21 Şubat 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Yeni tarih İürk tarih encümeni neşriyat münasebetile - “Türk tarih encümeni, neşriyatıma *vam ediyor. Üşüncü cild de çıktı. Ciltler bir -! çıl itler İrinden daha güzel, baskı birbirim daha enfes, Devlet matbaası ne âs€t İtibariyle başlı başına birer eser uda getirmiş gibidir. Bu çalışkan X İ bilir müesseseyi, bü müessese « başmda Avrupai bir zekâyla ça İ hk. müdürü her şeyden evvel tebrike tir, Eserin maddi cephesine geçelim... tlerin ihtiva ettiği esaslar: Â — İlim görüşü itibariyle. B — Terkibi telâkkiler itibariyle, €c — Kültür terbiyesi itibariyle yep diş, Gil .. İlim görüşü itibariyle, tarih kitap- Yt bize müspet esaslardan, müspet kilerden, müspet görüşlerden ve! spet delillerden bahsediyor. iş 4Pirinel cidin (Mukaddemesi) baş- ma bir fikir sistemini, bir felse- Vi ifade etmektedir. Bu kısım dene T ki yeni Türkiyenin müspet kâlnat! âkkisini ifade eden bir kısımdır. Bu İ biz felsefi manasiyle bir (On- loji) ile karşı karşıyayız. Bu tekvi- mâlremesini vehimler, eskolas- hazariyeler değil, çapa, kazma, İyet ve müsbetin kanunları teşkil Yor. Halbuki hepimize mektepler- iken bi rhaylı tarih okutuldu. Bu Üirih kitapları ya sadece bir tebahür| "iydi yahut da kitabı mukaddesten & ilmihal propagandacısıydı. Türk tarih encümeninin o vücuda Ketirdiği tarih kat'i surette, vahimenin Oğurduğu mefhumlardan uzak kal Miştır. Tarihe bu esası sokmuş olmak, Ve Türk kütüphanesine müsbet bir e-! İF vermiş olmak tarih'n muteviyatın- Sürfrnazır başir başına kıymetli dir «ser vücuda yetirmektir. .. Pser terkibi telâkkiler itibariyle de| bizim eski tarihçiliğimizden ayrılması Esreyenr ePihler Ya, tarih hir te. herürden ibarettir diyen bir telâk- n esiridir, tarih hadiselerini bir aim makinesi farzeder. i 4, Şahut da tarihin hadiseleri mün-| *rİttir, tekerrür etmez der. Bu te kkinin ikisi de bu günkü ilim önün- Yanlıştan başka bir şey değildir. hı Yeni tarihte görüyoruz ki, vak'a tü De sadece münferit bir şekilde a -| Miş, nedetarih bir tekerrürdür Şenmiştir, Hadiselerin içtimaf nevile- yi tasnif edildiğini o görüyoruz. epi 'Un içindir ki yeni tarih kitabanın | tamamiyle ayrıdır. Tarihi Şöyle tarif ediyor: pe tarif ne münferit (o vak'aları, de tekerrürleri kabul eden bir ta-) 30 Senelik Siyasi Esrarı ifşa Ediyor! Z KDA lr Katan Tefrika:3 9m” Tercüme ve iktibas hakkı malfuzdur. idris öldü. ai #eçmeden İdris öldü. Yerine iye it Ali Jarisi geçti. Ona bir da, tubu gönderdim. Cevabın Baha kür «ettikten sonra (Ben de m tuttuğu yoldayım, hükümeti. Pal ka, sadıkım. Emirlerinizi Yin) TŞı niyetle ifaya hazır ve amade diyord vu. heart Ali İğristnin o bu mektubu| ç ahyanin çok hoşuna (gitti! ve büyük Tarisiin Zidüğünü ha. >> İĞ za an: tik, ez, bu adamla anlaşabilecek Mak Ki Oğlu kim bilir neler yap- i Diye üzülmüştü. Al İldristyle uzun uzadıya © da babasının takip Şehir meclisinde Yarın varidat tetkik Guilecek Şehir meclisi dün Necip beyin| riyasetind3 toplandı. Tuzla köyü- nün Kartal kazasına bağlanma - sı muvafık olacağı kakkındaki ma! kam tezkeresi mülkiye encümeni» ne gönedrildi. Sarıyerdeki metrük mezarlığın pazar yeri ittihazı hakkındaki Sa- fıyer kaymakamlığınm tezkeresi kabul edildi. Bundan sonra belediye ve vi - lâyetin 930 — 931 hesabı kat'i ra- porunun varidat kısmı tetkik edil- miye başlanıldı. İki celsede bu raporun yalnız vilâyet kısmı mü - nakaşa ve kabul edildi. Buna nazaran 6.591.550 lira 35 kuruş tahakkukata karşı haliye ve sabıkadan 4.700.939 lira 49 kuruş tahsil edilebilmiştir. Meclis be» lediye varidatının tetkikini yarı - na bıra kmretır. Kemal Cenap B. Darü'fönun Tıp fakültesi pro fesörlerinden Dr. Kemal Cenap B. bir müddettenteri basta bu- lunmaktadır. Üstadın rahatsızlığı ehemmiyetli bir zatürreedir, fa- kat memnuniyetle haber aldığı- mıza göre hastalığın tehlikeli safhası tamamen geçmiştir. Da- rülfünunumuzun kiymetli profe- sörüne acil şifa temenni ederiz. e LİL Lİ rih değildir. »... Kültür terbiyesi itibariyle bu tarih eşsiz bir yol açmıştır. : Mektep kitaplarının, bilhassa sa dece milli kültür vermek iddiasında; olan mektepler için hazırlanan kitap larım şimdiye kadar yaptıklarını gör- dük. Meselâ tanzimat tarihi, başka bir memleketin mektepleri için yazılmış olan mektep kitaplarından nakleden. lerin Osmanir #mpâratorluğunun müs! temlekeleşme seyrine nasıl alkış tut- tuklarını biliriz. İ Bu memlekette aynı illete müptelâ! müverrihler gördük ki, eserlerinde “Reşit paşa bir veziri filâtan tedbirdi, Onun aklü kiyaseti, dehasmı takdir 6! den İngiltere devleti fahimes; müşa» rünileyhe daima zahir oldu. dediler.| Yaşıyan milletler için mücerret ha»| | kikat yoktur. şahsi bir hakikat vardır.) Yaşıyan bir (ocemiyete göre bir haki-| kat telâkkisi mevcuttur. Terbiye de zaten o hakikati genç nesillere aşıla- maktan başka bir şey değildir. Bu itibarla yeni tarihi (Lâyık ve inkrlâp- çı) Türkiyenin lâyıkiık ve inkılâp gözüyle hazırlanmış bir terbiye tezi olarak da kabul etmek zarureti var » dır. SADRİ ETEM ER SE A BEAR 0 0 AA SAA Mahmut Nedim Bey (Son Yemen valisi ) a ettiği siyaseti samimiyetle takip etti ve nihayet İmamla aralarmı buldum. Tehameliler İdristnin asıl kuvveti, İmam Yah. yaya karşı Tehamelileri ayaklandıras| bilecek bir mevkide olmasıydı. Bunu evvelce de kaydetmiştim. o Binsenn -| İeyh şimdi Tehamelileri de İmamla ba rıştırmak ve böylece Yemenin tam vahdetini temin etmek lâzımdı. Ara- da bir çok ihtilâflı noktalar vardr. Ben Yemenden ayrılmadan © evvel behemehal bu pürüzleri temizlemek, bu itilâfı aktetmek mecburiyeti viedas niyesindeydim. Nihayet Tehame rüesasiyle utün t- zadıya görüştükten, İmamla da biz çok müzakereden sonra (32) madde - Halkevleri Yazılma bir akın halini aldı Evvelki gün açılan O şubesine yazılmak bübassa (çoğalmıştır. Kayır hem fırra merkezinde hem Halk evi masında yapılmaktadır. Ba evin 9 ş sinden bilhassa Güzel san'atlar ve biyat şöbelerine fazla rağbet Bunlardan başka Türk ocıklarından der. ren alınan Fransızca, İngilizce, Almanca, “Halkevi, nin müracaatlar muamelesi & var: halyanca ve Türkçe Tisanlarını kor & rne okutan Ha'k dershanelerine de kalâde tehıcüm vardır. Halk evinin © şubesinden içtimat yardım (sma bilhassa hanımlarımız girmektedirler. Spor sine iki bin azası olan spor federisyonu dabil olmak istemişse de meselenin bir kere merkez- den sorulması, sonra kayıtlarının. yapıl ması tensip olunmuşter. Çünkü “Fllk evi, nin nizamramesinde umumi bir te şekkülün ne suretie #aydedileceği bak kında bie kayıt yoktur. Bundan başka tedere olmıyan baz «por kulüpleri de girmek teşebbüsünde bu evi siyasetle meşgul ni bir cemiyet olduğu cihetle bura- smi memurisr da girebileceklerdir. Bu husus resmi devaire tamim edilmiş tir. Şimdiye kadar kaydedilenler içinde ekseriyeti gençler teşkil etmektedir. Hara 18 yaşından. küçük bir çok mektep ta- lebeleri de mürscaat etmişlerse de ce miyetler kanunu m ce kabul edil- melerine imkân görüle Bir iki güne kadar Halk evine kay. dedilenler umumi bir toplantı yapacak. lardır. 9 şube için bir komite ve' her şube için birer mümessil seçeceklerdir. Komiteler şubelerin idare heyeteri ma- kamında olack, mümessiller de töplana- rak Halkevi idare | ede- ceklerdir, olmıyan heyetini teş Hava vaziyeti dekilerden haber yok| Son kar fırtınalarından ve yo-! lun kapanması yüzünden yolda ka lan Avrupa ekspresi, imdat treni karı temizlediği için dün sabah 5,45 te şehrimize gelmiştir. 5,35 te de buradan gidecek olan eks - pres hareket etmiştir. Öğrendiğimize göre hat üzerin| de husule gelen tahribatın tamiri- ne devam olunmaktadır. Bir motor battı Liman idaresinin verdiği malü-| mata göre, bir kaç gün evvel Mar- marada hüküm süren fırtına yü- zünden bir kaza olmuş, İnebolu! lu Ahmte kaptanın idaresinde bu- lunan odun yüklü motörü batmış- tır. Kaptan ve altı tayfadan hiç hir, haber alınamamıştır. Boğulduk- larından endişe edilmektedir. | Birinci cemre Takvimler dün birinci nin havaya düştüğünü mektedir. Bir kaç gündür devem eden fe- na havalar dün biraz düzelir gibi olmuş, ve günlerden beri görme- diğimiz güneş bir aralık yüzünü göstermiştir. Kandilli rasathanesinin verdiği malümata göre dün hararet dere- cesi azami 3, asgari nakıs 1 ol - muştur. Rüzgâr poyrazdan esmiş, sabahleyin hafif kar serpelemiş - tir. e Bu gün rüzgâr mütehavvil, ha- va bulutlu olacaktır. Şimdilik kar yağması muhtemel görülmemek- tedir. Aero kulüpte mas- Şubeler için birer dahili nizamname, birer de çalışma programı yapılacakır, Bu program ve hizimnameler fırkağa tis“ dik edildikten sonra mer'iyet mevkline konacaktır. Darülfünun divanı bugün toplanıyor Darülfünun divanı bugün Mu- ammer Raşit beyin riyasetinde toplanacaktır, D.vanın bu toplantısında ev- velâ Darüifünunun * 932 bütçesi konuşulacaktır. Vakit ( kaldığı takdirde gazetecilik mektebi ve Rasim Ali bey meselesi de ted- kık edilecektir. — az Iş bankasının açacağı şubeler İş bankasınm Tebrizden sonra Hamburg, İskenderiye, Suriye vel Irakta birer şübe açması hakkında bâzı tasavvurlar vardır, Bankanın 1931 bilânçosu evvelki senekinden daha eyidir. Vik bir itilâfname aktine muvaffak ol. dum. (Türkiye Büyük Millet Meclisi hüs| kümeti valii ekremi Mahmut Nedim| beyefendi Tehame umurunun rizayı bariye muvafık bir tarzda idaresi! için atideki maddeleri münasip gör- | müşlerdir. Bunun neticesi olarak ced dimizden bize intikal edip adli insafa müstenit ve her türlü zulmü © itisafı meneden, halkım emnüsselimetin; te- min etmeyi şrar edinen İmamlığımıza itant edeceklerdir. Müşarünileyh har. i retlerinin bu mukarreratı nefislere it» minan vermiş, tereddüt ve şüpheleri İzale etmiş ve kendilerinin nufuzu na» rar, hüsnü niyet sahibi bir mümin ol duğunu göstermiştir. Biz de bu mad. delerin tatbikiyle Tehame umurunun bu maddelere tevfikan tedvir edilmesi! ni kabul ettik.) diye başlıyan bu iti » lâfnameye göre Tehamelilerin şimdis! ye kadar tanınmiş olan tabif reisleri! — ki o vakit Seyit Aptülkadinulehdi İdi — ve diğer rüesay: ruhaniye yerle. rinde kalacaklar, memurlar bu reis tarafından tasdik edilecekti. : Bu (İmam). oğlunu oTehame- ye mümessili fevkalâde olarak gönde! keli balo Türk Aero kulüplerinin'mas- keli balosu bu gece kulübün sa- lonlarında veriliyor. Mevsimin en güzel baloların- dan biri olacağı günlerdenberi devam eden barırlıklardan anla- | şılan bu balö çin hariçte bilet satılmamasına karar verilmiştir. Bu suretle baloya yalniz ku- löp azalariyle bazı davetliler gelebilecek, samimi ve temiz bir muhit içinde eğlenilecektir. Bu gece için birçok sürprizler | hazırlanmıştır. Bu arada kiyafet müsabakası tertip edilmiştir. Ev- velcede yazdığımız gibi en gü- zel ve zarif şekilde kıyafetini değiştiren kammın tayyareyle parasız Parise gidip gelmesi kulüp tarafından temin edile- cektir. recek, onun riyasetinde Tehameliler- den mürekkep (bir heyet teşekkül edecektir. Bu heyet ümuru maliyeyi| tedvir ve askeri kuvveti idare, ve bu itilâfnamenin tatbikine nazaret ede -| cektir, Devletler (o gönderecekleri! konsoloslar için İmamın muvafakati. ni İstihsale mecburdurlar. Vergi ola. rak âşar, sayım (*) vergileri vardır. Gümrük ve memlehalarm varidatı da kemafissahık tahsil olunur. Bütün varidat bu heyetin nezareti oaltmnda| sarfolunur. İmam icabmda, her hangi — dahili harici —hir taarruz vuku- unda #ehameyi kuvvet (o sevkiyle müdafanya mecburdur. ,, Bu itilâfname Yemende sükün ve huzuru temin etmiştir. Bugünkü vah-| detin temel; budur. Bugün Yemen, üç| milyon insan hükümetimizin bu bü. yük hizmetini şükran ve minnetle kar şılamış bulunuyor. Küçük bir nokta.. Yemenin o bugünkü vahdetinj te « min eğen biziz. Ceziretülarap rücsası başta olmak Üzere herkes bilir ki bi- zim müdahale ve tavassutlarımız ol» masaydı, Yemen ve Ceziretülarap o gündenberi, hâlâ bugüne kadar, ve kim bilir d Fransada !Bir motor battı, için- Harp masrafı bütün varidatı yiyor?! (Oarcel Cachin), Humanilö' güze tesinde yazdığı bir kamalede Fransız meclisindeki bütçe müzakeratı müng- sebetiyle hükümste hücüm etmekte - dir. Bütçenin dalarereli rakamlarla meclise arzedilmiş oduğunu, harp fas Imın fevkalâde yüksek olduğunu söyw lüyor ve diyor ki: Öyla bir biliçe yapılmıştır ki 9 ayı içinde 12 a varidatı yeyip bitire- cektir. Bütün varidat membaları ta mâmen kurutulmuştur ve bütçe 1930 senesi tahminatma göre yapılmıştır; Halbuki aradaki buhran unutaluyon. Nihayet Almanyanın vermesi ihtimali olan bir milyar frank da varidat ha « nesine (kaydedilmiştir. (Hakikatte, tasvibe arzedilen bu bütçenin (açığı yedi, sekiz milyardan fazladır. Es sasen geçen sene bütçesi de Üç milyar açıkla kapanmıştır. 1992 bütçesi da yukarıda söylediği” İ miz gibi ve buhran hesaba katılmadan 8 milyar acıkla kapanacaktır. Dev - let hazinesine yani ihtiyat o akçesine gelince, hatırlardadır ki bundan iki sene evvel, meclis velsi mevcudun 19 milyar frank olduğunu yeminle söylis yordu. Halbuk; bu gün hazinede bir frank olmadığı gibi, on milyarlık bis dahili istikrar teşebbüsü vardır, ve ilk hazine tahviller piyasaya çıkaml. mıştır. Hükümet harp için müthis masraf. lar, Fransaya tâbi devletlere, Sovyet lere karşı silâhlansmlar diye müthiş istikrazlar yapmıştır. Bütün bunlar devlet hazinesini boşaltmıştır. Şimdi istikraz yapmak, vergileri yükseltmek istivorlar. Esasen buna da, kibrit vergilerine sam yapmak süretiyle baş- lamışlardır. ** Inhisarların vaziyeti İnbisarların birleştirilmesi ve Ankaraya nakilleri hakkında tet- kikat yapan komisyon dünde tütün inbisarı merkezinde çalışma sına devam etmiştir. Komüsyon inhisarların birleştirilmesini kabil gördüğü şubelerin listesini hazır- lamakla ve şubelerin muamelâ tıa müteğllik tetkikatla meş- guldür. Tetkikat bu günkü içti- İ mam bitirilmesi rapor hazırlana- rak sür'atle gümrük ve inbisar- lar vekâ'etine gönderilecektir. İstanbul kız lisesinde çay Istanbul kız lisesi son sınıf ta- lebesi bu gün öğleden sonra sa- at 16,30 da mektebin salonunda muallimleri şerefine bir çay zi” yafeti verecektir. Bu münasebetle talebe tarafından bir müsamere- de verilecek ve bazı musiki par- çaları çalımacaktı. ni yiyecek! Çünkü onların kendi kendilerine, başbaşa anlaşabilmeleri, itilâf edebil. meleri imkânsızdı. Bunu ben yaptımsa, ulu Gazinin büyük kuvvetine, büyük nüfuz ve şöh retine istinat ederek yaptım. Tarih hunu böyle kaydedecektir. Ankara — Yemen Âi Artık Ankarayla serbestçe, rahat rahat muhabere edebiliyorum. İngis lizler müdahalenin beyhüde olduğunu anlamışlardı, : Soyit Aptillkadir efendiyi çağırt- #sm ve şu kâğıdı eline verdim; Yemen vilâyeti celilesine 7 mart 39 tarih ve 12 numaralı tah riratı aliyeler; cevabıdır: Merkeri vilâyet kadısı Mehmet'e. fendinin zamanı gaybubiyetinde miri mumaileyh Seyit Aptullah Aptülka « dir Ef. hazretlerinin vekâleten Hayı kaza eylemesi muvafık görülmüş ve- müamelei kaydiyesi elreçhile ifa edil- miştir efendim. Adliye vekili namına müsteşar Fahrettin 4 i