31 Ocak 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—2- VAKIT 31 Kânunusani 1932 ———— Bütün Çin orduları ve halkı birleşiyor 4 ponya'ya harp ilânına karar ve- ren heyet, bizzat Nankin hükü- metinin de tabi bulunduğu kuo- Mintang merkezi icra komilesi- dir. Nankinde hararetli bir faa- liyet hüküm sürmektedir. Gece gündüz asker yüklü trenler, Changhai'dan hareket etmekte- dir. Çin - Japon ibtilâfının veha- met kespetmesinin önüne çgeç- mek için bütün kuvvetlerini sar- fetmiş olan Japonya'daki ecnebi messilleri, (Navkin (hükümeti tarafından ittibaz edilen karar karşısında debşet içinde kalmış- lardır. Bu mümess'ller, şimdi Joponyanın bütün Çin arazisne asker çıkarmak ve sevkülceyiş limanlarini işgal etmek bakkını malik olduğunu ileri süreceği mutaleasında o bulunmaktadır'ar. Harp hali bundan başka beynel- milel ommtakaların (Omüdafaası meselesini de orlaya atmakta- dır. Bu mintakâlar umumiyet'e kâfi derecede mücehhez ve mi sellâh telâkki olunuyor. Çin takviye kuvvetleri Nankin, 30(A.A; — Çinli askerlerle do'u bir çok trenler mümkün olduğu kadar süratle Şanzhaya müteveccihen hareket ediyorlar. Ellerinde müstevliler? karşı mukavemet ibareleri yazılı bayraklar bulunan halk askerleri alkışlarla teşyi etmektedir. Nankin, 3O(A.A) — Halk teşkilâtı ve mektepliler hüküme- te yardım etmekte, “harp kasa- #,, için para toplamakta ve gö- nüllü kaydetmektedir. Şanghay eteşler içinde Şanghay, 30 (A.A ) — Şang- bayın Çin mıntakasında çıkan ve 6 kola ayrılan yangın şimdi birleşmiş görülmekte ve muar zam bir alev kütlesi halini almış bulunmaktadır. 10,000 gönüllü, beynelmilel mıntakayı muhafaza etmektedir- ler. Şankayşekin en iyi asker- lerinin Nankinden ge'miş olduk- ları söyleniyor. İyi malumat alanların söyledik- lerine göre, Chapei'deki tüfek ateşinin sabahın saat dörüünden beri kesafet peyda etmesi bu askerlerin orada mevcut kulun- malarından ileri gelmektedir. Chiang Kai Shek'in beyânnamesi Şanghay, 30 (A.A) — Chiang Kai Shek Çin'deki bülün ku- mandanlara şu telgrafı gönder- miştir ; “Biz ne kadar sabır ve takam- mül göster yorsak Japonlar'da o kadar mütecaviz davranıyorlar. Çın'in o mukadderatı tehlikede bulunuyor. Vatanını seven her hangi bir kimse Japon tazyıkına ve zulmüne daba ziyade taham- mül gösteremez. Çin milletinin varlığım ve şerefini korumak için hükümetin ve ordularının a- yaklanması zamanı gelmiştir. “Cihan sulhuna olan itimat ve emniyeti ihiâl ve mahveden Ja- ponlara boyun eğmektense çar- pışmıya ve fedakârlıklara kat lanmıya hazır bulunuyoruz.,, Nankin, 30 (A.A) — Chang Kai Shekle geç-nlerde başvekâ- lete tayin edilen M. Vang Ching Vei ve bükümet reisi M. Linsen öğleden sonra meçhul bir semte gitmek üzre hareket etm şlerdir. Bunların Şanghaya gittikleri zan- nolunmaktadır. Berlin, 30 (A.A) — Berliner- Tagablatt gazetesi, sabık Çin hariciye nazırı M. Chen'in Chan- hayd dekar rek bni şlimeşi Gb indim ii Aİ başına geçmesine böyük bir e- hemmiyet atfetmektedir. Top sesleri Şanghay, 30 (A.A) — Nankin şehrinin Çinlilerle meskün kıs. mından ve Fransız mıntakasının ! cenubundan saat 7,30 da hızlı bız- lı tüfek sesleri duyu'maktaydı. Chapei'incenubunda top ateşi tekrar başlamıştır. Japon tayyare gemileri Şanghay, 30 (A. A.) — Iki Japon tayyare gemisi Şanghaya vâsıl olmuştur. Harbinde Pekin, 3y (A A.) — Şarki Çin demiryol arı üzerinde münakalât inkıtaa uğramış o'duğundan Ja- pony kıtaatı, Harbine kamyon larla gelmektedir. Ecnebi mües- seseler şebri terkediyor, Amerika ve İngiltere ne yapacaklar ? Vaşington, 30 (A,A.) — Hari- ciye pezareti, Amerika hüküme- tinin Japonyadan diğer devlet lerin reyine müracaat etmeden evvel beynelmilel imtiyazlı min- takaya Omüdaha'e etmemesini talep etmekten ibaret olan İngi- ! liz hattı hareketine mümasil bir | tedbir ittihaz edeceğini bildir. | mektedir. Singapour, 30 (A.A.) — Ingi- tereye gitmek üzere Çin sularını terketmesi mukarrer bulunan 4 İbgiliz torpito mühribinin azi- metlerini tehir emrini almış ol- dukları zannolunmakta'lır. Vaşington, 20 (A.A.)— Şang- bay'a gitmek Üzere anille'den hareket etmiş, o'an 3 torpito mubribinin Manille'de tavakkuf. edeceği ve dördüncü bir muh“ ribinse Mavi nehirde târassut icrasına memur cüzütamları tak- viye için bunlara iltihak edece- ği haber verilmektedir. Nev-York, 30 (4 A) — Ame- rikanın Asya sularındaki donan- ması Çindeki Amerikan tebaas- nın, İlzumu balinde, tahliye ve bimayesine hazır bulunmak için emir almıştır. Nankindeki Amerikan konso- losunun Amerikan tebaasına bir tebliği Nankin, 30 (A.A.) — Nankin- deki Amerikan konsoloshanesi kendilerine malümat verilir ve- riimez Nankin şehrinden iki sa- at zarfında çıkıp azrılmıya hazır bulunmalarını Amerikan tebaa- sına bildirmiştir. Japonya Amerikaya teminat veriyor Vaşington, 30(A.A.) Japon- ya bükümeti Şangbaydaki bey- nelmilel mıntakanın tamamiyetine sıkı bir surette riayet göstere- ceğini Amerika hükümetine tek- rar temin etmiştir. Rus « Japon miünasebatı Tokyo, 30 (AA) — Sovyet makamatının Herbindeki Japon kuvvetlerinin şarki Ç n detriryo- luyla nak'ine müsaade etmeme- lerinden mütevellit olan Rus-Ja- pon gerginliği fazlalaşmış görün- mektedir. Harbinden bildirildiğine göre şarki Çin demiryolunun 3000 Sovyet memuru silâhlanmışlar ve Tingehao Çin kumandanına da silâh vermişlerdir. Çin kumandanı demiryolunun Rus müdürüne, Sovyetlerin Man- çuriye asker göndermelerini ta- lep etmesini tavsiye etmiştir. Bundan başka Changchun'dan işar edildiğine göre, Çin ve Sov- yet memurları çalışmaktan imti- na eltikleri takdirde di l Son dakika: Çin kararını tehir edecek mi? Şanghay, 30 (A.A.) — A- merikan ve İngiliz ceneral konsolosları tavassutta bulun- mak için hararetli bir surette çalışmaktadırlar, Nankin bükümetinin harp ilânı hususundaki kararının te- hiri mümkün o'acağı halâ ü- mit edilmektedir. Vaşington, 30 (A.A.)— A- merika ve İngiltere Sangba- yin Japonlar tarafından işga- lini prölesto edeceklerdir. Nankin, 30 (A.A.) — Çin hükümeti neşrettiği bir beyan- namede Japonların tecavözünü takbih ve cemiyeti akvam misakıyla Kelloğ misakına ve dokuz devlet © muahedesine imza koyanarı derbal icap eden tedbirleri almıya davet etmektedir. Cenevre, 9 (A.A.) — Ce- miyeti akvam meclisi Pariste- ki içimada teşkili kararlaştı- nlan Mançuri tahkikat komis- yovuocun birân evvel ve Siber- ya tarikile oOMançuriye ve Şanghaya (gitmesine karar vermişlir. ki Çin demiryolunun cenup kıs- mının koniro'ünü deruhte etmek kararını vermişlerdir. Moskova, 30 ( A.A) — Tass s#jansından: M. Hirtoda, bükümüeti tarafın. dân hariciye komiser inuavini iki taraf nekadar M. Kara Hanı ziyaret ederek mumaileyhe şimali Mançurideki vazıyet hakkında atideki tebli- gatta bulunmıya memur edil- miştir. On binlerce Japonyalının ika- met etmekte bulunduğu Harbin de Çin askerleri isyan etmiş et- miş olduğundan Japonya, tebaa- sının can ve mallarını muhafaza etmek için oraya kuvvet gönder- miye mecbur olmuşlur. Japonya, katiyyen şarkı Çin demiryolu menafiini iblâl etmek tösavvurunda değildir. Fakat as- keri kıtaatın göenderilmesi, bu yolun kullanılmasını istilzam et- mektedir. Japonya, asker nakli- yatı için icap eden parayı vere- cektir. M, Karahan, Japon memurla- rının Harbin mıntakasında itti- haz etmiş oldukları hattı bare- ketin © Japonyanm M. Hirote'u memur etmek suretile önüne geçmek İstemiş olduğu bu sui- tefehhümü tevlit etmiş olduğunu beyan eylemiştir. Askeri kıtaatın Harbin mınta- kasına nakli meselesine gelince bu mesele yalnız Sovyet memur- larına git birşey değildir. Bunun- la demiryolunu müştereken idare etmekte bulunan Çin memurları- nın da alâkası vardır ve unut- mamalıdır ki bu bat, Çin arazi sinden geçmektedir. Çin memurları, Japon kıtaatı- nm naklinde bir mabzur görmü- yecek olurlarsa Sovyet memur- için hiç bir sebep yoktur, -elve- asker çıkarabilir? Çin devletinin mesahası (4.278202) murabba. mildir. Moğolistan, Çini Türkistan ve Tibet de buna dahildir. 1910 tahriri nüfusuna göre Çinin nü- fusu 342.639.000 dir. Tibetin 6.500.000) nüfusu da buna dahildir. Çin devleti uzun bir zamandanberi adeta bir im- onun bir ordusu bulunduğuna hükmo- lunamaz. Bununla beraber bu gün Çin askerlerinin Mançolar devrindeki askerlerden fazla oldukları muhak kaktır. Askerlerin teçhizat ve intizam noklai nazarından vâzıyeti birbirine! benzemez. Bazı taraflardaki Çin as- kerleri, mükeminel teşkilâta tâbi ve, iyi bir şekilde mücehhez oldukları hal de diğer askerler çeteden farksız bir haldedir. Bununla beraber çete ha- lindekj askerleri nizami bir şekle sok- mak, Çinliler için müşkil değildir. Elde mevcut malümata (nazaran, bu devlet, dünyada en çok silâh al - tında askeri olan devlettir. Bu adedi iki buçuk milyon olarak tesbit ediyor: ler. Fakat bu askerlerden binlercesi şimal şarkımda, binlercesi, ocenup garbmda bulundukları için Japon» larla karşılaşamazlar. Yüz binlerce asker de sadece Üniforma (o taşımak, sadece ayda on dolar aylık alıp üste de yemek içmek bulabilmek için âsker yazılmış köylülerdir. Bu (o askerler, parayla bir cepheden, öteki cepheye geçerler ve esasen, dahili harplerde, bir ceneral mağlüp olduğu zaman as- kerlerini galip eenerale devreder, Bunlardan başka yedi yüz bin kas dar asker vardır ki bunlar hiç de ih- mal olunacak derecede (değillerdir. Sabık diktatör Şang — So — Lin'in teşkil ettiği ordunun yekünuysa 465 bin neferdir. Şan Kan Şek'in 250.000 kişilik kuv- veli vardır. Ve eğer Japonlar kârşt-i sında bütün Çinliler birleşirse, bun « Tara 60 bin kişilik dağlı Çinli kuvvet- ler de gelip iltihak edecektir. Husu- si ordulara gelince, bunlar, eliz mişti, Ve aralarında en mühimmi 30 bin ki. şilik ceneral Feng'in ordusudur. Bu ordu mavzer silâhları ve eski, geniş Çin kılıçlarıyla mücehhezdir ve hü cumları da pek müthiştir. Çinlilerin bahriyesi feci bir halde dir. Üçer bin tondân (daha az beş kravazörleri vardır ki bunlar 1895 senesinde yapılmıştır. 98 topçu mu- hafaza gemisinden ancak ikisi 1918 de alınmıştır. Üst tarafı eskidir. Bütün bu donanmayı bir tek Japon muhribi mahvetmiye yetişir. Çinlilerin Fransx ve İngiliz ordu! larından aldıkları tankları ve tayya- releri vardır ve Çin askeri cesur, dö- ğüşken bir askerdir. Yalnız obütün bu kuvvetler tahrik edebilmek icin nakil vasrtaları voklur. Tren hatla- n harap bir haldedir, Buna muksbil Japonya tam bir asri (o memlekettir. ve bütün asri vesaitle mücehhezdir. Japonya Rusyayla harbinden son ra ordusuna altı fırka ilâve oederek ön dokur fırkaya iblâğ etmiş, umumi! harpten sonra ordusunu kâmilen as- rilâştirmiş, 1918 de müdafaa kuvvet- lerini bir program ve plân dairesinde asrileştirmek için (18400.000) Sterli- nin sarfı kabul olunmuş, daha sonra bu proçram biraz tekâmtll ettirilerek sarfedilecek para (29.600.009) Sterline çıkarılmıştır. Japonya harp zamanında fırkala ». rmı kırk bire çıkarabilir ve bu suret- le bu küvvet bir milyon askere varır. Japonyanım kara küvvetlerj mü - kemmel olduğu gibi onun tayyare kuy vetleri de mütekâmildir. Birkaç sene evvelki istatistiklere göre Japon or - dusu 150 tayyereyle mücehhezdi. Japon donanması da çok kuvvetli. dir. 1927 de donanmaya dürt dirit » not, dört harp kruvazörü, on İki kru- vazör, 32 muhrip, beş gambot, on, iki muavin gemi, altı torpil gemisi, ve müteaddit tahtelbabirler ilâve o- rir ki demiryolu menafliine balek gelmesin, M. Kouznetsov'a 28 kânuns*” nide bu yolda talimat veril tir, M. Hirota, M. Kara Han'9 mütalealarını telgrafla bem Tokio hükümetine bildeğini b€ yan ve Japonya'nın yegâne sadı teb'asını müdafaa etmekte” ibaret olduğunu ilâve eylemişti Londra borsasında Londra, 30 (A.A) — Akssf" şark vakayiinin esham b üzerinde tesiri hissedilmiştir. İ giliz devlet eshamı düymüşt Japon ve Çin eshamında da *€ denni kayda'unmuştur. Cite mahafili, Ingiliz - A: kan ticaretinin Aksayı il tevlit o edebileceği o meticel meşgul bulunmaktadır. Mısırda —a— Sabık başvekil hab' kında takibat yapılıyor (Kahire) den (Taymis) e bildir” ğine göre başvekil Sıtkı paşa fırkası reisi ve subık başvekil Me! Mahmut paşa aleyhinde takibat ması için emir vermiştir. Sebebi, mut paaşnın irat ettiği iki nutu#' Bu nutuklar Ahrar fırkasının efkârı olan (Essiyase) gi intişar etmiştir. Mehmet Mahmut şanm bu nutuklarında bugünkü MW hükümeti hakkında (Mücrimler © si) tabirin; kullanmıştır. Onun “| hasıran kuvvetle her şeyi yürüttü i nü, kırbaçla vergi topladagını, | bükümetin sukut ettiği zaman on tirak edenlerin fecj bir akihete yacağını söylemiş südolunmaktağ* Mısır başvekili kendisiyle Mah paşanın müşterek dostu olan bir göndererek Mahmut paşanm bu yanatı tekzip etmesini İstemiş, mut paşa bunu kabul etmiyerek * lerinin mes'uliyetini yüklenmiye olduğuna övlemistir. Selânikte Komünistler Posta binası0* kızıl bayrak çektiler Atina, 30 ( Haber) — Seli nikte Katerin kasabasında mün'stler sokaklarda ibti!âl yannamesi dağıtmışlar ve bü harflerle yazılmış bu beyanna! leri duvarlara da yapıştırmış" dır. Bu nümayişler esnasında P ta, telgraf binası da işgal miş ve binaya kızıl bayrak © kilmiştir. İ Ibtilâlcileri dağıtmak için * | lânikten asker çönder'lmiştir — amaaa fi ölen Yugoslavya sefiri nam Abiren şehrimizde vefat ed Yugoslavya sefiri Ninçiçin lekelimizde bulunduğu mü” her iki münasecalının takvi bususunda sitayişle anılacak * metli mesaide bulunması i bile ölümü, derin bir t basıl etmiştir. ki Bu hususta izhar edilen “— mi taziyetlere Yugoslavya ir Iabatgüzarı o tarafından kendi hükümeti ve gerekse cenaplarının ailesi vam har bir surette teşekkür maktadır. lunmuş ve Japonyanın bahrf kuvveti nj iki misline çrkarması takarrir ets Japonların deniz erer ie en kuvvetlidir, “EF” Telgraf ha bugün $ inci sayıfamız' yari