31 Ocak 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

Dizilecektim ! Agabekof mühim ifşaatta bulunacak — Guncı savıfamızda 1 ——a < Sayısı 5 Kuruş Dün Londradan gelen bir telgraf Çinin Japonyaya harp ilân ettiğini bildirdi. baber umumi harpten gözü yılmış olan bütün cihana şimşek sür'atile dağı- » bütün beynelmilel siyaset merkezlerini altüst edecektir. Netekim ilânı harp afile beraber Londra borsasında eshâmın düştüğü, devletler arasında heye- Sanlı notalar teati edilmiye başladığı da bildirilmiştir. Vakıa Çinle Japonya münasebatı esasen tabii bir şekilde değildi. Japon or- dolarının Mançuri üzerine yaptığı bareketlerden sonra her iki taraf arasında Müsademeler oluyordu. Bununla beraber Çinin müracaatı üzerine cemiyeti akvam da meseleye vaz'ıyet ettiği için mevcut ihtilâf vazıyeti resmi bir harp şekline Sirmemişti, Japonlar Mançurinin işgalini ikmal ettikten sonra bir aralık uzak şark badiselerine bir durğunluk geldi. Fakat bu hal çok devam etmedi. Birkaç gün #vvel birden bire Japonlar Çinin (Şanghay) limanına barp kemilerini gönderdi- ler, Aym zamanda limana asker ihracına giriştiler. Çinliler tarafından görülen et Üzerine Japon tayyareleri şehirdeki yerlilere mahsus mahalleleri bombardumana başladılar. Japonlar bu hareketlerini mazur göstermek için Japonlara karşı Çinliler ta- rafından düşmanlık yapıldığından, Japon ticaretine Boykotaj tatbik edildiğinden vesâireden babsediyorlar. Fakat bu sebepler hakikatte birer bahaneden başka bir şey değildir. Asıl maksat Japonyanm Mançuri üzerinde yaptığı emri vakii Çinlilere kabul ettirmek için tazyik icra etmektir. Ba m inci Yıl * Sayı: 5052 o "Pazar 31 Kânunusani ( inci ay) 1932. Halbuki Japonya nasıl Mançuri harekâtına emri vaki suretinde teşebbüs ettiyse bu defa (Şanghay) limanına yaptığı hatekâtı da o şekilde icra etti. ” Onun için Çinin ilân ettiği barbi bitaraf olan cihan efkârı umumiyesi tamamile mazur görecektir. Japonya tecavuz, Çin müdafaa vazıyetindedir. Fakat bu suretle ilân edilen harbin neticesi ne olacak? Tabii bunu şimdiden kestirmek kabil değildir. Bundan sonra en ziyade şayanı dikkat olan nokta Çin topraklarında resmen başlıyan harbin ihtilâtlar peyda etmesi ihtimalidir. Hakikaten şimdi biç bir kimse temin edemez ki Çin» Japon harbi birkaç gün sonra aynı zamanda yeni bir Rus - Japon harbi olmıyacaktır. Zira dün (Tokyo) dan gelen bir telgrafta Japon- ların askeri sevkiyat yapmak için Mançurinin Rus kontrolü altında olan kısmındaki demiryollarını işgal etmek mecburiyetinde olduklarından bahsediliyor ki bu tarzı hareket doğrudan doğruya Mançurideki Rus menafiine açık surette bir tecavuz teşkil edecektir. Böyle bir hareket tahakkuk ettiği takdirde (Moskova) bakalım gene süküt edecek midir? Rus memurlarının ve askerlerinin işgali altındaki yer- leri tahliye ederek Japon kuvvetlerine terkeyliyecek midir? Diğer taraftan Japonyanın (Şanghay) özerine yaptığı harekâta Amerikanın, Ivgilterenin ve hatta Fransa gibi Garp devletlerinin Çindeki iktisadi menfaatleri ni tehdit ettiği de malâmdür. Onun içindir ki Londra borsasında esham ilânı harp haberi üzerine derhal düşmiye başlamıştır. Onun içindir ki Londra, Vaşing- ton, Par's kabineleri arasında hummalı bir nota tealisi meydan almıştır. Acaba Ingilizler, Amerikalılar Japonyayı Çini ezmesine karşı hiç bir ciddi hareket eseri meğer Japonların yaptıklar harekâtın sebebi kendi iddia ettikleri şeylerden ibaret ydı bir kere a > m, rm, üne Bursalı ire Ya e Pm eleğin b sonra çok mütehassis ol- 7 *fendi Ezanı evvelâ arapça Türk, da Türkçe okumuştur. Ezanm Sesi söyle okunmuştur: Teni üüktür, Allah büyüktür. an başka tapacak (yoktur. Nepg'ehildim ka Tanrım büyüktür. Muhammet Allah reslü Eg, “idim ki, o Haktan geldi Ey ÜİMliyenler; geliniz namaza 4 r> koşunuz felâha Ten übüktür Alleh büyüktür an başka tapacak yoktur," Fatih camiinde Mar, pak, Rifat efendi ikindi namazımı Rani Fatih camiinde surej Yusu- Arapça sonra Türkçe ola- de Maşa uştur. Cihangir camiinde re ar bey tarafından Kur. İŞE ein Saat Ying, Üç buçukta Beyazıt ci Ati, Hafız Sadettin efendi 2 de Samlinde, Hiafız Fahrettin e» Sö küm ti rkçe olarak bazı #ure- Sut, r, | Selimi; Hafız Rıza efendi| okuyan Hafız Rıfat Efendi va (Şanghay) « üzerine sevkıyat yapmazdan, şehri bombarduman elmezden evvel Rusya, Ingiltere, Amerika gibi Çinde büyük menfaatleri olan devletlerle görüşürdü. İhtimalki “bu devletlerle beraber müşterek bir tedbir alınırdı. Hafız Rifat elendi (idadi tahsili görmüştür. Otuz sene imamlık, : Fa- tih camiinde de bir müddet baş milez- zinlik etmiştir. Kadir gecesi Ayasofya camiinde okunan Türkçe Kur'an ve mevlüdü radyoyina bütün Türkiye dinliyecek Kadir gecesi şehrimizia'mâruf hafız'arı tarafından Ayasofya'ca- miinde Türkçe Kur'an okunacak ve mevlüt tilâvet edilecektir. Mütemm m malümatımıza gö- re bu camide radyo tertibatı yapılarak bu tarihi gecenin Tür- kiyenin her tarafnda dinlenme sine hizmet o'unacaktir. Gazi Hz. Gazi Hz. dün sarayda istira- hat etmişler bir yeri teşrif bu- yurmamışlardır. &nlerden bir kısmının minareden görünüşü mem camiinde ikindi ezanı! fendi iki buçukta Ayasofyada Yere - Piza, olarak Türkçe okunmuştur.! batan camiinde, Hafız (Rıza efendi okuyan Hafız Rifat! yatsıdan evvel Dolmabahçe camiinde yakın halk dinlemek! Türkçe kur'an tilâvet edecektir. etrafıma toplanmışlar ve Hafız Rıfat Ef.nin tercüme! hali Akisler; amam En şık mecmua Birkaç gün evvel, Beyoğlundaki Librairie Mandiale'de dolaşıyordum. Uzun bir tezgöhun üzerine baştan ba- şa mecmnaler dizilmişti: Fransızca, İngilizce, Almanca, İtalyanca mec. mualar.. Sinema, kadın, filim, mi. zah, polis, macera mecmuaları... Birdenbire, bu renk renk, boy boy, çeşit çeşit risaleler arasında bir tane si gözlerimi aldı: Acı, sarı bir ka - pak karışık çizgilerden bir yazı.. | Bütün Avrupanın, neşriyat çeh- releri arasında, saçları o oksijenle, çehresi acaip renklerle boyanmış, zur kaşlı, çekik gözlü,' yeni bir yüz gibi beliren bu mecmua, acaba hangi lisanla çikiyordu?. İsmini güçlükle heceledim: Darülbedayi!, : Manmafih, o şaşmadım. Çünkü, kafesler; çürümüş, Temelleri çarptl - mış, tek katlı, harap mahalle evle- rinden, karnı aç, kesösi baş, fakat, uzun etekli tüylü şapkalı dünya şık. larının çıktığı bu özenti âleminde, Te pebast tiyatrosu denilen o tahta bi - nadah'böyle son moda kapaklı bir mecinua çıkmazı şaşılncak şey değil dir! Yusuf Ziya göstermiyecek midir ? Hulâsa bütün dünya büyük hadiseler arifesindedir. Mehmet Asım orduları ve halkı birleşiyor Halk teşkilâtı ve mektepliler harp kasasına para Şanghayın Japon askerleri tarafın- dan işgali üzeri- ne Cemiyeti ak- , vam meclisinde- ki Çin murah- hası Akvam mer lisine müracaa ederek bu hare ketin meclis mi- sakının onuncu ve on beşine maddelerine mü: gayir olduğunu söylemiştir. Br maddeler Ce. miyeti akvama dahil devletlerin birbirlerine (ait araziye taarruz edemiyecekleri « ne dairdir. Ja- pon murahhası, Cemiyeti akvam meclisinde obu iddiayacevapver» | miş, Japonyann © Çinin arazisinde “ gözü olmaadığı- »ı ve orada yer leşmek . niyeti bulunmdığıma kaydederek Japonyanm hareketi“ nin bu maddelere temas edemi- yeceği cevabım vermiştir. Cemiyeti akvamda bu müza- kereler cereyan ederken Çinin Japonyaya harp ilân ettiği ha- beri gelmiştir. Cemiyeti akvam meclisindeki | Çin murahhası, içtimadan sonra bu haberi tekzip etmiştir. Fakat veye istinat ettiği bilinmiyen bu tekzibe rağmen gerek Londra- dan, gerek doğrudan doğruya topluyor RE Çarpışân Çin ve Japon kuvvetleri doğruya Nankinden gelen ha- berler, Çinin Japonyaya harp ilân ettiğini tamamen teyit etmekte- | dir. Şanghay hadisesi ve Çin - Japon münasebatının aldiğı son şekil etrafında gelen #on baber- ler şunlardır: Londra, 30 (A: A) — Çin, | Japonyaya harp ilân etmiştir. | Londra, 30 (A A.) — Nankin hükümeti Japonya'ya barp ilânı- nâ karar vermiştir. Ghanghai, 30 (A. A.) — Ja (Lütfen sayfayı çeviriniz)