18 Mart 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

e 2 — VAKTT 18 MART 1932 — Harikalı bir günün yıl dönümü Ateş saçan devler 5-18 Mart 915 günü Çanakkalede İ nasıl tepelendiler ? Umumi harbin yediği genç | bedenleri arasında bizim de cepheler hariç Çanakkale toprakl na karışmış yüz binlerimiz var. Çanak kale muharebesi munsır dünya hari- kalarmın başmda genç İnsanların ka| nryla yazılmış bir destandır. Bu muharebe b: dar bir harikadır. (18 mart 915) günü bu harikanin! içinde yeni fasıldır. 18 mart Çana lede karr kuvvetlerinin, Türk batar! yalarının dünyanın en kuvvetli milt.| tefik donanmasma kars san) lan sonuna ka| tinin, Türk sabrının bir mükâfatı Çanakkalede ilk bombardıman 21 Tinievvel 1914 te başl: Bun sonra Türk istihkâmları 6 ve 12 şubat günlerinde şerefli mukabelelerde bu- Yundular. Bizim istihlkâmlarımızdaki! bataryalar karşılarmdaki (O donanma kadar silâha malik değildi. Hatta w zak mesafelerle muhabere yapahi « cek ancak iki batarya mevcuttu. Tarla dünyanın bütün teknik, mükemmel vasıtalarına malik milttefik kuvvetlerile dö: ik. Cep hanemiz azdı. o Karşımızdakiler 35 santimetrelik mermileri bol bol İsraf ediyorlardı. o Bataryalarımız Seddil- bahir ve Kumkalede cenahları açik ve esk! tarzda tabiye edilmişti. Cep- hane azdı, bataryalarm atış kabiliyet leri karsımızdakilere nispeten çok ge- riydi. Kiriş istihkâmları düştükten| #onra, düşman gemileri 2 şubatla.! # mart arasında da forpil taharri gw mileri içeri girdi. Boğazm aşağı kı -| #mlarında o bulunan torpillerin kal. dırılmasını temin etti batın 16 ve 17 sinde Dardason istihkâmi da iskâl edilmişti. 12 şubatlan sonm müttefik donan malar Çanakkâleve © karşı zorlama| hareketlerine devam ettiler ve ni (18 mart (5 mart) 1915) sö harp tayyaremiz bize şu haberi ver -| di: n! bütün| olan 15 İngiliz, 4 Fransız zırhlısı, 1| krurazör, pek çok torpito, nakliye ve| tahrip gemileri boğaza doğru hareke te hazırlanmaktadırlar, Saat 100: Dördü geride olmak üzere 10 zırhlı, birçok torpitolar boğaza doğ - Tü ilerliyordu. Gemiler boğnza girer ken yelpazevari biri erinden ayrı s»| Uyorlardı, Saat 11,15: oldu. Ve saffı harp haricine çıktı. Golva zırhlısı aldığı bir mermiyle de linmiş ve su almıya başlamıştı. Gemi rie'at emrini aldı. Bunun üzerine ateş hafifleği. Saat 14: Fransız gemil yolenluğunü mışlar ve ri ri artık İstanbul apamıyacaklarını anla» e başlamışlardır , Saat 1480: Üç sız. zırhlısını saffı harp haricine çıkaran Türk bataryalırma karşı diğer bir bahriye fırkası Fran- sız faarruzlarını tekrar etmek İstedi. Fakat muvaffak olamadı üçüncü harp| grubunu teskil eden kuvvetler ilerle miye hasladılar, ateş gene şi di, Anadolu Hamidiye tabyası İresis til zırklısım ateş altına aldı. Enfilek| sibi zırhlısı su almıya başlamıştı. İre ristil zırhlısı yana y ne de hareket ede yısı da ateş altına alındı. Gemi san «| cak tarafına hattı, Saat 1540: İngiliz amiral bu vaziyet karşı - smda umumi ric'at kumandasını ver. Akşam saat beşi geçerken, artık n rie'atr tamamlanmış bir hal Buğday meselesi Evvelâ bir sistem kurmak lâzımdır Iklısat vekilimizin muhtelif meseleler hakkında beyanalı Iktısat vekili Mustafa Şeref B. kontenjan, vapurcular ve buğday | meseleleri hakkında şu beyanatta bulunmuştur; — Kontenjann değiştirilmesi mevzuubahs değildir. Eşya fiatlarının yükselmesi için hiç bir sebep yoktur. Her kalem eşya için kontenjan Jistesinde kâfi miktar vardır. Lüzum görül- | düğü taktirde fazlalaştırmak da elimizdedir. Fakat eşya fiatlari- uyanık olması lâzımdır. Eşbasın on paralık şabsi menfaatini ara- i ması da bazan menafii umumiye Siift zırkirar lk mermisini Halil eli sırtma attı, Emintepe güruplarimız mukabele ye başladı. Saat 1145: Düşman donanması şehrini ateş altma aldı. Sehir yanı « yor. Şehri yakan İngiliz Küin Eliza «| bet zıhlısıydı. | Sant 12: Çanakkale Muharebe bütün şiddetile basladı. Bütün gemiler hattı harbe girdiler. Bütün bataryalarımız mukabele edi. yor. Müttefik düşman gemileri bu| zamanda, bizim sahillerimizden 4 mi 13 kilometre uzaktaydılar. Saat 73: Düşman filoları ilerliyor. Gemi « ler flerledikçe bataryarımızın ateşi al tma giriyorlardı. Dardanos, Hamidi- ye, Mecidiye bataryaları ateşlerini| Fransız gemileri üstüne teksif etti « Jer. Erenköy önünde bir duman gö ründü. Bu bir düşman torpito muhri. binin hatışıydı. Bundan sonra bir tor pil taharri gemisi battı, Anadoluda Hamidiye tabyasın dan ateş altma alman (Büve) zırhlı- sı yan tarafıma yattı. Büyük Türk w teşi altmdn bu zırhlı bir buçuk daki. kada batmıştı. Büvenin yerini tut » mak istiyen Süfren rırhlrsmın da cep hamaliki hir masmi iashativle berhava rine katiyen meselesi olur. Bu sistem ticaret muahedele- mugayır değildir. Bunu tatbik eden yalnız biz de- giliz. Vukuat böyle giderse her kes o yola gidecektir. Vapurcular meselesinde benim kanaatim mevcut gemileri seyrü- sefer kabiliyeli itibariyle muayene ettirmek bunların hepsini aksyon- lara ayırmak Seyrisefain ve ge- mi sabiplerinin dahil olduğu bir anonim şirket vücude getirmek ve kapotajı buna devretmektir, Buğday meselesi bizdeki buh- rann düğüm meselesidir. Ben buğdayı ancak iktisat mese lesi olarak telâkki ederim. Bu iş nüfusumuzun üçte ikisini alâkadar eder. Buğdayın kıy- metlendirilmesi memleket dahi- linde iktisadi Müvazehe temin için lâzım ve zaruridir Nüfusu- muzun bir kısmı karın doyur- maktan başka bir ihtiyacım te- min edemiyor. İhtiyacı arttırmak ibtiyaç temini imkânını hasıl et- mek demektir. Bu imkân temin edilirse, Iktısadi faaliyet tahrik edilmiş olur. Bu mesele günlük; aylık değil- dir. Evvelâ #istem kurmak, Lo- rın yükselmemesi için halkın da | Son Telgrailar Uzak Şarkta sulh! Mançuride isyan devam ediyor Ladra, 17 (A.A.) — Çinlilerle Japonlar gayriresmi surette sulh müzakerelerine başlamışlardır. Fa- kat bunların mahiyetini alenen bildirmek niyetinde değildirler. Çin mümessili M Ouotaichi derhal muhasamatıp tatili ve Ja- pon kuvvetlerinin şarta tabi ol- maksızın çekilmeleri esasma müs- tenit sulh omüzakeresine giriş- mek bususunda hükümetinden emir telekki eylemiştir. Japonla- nn sula ait müzakere teklifle- rinde samimi o'dukları zannedi- ilyor. Müşahitler ve birçok ec- nebiler nisbi bir sökünun hakim olduğu cepheyi ziyaret etmekte- dirler, Şanghay, 17 (A.A) — Çin | menabiinden verilen malümata göre Çin-Japon muvakkat itilâfı şu maddeleri ibtiva etmektedir. 1.- Çin askerleri yirmi kilo metrelik mıntaka haricipde işgal ettikleri mevkilerde kalacaklar- dır; Japon kuvveleriise işgal et- | tikleri yerlerden geri çekilecek- lerdir. 2. » Tahliye edilen bhava'ivin zaptı Çin memurları tarafından ! temin edilecektir, 3. » Japon askerlerinin çekilmesine ve tahliye edilecek bhavalinin idaresi İşine bitaraf mümessillerin yadımiyle nezaret etmek Üzere mubtelit bir Japon komisyonu teşkil edilecek tir, Mançuride isyan Cbang-Chun, 17 (AA) — Mançuri'de teşekkül eden yeni bükümet ve idareye karşı ayak- lananlardan mürekkep kuvvetli bir gurup Penuna şehrini ele geçirmiştir. Topça kuvvetine de malik bulunan bu kuvvet işgal ettigi bu şehirde tuttuğu mevki- İ leri tahkim etmektedir. Londra, 17 (A.A.) — Gazete- ler, yeni Mançuri bükümeti er- kânı arasında bir ibtiâf zubur ederek vahim bir bulirana sebe- biyet vermiş olduğunu yazmak- tadır, Japonyanın askeri masraflari Tokio, 17 (A.A.) — Hükü- wet 50 sene sonra tediye edil- mek ve 5 © faizli olmak üzere 8 1-2 milyon yenlik bir istikraz aktine karar vermiştir. İstikraz tabvillörinin ihraç fiyatı 86,40 yen olacaktır, Bu istikraz asgâr mesarifatın kapatılması maksa- dile yapılmaktadır. Tokyo, 17 (A.A.) — Hükü- met Şanghay ve Mançuri'de yapılan askeri hareketlerin lü- zum gösterdiği mesarifi karşıla- mak için diyet meclisinin yarın akdedeceği içtimada muntazam tahsisat talebinde bulunacaktır. —— m — Izmir mezbahasını belediye Istiyor Izmir, 17 (Vakıt) — Mezbaha. »ın belediyeye satılması için mü- racaat edilecektir. Belediye et fiyatını ucuzlatmak için tetkikat yapılmaktadır. eemereeemeesamman kal ambarlar ve silolar yapmak lâzımdır. Bunlarsa zamana mü- tevakkıftır. Meselâ kazalarda Wüayyen satm alma merkezleri tesis atmek icabeder. Velhasıl işe başlamadan evvel sistem kurmak icabeder. geri | Buyük Millet meclisinde inhisar memurları hakkındaki kanun encümene iade edildi Ankara, 17 (Vakıt) — B. M. Meclisi bugün reis vekili Hasan beyin riyasetinde toplanmıştır. Darülfünunun 931 bütçesine mer but “C,, cetvelinde tadilât yapılması bakkındaki kanun lâyıbasi- nı müzakere ve kabul olunmuştur. Askeri memurlar hakkındaki kanun 7 inci maddesinin tadi- line dair kanun da kabul edilmiştir. Bundan sonra inhisar me“ murları hakkındaki kanun müzakeresine © geçilmiştir. Bu müna- sebetle bir suale cevaben gümrük ve inhisarlar vekili Ali Rana bey bu kanunun kendilerinden beklenen vazifeyi ifa edemiyen memurlardan vazifelerine nihayet verilecek olanlarla tazminat itasını istihdaf eylemekta olduğunn, vazifelerini şuiistimal dola- siyle işlerine nibayet verilmiş ve verilecek olanların bundan hariç olduklarını söylemiştir. Söz alan bazı hatipler mezkür ida- relerde çalışmakta olanlardan vaz fe'erine nihayet verileceklerin müktesep hak iddialarına imkân olmadığını ve tasarrufa riayet edilmesi icabeden bir devirde bu'unduğunu söyliyerek kanunun bir defa daha tetkik edilmek Üzere encümene iadesini istemişlere dir. Bütçe encümeni reisi Hasan Fehmi bey kanunun O inbisar idarelerinin teşkilâtını asgari badde indirmek için teklif edildiği- ni ve mezkür idarelerin tevbidine doğru gitmek ve bu maksatla 1932 bütçesini ihbzar edebilmek için kanunun daha evvel çıka» rılması icapettigini söylemiştir. Müteakiben kanunun encümene iadesi hakkında konularak kabul edilmiş ve cumartesi toplanmak nibayet verilmiştir. takrir reye üzere içtima İnhisar memurlarına ait kanunun tazminat maddesi tadil edildi Ankara, 17 (Vakıt) —Heyeti umumiye içtimamdan sonra top» lanan bütçe encümeni lâşibanın münakaşaya mevzu olan mad- desini tadil etti. Tadilât şudur: Her ne suretle olursa olsün sui hallerinden mada sebeplerle açıkta kalanlarla filen hizmetleri iki seneye kadar olanlarına bir masş nisbetinde, bundan fazla olan müddetler için küsürat nazarı ilibare alınmıyarak her sene için miğlaşıtın MA A #wreliyle, tazminat ezikiekkilamni f Mütekaitler tazminatta avrı. bökme tabi o'amıyacaktır. Hindistanda İngiliz düşmanlığı ilerliyor Londra, 17 (A.A) — Bombay'dan &- Jans Retter'e bildiriliyor: Kongre tarafından neşredilen bülten- de evveldenberi İngiltereye karşi ibraz edilen bürin husumetler mevcut malta ve ahiren Gandhi'nin İap ettiren *Boykotaj ve tahrip, kelime- İesi gene mutat yerlerini işgal eylemek» tedir. Bu suretle Hintlilerin başlıca vazifele- rini bildirmekte olan bülten, şörle de. mektedir “Hindisten üzerine bir ifrit gibi çök- bolun. tevkifini şiddetli bir boykotaj tertip ve teşkil et. meliyiz. Önü hadurlarımızdan çert ve Teraç eylemeli, ellerini, kollannı buda maliyız. Büyük Britanya matla İlindis- tan için birer zehirdir Onlari içimizden dsfetmeliyir., * Bu vazifeleri tim bir sutecte ta'dat ettikten sonra bülten, ecnebi iş adamla” rının ve Hindistan hükümednin hâkimi yetinden kürtulmak meksadile çalışmanın Hint milleri için en mukaddes bir hak oldağunu söşliyerek nihayet bulmaktadır. Karadenizde bir Italyan vaparü Karaya oturdu Istanbul, (Sast 16.55) — Anadolü Ajansının telsizi, Mergera namindeki İtal. yan gemirinin Karadeniz böğezinin Ana- dolü cibetinin beş mil şarkında karaya İ örerdültant İatber almıs. İ bususundati kararını verdiğini | ve bu taksitlerin kanunen bir borç teğ- müş olan Böyük Pritanya tcaretine karşı | müsbet bir netice vermemiştir . Vekiller heyeti mali komisyonun raporunu tetkik etti Ankara, 17 (Vakit) — Vekiller heyeti bugün saat 4 de tap- landı. İçtima geç vakite kadar devam etti, Heyeti vekile harici- ye vekili Tevfik Rüştü beyin izahatını dinledikten sonra mali cn- cümenin hazırladığı raporunu tetkik etmiştir. Iriandada Cümhuriyetin tecssüeine doğru A) — Sorulan bir sur çi eyle ahiten ısdar edilen umum! emnü. j selâmex kananu ahkâmının tatbilonin tö- miş ve İngile 1 nihayet bul- birine sit niyetinden ba tere » İrlanda müzakereli İ madan evvel Büyüt söylemiş kil etmediğini ilâve eylemiştir. Mumai'eyh; aynı zamanda bu namla evvelce verilmiş olan 80 milyon ingilis lirasının iadesini de talep edeceğini söy“ İedikten sonra şimalt ve 'cenubt Irlanda İ arasında mevevt gayrı tabit hüdütlerm bir gün kaldınlıcağı ümidini izhar et eden M. de Valera, “Bu günkü vali umum'lik makami- nin zamanla reisicümburluk makarna tahevvül etmesini ediyoruz Madam Lindberg asabından rahatsız Nice, 17 (A, A.) — Roma transati Tanttiği Villefarneche « sur * mer'e uğ ramiş olduğundan Lindbergh'in çocu" gunun vapurda olup olmadığımı anls mak için gemide tahkikat yapılmıştır. Taharriyat, boşa çıkmıştır, Hopewell, “Yeni Jersey,, 17 (A. A.) — Asap hastalıkları mutahassısı olan bir doktorun, son 15 günlük elim ha diseler neticesinde had bir uykusuz * Tak hasebile asabmdanmüteessir olas Madam Löindberg'i tedari için çağrıl" mış olduğu zapnediliyor. Şimdiye kadar çocuğu bulmak içim takip edilen yeni izlerden © hiç biri