18 Temmuz 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
sn —z: — vANI!I 10 1emmuz 1937 Irak hükümeti Barzan şeyhinin testimini istemedi mi ? Şimali Irakta isyan hareketine girişen ve İrak hükümeti kuv- vetlerinin tazyık ve takibi neti- cesinde hududumuza iltica eden Barzan şeyhi Ahmet ile âvenesi- nin Irak hükümetine teslimleri hakkında Ankaradaki Irak elçisi ile hükümetimiz arasında müza- kere ve mülâkatlar yapıldığı bir akşam refikimizden naklen ya- ! zılmıştı. Ayni habere göre hü- kümetimizin bu busustaki noktai nazarı icabı bale muvaffık gö- rülmüş ve yanlız şeyhin avene- sinden adi cürümlerden dolayı mahküm bazı adamlarm İrak hükümetine teslimi kararlaştırı!- mıştır. Hükümetimiz şeyh Ahme- di mavakkat bir zaman Edirneye gönderecektir. Sefir ne diyor? Dün bir mubarririmiz bu me- | sele etrafında İrak sefiri Emir Zeyt hazretlerile görüşmüştür. Emir hazretleri muharririmize demiştir ki : — Şeyh Ahmet bir ay kadar ev. vel Türk hududuna iltica etmiş ve yakalanmıştı. Kendisinin Irak hükümetine teslimi için her han- gi bir teşebbüs yapıldığından resmi bir omalümatım yoktur. Hükümetimin böyle bir maksadı olsa idi teşebbüs benim vasıtam- la Türk hükümetine bildirileceği için her halde benim malümatım olması icap ederdi. Malümatım olmadığına göre bu haberin doğ- ru olduğunu zannetmiyorum. dim. Fakat kürsüden çekilmeme! rağınen nerede imkân bulursam orada tarihi tetkikatıma devam e- deceğim. Çünkü tarihçilik benim için ikinci bir tabiattır. Benim, yeni tarih kitabındaki milli tezlere itirazım yoktur. Bu hususta ileri sürülen iddialar hür- mete lâyık içtihatlardır. Bizim münakaşamızın &sası milli tez yanımda tamamile tefer- rüat taallâk eden bir meseledir. Bu da, tarihi devirlerde kuraklık ölüp olmadığı meselesidir. raklığı kablettarih devirler ben de varit görüyorum. o Fakat tarihi devirlerdeki bütün vekayii bununla alâkadar görerek izah edemiyorum. Kongrede Sadri Maksudi Be- yin bir çok şehirler için gös- terdiği Rusça eser benim için me- haz olmamıştır. e Mevzuu bahs ye ahkındaki fikir ve müta- ealarım tamamile kendi tetkik ve #etebbülerime O müstenittir. Bu hususta 927 senesinde ikmal etti- Zim eserin ismi “Mahmut Kaşger- deki coğrafi isimler,, dir. Bu eserde kongrede geçen tek- mil şehirlerin tarihini yazmıştım. imkân bulursam bu eseri neşre- deceğim ki o zaman mesele de ay- dınlanacaktır. Bundan başka ayrıca dört cilt- lik “Türkiyenin coğrafi tarihi, diye hazırladığım bir eser mevcut- tur. Bu eserin müteakip ciltlerin- de sırasile Ümmüderya havzası, Zerefşan ve Seyriderya havzası, Talas, Çu ve İle Tebiv havzası, Tarım havzası tamamile izah e © dilmiştir. ği Beni en ziyade müteessir eden keyfiyet bana cevap veren arka- daşlarım bilhassa Sadri Maksudi Beyin tarafından imza ve fakülte kalemi tarafından yanlışlıkla kon- greye gönderilen ve başı ve orta» sı nakıs olan bir müsvette üzerine idarei kelâm etmesidir. Halbuki vekâletin tekrar talebi üzerin ken-! di imzamla gönderdiğim rapor © hiç bir suretle mevzuu bahsedil- memiş ve işin içine, eskidenberi asmı canım Bey ve rüfekasile aramıza 917— 913 senelerinde Rusyada geçen siyasi hesaplar karıştırılmıştır . olan Sadri Maksudi| ve Dahili Harici Telgrai Haberleri Cenevrede gerginlik zayil oldu Silâhları azaltma komisyonunda yeni bir anlaşma ümidi izhar edilmektedir Cenevre, 17 (A.A.) — Dünkü cumar-) tesi günü, Tahdidi teslihat konferan- sı muhitinde gerginlik zail olmuştur.) Filvaki, öğleden sonra Fransa, İn- giltere, İtalya ve Amerika mümessik leri arasında M. Benes'in de iştiraki | le cereyan eden mükâlemeler esan - sında yeni bir takım metinler tanzim edilmiş olup badema metinler üzerin. de ililâf edilmesi muhtemel zörülmek- tedir, Bu tarakki, mükâlemelere İştirak edenlerin gayretleri ve hüsnü niyet. leri sayesinde elde edilmi | Amerikalıların son zama | ber verilen müsait temayülleri hu mükâlemeler esnasında teeyyüt etmiş ve bilhassa ordu mevcutları hakkında| yapılan mükâlemeler (Amerikalıları: memnun edecek bir formül bulunma-| sına müsaade bahşolmuştur. Bu formül, İngiliz ve Fra yetleri tarafından kabul edil esas vaziyetleri ihlâl etme . nız Amerikalılara M. Hoo 1 fmdan iltizam olunan usullerin daha| büy ir alâka ve tevecühle tetkik edileceği kanaatini vermektedir. Diğer taraftan Amerikalıların harp bütçelerinin kontrolü ve tahdidi hak- kmda İngiliz ve Fransızlara tarafın dan ileri sürülen nokfai mazarlara yanaşmak için gayret etmiş oldukla. ları teeyyüt etmektedir. İhtilâflı bir çok noktalar hakkında, birbiri arkasına bir çok metinler ileri sürülmüş ve bir çok hâl Bu hal suretleri derpiş edilmiştir. suretleri hakında bilâhare hükümetleri müta - leaları almacaktır. Nihai kararın ittihazı, hükümet re- islerine bırakılmıştır. M. Heryo'nun muhakkak surette pazartesi sabahı buraya geleceği haberinin memnuni » yetle karşılanmış olmasının sebeple- rinin biri de budur. Şimdiki halde M. Benes, dürkü mü» kâlemeler esnasından âna hatları çi- zilmiş olan karar sureti projesinin yeni metninin birer nüshasını hizzat heyetlere tevdi edecektir. Paris, 17 (A.A) Gece saat 22,55 te trenle Paristen Cenevreye gidecek o- lan M. Heryoya Bahriye nazırı M. Georgues Leygues, Harbiye nazırı M. Paul Boncour refakat edecektir. M. Peinleve, otomobille gidecektir. Buğday talimatnamesi heyeti vekileye veriliyor Ziraat Bankasının buğdayları alım merkezleri on, satım merkezleri beş olacak Ankara, 17 (Vakıt) — Ziraat bankasının buğday mubayaa edebilmesi kanununun tatbiki | hakkındaki talimatnamenin ihza- zarile bir haftadır meşgul olan komisyon mesaisini bitirdi. Ta- limatnameyi yarın vekiller heye- tine verecektir. Atinada Askerlik aleyhinde beyan- nameler Atina, — Kalamatada askeri | kışladaki efrada askerlik aley- binde beyannameler tevzi edil- miştir. Şehrin muhtelif sokakla- rma ve yol ağızlarına gece be- yannameler yapıştırılmıştır. Hü- | kümet ve zabıta tahkikatta bu- | İ ! lunuyor. Failler henüz bulunma- mıştır. Denizdeki balıklara numara! İ Lizbon, 17 (A.A) — Oseanog- | rafi denilen Okyanusyalar hak- kında ilmi tetkikat erbabının bizmetinde (bulunan Albacora namındaki Portekiz vapurundaki heyet, balıkların muhacereti hak- kında tetkikatta bulunmak züere altmış ton balığına işaret koy- mağa tevessül etmiştir. Bu işaret, üzerinde sıra numa- rası ve “R, P. Aguario Lisboa,, yazısı bulunan madeni bir plak dan ibaret olup bir kayışla ba- lıkların kuyruklarına bağlanmış- tır, Vasco de Gama akvaryomuna bu plakalardan gönderecek ba- lıkçılara bir mükâfât verilecektir. “Üadelere cevap vermek Türk tarihini tetkik cemiyeti dzalarına ve bilhassa Sadri Maksudi Beye düşer .Bu zevat cevap.vermek isterlerse sülunlarımız açıkdır. Yalnız Zeki Velidi Beye bir nokta- yi hatırlatmak isteriz: Zeki Velidi Bey orta Asyada tarihi devirlerde ku- raklık olmadığını iddiasında israr €- diyor. o Gazetemizde tefrika edilen Gobi çöllerinde isimli eser, Zeki Veli- di Beyin bu iddiasına kuvvetli bir ce. vaptır. İsveç ve Çin hükümetlerinin yardımlarile ve büyük bir ilmi heyet. le Asyada pek ciddi ve esaslı tetkikat yapan âlim Sven Hedin, bu eserinde) orta Asyada tarihi derirlerde nehirle- rin mecralarını nasıl değiştirdiklerini ve nehirlerin mecralarım değiştirmiş! olmalarının medeniyet üzerindeki te. sirini açıkça anlatiyor. Sabik profe- sörün bu yeni ilmi tetkik ve hakikat- den haberdar olmaması Avrupadaki neşriyattan melâmat alamaması pek tuhaftır, İ Avrupadaki ilmi neşriyatı takip et! PAKIT — Zeki Velidi Beyin - söz - terini aynen dercettik; bu mütalea ve vi ğ Kl miyer Zeki Velidi Bey hiç olmazsa VAKIT karli olsaydı! Talimatnamede Ziraat banka- sının mubayaa merkezleri 10 ola- rak tesbit edilmiştir ki şunlardır: Ankara, Sivas, Akşehir, eski- şehir, Balıkesir, Yerköy, Adana, Konya, Nazilli, Polatlıdır. Satış merkezleri beş olarak tesbit olunmuştur ki o da şun- lardır : Sıcaklar İ Her tarafta bunal- tıcı bir halde Hararet Urfada 40, Karsta 7 derece ! Dün Istanbul bu senenin en sıcak günlerinden birini yaşamış ve İstanbullular akşama kadar bunalmışlardır. Dün sıcaklık 34 santigrada kadar çıkmıştır. Bu mevsim içinde hararet, 7 haziran ve 30 mayısta 33 santigrat ile kaydedilmiştir. Ankara, 17 (A.A) — Meteo- roloji o enstitüsünden aldığımız malümata nazaran 4 gündenberi bütün Türkiyede havalar tama- men yağışsız, kurak ve oldukça yüksek denecek derecede sıcak geçmektedir, Bilhassa bu sıcak- lik orta Anadoluda bariz bir şekilde göze çarpıyor. Ankara- da suhunet son 4 gün zarfinda tedrici surette gölgede 35 dere- ceye kadar yükselmiştir. Bilhas- sa güheşte suhunetin gölgeye nazaran pek ziyade yüksek bir fark göstermesi Sıcaklığını şid- detini daha ziyade artırmakta- dır, Bugün gölgede 35 olmasına raukabil düşüktür. Son günlerde 8 dereceye kadar düşmüştür, Karadeniz sahillerinde ve cenubi anadoluda Türkiyenin en ziyade mutedil mıntakası Karadeniz sahili, şimali Anadolu mıntakasıdır. Burada gündüz suhunet azami 25/26 de- rece yükselmesine mukabil gece subuneti 16 derecenin altına düş- memektedir. Cenup ve cenubu şarki Anadoluda sıcaklar fevkal- âde bunaltıcı bir hai almıştır. Asgari gece subuneti 26 dan a- şağı düşmemektedir, Gündüz su- buneti bilhassa Urfa ve Diyarı- bekirde 40 dereceye çıkmıştır. Adana nisbeten mutedildir. 33 derecedir. Karsda hararet 7 derece Trakya mıntakasında Edirne Ankara, Istanbul, Izmir, Mer- sin, Samsun. Komisyon mubayaa fiatlarını heyeti vekilenin takdirine bırak- mıştır. Heyeti vekilenin talimatname- yi müstaceliyetle çıkaracağı an- laşılıyor. Dünyada Son istatistiklere göre 2,012,800,000 nüfuş var Son yapılan istatistiklere göre dünyanın umum nüfusu 2 mılyar 12,800,000 olarak tesbit edil- miştir. Bu nüfusun 1,103,000,000 ni Asyada 506 milyonu Avrupa- da, 135 milyonu şimali Ameri- kada 83 milyonu cenubi Ame- rikada, 142 milyonu “Afrikada, 10 milyonu Okvanosvadadır. Iktısat âli mecusının mesaisi Ankara, 17 (Vakıt) — Bir haf- ladanberi komisyon halinde ça- lışmakta olan iktisat âli meclisi, bugün Hasan Bey (Trabzon' un riyasetinde toplanarak milli ge- lir hakkında hazırlanan raporun tetkik ve münakaşasile meşgul oldu. Müdafaa vekili Ankara, — Müli müdafaa ve- kili Zekâi bey önömüzdeki ay zaafında cenup hududu üzerinde bir tetkik seyahati yapacaktır. Açık maaş Üzerinden İkramiye Ankara, 17 (Vakıt) — Açık maaş almakta olan memürlardan bilfiil hizmet edenlere tekaüt ka- nunu mucibince verilmesi lâzım gelen ikramiyelerin açık maaşı üzerinden hesap edilmesi takar- rür etmiştir. Ziraat vekilinin ziyareti Ankara, 17 (Vakıt) — Ziraat vekili Etlik baytari lâburatvarını ziyaret etmiştir. ve Lüleburgazda suhunet dün 35 dereceye yükselmişti, Yalmz şarki Anadoluda OKarakösede kar, leke halinde olmak üzredir. Karsta asgari suhunet 7 idi. Memleketin her tarafında tazyik oldukça yükselmektedir. Amasyada Amasya, 17 (A.A) — Iki gün- denberi sıcak fazlalaştı, Dün gölgede 35 bugün 36dır. Edirnede Edirne, 17 (A.A) — Bugün şiddetli bir sıcak hüküm sürüyor. Derecei hararet gölgede 38i buldu. Esen lodos rüzgâr bu ağır bavayı büsbütün fenalaştır- 'Ottava konferâ > dı. Memlekette nafi yağmurlara pek ziyade ihtiyaç var, 4 cihanşümul bir, ehemmiyeti haizdir |Başmakalemizden mabast! g yeni sistemin b faideler istihsal edilebile ri düşünüyor. Onun için Ea hükümeti geçen sene D3' alın esasını ( terkettiktei gümrüklere yüzde on binti resmi koyduktan sonra biç” memleketle ticaret muâb€” aktetmemiştir. Bu mushed aktini Ottava konferansında paratorluk eczası arasında tabi olunmak üzre kabul o'uns* esasların takarrür etmesine yö etmiştir, Acaba ingilizlerin Ottava K*” feransına atfettikleri bu ük tahakkuk edebilecek midir? ümitlerin isnat ettiği nokt# bütün bütün boş olmamakla raber iktıham edilmesi icap bir çok da müşkülât vardır. hakika İngiliz dominyon! A bazısı umumi harpten sonra sanayi bayalına atılmışlır. » memleketler tabii olarak yeni inkişaf eden sanayileri himaye etmiye mecbur buluni tadır, Onun için bir taraftan giltere ile birlikte rücbanlı ta! esasına müstenit yeni bir mün* sebet programı çizerken kepi mabsullerinin müşterisi olan # ğer memleketleri darıltmam! istiyeceklerdir. Hali hazırda İngilizleri en 2iyf" de işgal eden mesele şudur: 4 giltere ile dominyonları ve müf temlekeleri arasındaki ikt münasebet gittikçe daralmakt# dır. 1931 senesinde dominyon ile müstemlekelerin İngiltere!” vaki olan ithalâtları 248 milyd' Ingiliz lirasıdır ki bu mikt# umum itbalâtın yüzde 29 uf teşkil eder, 1929 senesinde 359 milyon idi ki bu da umuf ithalât yekünunun yüzde 49 udü” Halbuki aynı seneler zarfında İf” gilterenin dominyonlara ve müf temlekelere yaptığı ihracat 3 milyon İngiliz lirası umum ibr# catm yüzde 51 i ile 171 milyo” İngiliz lirası umum ihracatın de 44 üdür. Bu vaziyete Ingilterenin dominyonları ve mi temlekeleri ile olan ticari tevsi etmiye çalışması pek büdir. Fakat bu sahada sarf dilecek gayretlerin verebileceği semereler içinde bir imk” hududu vardır. İngiltere ile domi? imiyonları ve müslemlekelef bötün İngiliz imparatorluğu dg” bilinde (yetişen omahsulâtı mamulâtı tamamen alabil bir kabiliyette olmadığından La memleketler ister istemez ken” lerine müşleri olan ecnebi m leketlere karşı gümrüklerinde “. çık kapı birakmak zarureti kalacaklardır. Bu vaziyet Ot konferansında cereyan eden zakere ve münakaşelere haki” olacaktır. Netekim bizzat tegi terede bile imparatorluk hafi cinde o'an memleketler aleyhi? iktisadi bir vaziyet almaktan onlar ile 27 çok uzlaşmak 15© li uyanmaktadır. Bunun için Ingiltere hüküm tarafından yapılan teşebbüs A rine bu senenin nibayetleri"* doğru beynelmilel iktısadi ve | rana çare aramak Üzre bir w ban konferansı, toplanmas! karrür etmiştir. Bu konferan, verilecek kararlarda zaruri rak Ottava konferansının şeb? edeceği hattı hareket üzeri” tesir yapacaktır. d Meh
