23 Ekim 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
/***" SEKiZiNCi SENE No. 2681 Sahip ve Başmuharriri f""""" İ D A R E H A N E S İ : | fiîipiiuıınıuıniye karşısında dıirei «ahsasa f^Telgraf: İstanbu! Cumhuriyet j< 1 Posta butuşna t^N 0 2 4 6 22366 23236 20473 Idate «nüdürti 22365. Matb» Cumhuri ınıı ıımıııııııiMmmmıııııııııııııııınıııııımHnımiHHiııı ııııııııııı.ı :UMA 23 TEŞRiNiEVVEL 1931 BOJME Ş E R A İ T ! ŞTÖRKİYEİÇİNİ HARİÇ İÇİN 1400 Kr. j 2700 Kr. j 750Xr.j 1450Zr.'.| 400 Kr. \ 800 Kr. Nflshası her yerde Konferansın ikinci Celsesi Bugün aktediliyor inıııımıııınıııııııııııııırnımmııımınınıııııııım nııııııııımınınıııııınııııtınınıııııııııııııııııımıııııııınııınıııııııııııııııııınıııınıınııııınıııııııınııı •(ifiıııtıııııııııtııııııiıııırıııifiıııııııııifiıifiıııırıııifiıııııııııııiMtıııiTiifitıııııııııııırııııııııifiıııııııııiıııııtMiifiıııi ııiılifiılllllllıillllllllfllllMlilflllflllllltllfllllJlf Hllttllllllllf IIIIIIIIIJ 5 Kuraştar Türk meşrubatı Başvekilin beyanatı Hariçte de mevki alıyor! Gazi'ye, matbuat Müskirat İnhisar idaresi, millî iktisadm inkişafına azamî hizmet edilecek bîr müessese olmuştur tnhisarların haddi zatında iyi mi, yoksa. fena mi müesseseler olduğunu uzunboylu tetkika hacet bile olmaksızın denüebilir ki iyi idare olunan her müessese iyidir. Leh şir ketinin mu vaffakiyetsiz likle nihayet bulan tecrübesinden sonra tamamen millî bîr müessese haline kalboluna • rak tamamen millî ellerde idare olunan Müskirat tnhi • sarının nasıl çaIıştığmı yakm dan görmek suretile vasıl ol duğumuz son kanaat budur. Kat'î olarak ve halka teşekkürj Başvekilimiz seyahat] intibalarmı anlatıyor Ankara 22 (A.A.) İsmet Pş. Hz. Anadolu Ajansına şu beyanatta bulunmuşlardır: «Avdetimde vatandaş larım tarafından göste rilen muhabbet ve teveccühu hakiki minnet ve heyecan ile tezkâr ederim. Çanakkale'de muhterem vatandaşlarım vaktin geç olmasına rağmen çok Iriilfet ve lutufkârhk ihtiyar etmişlerdir. Muhterem İstanbul] halkının millî siyasetle alâkası,' yüksek nezaketi ve okşayıcıhğı havanın namüsait olduğu bir' günde bile insana heyecan ve ren tezahürata vesile vermiştir.' Ankara'da bulduğum coşkun| ve umumî hüsnü kabule en derin minnet ve merbutiyet his leri mukabeleye kifayet ede mez. Bütün bu tezahürata naçiz sahsımıza tevcih ile beraber( ve ondan ziyade mes'ul bulun duğumuz siyasî vazifelerde 1 vatandaşlar tarafından teşçi ve tesvik manası galip ve zahirdi. Cumhuriyetin feyiz ve itiban milletimizce ne derece hatsasiyetle takip olunduğunun her vesile ile tezahür etmesi mem leketi mütemadiyen takviye eden mühim bir âmildir. Büyük Reiticumhur Hazretleri müstesna lutufkârlıklarınt bilhassa ibzal etmekle beni bahtiyar ettiler. Memleket için (Mabadi binci saifede) Sırp ve Arnavut başmurahhasları birbirlerini itham ediyorlar!... «• Şiddetli münakaşalar Bu şiddetli itham ve münakaşalara sebep akalliyetler mes'elesidir. Müzakerenin tehirine zaruret hasıl olmuştur Balkan misakı Gelecek Seneye kaldı Heyett murahhasaiartn Darfll fttnmiu ttyarettertnden Wr tnttba Yu.aı.da. Müsktrat InhUartntn Kabataş, Dalmabahçe ara stndaki modern binalan, aşağıda bu binalann sarap l&bora tuvarlannda çalyan Türk ktmya gerleri lardan en iyi surette istihsal olunan»öyliyebiliriz ki lardır elbet. Memleketimizin her taMü* • şimdiki tutumuna gor« rafmda ve güzel iklimlcr teşkil eu:«u tnhisan yalnız devlete vaden feyizli topraklarımızm bol Şark ridat getiren bir idare .halinde güneşi içinde yüzen her sahasında kalmıyarak kendi daire ve istika • en iyi mayvaların yetiştiği malummetinde millî iktisadm inkişafma dur. O halde ispirtolu meşrubatm en azamî hizmet edecek bir müessese iyileri bizim memleketimizde istihsal olmuştur, ve bu zaman ile daha ziolunabilmek için burada bütün şerait yade böyle olacaktır. mevcut demektir. Geriye yalnız şu Hatırlardadir ki Polonya Şirketi iki sart I'alır: burada işe ilk başladığmdan itiba 1: İktisadî hareket, ren hariçten bir çok ispirto ithal et2: Fennî çalışma. mişti. Ve gene herkes bilir ki inhisarİşte Müskirat İnhisar idaresi ilk dan evvel ispirtolu meşrubatm ekadımlarını bu sağlam esaslara tevfik serisinde nelerden çıkarıldığı bilinederek atmağa başlamıştır. miyen bir çok ispirtolar kullaml İnhisar idaresinin Kabataş ilerimakta idi. Bizim Müskirat tnhisar sinde şimdilik üç daireden ibaret oidavemizle başta kendi üzümlerimiz larak yaptırdığı binaları görmek ve oımak üzere yalnız memleket mah sulü meyvalarımızdan temiz meş onların içini gezmek bile insana ciddî rubat istihsal olunmakta ve pek mü ve anlayışlı bir çalışma işi müva cehesinde bulunulduğunu göstermeğe him, hatta belki bizce en mühim hâkifayet edebilir. Binalar deniz kenadise olmak üzere de bu millî Türk rında ve oldukça iyi bir nhtan ü istihsalâtımn harice gönderilip satılabilmesi en büyük hedeflerden bi zerindedir. Sahile raylar üzerinde istenilen yere sevki mümkün bir vinç rini teşkil etmektedir. konulmuştur. Bu vinç dışarıdan geDahilde sarfolunacak meşrubatın lecek ve dışarıya verilecek eşyayı en fennî tahlillerle en temiz mamu lâttan olması temin olunmak bir kere depoların her üç katından alır ve umumî sıhhat noktai nazarından ta verir. Senelerdir İstanbul limanı için biî pek mühim bir hâdisedir. Dahilî sarfiyat üzerinden alınan birer pargümrük ambarlarından ve transit ça fiat fazlasının devlete varidat teş ambarlarından bahsolunur durur da kil ettiği ise raalumdur. Zaten in • bunların hatta bir tek mükemmeli hisarın ilk hikmeti de budur. Ancak nin dahi yapıldığı görülmez. tşte hazne hesabma keyif ehlinden alınan gümrüğe, rıhtıma ve limana nümune bu fiat farkının fennî surette halis olacak ambarlar. İstanbul limanı için meşrubat teminatile karşılanmasını bu binaları örnek olarak alabile da bu fazla fiatı fazlasile ödiyecek ceklerini alâkadarlarına haber vebir sıhhat lâzimesi diye kabul ede • riyoruz. biliriz. Millî Türk meşrubatına ec İdarenin asıl şarap fabrikası Tenebî memleketlerinde revaç temin et kirdağ'mdadır. Rakı fabrikası da mek ise, kendi gözlerimizle görerek Boğaziçi'nde olduğu gibi Kabataş edindiğimiz kanaate göre, en mü • binalarında depo var, az adamla çok kemmel şekli ile hemen hemen yalnız iş görmek esasında idare var, ve bilİnhisar idaremizin başa çıkarabilehassa tahlilhaneler var. Burada en ceği fevkalâde mühim bir mes'eledir. iyi Türk şarabmm nasıl imal ve isVe haber verelim ki İnhisar idaretihsal olunabileceği üzerinde mü • miz bu yola girmiştir, ve o yolda temadi ve kıymetli tecrübeler yapılişin Iüzum gösterdiği dikkat ve iti makla iştigal ediliyor. Müskirat İnnaların kâffesini sarfederek çalış hisar idaresi işinin icabı olarak bir mağa da koyulmuştur. Bize emniyet Fransız şarap mütehassısı da bul ve kanaat geldi ki şimdiki çalışma muştur. Şimdiden üç, dört nevi şarap tarzında ısrar ile devam ettiği tak üzerinde muvaffakiyet temin olun dirde İnhisar idaremiz bu pek mü • muştur. Kimyahanesi ise şimdiye kahim davayı halletmeğe muvaffak ta dar bir tek raporu dahi tekzip olu olacaktır. Bilhassa o zaman Müskirat namamış olarak çok ciddî tahlillerin İnhisar idaremizin yalnız malî değil, temiz ve mükemmel bir lâboratu bilâkis daha ziyade iktisadî ve azamî varıdır. derecesinde millî iktisadî bir müesŞişli ilerisindeki konyak ve likör sese olduğu umumen görülüp tasdik fabrikası da gerek bina itibarile, edilecektir. gerek tanzim ve idare noktasından son mükemmeliyet derecelerini haiz Dahilde ve hariçte bu büyük neticelere gitmek için İnhisar idare • bir müessese olarak işe başlamış bulunuyor. Burada da bir mütehassısın sinin gittiği yolu fen yolu ve iktisat vukuf ve malumatmdan istif ade olunyolu olarak gördük. Bizi idarenin ması düşünülmüştür. Onun fennî nemuvaffakiyetine inandıran kuvvetîi zaret ve idaresi altmda olarak esası sebep te budur. Filhakika rakıdan, tamomen fenne, fennî tahlillere isşaraplardan likörlere kadar bütün tinat etmek^, üzere likörlerin envaı meşrubatın en iyileri en iyi meyva ilkan Konferansının muhtelif koinisyonları dün de Yıldız sarayında toplanmışlardır. En mühîm ve hararetli müzakerat siyasî komisyonda cereyan etmektedir. Siyasî komis fon dün ekalliyetler mes'elesini müit'aJre ?tmîş ve bu mes'ele etraf ında muhtelif memleket murahhasları arasında hararetli münakaşalar ol muştur. Komisyonda Arnavut mu rahhası söz alarak Yugoslâvya'daki Arnavutluk ekalliyetinin vaziyetin • den bahsetmiştir. Arnavut murahhası Yugoslâvya'daki Arnavut'ların va ziyeti pek fena olduğunu, mevcut muahedelerin hakkile tatbik edil • mediğini söylemiş ve Yugoslâvya mu rahhası buna cevap Bunun üzerine münakaşa şi detli bir şekil almışbr. Yu*lâvya murahhasları memleks' lerinde ekalliyet mecvut olduğu hakkmdaki noktai nazari kabul etmemektedirler. Arnavutluk murahhasları da bu mes' ele halledilmedikçe konferanstan müsbet netice beklemenin bir hayal olduğunu iddia et mektedirler. Arnavutluk mu rahhaslarından Bedri B. şu mütaleayı serdetmiştir: «Yugoslâvya'da blr milyon iki yüz bin Arnavut vardır. Bunlar millî ve harsî haklarına ve hürriyetlerine ma lik değillerdir. Biz fazla hiç bir şey istemiyoruz. Sadece Yugoslâvya'daki Arnavut'lara en tabiî haklan verilsin. ( Mabadı 5 ınci sahıfede ) • • IIHIIIIIMIllllHIIIIII Keyetlni ftddette ttham edtn Yugoslâvya Başmurahhası U. Yanoviç Memur maaşları Indirilecek mi? Şark hattmın Mubayaası Tenzilât haberleri kaydı Bir şirket teşebbüse jşegti ihtiyatla kar^lstnırah Ankara 22 Maliye Vekili Abdülhalik Bey yeni bütçede memur maaşların dan tenzilât yapılıp yapılmıyacağı hakkmdaki suale: € Yeni bütçeyi henüz tanzim etmedik. Şimdiden kat'î bir şey söylemek kabil değildir!/ MSfye Vekül Mustafa cevabmı vermiştir. Abdülhalik Bey Ankara 21 Kabine Gazi Hz. nin riyasetlerinde toplanacak, yeni bütçenin masraf kısmında yapılacak İS milyonluk tasarrufun esaslarını kaararlaştıracaktır. Arazi, hayvan, muamele vergileri gümrük resmi, posta ve telgraf, inhi(Mabadi 2 înci sahifede) UIIIIIIIIIMIIIIIIIMI Dün sabaha karşı Lânga'da 20 ev yandı! mubayaa için >•«*••»• •#•••• !••••«••• ••#••••••••••••••••••• •••••"' ••••f••••••••••• Ateş susuzluktan büjrümüş,85 yaşmda bir ihtiyar da yanarak ölmüştür Alpullu Şe . ker şirketinin iştirak ettiği bir sermayedar heyeti Şark Demir yolları hattını müba yaa etmek üzere teşebbüse geçmiştir. Şirket murahhasIarile 21 teş rinievvelde îs ' Sakir Bey tanbul'da müzakerata başlana caktır. Trakya'hlar bu haberden çok memnun olmuslardır. Edirne meb'usu Sak> Bey Uzunköprü müstahselini bu havadisle müj delemistir. imal olumnaktadır. Şimdiden ez cümle konyak, vişne, mandarin, portakal, çilek, kovantro, benedikten tertibi Beyendik likörlerinde muvaffak olunmuştur. Bu muvaffakiyetler daima ileri götürülerek yakın zamanda Türk meşrubatının yalnız kendi aramızda değil, hudutlarımız haricinde dahi esaslı bir şöhretle mevki almağa başladığmı ve mevcut müesseseleri mizin de dünyaya mal yetiştirmek için ona göre büyüdüğünü ve çoğal dığını görmekliğimizi kuvvetle ümit edebiliriz. Müskirat idaresini böyle fennî ve iktisadî bir yolda yürüten ve onu parlak bir istikbal için bu kadar sağ lam temellere oturtmuş bulnan Türk azim ve faaliyetini takdir ve tebrik ederiz. . YUNUS NADI IIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Felâketin Ankara'da bir program Acı tafsilâtı!. Evvelki gece sabaha karşı tanzim edildi Bu ayın yirmi altısında memle ketimize geleceği yazılmış olan Sovyet Hariciye Komiserinin memleke timizde kaldığı müddet için Hariciye Vekâleti tarafından bir program tanzim edilmiştir. M. Litvinof muvasalat ettiği gü nün akşemı hareket eden posta trenine raptedilecek bir hususî salon ile Ankara'ya gidecektir. Rus Harîciye Komiseri Ankara'da Cumhuriyet şenliklerinde ve o ak sam verilecek olan resmî balo ve resmabadi 3 üncü sahUede) M. Litvinof Facta sahnesinden bir tnttba Atmaca sokağında 9 numaralı Ka nede oturan Madam Roza'nın 85 yaşında Hristo isimli bir dayısı vardır. Bu adam hastalıkh, ayni zamanda da mefluç bir haldedir.Evin zemin ka Küçük tındaki odada ikamet etmektedir. Lânga'da Kürkçübaşı mahallesinin Evvelki gece saat üçe doğru herAtmaca sokağında Madam Roza'nın kes uykuda iken Hristo, gözlerini aç9 numaralı hanesinden çıkan yangın mış, yatağmda doğrulmuş ve sigaratam 20 evin tamamen yanıp kül ol sını yakmıştır. Fakat ihtiyar siga rayı bir kaç nefes çektikten sonra, masile neticelenmiştir. elinde sigara olduğu halde, tekrar Bu suretle gene bir çok aileler sef il, perişan ve yurtsuz kalmışlar, yan uykuya dalmıstır. Sigaranın ateşi yatağın içine düşmüş, yatak ve yorgın, maddî pek çok zarardan başka gan yavaş yavaş yanmağa başlamış85 yaşmda bir adamin ölümüne de lardır. Ateş, ihtiyar adamın vücu sebep olmuştur. düne sirayet ettiği vakit Hristo u Yangın nastl çıktı? yanmış, fakat mefluç olduğundan Dün hâdise mahallinde yaptığımız yerinden kalkamamış, çırpınmağa tahkikata göre yangın a.r dikkat tahk.kata gore yangın bir « « « . . 6 mct sahifede) I sızlık eserı olarak zuhur etmıştır.
