9 Mayıs 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Kile MEP EE EY i © krediyi biz tayin ettik. © — 2 —VAKIT 9 MAYIS 1932 ye avdet edeceklerdir. Türk mütahassıslar heyeti Sovyet | milli iktisadiyatmı teferrüatiyle tet - kik için Sovyet Rusya'da kalmişlar - dır. Tevfik Rüştü Beyin sözleri Moskova, 8 — Hariciye vekili Tev- fik Rüştü Bey, kırk ecnebi, on yerli güzeteciye Rusya seyahati hakkında uzun beyanatta bulunmuşlardır. Bilhassa Fransız muhabirler, hari- ciye vekilimize bir çok sualler sor - Min Tevfik Rüştü Bey, bütün suallere cevap vermiş ve ez cümle de- miştir ki: — Her şey, Başvekilimizin bilkassa Leningrad'da irad ettikleri nutukda! mevcuttur, | Sovyet ricaliyle vuku bulan temas! ve mütaleamızda gizli hic bir sey ko. nuşmadık. Direktif temaslara devam cileceğiz. Cemiyeti Akvama karşı vaziyetimiz beyünnamemizdeki gibidir. Rasların bize açtıkları sekiz milyon dolarlık Sovyetler, fazlasını da verebilirlerdi, Yunanistan ve Bulgaristanin bir hlok teşkil edileceği haberleri yölan- dır. ismet Pş. Hz. ila birlikte İsmet Paşa Hazretleriyle birlikte ayın 25 inde Romada bulunacağımızı zannediyorum. Sovyetlerin samimiyetine meftu - num. Gördüğüm büyük terakkiyi söylemek mecburiyetindeyim. Vazi - femiz muvaffakiyetle neticelendi, di - yebilirim. Tas ajansının tebliği Moskova, 8 (A, A.) — Tas ajansı bildiriyor: Türkiye Başvekili Ismet Paşa Haz- yetleriyle hariciye vekili Tevfik Rüş- tü.Beyefendi, Rusyada ikametleri esnasmda Savyet hükümetinin en sa- Mhiyettar mümessilleriyle müteaddit mülâkatlar yapmışlardır. Iki hükümetin £ birbiri nezdindeki liyük elçileri bu mülâkatlarda hazır bulunuyorlardı. i Bu mülâkatlar, sureti mahsusada | sömimi ve dostane bir mahiyet almış! ve İld târafm doğrudan doğruya mü-| nasebetlerine müteallik olduğu kadar iki memleketi alâkadar eden bir çok beynelmilel meselelerin de geniş bir surette tetkikine imkân verilmiştir. Şimdiye kadar tatbik edilmiş olsn sıkı teşriki mesai siyasetinin tamamen isabetini ve diğer taraftan beynelmi- Jel vaziyeti hazıra ve umumi sulh me- naflinin bu teşriki mesaiyi yalnız mu- hafaza değil, hattâ genişletmek zaru- retini de âmir bulunduğunu müşahe- deye müsait olan tam bir noktai nazar iştirâki kaydolunmuştur. Bu mükâlemelerde Türkiyeyle Sov- yet Sosyalist cümhuriyetler | ittihadı arasındaki Iktisadi ve fikrf münasebat sahasıma hususi bir dikkat atfetmiş. tir, Türk misafirlerimizin Sovyet Rus- » yanım İktisat, nafla ve ilim sahaların- daki ihya faaliyetine daha yakmdan ti vakıf olmaları, bir çok vak'alarda olduğu gibi, oİki memleketin karşi sında bulundukları ayni neviden me- seleler arasında mevcut müşabeheti ve bu zeminde de daha sıkı ve müsmir bir temasın smeli olarak mümkn oldu- gunu göstermiye müsaade bahis ol- muştur. Bu ameli temas, tenmiye edecek! tedbirler üzerinde bir prensip itilâ - fma varılmış ve bu maksatla Sovyet mamölâtından asri cihazlar satm a - lınmak üzere Sovyet hükümeti tara - fından 8 milyon dolarlık uzun vadeli bir kredi açılmıştır. e Bu kredi sene- Tik taksitlerle eşya olarak ödenecek - tir. İki memleket arasındaki harsi ra» brıtaların takviyesi Ove bilhassa ilim müesseseleri arasında daha canli ve daha doğrudan doğruya mübadeleler yapılması ayni derecede faideli görül- müştür. Moskova, $ — Heyet il —5 — 9 de İstanbula varacaktır, Tetkiklerini ikmal etmek üzere Fuat, Tahsin, Şe- rif, Remzi, İhsan, Kâmil, Aldettin, Şevket Beyler burada on gün daha kalacaklardır. - Dahili ve Harici Telgral “Habe Fransada kim Reisicümhur olacak? M. Dumer'in cenaze merasimi hazırlanıyor Paris, 8 (A, A.) — Pazartesi gü münden itibaren M. Doumer'in naaşı Elysee sarayında teşhir * edilecek ve Paris halkı salı ve çarşamba günleri Cenazenin önünde geçit resmi yap caktır. Alay perşembe günü sabalu Elysee- den hareketle Notre Dame kilisesine ve oradan da Pantheon'a gidecextir. M. Tardiyö nutkunu Pantheon kâ- pısının tâlu altında irat eyliyecek ve bundan sonra kıtant geçit resmi yapa- caktır, Katil Gourgouloff hakkında tah - kikata Lvon'da, İsviçre'de, Berlin'de ve bilhassa uzunca müddet ikamet et- tiği Prague'da devam edilecektir. İstintak hâkimi, yarın Monako'dan gelmiş bulunan katilin zevcesini din- liyecektir. e Bütün temaşa mahalleri M. Doumer'in cenaze merasimi günü kapalı olacaktır. ingiltere sarayında matem Londra, 8 (A. A.) — Eral, M. Dou- merin vefatı münasebetiyle surayda bir hafta müddetle matem tutulması» nı emretmiştir. e Mülevaffa reisin ce- naze merasiminde İngiltere kralı, ih- timal verlidiğine göre, veliaht prens ' de Galles tarafından yahut müşarüni: | leyhin biraderlerinden birisi tarafın - dan temsil edilecektir. Sovyet Rusyanın Fransa hU- kümetine taziyetleri Moskova, 8 (A, A.) — M, Litvimoff, M. Doumerin vefatı münasebetiyle Sovyet Rusya hükümeti namına, Fran sanm Moskova sefiri M. Dejean'a ta ziyetlerini beyan etmiştir. Paris, 8 (A, A.) — Sovyet Rusya sefiri dün Benujon hastahanesine git- miş ve fevkalâde miltehayyiç ve hü zünlü olarak dönmüştür. Sabahleyin, Sovyet sefareti müşte- garı, M, Tardiyö'ye beyanı taziyet ey- lemiş ve kendisine sual soran bir ga- zeteciye: “Bu kadar ahmakça ve şa- yanı nefret bir tarzda yapılm'ş olan bir cinayet hakkında sefirin ne tarzda beyanı mütalea etmesini istiyorsu- nuz,,, demiştir. Nefret ve umumi matem Paris, $ (A, A.) — Ecnebi hüküm- darlar ve devletler reislerinden Elysee sarayına taziyetnameler gelmekte ber- devamdır. M. Mussolini, Italya hariciye nazt- rı M, Grandi, Amerika hariciye nazırı M. Stimson, şahsen telgraflar çelmiş-! lerdir, Halya hükümeti, resm! devair üze- rindeki bayrakların yarıya kadar çe- kilmesini emretmiştir. M. Brüning, Almanyanın taziyet - lerini telgrafla iblâğ eylemiştir. Almanyada bütün resmi müsssesat bayraklarmı yarıya kadar indirmiştir. Londrada bütün şehir M. Doume- rin vefatı münasebetiyle hasıl olan 1s-; tırabını âlenen göstermektedir. Yarr»| ya kadar indirilmiş olan resmi mües-| seseler bayraklarından başka bir çok otel ve bankalar da siyah tüllerle öt- tülü, Fransız bayrakları çekmişler. dir, M. Dumeri kim istihlâf edecek? Paris, 8 (A. A.) — Mebusan ve & - yan meclisleri mahafilinde, riyaseti cümhar için yapılacak intihabatın mil. Ji ittifak ve vahdet mahiyetini alma- sını temenni eder görünmektedir. Filhakika, bir çok mebuslar, âyan meclisi velsi M. Albert Lebrun'ün namzetliğini koyması - hususunda çok ısrar etmişlerdir, Mumaileyh, henüz cevabını verme- miştir. o Manmafih, bugün teklifi ka- bul etmesine intizar edileceği kanaati izhar olunmaktadır. Tardiyö kabinesi Paris, $ (A, A.) — Mebusan mecli- sinin yeniden tecdidi o sırasmda reisi cümhurun nagihani vefatı neticesinde Fransada hâdis olan vaziyet meşruti noktai nazardan fevkalâde bir vazi- yettir. Salı günü intihap edilecek olan re- isicümhur, Felix Faure'un birdenbire ölümünden ve Gasinir Ferair'in İsti - fasımdan sonra oldugu (gibi derhal vazifesine mübaşeret edecektir. Binaenaleyh, mütat usulüne tevfi-! kan hemen ertesi günü Başvekil Tar. diyö kabinenin müşterek istifasını ye-| ni reisicümhura taktim edecektir, Reisicümhurun bu baptaki kararı çok nazik bir karar olacaktır. Bu hu- susta bir çok hal çareleri kanuna mu- tabik gibi görünmektedir. Müstafi Başvekilin işlerin temşi » yeti cereyanı için vekâlete memur 6 - dilmesi mümkündür. Reisiciimhurun vazifesiyle iştizal » den çekilmemiş bulunan M. Tardiyü - ye tekrar iktidar makammı tevdi ey - lemesi imkânı da vardır. Türkiyenin taziyetleri M. Dumerin sefa dolayısile Gazi Hz. Madam Dumere, Meclis Reisi Kâ- zım Paşa #yan ve meb'üsan meclisleri riyasetine, İaşvekâler vekil Refik ve Hariciye Vekâleri (OVekili Şükrü Kaya Beyler de M. Terdiyö ve Fransa harici ye nazırına Türk milletinin semimi tazi- yitlerini bildirmiştir. Bedeli nakti lâyihasının tetkiki Bütçe encümenince ikmal edilerek ruznameye alındı Ankara, 8 (Vakıt) — Bedeli nakfinin 250 Jiraya indirilmesi hakkındaki iâyihayı bütçe encü- meni tetkik ve ikmal etti. Ve lâyiha ruznameye alındı. Encü- men bedeli raktiyi aynen kabul etti, yalnız ikinci taks'ti vermi- yenlerin ilk taksitlerinin iade edilmemesi ve muvazaf bizmeti- nin devam etmesi kararlaştırıldı. 932 n'sanında toplanan 600 lira veya yarısını verenlerin faz» la verdikleri miktar iade edile- cektir. Encümen 932 nisanı zar- f:nda bedel vereceklerin bedel- lerinin kanunun mer'iyetinden 45 gün zarfında kabulünü kararlaş- tırmıştır. Vaklinda askerliğe icabet et- miyenler hakkında ne yagılacek? Ankara 8 'Vakıt) — Milli Mü- dafaa vekâleti Meclise bir layi- ha sevketti. Yoklamasını yaptır» mıyan ve davete icabet etmiyenle- re iki misli askerlik yaptırılmakta | idi, Layıhay göre vaktinde icabet etmiyenler, doğumlularından ilk sevk kafilesinden itibaren geç | geldikleri her gün için 50 kuruş | ceza vereceklerdir. Yalnız ilk yoklamasını ( yaptırmış olanlar- dan ceza 15, ilk yoklamasını yaptırmamış olanlardan 30 liradan aşağı olmıyacaktır. Geç kalınan müddet ne kadar o'ursa olsun ceza mıktarı 200 lirayı geçmi- yecektir. Cezaya mustahak olup ta kısa hizmet iddiasında bulu- nanlarin kısa hizmet iddiaları na- zarı dikkate (alınmaz, cezayı nakti haklar refedilmek şartiyle sıra askeri olurlar. Yalnız 35 yaşını doldurmuş ve geçirmiş olanlar inşâal ve sa- irede istihdam o'unacaklardır. Bu lâyiha kanuniyet kespettikten sonra hâleniki misli ceza gö- renler de bakiye (mükellefiyet cezaları için cezayı nakti ver- rleri Leningratta Başvekilimizin irat ettiği nutkun metni Moskova, 8 (A .A.) — Tas ajansı bildiriyor: Leningradda verilen ziyafet esna - smda Leningrad Sovyet Reisi M, Ka - datzkiyle İsmet Paşa Hazretleri ara - sında teati edilen ve dün hülâsası bil- dirilen nutukların metni berveçhin-! tidir; M. Kadatzki nutkunda demiştir «i: Leningradı ziyaretinizden omüte - vellit memnuniyelimi izhar etmekle sizi şehrimizin, umumi, sınai ve ilmi mahfelleri namma selâmlamış olu « yorüm, Topraklarımızın üzerinde ikameti - nizin, sulhün muhafazasında müsavi derecede alâkadar olan iki millet ara- sındaki dostluğun resanet peyda et - mesine hizmet edeceğine kanilm. Bu da, her iki Cümhuriyetin iktisadi ve harsi münasebetlerinin müstakbil re - saneti için bir teminat olacaktır... Buna cevaben İsmet Paşa Hazret - lerinin irad ettikleri o nufkun metni berveçhi atidir: “Bu kadar yüksek ve mümtaz bir ! lacağı muhakkaktır. Türkiye - Ital Başmakalemizden mabaat | de Rusyadan avdet ederek ital Başvekili M. Mussolini'yi 2i9# için Romaya gidecek olan İse Paşa Hazretlerinin seyahati f güzel bir hava içinde vuku bu caktır. Bu seyahat zaten iki m leket arasında mevcut olan 90 luk münasebatını bir kat dahâ? tıracaktır. Ve nihayet şarki Akdeniz larında hasıl olan ve gün geçti biraz daha genişliyen ve kuy“€f şen bu dostluk havası medi âleminin sulh ve sükününa da" rıca yeni inkişaflar Mehmet Ası” amaaa — — Tunanın sular Alzalıyor Sofya, 8 (Vakıt) — Vidin gelen haberlere göre, Tuna 2 # timetre kadar alçalmıştır. tehdit eden tehlike henüz bert#! edilmemiştir. Viyanadan, nihayetinde sularm yeniden seleceği bildirilmektedir. Bu ber tehakkuk ettiği taktirde nin mühim bir kısmı su Vidinde içinde kalan evlerden istasf cemiyet içinde söz söylemek benim İ - çin büyük bir zevk ve bilhassa saadet! verici bir fırsat olduğu kadar müş * küldür de. Bu vaziyetlerde insanı; muvaffakiyete çıkaran yalnız ve teki bir yol vardır. Bu yol, düşüncesi - ni açıkça söylemesini bilmektir. timal, sözlerimde eksiklikler bulacak sınız. Fakat, sözlerim daima tam bir hakikatle meşbü olacaktır, Odesadan Baltık denizine kadar im- tidat eden bu sahayı geçerken ittihat arazisinin yalnız bir © kısmını değil, ayni zamanda dünyanın en mühin bir parçasmı geçmiş oldum. Bu me- safe üzerinde bize karşı gösterilen ha- kiki tezahürleri zevkle kaydettim, Bü- tün arkadaşlarım bu kanaate samimi- yetle iştirak etmektedirler. o Resmi ziyaretlerde protokol icabı yerine ge - tirildiği vakit her iki taraf ta mutat veçhiyle memnun kalırlar, Bizim bu çok hususi olan kabul tarzımızdın tebarüz ettirmek istediğim bir şey var- dır: Bu da, birbirimizle olan temasla. rımızda yekdiğerimize karşı göstermiş olduğumuz emniyet ve itimattır.' ği civarmda 80 ev çökmüştür. m Evkaf avukatları? Verilecek aidat Ankara, 8 (Vakıt) — Evki Söylenmiye değer ikinci bir nokta da- ha vardır; bu tezahürat hissiyalımızın bütün şümul ve mânasiyle ve tam kıy- metleriyle anlaşılmış bulunduğunu parlak bir surette isbat etmektedir. Leningrad şehri bizi Sövyet Rus - yanm çok büyük âlim ve ilim muhi - tiyle temasa geçirdi. o Ayni zamanda bize Sovyet zimamdarlarımın her tür - lü eşkâl altında san'at ve ilme atfet - tikleri büyük ehemmiyeti görebilmek fırsatını da verdi. — Sovyetler ittiha -| * dı, bazılarını taktir edebilmek fırsa - tını bulduğumuz Alimleri ve ilim mü - esseseleriyle iftihar etmekte hakidır. Leningrad muhitiyle daha ilk tema - sımızdan itibaren vazifelerinde mu - vaffak olmuş şen ve neşeli insanlar arasında bulunduğumuz intibamı ha- sıl ettik, Sovyet ittihadınm diğer şe- yolu üzerinde birineiliği kazandığı gi- bi, ilim yolu üzerinde de ilk safta gö. Size bu tarzda söz söy.) rülmektedir. umum müdürlüğü avukatlar! verilecek aidat Jâyihası meclif geldi. Bu avukatlara evkaf hinde intaç edecekleri da için kıymeti muayyen ve olan meselelerde yüzde beş < vesileck, tecavüzün men'i, mi run tahliyesi meselelerinde v lecek aidat her ne suretle oli sa o'sun ondan aşağı, yüz dan yukarı olmıyacaktır. “sathi bir düşüncedir. Dostluklar cak menfant"birlikteri “ve mütek itimat üzerinde teessüs edebilir. Bizim dostluğumuz bunun ef bir misalidir, Türkiyeye döndüğüm vakit * bir ecnebi gelir de, bana, milliyeti ver İsmet Paşaya, Sovyet Rusj faaliyeti hakkında ne düşündüğü soracak olursa, ona şu suretle Cf vereceğim: — Soryetlerde tatbik edilen 1€ bizimki değildir. Fakat, bu, rejimin en mahirane ve en mut bir tarzda tatbik © edilmiş olduğ! taktir etmekten menedemez. Eğer başka bir lisan Dostluğumuz basit bir şekil dost! Aziz dinleyicilerim; derühte © ğim vazife beni mes'ul bir İnsan " kiine koymuştur, Başka bir mahifi burada söylediğimden (başka konuşamam . Bu saatte duğum şeyler, btün vüs'at ve maliktir. Eğer bu tarzda yorsam, bu, benim her yerde hirleri kiskanmasınlar. o Şunu söyle. retle konuşmak hususundaki , miye mecburum ki, Leningrad ivkilâp nım metin ve kat'i olmasındağı”” nim için tastik etmekte ol. gördüğüm bu beyanattan dah$ ne vardır?, Sadelik şunda ünde! lemekle yalnız şehrinizin kalplerimizi! tir Şimdiye kadar kendi ken: ne kadar teshir etmiş olduğunu söy - lemeyi değil, fakat ve bilhassa gene | bir zaman tekzip etmedim ve takip ettiğim bu mantıkla sizin * sizin vaşıtanızla Sovyetlerle Kemalist; habbetlerinizi kazanmış olduğ” Türkiye arasındaki büyük dostluğun; Zannediyorum. daha fazla vüs'at ve selâbet kesbet - mesi arzusunda bulunduğu ifade et « mek isterim, Bu sözler, yalnız bu sofranın etva - fına toplanmış olan ve birbirlerini an- lamak kabiliyetinde bulunan insanlar) bütün! dünya tarafından duyulacaktır; Mil »! Tiyetperver Türkiyeyle Bolşevik Rus -| tarafından işitilecek değildir, ya arasındaki dostluk srrrmın ağırm - dan işitilmesini istiyorum. Bu sir, çok basittir ve 12 senedenberi olduğu! gibi bugün de mütekabil itimat üze -| rine müesses bulunmaktadır. Bizler, birbirimizin iyiliğini istiyoruz. Bil mukabele her iki taraf, dost ve komşu memleketlerimizde, yaptığımız. şeyleri iyi buluyoruz. Dostluğu şekillerin! olursa olsun Sovyet dostl mek suretiyle terhis edileceklerdir. ahengi üzerine tesis o etmek istemek! kalbinde taşıyacaktır. o * Nezaketinizi daha fazla gi etmek istemem. İhtisasatımı i Timeyle telhis edeceğim: Hepimiz tığımız temaslardan dolayı gok “i heyyiciz. o Beynelmilel “ de dostluklar coğrafi ihtiyaglaT terek menfaatlere ve bunlara yen diğer âmiller tekabül man sağlam olurlar, i el âmil Türkiye ve Sovyetler dostluk istikrar ve meta: Tuğun esasım teşkil eden biri den alıyor. Eminiz ki, her Sovyetler o bizi kedilerine Mİ dostluğu daima yüksekte “i dır, , Bunun gibi Türkiye de her