9 Ocak 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
2— VAKIT 9 Kânunusan' 1937 Yeni Rusya Falih Rıfkı B. yeni bir kitap çıkardı: Yeni Rusya. Bu kitap Rusya tetkik seyahatinin mah- sulüdür. Falih B. bu seyahate ait müşahede ve intibalarını da» ha evvel kısmen neşretmişti. Bu defa neşretmediği mektuplarını da ilâve ederek bir kitap yap: mıştır. Rusya şimdi dünyanın her ta- rafında ehemmiyetli bir tetkik mevzuu oldu. Bir kaç sene ev- vel Rusyanın hemen yıkılmak üzere (olduğundan (bahseden metnleketler bile artık bu mem- I2kete karşı çok ciddi bir vazı- | yet almışlardır, Falih Rıfkı be- yin başlangıcında dediği gibi on beş senedenberi ayakta duran ve bugün her vakitten faz'a bir kuvvetle garp medeniyetine kar- şı cephe tutan yeni Rusya isti fâfla değil, börmetle tetkik edil- mive lâyıktır. Rusyayı ehemmiyetli bir tet- kik mevzuu yapan sebep'erden biride cihan iktisadi bubranının aldığı şekil ve manzaradır. Iki yüz bu kadar senesindenberi bü- tün medeni inkişaflarım serbest ticaret usülünde bulmuş olan In- | giltere gibi bir memleket bile | bu defa kapılarını başka mem- leketlere kapadı. Gümrüklerine türlü türlü tahdidat koydu. He men her memlekette milli hima- ye sistemi adetâ bir din halini alıyor. İşte bu halde Rus ihti- lâlini, Rus sistemlerini yeni bir te « mevzuu yapıyor, « itibarla Fa'ih beyin büyük bir itinayla vöcude “getirdiği bu gözel eser tam zamanında neş redilmiştir. Efkân umumiyede | lâyık olduğudikkat ve alâkayı | uyandırecaği “şüphesizdir. M.A aksi nizama 1p bağlanmıya ma hal yuklur. Kaldı ki görenek o - şey altının tek ölçü olması da des| ünde şüphesiz şey hiç bir| /Halk, belediyeyi başvekâlete ve da- ihhiliye vekâletine şikâyete karar verdi ılmıyan bir Içi bulmaktır: Uzu ta metre gi;| Som Sterlin buhranı dünyaya b nu açık anlattı, Dolar bile gün öl-| dü İç; sallandı. Hulâsa hiç bir mem- Jel parasıyla beynelmilel mua « melâtta sabit bir ölçü bulm:ya imkân yoktur. O halde muamelâtı beşeri - yeyi dalâletten kurtarmak ve dünya| mübadelesin; kumar halinden çıkar-| mak, istihsal ve istihlâki tevzin ka - dar buhranı tedavide © bir amil olsa| gerektir. Çünkü mal alım ve satımı! ve kredi muamelesinin (genişlemesi hep buna bağlıdır. Kredide emniyet alnız parayı ve faizi almak zamanda ölçü yüzünden i kaybetmemek, yahut onun Üzerinde kumar oynamamaktır. Her halde beşeriyet bu açık yaraya bir merhem bulmak mecburiyetinde - dir. Fakat bu merhemin ne vakit bulunacağı malüm değildir. i bu vazıyeti o düşünerek âtide| bey ilel mübadele ölçüsü ne olur- sa olsun her ihtimale karşı hazırlık» lı bulunmuş olmak için — bugün en iyi şekil — Bimetalizmdir. Bizim memleketimizde miktarı ehemmiyet» siz addedilmiyecek derecede gümüş yardır. Herkesin çok ufak bir mas. raf mukabilinde gümüslerin; getirip para bastırmasına hükümetçe müsa- ade edilmelidir. Bu tedbir dahili kre. diyi genişletecek, haricin hakiki fi- atr üstündeki gümüşlerinin memleke- timize girmesine meydan vermiyecek. tir. Ayn; zamanda paramızın mev - cut selâbetine ilişmek şöyle dursun belki de onu takviye edecek mahiyet» te bir tedbir olacaktır. İzmirin zararları Izmir, 8 (Vakıt) — İki üç gün evvel fasılalı yağmurlardan dolayı vukua gelen felâketler henüz tesbit edilememiştir. Yalnız en fazla Göztepe, Kokaryalı, Halkapınar ve Saman iskelesi sent- leriyle Eşref Pş. namile maruf büyük yukarı mahallenin çok ha- rap olduğu anlaşılmıştır. Bu semtlerin en mübimini Saman iske- lesi teşkil etmektedir. Buradaki ticarethanelerin hemen birçoğu- nun 'çeri su ile dolmuş ve birçok mal ısla;arak mahvolmuştur. Zarar yüzbinlerle lira o:arak tahmin edilmektedir. Yukarı ma- hallelerde ve Kokaryalıdaki tahribat yalnız ev'ere münhasır kal- mışsa da buralarda ayrıca büyük bir tehlike baş göstermiştir. Bu semtlerde birçok evlerin temelleri bozulmuş ve yıkılabilir bir hale gelmişlerdir. Iki üç senedenberi vukua gelen bu felaketlerin sebebi mun- tazam lağım mecraları yapılmamış olmasıdır. İzmir belediyesi bundan bir müddet evvel kanalizasyon ve la mecrası yapmak üzre İş bankasından 2 milyon lira istikraz etmişti. Fakat, para istikraz edildikten sonra belediye lüzumu o'madığı balde Karşı yaka ve Kokaryalıda yüz bin lira sarfile iki asri baıyo inşa et tirm'ştir: Bu son felâketten sonra birçok maha'leler halkı, bele- diyenin bu derece iğ mütee: ak VE mik ete ve da- hiliye vek#'etine «kdv 15 Urlada son n vazıyet Muhtaç'ar iki sınıfa ayr ayri dı, yardım bu esasa göre yapiliyor İzinir, 8 (Vakıt) — Urla ve Kema'paşa hava'isinde yardıma mubtaç olanlar tamamiyle tesbit edilmiştir. Muhtaç'ar Urla kasa- basında 1400, köylerde 1700 kişidir. Bunlar iki sınıfa ayrılmıştır. Birinci sınıf muhtaçlar hiç yiyeceği bulunmıyan'ar, ikinci sınıf da nisbeten daha müsait vaziyette bulunan'ardır. İle yardım bi- rinci sımfa yapılmaktadır. Muhtaçlara şimdilik un, zeytinyağı, zeytin tanes', he'va, pek- mez gbi gıdalar dağıtılmaktadır. Bağların işlenmesi için banka- nm yordum temin edilecektir. Utla belediye reis, Urlanın bugünkü vaziyete düşmesini şu suretle İzal etmektedir — Senede 28 milşon dati olan U 0 bin a Ya Zür'an elinde kalmıştır. Zarureti tevlit eden de betül Diğer a âkadarlar da şöyle söylüyorlar : Bu vardımdan memnun olmakla beraber zürram elindeki! temin edilemediği takdirde bu vazıyetten kurtulmak kabil olu bağların iş'enmesi tütünlerin satılmasına bağlıdır. Hilâliabmer bu havalide işsiz kalanlara başka bulmuva çalsemaltar'ı» İzmirde Halk tırkasının vilâyet kongresi top'andı Imir, 8 (Vakıt) — Cümhuriyet Halk fırkası İzmir vilâyet kongresi evvelki akşam Bahribabadaki halk evinde top'andı. Kon- greye on biri İzmirden olmak üzere 64 murahhas iştirak etti, Fır- kaya ait meseleler görüşüldü, kaza heyetlerinden gelen raporlari tetkik için bir encümen seçildi. Vilâyet idare heyeti intihabatı namzet gösterilmeden yapıldı. Ankarada toplanacak umumi kongre dıktan sonra kogre hili! Warar ver ui sene İyi bin Tira istibes! dat ten a asra fana mukabil yalniz 571 mahsu'iy plerin satılması caktır. Çünkü taraflarda İş için 4 murahhas ayrıl İzmire bir Yunan ticaret heyeti geldi Izmir, 8 (Vakıt) — Yunanistandan şehrimize bir ticaret gıu- bunun mömessilleri geldi. Mümeşsiller, Yunanistanla memleketi- miz arasında geniş mikyasta hayvan ticareti yapmak için tetki- kalta bulunacaklardır. Tetkikat iyi netice verirse grup geniş bir sermayeyle derhal işe başlıvac»"h», Koliler hakkında Ankara, 8 (Vakıt) — Tahdit kararından evvel paket postane- lerine gelen ve listeye dahil ol- madığı için çıkarı'amıyan koliler hakkında Iktısat vekâleti ( bir kararname hazırlamıştır. Buna Fransada Matem Paris, 8 (A.A) — Nasırlar meclisinin dünü içtmanda Re isicümbur M. Doumerle Başvekil M. Laval, müteveffa Harbiye na- zri M. Maginot'nun hatırasına olan hürmetlerini yad ve izhar nazaran şimdiye kadar gelmiş olan paketler listelere tabi ol- madan memlekete ithal edile- cekler, son ithalât (listesinin neşrinden sonra gelenlerse lis- teye tabi tatu'sca'-'srdır. İM. Musolininin Papayı ziyareti Roma, 8 (A.A.) — M. Muso- lini'nin Pabayı ziyaretine ait proğramı kararlaştırılmıştır, eylemişlerdir. Nazırlar meclisi, matem alâ- meti olmak üzre dünkü gün için içtima mukarrer bulunan milli müdafaa meclisinin içtimamı er- tesi güne tehir eylemiştir. Bundan sonra Maliye nazırı M. Flandin, Lozan konferansı içn yepilan hazırlıkları meclisin nazarı itlâma koymuştur. Bütün matbuat, müteveffa M. Amerika Tokyo ve Nankine bi- rer nota gönderdi Vaşington, 8 (A.A: — Hükü- | met Japon ve Çin hükümetlerine birer rota göndermiştir. Amerika hükümeti bu nota- sında vaktile dokuz devlet ara- sında akdedilen muahedeyi ileri sürmüş ve Çin» Japon ibtiğfhı esnasında alinan tedbirlerden her bangi birinin meşru olduzu- | nu kabule imân güremediğini | beyan etmiştir. Bu notenin birer sureti de alâkadar dokuz devlete gönde- rilmiştir, Yenil vaziyet Londra, 8 (A.A; — Sa'âhiyet- tar mahafilde beyan edildiğine göre hariciye dazım sör Jahn Simon Amerika hükümeti tara- fından Mançuri hakkında Japon- yaya gönderilen ve bir suretine İ intizar olunan notayı tetkik et- mektedir. İngilterenin de Japonyaya bir nota göndermesi, fakat bu no- nn Mutlaka Amerikan notasıma aym olması ihtimal debilinde görülmektedir. Salâhiyettar İngliz bugünü vaziyeti Cemiyeti Al- vam tarafından Mânçur ye gön- derilecek tahkikat heyet'nin ha- reketine mabi oltnsması muhle- mel olduğu mütalâasında bulun- maktadır. mahafili Japon hariciye nezareli mü- messilinin beyanatı Tokyo, 8 A.A) — Hariciye nezareti namına beyanalia bu- lanmiya sa âviyettar bir zat şu sözleti söylemiştir. Amerika hü ümeti Japonyanın Mançarideki o faaliyetini * Çinin idari ihlâl eder mahiyette bir hareket addede- bilir ve böyle bir fikirde buluna- bilir. Ancak şu cihet bir haki- kattir ki Nankin hükümeti Man- çuride idari nüfuz ve ve salâlıi- | yetini hiç değise tabii ve mutat bir surette asa istimal oetme- miştir, Japonya Mançarideki ha- reket ve teşebbüslerinde (bir değişiklik (o vücude getiremez. Çünkü Japonya meşru hak ve menfaatler.ni korumak için muk- tazi ihtinat tedbirlerini esgari bir hat dahilinde ittihaz etmek- ten başka bir şey yapmışolma- dığı gibi mevcut muahedelerin kendisine verdiği haklardan faz- la birşey temin etmeyi de is- tikdaf eylemektedir. tamam'yetini Maginot tarafından milli müda- | faa uğruna sarfedilen kiymettar mesaiye olan takdir ve hürmet hislerini izharda müttefiktirler. Bazı gazeteler, yakında top- lanacak olan terki teslihat kon feransında Fransanın noktai na zarını müdafaa hususunda M. Maginot'nun basiretkâr, kudretli ve açık görüşlü fikirlerinden is- tifade edilecek bir zamanda vu- ku bulan ziyamdan dolayı daha fazla teessür ve teessüf göster mektedir. Paris, 8 (AA) — M. Magi not'nun vefatı münasebelile, ec- nebi devlet adamlarından Baş- vekâlet ve Har'ciye nezaretine birçok taziyet telgrafları gel mektedir M. Zaleski, Lehistarın samimi teessür ve taziyelerini M., Bri- Fransada Tebeddü'ler Üst tarafı 1 inci sayfada) min ediliyor. Bu habere göre Laval kabine- sinin tamamiyle yeni bir şekil alacağı muhakkak addediliyor. Bu tebeddülde en ziyade ekem- miyeti baiz olan cihet M. Bri- and'ın Hariciye nezaretinden çe kilmesidir. Bu itibarla Fransız Hariciye nezaretinde vu'tu bulan tebeddül ehemmiyetli bir harici siyaset tebeddülü olabilir. Hatırlarda olduğu üzre M. | Briand Çin- Japon ihtilâfı Cemi- yeti akvam meclisinde tetkik edilirken serahaten (Çin)in dar vasına müzaharet etmişti, Man çurinin tahliyesini iltizam eyle- mişti. Hatta bu tarzı hareketi Fransanın Japonyayla İngiltere arasını bozmak siyasetini takip ettiğine delil gösterenler o'muş« tu. Lâkin bu siyaset filiyatta ne- tica vermedi. Japonya bütün dünyaya karşı tek başına kalmış ols: bile gene Mançuri siyasetini değiştiremiyeceğini bildirdi. Fıli- yatla da bu sözünü teyit etti, Nibayet son gelen haberlere gö- re Jsponya Mançuriyi baştan başa işgal altına aldı. Cemiyeti akvam mecliside Mançuriye tet- kik kömisyonları göndermesine rağmen bu hareketin karşısın"'a aciz bir surettte temaşıger ol- maktan başka birşey yapamadı, Şimdi Fransız gazeteleri arık Çin için Japonyayla doğrudan do'ruya görüşerek taleplerini kabul etmek tavsiyesinde bulu- nuyorlar! Bu vazıyet Briand'ın siyasi mevkiini adamakıllı sarsmıştır. Onun içindir ki bugün Fransız kabinesinden çekilmiye mecbür o'maktadır. Diğer taraftan Alman tamirat meselesi çok mühim bir safhaya girmiş bulunuyor. Bir taraftan Amerika harp borçlarını istemek- te ısrar ediyor, diğer taraftan İngiltere o Almanyanın tamirat borçlarının beş sene için tecil edilmesini teklif ediyor! Fransa ise harp borçlarını vermekle be- raber Almanyadan tamirat ala“ cağını istememek teklifleri kar- şısında çok müşkül bir mevkie düşüyor. Ba itibarla Laval ka binesi harici davaların balli bu- susunda kuvvetli olatilmek için bütün parlamentonun kuvvetini arkasında toplamıya .ü:um gö- rüyor. İşte Fransada beklenen tebeddüller bu sebep'erden ileri gelivor Japonya im limaniarını ablu- ka mı edecek? Tokyo, 8 (A.A) — Hükümet namına beyanatta bulunmıya sa lâhiyettar bir zat Çinde Japonya ve Jponlar hakkında yapılan boykot devam edecek olursa Ja- ponyanın daba şiddetli ve kat'i tedbirler almayı düşünmesi muh“ temel olduğunu, Çin toprağına Japon bahriye ascerleri çıkar- mak ve belkide Çinin başlıca İmanlarını ab'oxa etmek mec buriyetinde kalacağını ihsas et- miştir, Bu salâhiueytar zat Çindeki Japon ticaret erbabının boykotaj yözünden pek büyük zararlarâ uğratmakta olduklarını da beya” natına ilâve etmist yana ıblağ eylemiştir. M. Laval da mareşal Pi'suds” ki'den bir tazyet telgrafı ak mıştır.
