâcu (siyasetini protesto için bir miting yapacaklardır. Japonların zayiatı büyük Harbin 27 ( Türkişe ) — Ge- len haberlere nazaren Çinliler Mançuride ( Japonlara karşı mühim bir omuzafferiyet elde etmişlerdir. Japon kıtaatının za- yıatının büyük olduğu söylen- mektedir. Bunun sebebi Çin- lilerin bhücumunun ansızın ya pılmasından ileri gelmektedir. Bulgar tuzları Sofya, 27(Hususi muhabirimiz- den) — Bulgaristan maliye ne- zareti Burgaz civarındaki tuz havuzlarının tevsiine ve mevcut- ların ıslahına karar vermiştir. Teşekkül eden bir komisyon bu- radan çıkarılacak tuzların ecnebi memleketlere ihracını temin işini tetkike başlamıştır. Maliye ne- zareti Bulgar tuzuna hariçte pa- zar bulunabileceğini ve bu su- retle Bulgaristanın bir daba ih- racat maddesini kazanacağını ümit etmektedir. him Paşa, Ahmet Paşa ve kırk kişi ile birlikte Böğürtlende Viyanayı muha- sari edip etmemeği müzakere etmiş lerdi. Askeri müze idaresi bu vak'a- yı tasvir etmiştir. Kurulan çadırm vezir Mustafa Paşanın çadırı olduğu hakkında (bir iddiası yoktur. Galiple- rin ganaimi arasında bulunan vezirin çadırı, şimdi Viyanada kıraliyet mü- zesindedir. Müze idaresinin sağlim olarak bulabildiği ancak bu çadırdır ve on yedinci asra değil, Sultan Mah- mut, Selimi salis, hatta Aziz zaman na âittir. Almanın iddia ettiği gibi küçük bir kıt'a kumandanı çadırı de- &ildir. Padişah çadırlarına otağı hü- mayun derlerdi, İki, dört, sekiz direk- li ve müstatil şeklinde olurdu. Sadra- zam çadırları ise iki direkli ve mahsi rutidi, Kurulan çadır bir sadrazam çadırıdır. İki direklidir. Mahrutidir. Halis Türk malıdır. Bezi “Cenkâri, cinsindendir. Üzerindeki boya çıkmaz. Sş — Mare | İndi 55 cildi 69 kişi Bouğldu! Alman mektep gemi- sinin uğradığı kaza Berlin, 27 (A.A) — Niobe is- mwindeki Alman mektep gemisi- nin uğramış olduğu kaza, 69 ki- şinin ölümüne sebebiyet vermiş- tir. Bahriye erkânının vermiş ol- dukları rakam budur. Babriye idaresi memurları, gemi rakiple- rinin hepsinin de dalgalar ara- sında telef olduğunu ilâve eyle- mektedir. Kaza, dün saat 15ile sında vuku bulmuştur. Baltık denizinde müthiş tma neticesinde bir iki içinde batmıştır. Tahlisiye ameliyelerine faaliyet ile devam edilmektedir. Keol ve Koenigsberg krüvazörleri ile bir çok ufak cüzütamlar kaza ma- halline gitmişlerdir. Son haberlere göre kaptan Ruhfus, kazadan kurtulanlar ara- sındadır . Felâkete (sebebiyet vermiş olan fırtına, sökünet kes- betmiştir. Kazazedelerden bir çoğunun imdada koşulacağı ane kadar suyun sathında tutunabil- meleri ümit edilmektedir. Iki deniz tayyaresi, tahlis ame- liyelerine iştirak etmektedir. Niobe'un mürettebatı 100 ka- dar olup 6ısı zabit ve 50'isi staj görmekte olan zabit nam- zeti idi hacminde ve manevra yapmakla meşguldü. Ve Eylül ortalarma doğru Kiel'e avdet edecekti. Donanmasına karşı büyük bir alâka ve teveccühü olan Alman efkârı umumiyesi Niobe'un ziya- ından dolayı fevkalâde keder içindedir. Maliye vekili Bir ay izin aldı Ankara 27 (Vakıt) — Maliye vekili Abdülhalik bey bir ay izin aldı. Aybaşında İstanbula hareket edecektir. Bugün Sıhiye vekili, Maliye vekâletine gelerek vekâlet umu- nu vekili sıfatıyle ifaye başladi. Bir sin tahdidi — Maliye müfettişi olmak için kaç yaşında olmaklâzim ? Ankara, 27 (Vakıt) — Maliye müfettişliği imtibabma girecek olanlar, müsabakanın açıldığı se- venin OKânunusani iptidasında yaşları 26 dan aşağı 30'dan yu- karı olursa imtihana iştirak ede- miyeceklerdir. 16 ara- Gemi, bir hırs dakika —e———— Hüseyin Ragıp B. Litvanya orta elçiliğimizi de yapacak Ankara, 27 (Vakıt) — Mosko- va büyük elçisi Hüseyin Ragıp B. orta elçi sıfatile Litvanya bü- kümeti nezdinde Türkiyeyi tem- sile memur edilmiştir. —ap— Asliye mahkemeleri kararile evlenebilecekler Ankar, 27 (Vakıt) — Devlet şürası 15 yaşındaki kızlarla ço- cukların asliye mahkemeleri ka- rarile evlenebileceklerine karar vermiştir, 15 yaşındaki çocuklar Telgrai Haberleri “Almanyada Cemneral Fon Şlâyçer Versay muahedesi- ne aleyhtar Berlin, 27 (A.A) — Mikrofon | önünde bir nutuk söyliyen jene- | ral Von Schleicher, ezcümle de- miştir ki; Son haftalar zarfında kendile- rinin demokrasiye mensup olduk- larını iddia eden ve fakat vazi- yetleri icap eylediği hemen süngü kuvvetine müracaat etmiye koşan politikacılara na- | zaran daha az asperce hareket ettim. Bundan sonra sözü, Alman- i yanın emnüselâmeti meselesine nakleden Jeneral demiştir ki: Almanyanın emnü selâmetini temin için iki çare vardır. Ya komşularımız, Versailles muahe- denamesinin Almanyayı mecbur ettiği nisbet dahilinde silâhların- dan tecerrüt etmeli veyat Alman- ya, memleketin emnüselâmetini bir dereceye kadar temin için | ordusunu yeniden teps'k eyle- mektedir. Von Schleicher, Almanyanın hukuk müsavatının tanınmasın- dan imtinada devam edildiği tak- dirde ikinci şıkkı ibtiyar edece- ğinde şüphe etmemektedir. Hitlercilerle komünistler Essen, 27 (A.A) — Hitlerci- lerle komünistler arasında Essen yakınında kâin Katernberg de şiddetli bir müsademe olmuş ve tüfek ateşi teati edilmiştir. Bir Hitlerci, ağır surette yaralanmiş- tır. Bir çok komünist, tevkif edilmiştir. Maliyenin tamimi 'Mübadıners vermen Dıxyer istihkak vesikaları Ankara, (Vakıt) — Maliye, vi- lâyetlere bir tamim gönderdi, Bu tamime göre mubadil muhacirle- re verilen bakiyei istihkak vesi- kaları yalnız Rum emvalinin sa- tış müzayedelerine kabul edile- cektir. Birinci tertip kupon'ar bitme- dikçe ikinci ve üçüncü tertip ku- ponlarla satış müzayedesine işti- rak edilmiyecek, satış bedellerile mahsubu yapılmiyacaklır. Yalnız devren alınmış olan ku- ponlar kabul edilecektir. Gayri mübadillere verilen bono- Jar tasfiye vesikalarından başkadır. Bunlar ancak satılan Yunan emlâ- kile hükümetin göstereceği yerlerde tefrik edilecek ve gayri mübadil hak sahipleri hesabina devredi- lecek emvâlin müzayedesine iş- tirak edebileceklerdir. Tasfiye vesikaları yalniz Rum malı satışlarında teminat olarak kullanabilecek, noterlikçe tasdik edilmeden ciro'muamelesi yapıl- mıyacaktır. Emvali gayri menkule hükü- mete ait olduğundan gayri mü- badil bonoları, mübadillerin tas- ! fiye vesikaları bu emvalin salış bedellerine mahsup edilmiyecek- tir, Frugi Han Cümhuriyet bayramımızda bulunmak davetine icabet ediyor Ankara 27 — Hariciye vekili Tevfik Rüştü bey, Iran hariciye takdirde | | nizelist mahafilde İ nan Çaldarisin nutkuna nazırı Frugi han ile saray nazırı | Temur taş hanı cumhuriyet bay- ramında bulunmak üzere Anka- raya davet etmişlir. Her iki davetlinin Tahrandan birlikte ayrılmaları imkânı olma- diği cihetle Frugi hanın bu da. vete memnuniyetle icabet edece» ği cevabı verilmiştir. Frugi han hazretleri 29 teşri- nievvelde Ankarada bulunacak- tır. Pangalos Kıraliyetçilerle Birleşirse... üst taralı, ( inci $i mesine bilhassa çalıştığın” © eylemiştir. M. Venizelos sözlerine diri la, Yalovayı ziyaret için Başvekili Ismet Pş. ti hari vaki olan davetle, tai retli arzusuna rağmen d intihbabatı zamanı yaklaştı e hetle maalesef icabet ede ceğini ve İsmet Pş. ya Y3 gö mektupta, Türkiyenin yel kaplıca şehrinde, en kı g dostile birlikte bir kaç haft ti çiremiyeceğinden mütevellit esüsrlerini bildireceğini kayde i miştir. Yunan başvekili sonra, ayı zarfında Yunanistanda İ pılacak olan meb'usan in! meselesine geçerek inti vereceği netice -her n& olsun şekli hükümetin ti düşmiyeceğini, kraliyetçiler © habalta kazansalar ve cüm” yetciler ekalliyette kalsalar * cümhuriyetçilerin, rejime nulmasına âslâ müsaade e! ceklerini zikreylemiş ve ri? edildiği gibi cümhuriyetçi Pangalos, müstakbel intiba! kraliyet taraftarı fırka ile mesai edecek olursa, bunun rih bir ihanet olacağını söy rek şunları demiştir; — Bu kabil cümhuriye! kendilerini siyaseten defn olan bu teşriki mesaiye vermezden evvel çok çok melidirler. | M. Çaldarisin sözleri | | Atina, 26 (Hususi) — İnti yaklaşması dolayısile siyasi Ml de büyük bir heyecan ve m fırkalara mensup matbuatın bi susta kullandıkları şiddetli Misa" İ Gündem afirr wrnmiyede büyük Gİ galeyan mevcuttur. Kraliyet rı fırkanın iider; Mösyö oÇald: İ Pazar günü Selânikte Beyazkule çesinde söylediği siyasi nutuk m* lif surette münakaşa ve tefsir olu! tadır, Fırka reisinin “İntihabatts “| kasının muvaffakıyeti halinde tarzının değişmiyeceği ( hakkını) sözleri evvelce ilga olunan ihtiyat bitan cemiyetleri ile, bilhassa donya Genç Makedonyalılar cemi” nin fanliyetlerini setre matuf bir nevra telâkki edilmektedir. Mald” duğu Üzere bu cemiyetler ötede? kral taraftarlığı ile şöhret bulmt$ | bir ara ihtilâl erkânmin o fe bunlar arasına Venizelistler d€ kulmus ise de, kral taraftarlar" nizelistleri bir arada bulunm ise, bu cemiyetletden ayrılmayı eylemişler ve Venizelisterin azi ziinden cemiyet yaşatılamadığ! infisah etmişti. Bugün -kral t8' ları yeniden ayni cemiyeti ihya © ler ve kavvetleri yüzünden de” dikkat; celbeyTemişterdir. Makedf) da yerleşen eski Yunanlı muhalif Makedonya Gençler birliği ve ihtiyat zabitleri cemiyeti V€ kısım muhacirlerin de yard" kuvvetlerini tezyit etmişlerdir. Merkezi, Şarki ve Garbi Mal yada Intihabat vaziyeti çok tır, bu havalide muhaliflerin fakıyetinden endişe eden Cümh ittihadr fırkası reisi Papa ij Çaldarisin rejimin tepdil edilmi?” hakkındaki beyanatını kâfi © vazıh görmediğini söylemiştir. Venizelistler, Çaldaris £ muvaffakiyetini imkânsız : beraber mukabil tedbirler atmaki” yük bir şiddet göstermektedir!€” ; hiddetle K* cevap üzere Venizelosun Yananisti” detine intizar edilmektedir. Şükrü Kaya Bey tedavi !“ Avrupaya gidiyor © Ankara, 27 (Telefon) — hiliye vekili Şükrü Kaya * yakında tedavi için A' pl gidecektir, Şükrü Kaya * Avrupaya bareketinden e! kaç gün için Ankaraya # “ihtimali vardır. pr Ci £ > ü if > din vi iii İM MİGekdii