23 Ekim 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

vw b © ma mekabil Arnavut ve Yugoslav mü- — 6 —VAKIT 23 Teşrinevvel 1931 Balkan bilera im ( Üst emrafı 4 inci sayıfada | timalarından sonra bütün (Balkan devletleri hariciye nazırlarının kon- feransın toplandığı memleket harici- ye nazırı tarafından yapılacak davet üzerine ayni şehirde toplanmaları te. mennisi de bulunmaktadır. Diğer taraftan konferans müzu keratınım mihverini teşkil eden akal- liyetler meselesi hararetli safhasını dün de muhafaz etmiştir. Yugoslav! murahasları memleketlerinde akalli- yet mevcut olduğu hoklai nazarına şimdilik iştirak etmemektedirler. Bu:| na mukabil Arnavut muvahhasları! bu mesele halledilmedikçe konferan) sın müspet neticeler veremiyeceği ka- naatindedirler, Bulgar murahasları ise Yunanis-| tanda bulunan 250 bin, Yugoslavya” da ©00 bin ve Romanyada 400 bin ka- dar bulgar bulunduğunu, bunların en basit hukuku bile tanmmadığını, cemaat tarafından mektepler acıl masına bile müsaade edilmediğini id- din etmekte ve bu meseleler halledik medikçe konferanstan büyük bir şey beklenemiyceğini söylemektedirler. Arnavut başmurahzası Mehmet B. Koniçe Yuyoslovya heyetine verilen nota hakkında demiştir ki: | — Akalliyetler meselesi hakkında evvelce bir muhtıra O hazırlamıştık.! Konferansta (elde ettiğimiz kanant üzerine bu muhtırayı Yugoslav heye. dine vermiye karar verdik. Ve çar. şamba günü Yugoslav heyetine bili dirdik.., Arnavat murahhaslarmdan sabık meb'us Bedri bey Piyani de demiştir ki: Yugoslaryada bir milyondan faz Ja arnavut bulunmaktadır. Bu ar. navutlar milli, harsi hak ve hürri- yetlerine sahip değildirler. Bunlar'n en tabii haklarından mahrum edilme- melerini istiyoruz. o Yugoslavya ile Arnavutluk arasındu 1919 senesinde İmzalanan akalliyetler meselesi hak- kındaki muahede gayet sarihtir. Nu muahedeler tamamile tatbik edilirse arada hiç ihtilâf kalmaz. Dün akalliyetler meselesinin aldı. İı son vaziyet üzerine Arnavut müs; Tuhhaslatının talepleri kabul (edil ».ezsx korferastan çekilecekleri hak- k'nda bir şayia çıkımıştır. Bu şayi ann değen olap olmadığını soran bir muharririmize Arnavul murahhasla. rından biris — Diz konferansta sonuna kadar kalacağız. Apaçık olan bir hakikatı inkâr ettiklerine göre İsterlerse Yu- goslavlar konferanstan çekilsinler, demiştir. Balkan misakı ve akalliyetler ko- mitesinin dünkü içtimamda akafli- yetler meselesi görüşülmüş ve Arna- yut murahhasları altı Balkan devle- tine mensup birer murehhasın işti: rakile dimi hir komisyon teşkil edil mesini, bu komisyonun o akalliyetle rin bulundukları yerlerde e mahalli tetkikat yaparak muahedelerin tama mile tatbikini kolaylaştırmak esasla- rının bir sene içinde hazırlamasını ve konferansın gelecek içtimama veril mesini teklif etmişlerdir. Yunan mu- Yahhasları ise akalliyetler o meselesi- nin Balkan misakı ile beraber tetkik, edilmesi fikrini müdafaa etmişler. dir. Siyasi yakınlaşma komisyonu İç timamda Balkan birliği merkezinin altı Balkan memleketi şehirlerinden hangisinde olması meselesi görüşül- müştür. Yunan murahasları İleride teşkil edilecek Balkan birliği için en tabii merkezin coğrafi vaziyeti itibarile İs- ganbul olduğunu söylemişlerdir. Bu- rahhasları Balkan merkezi için Selâ- nik şehrinin İstanbuldan daha muya- fik olduğunu ileri sürmüşlerdir Yu- nan murahhasları bu teklifi reddet- memekle beraber İstanbulu tercih et. tiklerini bildirmişlerdir. Bu mesele hakkında henüz kat'i bir karar veril- İçtimada bundan başka hükümet. Jerin kendi aralarmda bütün Bal kan devletlerine şamil bir hakem muahedesi yapmaları bütün ihtilâf. arm hakem suretile halledilmesi ve misak projesinin de konferansta bu hususa dalr yapılan diğer teklifler. ye kil edilecek daimi bir komisyona ve- rilmesi ve misakın gelecek konferans- ta kalileşmesi karar altına alınmış. tır. Düskü içtimalarında gümrüklerin tevhidi fikri etrafında bazi poktai nazarlar ileri sürülmüştür. Müzake- rat neticesinde ihracat yapan Balkan memleketlerinin yekdiğerini himaye etmesi ve Balkan memleketlerinin diğer Balkan memleketlerinden ve dahilde yetişmiyen eşyanın mütekabi- len gümrük resminden mumfiyeti & sas itibarile kabul edilmiş gibidir. Bu fikir kabul edildiği takdirde Balkan memleketleri, dahilde yetişmiyen ve diğer Balkan komşularından © gelen! mahsulden gümtük resmi almıyacak:| lardır. » Fikri yakınlaşma o komisyonunda Balkan milletleri tarlhi hakkında tet| kikatta bulunmak üzere bir enstitü teşkili müzakere edilmiştir. İçtima- da İstanbulda mevcut olan 15, 16, 17 ve 18 inei asırlara nit tarihi vesika. lar üzerinde yapılacak tetkikatm Bal kan milletleri arasındaki fikri ya- kmlaşmayı temin edecek bir kıymette olduğu nazarı itibara almarak İs tanbulda tarih eneümenimize merbut bir enstitli teşkil edilmesi kararlastr. rılmıştır. Karar konferans umumi heyetine bildirilecektir, Muhabere ve münâkale komlsyo- nunda Balkan memleketleri arasında mektup ve telgraf ücretlerinin diğer ecnebi memlektelere tatbik edilen ta. rifeden yüzde yirmi beş ucuz tarife ye tâbj tutulması kabul edilmiştir. Ayni zamanda Balkan memleketleri arasmda yapılacak muhaberat için müşterek bir pul ihdas edilmesi de kararlaştırıMmıştır. Bu karar kon- fernns umumi heyetince tasvip edil dikten sonra kabulü için Balkan dev. letleri nezdinde temenniyatta bulu nulacaktır. İçtimada demiryolları, Oköprüler İnşaatı, Balkan merkezleri arasında doğrudan doğruya muvasa'a temini ve havat münakale meseleleri de gö rüşllmüştür. İçtimai siyaset komisyonunda Bal kânlıların Balkanlar dahilinde pa- saportsuz serbestçe seyahat edebil meleri kabul edilmiş, wiüddeti ika. meti bütün meslek erbabı için ser- best olması ve serbest meslek erhabr. nın diğer Balkan memleketlerinde de faalivette bulunabilmeleri fikrine Ro-| men, Yugoslar murahhasları itiraz etmişler, murahhaslarımız oda bu fikri kabul etmemişlerdir. Neticede hu mesele hakkında teşkil edilecek dalmi bir komisyon tarafmdan gele cek seneye yeni bir proje hazırlanma- er, pasaportsuz sayahat için de Bal kan devletleri nezdinde temenniyatta bulunulması kararlaştırılmıştır. İçti- mada kadınların tabiiyeti üzerinde izdiyacın müessir olmaması ve ka- dınm kocasının mensup olduğu dev- let tabiiyetine geçmesi mecburiyeti nin kaldırılması hakkımda kadın mü-| rahhaslar teklifte bulunmuşlar “ve, bilhassa Romen muruhhası prensesi Kantagöze mühim beyanatta bulun muştur. Kanunları birleştirme komisyonu, Balkan memleketleri hususi kanun larının birleştirilmesi projesini ha- zırlamak İçin teşkiline karar vermiş bulunduğu hukukşinaslar daimi ko- mitesinin mümasil teşekküllerle te masa gelmesini karar. altına almış ve komisyon mesaisine ait zabıtları tethik ve kabul ederek mesaisine ni hayel vermiştir. Konferans umumi heyetine her komisyonun raportörleri tarafından bildirilecek olan bu karar ve temem- nilerden başka posta ittihadı için ya pılan dört maddelik (bir mukavele müsveddesi ve üçüncü Balkan turizm federasyonuna dair bir rapor. hazır Tanmıştır. Balkan tütün komitesi Balkan konferansı iktisat komis- yonu tütün istihsal ve ticaretini tan- zim ve şark tütünlerin n hariç mem- leketlerde sürümünü temin işini tet- kik etmek üzere hükümetlerin de İş tiraki ile bir tütün komitesi teşkilini kararlaştırınıştı. Bu karar buğün U- mumi heyette görüşülecektir. — Balkan konferansı iktisat ko: İ çay ziyafetine gelmislerdir. Ga | bugünkü celsesinde.. Je beraber tetkik edilmek üzere teş-! si tarafından İstanbulda bir Balkan ticaret ve sanayi odasının tesisi ka- rarlaştırılmıştı. Bu karar bugün konferansın umumi heyetine arzeği- lecektir. Ralkan ticaret o ve sanayi odasının altı şnbesi olacak ve şube şeflikleri altı memleket arasında tak- sim edilecektir. o Bundan başka oda- nm bir reisi ile üç ikinci reisi ve bir de umumi kâtibi olacaktır. Odanm masrafına altı memleket verecekleri beşer hin İsviçre fraıgı İle iştirak ederekler fir, Murahhaslar öğleden sofra İstan. 4wls gezmeğe devam etmişlerdir. Murahhaslar saat 14,30 da Sultan Ahette toplanmışlar, o Ayasofya, Sultai Ahmet camilezini ziyaret et tikten sonra o Süleymüüiye camliini,| wkal müzesini, Kariye camlini ve Yedikule surlarını gezmişlerdir. Bu ziyaretlerden sonra misafirler darül. İlnun tarafından şereflerine verilen| Murahhaslar darülfünunun tenvir edilmiş bahçesinde izeilerimizin tram pet, boru ve yaşa seslerile selâmlan- mışlar, müderrisler ve talebe tara f ndan karşılanmışlardır. Murahhas lara #emen hepsi de genç Türk da rülfünunluların kendilerine göster. diği centilmence hüsnü kabul kargı. sında dereceâiz #urette mülehassis ol- dular, Darilfünunun en üst kat salonla. rında mükellef bir büfe tertip edil- mişti. Kısım kısım talebe ve müder. ris grupları, misafir murahhasları izaz ettiler. Çay esnasında darüllünun emini Muammer Raşit bey Türkce bir sw tak söyledi. Nulkun Zansızca ve Kurhçe metinleri taholunarak misa- Girlere tevzi edilmişti, Türkçe bilmi- yen misafirlerimiz, Frausizca metin. de nutku takip ettiler. Alkışlar arasında kürsüye çıkan Muammer Raşit bey şu hitabeyi söy- ledi: Muhterem murahhaslar Hanrmefendiler Beyefendiler, Sizlere samimi kalbimden doğan en tatlı bir heyecanla beyanı hoş ame- di eylerken muhabbet, sumimiyet, ve tesanüt temelleri üzerine kurulan ve daima ilerleyip yükselmeyi kendine gaye edinmiş olan bu ilim müessese sinin ne derin bir sevinç duygusu ile saadet günlerinden birini yaşamış ol- duğunu söylemeyi bir borç addede- rim, Tarihin büyük bir isabetle koydu. ğu isimler içinde Balkan tabiri gibi gerek coğrafi yaziyetin gerek içtimai nisbetin, gerekse medeni müşareketin! ehemmiyet ve vahdetini gösteren ta- birler pek azdır. Hâdisitm sevkile dalgalar gibi telâtüm etmiş olan in- san kütleleri nihayet bu ismin sihir- kâr tesirile durulmuş gibi bir devrei tevakkufn girdiği zaman İster iste- mex kendilerini, birliğe süren cereya- na bırakmışlar, daima faal olan taris! hin kudretli fakat gizli elleri içinde yuğurula yuğurula kanlarile, canla» rile maddi ve mânevi bülün varlıkla. rile birbirine karışıp kaynaşmışlar, ve koca beşeriyet &leminin bir husu- si tipi olarak, bir münferit medeniyet enmuzeci olarak meydana -çıkmışlar- dır. İşte o insanlar sizler ve bizleriz. Daha - doğrusu, biz Balkanlılarız. İ (Alkışlar). i Efendiler, koskoca bir tarih, tabi: idir ki gürültüsüz ve kansız geçemez. Onun içindir ki asırlarca birlikte ya- şamış biz Balkanlı kardeşler, son yek İmizi buluncıya kadar türlü türlü âmillerle, ayırıcı fikirlerle çarpışmmı” ya ve hatta bunların yüzünden birbi- rimizle boğuşmıya mechür olduk. Bu- gün sinesinde milyonlarca nüfusu barındıran Balkan, yarım adası desti tahiatin hiç bir Jütfünden mahrum) Kalmamış olduğu gibi, bu miyonlar:| ca nüfusu yekdiğerinden ayıran hiç! bir çetin halin, hiç bir ciddi sinirin, vücudundan da şikâyet edecek vazi: yette değildir. Bu insanları her Za- man yekdiğerini deraguşa sevkede- etk pürüzsüz hir tabla, bütün bu ma- şeri kana kana doyuracak feyizli bir, toprak, ahlâfı daha asırlarca belki ilelebet hiç bir millete muhtaç etmi- yecek derecede bol bir servet ve son- ra yekdiğerlerile müştereken çalış. malarına, müsait ve parlak tecelliya- ta namzet bir derecei medeniyete... Balkanlıların bugün ufku istikbalini İşaret eden en bariz hatikatlerdir. Fakat bunun en mükemmelini siz- ler yaptınız. (Alkışlar) Tarihin çiz- diği, tabiatin her dem ilham ve ihsas ettiği bu saadet ve terakki yolunun ehemmiyetini sizler pek güzel kavrı- yarak Balkan Birliğinin temellerini siz murahhaslar attınız. (Alkışlar) Büyük Mürşitlerin, tasavvurlarını siz- ler hakikate isal ediyorsunuz. Bu ve- sile ile diğer Balkanlılara Türk kar. deşlerinin Ulu Gazimizden aldıkları ilham ile bü uğurda en son fanliyeli göstereceklerini söyliyebilirim, (st! rekli alkışlar). “Muhterem murahhaslar; talebe mübadelesine, eserler teatisine hazı- rız. Balkan darülfünunlarmın hoca. larından burada konferans vermek istiyenlere daima salonlarımız açık- tir. Keza © Atina durülfünununda bizim bir hocamızın yaptığı gibi her- hangi bir darülfünunda Konferanslar, vermeye müheyyayız. Hulâsa İstan- bul darülfünunu fikti mukarenetin temini için elinden geleni yapmayı kendine şerefli bir vazife addeder. Aziz muhataplarım, bugün bütün emellerimizin tahakkuku için gayet müsait bir hava bulmuşuzdur. Siyasi recilllerimizin bu bapta en yüksek hislerile hareket ettiklerine şahit ol- maktayız. Fakat öyle çalışmalıyız ki: Balkan birliği akidesi bu himmetler sayesinde bütün kalplerde mahkük! olsun da artık siyasetin ivicaç ve İn- hinalarını, birbirlerine en samimi his- lerle bağlı olan ve medeniyet yolun- da el ele yürüyecek olan Palkanlrla- | rın mukadderatı üstünde hiç bir te sir yapmıya müsait bir zemin bulma-| sın. (Sürekli alkışlar ve bravo ses leri). Kalbim ümit ile çarpar ve ruhum yeni bir imanla ateşlenirken, gözle- yeni bir imanla ateşlenirken, gözle rimi şu vahdet ve tesanüt levhasına|| dikerek bütün kuvvetimle bağırıyo- rum: Yaşasın şu parlak âtinin mübeş- şir ve âmilleri, yaşasın Balkanlı kar. deşleren, Muammer Raşit beyin alkışlarla biten hitabesinden sonra, Sofya da- rülfünunu profesörlerinden ve Bul. gar delegesi profesör M. Genef bir nutuk söyliyerek gördükleri hüsnü kabulden dolayı teşekkür etti. Müte- akiben Arnavutluk murahhası M, Na çi, Yunan murahhas M. Tivolos ve diğer heyetler murahhasları söz söy- lediler. Bolkan Konferanslarmın ide- al hedefinden bahsettiler ve şiddetle alkışlandılar. Darülfünunun muhteşem salonu tarihi günleinden birini ve belki de en mühimini yaşamıştı. Konferans umumi heyeti bu sa- bah 9,30 da Yıldız sarayında ikinci içtimamı yaparak komisyonlar tara- findan hazırlanan raporlar: müzake- ve edecektir. Bugünkü içtimam pek hararetli olacağı ve bilhassa akalli. yetler meselesi etrafınd2 münakaşa. lar yapılacağı tahmin edilmektedir. Öğleden sonra murahhaslar husu- si bir vapurla Boğaziçinde bir gezin ti yapacaklardır. Vapur 14,30 da Sey- risefain rıhtımından kalkacak, gezin- #den sonra saat 1730 ân Beylerbeyi» ne gelecektir. Akşam. Beylerbeyi saraymda bir çay ziyafeti, gece de belediye tara- fından Dolmabahçe sarayın büyük salonunda İnr balo verilecektir. Dün akşamki suvare Dün ukşam Bulgar sefaretinde Bulgar murahhas ve gazetecileri şe refine hir suvare tertip olunmuş, Ha- riciye vekilimiz de davetli olarak hâ- zir bulunmuştur. — a —— Beyoğlu beşinci molerliğine: Efendim; Biz aşağıda İmza sahipleri Ali Ri- za, Jak Baruh, Jozef ve Salamon bey» ler 22 — 12 — 930 tarihinde 14794 nu- mara ile İstanbul altıncı noterine tan zim ve tasdik ettirdiğimiz mukavele: name ile aktü teşkil eylemiş bulun- Günün Muhtırası | Takvim — Cuma 23 Teşrinievvel 10 uncu ay 1931. 9 Cemaziyülâhır 1380 Senenin geçen günleri. 296 kalan günler 69. ğ Güneş — Doğuşır 6.08 Batışı 1734 Namaz vakitleri — Sabah: 447: Oğle 1200: ikindi 15,0& Akşam 1794 | Yatsı: 19.05 imsak 499 | “ Hava — Dünkü hararet szaml, 26. (esgari) 13. Begün rüzgar mütehavvil hava bafif bulutlu olacaktr; az serpin muhtemeldir. mmemminsememiğ | Radyo | | Istanbul radyosu Saat 18 den 19 a &adar gramofon plâkları neşriyan, 19.30 dan 9030 a kadar birinci hısım saz Vedi. Riza FL. 2030 dan 21 e kadar moneloğ şHabibe molla Si den 22 ye kadar ikinci kisim saz Nermin H. 23 den 22302 kudar Tango orkestrası. e amana MANA AA 9 48) Vakıt: Abone şartları: 1 7 612 © Aylık Dahilde 150 400 750 1400 Kuruş Hariete — © 800 1450 2700 Mân sartlarımızı Resmi Şaun 10 Kş Santimi v. Küçük ilân şartlarımız: EA 1-10 Defalık 30 50 65 75 100. Kuruş A — Abonelerimizin her üç'eyl- fı için bir defa meccanendir. B — 4 satın geçen ilânların fazla satırı için 5 kuruş zammolunur BORSA —; di İ Kapasdi - Hosusi 12,50 Kş. 25 22 Te.evvel Kambiyo İl 1 ingiliz lirası Kr. | 8337 « TL imskabili Doları 04 2, Frank 1p6 Liret do9 Belça Dram. İS Frank Leva Flotin Kuros Şiar Pereta pi Mark p Zi Vengö 9m lay Kuru; ole gp | 1 Türk iran Dizar Çerroneç Kuruş Nukut tlserin © Çinyilizi 1Dolâz Amerika) 08 20 Fraek (Fransız e riret (italya 214 öFrank Pelçikaj 1 1 20 Drahmi (Yunan) 555 20 Frank Hisviçre) 7 m) Leva 'Belgar) 23 a tiplerin (Felemenk) g 10 Kuron (Çekoslovak? Sing Âvusterya) 1 Pezeta |İspsnya) 4 Rayşmarl Almanya) 1 Ziot "Lehistan hz 3 ! Pengü “Macaristan 4 0 Ley (Romanya) “ Dinar Yuzoslovyaf ” 1Çerneç Sevyet Akn pa ç Mecidiye > “ SI Batkonct | © 0 l Ş e.g ... a an 21U50 Ti duğumuz (Kârvansaray Ali Rıza, $ Frangel ve Y. Abenrey ve şeriki) un” vanlı şirketi tüccariyenin ahiren he sabını görerek kâr yerine zarar te Jit eylediğini gördüğümüzden şirketi © mezküreyi bu günden itibaren bilrz8 fesh ile ticaretgâhı şirketi terketti” : Zimizden keyfiyeti feshin O ammec€ malüm olması için İşbu İstidamızın birer suretinin vilâyet ve Vekit ge | zelelerile neşr ilânina delileti âliye | lerini rica ederiz efendim. | Beyoğlu Tozkoparan Şalom apaf- timan numara 2 dairesinde Salamont Frangel ve Kızıltoprukta Kuvubaş! numara İ hanede Ali Rıza bey ve Ba» latta Hasköyde Hasköy £ iskelesinde numara 4 hanede sakin Jak Baruh ve Beyoğlunda Kumbaricı yokuşund8 4 Hüseyin paşa apartmanının nümar& 5 duiresinde mukim Jozef Abenrej | efendiler.