22 Ekim 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9
iktımadi . kusurlarını gösteren vw bugün düşeceği vaziye| #4 daha çok evvel haber vermiş olani mıbuyö Joseph Calllaux'nun bir maka. esini nakletmiştik. Fransa âyan azasından ve sabık başvekii mösyö Caillaux birkaç gün evvel vermiş olduğu bir nutukta dün- ya buhranından bahsetmiş ve demiş- tir ki: — Bundan 12 sene evvel yazmış ol- duğum (bir kitapta, bir anlaşama. mazlık eğer bütün (beşeriyeti alt üst etmese bile, hali hazır cemiyet. lerinin o bana nazaran görünüşleri, takip etmiş ve çizmiş olduğum siya- gete hak verdireceğini söylemiştim. 1911 senesi başlangıemda, 19 uncu (Oasrm nihayetlerine İşaret e- den sulh havasma (istinat o ederek Mi zrt felsefenin O arkasında nihayeti bir anlaşmanm © vücut bulduğu ve gümrük manialarma rağmen her zaman-için matuf olması (İcap eden temiz bir gayeye doğru gidilerek bey- nelmilelliğe (hiçbir zarar getirme den ve hudutlar üzerinden aşarak büyük bir inkişaf (ve sulh âmili olan milli iktısatçılığın o doğduğu görülü. yor ve ümitvar olunabiliyordu. Umumi harp (bütün bu ümitlere şiddetli ve ânt bir tekzip oldu. İhtilâf o siyasi milliyetçilik ile beraber ( iictesadi milliyetçiliğin Ode doğmasma mâni olamazd. (Harbe bir nihayet (veren munhedelerin ik- Üsadi — milliyetçiliğe de bir nihayet verdirmesi (lâzım idi, Kısa görüş Milük onun gemi azıya almasma se bep oldu. o Artık biribirinden ayrı - lan noktal nazarlar altmda, bütün dünya blnyesinin (o çatırdamasr mu- haklaktı, ve benim 1924 senesinde #öylediğim (gibi, büyük iktisadi ve; mali cezanm < çekileceği günün uzak olmadığını — söylemek için İnsanm olması lâzım değildi. ve para şişirmeleri, mu- syyen ( istikametlere tevcih o edilen #ktısatçılık gibi (o kullanılan uyuştu- rücu (maddeler, hastayı, birkaç için uyuttu. Bu suretle, has müneccim Kredi sene ia, kendini kurtulmuş zannederek, akibetinin £ fena olacağını haber ve renlerle alay etti, hastalığın ilerle- diğini görmedi. Halbuki obu hasta- İik © kendini hissettirmediği o nispet te İntişar dairesini büyültüyordu. Bugün yarı uyanmış olan dünya, halinin vehametini O sezmeğe başlı yer, ve gözlerini (açtıkça, Avrupa» nm bir kıskaç içinde sikışarak, mil- İiyetçilik içinde £ çırpındığını, biri- birlerini parçaladıklarmı o ve beynek mileliyetçiliğin — O beynelmileliyet- gilik Oki medeniyet ondan hariç hiç Bir sahada yaşıyamaz — günden gü- ne yer kaybettiğini görecektir. Beynelmilel | büyük bir varlık 6 lan © İngilterenin yediği darbe, teh- Ykenin ( büyüklüğünü £ gösteriyor. Her düştinmesini bilen kimse yarınım ne saklıyabileceği (o endişesi içinde ği Yldrem (yarm'meraya düşe. r? © Fransızlar, (Oo kendimizin bu iarbeden hariçte (kalacağımızı dü- , mütemayiliz. (o Hakikatte iğer memleketlere nazaran ki, ur © ivetimiz daha iyidir. Memle bizim vaziye rig tedbirin, zekâsının meyve Terini toplam ır, o ve fena vazi- bir kalkan gibi kulla. yetlere kars" tçi halkmı muhafa- r. Hatta diyebi- La ağ ran Fransayı ihmal etmiş gibi görünmekle O. e bile etmiştir. Ve eğer AYY İL dn da İngiltere gibi birçok meden Kömürleri olmuş olaya. mi şüphesiz İngilterede ol Pransada da nüfus nispetini yüks” tecekti. / Birçok yerlerde Tsi” renin * biz aaer evvel 16 milyon DÜ'E su olduğu (halde bugün 45 milyon Büfusa sahip oluşunu görmek istemi- yorlar. Bu nüfus kesretini beli yen, kiymetli meden (sayesinde gernit altında imal edilri$i Fransa, ingiltere ve Avrupanın hali z o yeni yıldırım acaba nereye M Kay$ uşecek, diye soruyor X gün evvelki sayunızda,| olan maddelerin gibi,! mübadelesi (İle elde edilen zirai o mahsuldür. Daha dün dünyanm kıraliçası 0- lan kömür, eğer daha tahtından İn- dirilmemiş ise, oyarm yerini mazot rupanm etnik meselesi bugün kar. şrmıza çikan meselelerin en mü- himmidir ve bu mösyö (Hoverin İle- ri atmış olduğu Avrupa nüfusunun (100) milyon fazla olduğu iddiası ile| ayni meseledir. Ve hakikaten A: rupa toprağı Obu kadar nüfusu bes lacak olan bir mahreç bulmak İçin. dir. Bundan sonra mösyö Caillaux Fransanın o hususi vaziyetine geçe rek şunları söylemiştir: — Bir yangmda, alevlerin odaima yangın ; duvarlarını . aştığını söyle meğe hacet var mı? İstatistiklere ba- kıp da harici ticaretimizin azaldığı- nı, toptan fiatların düşmesine rağ- men perakendelerin pek az düşe rek ziraat ve sanayiimize Trakipleri- mizden (daha ağır yükler yüklediği! ni görünce endişeden kendini alamı- yorum. Mali vaziyetimiz de beni tatmin edecek o vaziyete değildir. Zamaür. mızın « yaralarından . biri olan ser- seri osermayeler beni rahatsız edi yor. Bir zamanlar aleyhimize döne- rek bizi güç vaziyete sokmuş (olan bu sermayeler, obugün lehimizde ise ler de, yarm yine aleyhimize dön- mezler mi? Diğer taraftan bu senenin bütçesi buhranla (pek sarsılmamış İse de ge- lecek sene bülçe'erini (omasıl tevzin edebileceğiz. Öyle tahmin ediyo-! rum ki pek Kkışmetli omeziyetlere malik olan ve usun seneler ayni| makamda kalmıs'ıı Oo temenni etti. ğ'm mes'ul nazmlarımız . bu husus; ta cok güçlük çekecektir. Bu güç; Tük bilhassa (milletler &arasındaki borçların otediy:zinin talik edilmiş olmasından (dotucaktır. Vakıa bu talik, (dünya Iktısadiyatmı (hafif. iletecektir. e Fakat (Ygung) plânı ile! tahsil o olduğumuz liğlarm ye rin! ne gibi husasi ibalarla dol duracağız? Miayö Callla.x daha sonra şun- tarı sbylüyor? — Milletlerin oyoksuzluktan değil dayları yakıyorlar. mahsulü (imha ediliyor. | Halbuki, beride milyonlaren (o halkın yiyeceği yoktur. İnsanm dudaklarına iki kelime ge- liyor: Teşkilât (o yoksuzluğu. Evet, iktısadiyatı o evevlâ milli, ayni za- manda veyh sonra beynelmilel bir teşkilâta, Obir plâna raptetmek 14. zm, Ayni zamanda (o biiyüik bir sanayi adamı olan kuvvetli o bir alman mu-| harriri şunu iddin ediyor: “Iktisadi / teşkilât artık hususi bir İş değil, fakat kollektif bir iş olma. hdır.., Hükümetin (o konirol, usul vaz'ı bilhassa akıl öğretmek hakkıdır. O-İ nun hiçbir şeye karışması o doğru d. #ildir. (Bir kelime ile, hükümet, elzem telâkki (ettiği bir iktısadiyat teşkilâna Oyüksekten (o mezaret mekle kalmalıdır. Hükümet, memle ketin o kuvvetleri Ile, sağlam esaslı kuvvetli o bir sanayi müessesesi bina etmeğe çalışmalıdır, öyle bir mües Renkli ilânlarımız! nayi müesseselerine mütemmimi olarak, rinde bir smai anlaşma teşkilâtı ok — VAKTT 22 Teşrinevvel 19371 Gazetemiz reklâm yapacak (o müeseselere, 1öinci yılma bastığı bugünden itibaren, yeni bir hizmete bulunmaya karar verdi: Iânlarınızı renkli yapabiliriz. mn eğ Yl gm A ilânmızın kıyemtini ve tesirini yüz- Bir renkli ilân on renksiz Ilâna bedeldir. İlânlarmızm resimlerini intihap etmek külfetine girmeyiniz, bunları size biz beğendirebiliriz. Şimdilik santimetre © murabbar 12 buçuk kuruştur MATBAASI, daha, ucuz Mallar beline. Ara taban aynı, güzelliğini vermektedir. AS42 eb'adına” kadar bir, parçali) fi duvarjilânları ŞOtisetif Fotoli kolltonLitografı,. Tipografi ve tasyon TitdruK Gülen si İs, tabeder, KÜİŞEN FABRİKATVE MATBAASI müşterileri! rinin, verebileceği; paraya göre her, işli kabulyeder) Neşret- mektağlduğu ARTİST mec miuası (10) kuruşa'satılan;ucuzgbi iş'icin'yapmaktaYolduğu islerln'ne- fasafini gösterecek"bir"eserdir” Her gazete müvezziinden arayınız. Merak Etmez misiniz? u ktebi mecmuası Mülkiye mecmuasmın yedinci teş ——— rinlevel sayısı telif ve tercüme birçok 13 rakkamı niçin meş'um? makaleleri havi olarak intişar etmiş. Horos niçin öter? tir. Mündericatı arasmda Hilmi Zk Ölüm zahmetli midir? ya beyin (İnsani vatancılık) Mene Niçin esniyoruz? menlizade Etem beyin (Devletin mes- Esneme, yorgun bir vücndün; ei gerlere dha çok müvellidülhumuza uliyeti) müderris Mitat beyin (Ku zaf mürakabe) doktor Muhlis Etem beyin (Senenin iktısadi bibliyograf 1-10 Defahık Sayın kâpüğü niçin renklidir? müsahabesi * in ) isimli makalelerile (Mus e Kn Çünkü köpüğün sathi, iyayı inklİ asır demokrasi buhranı), (İngiliz Bonelerimizin her üç aylı- sara uğratır. Ve yedi esas renge ayr. parlamentarizminde (o kabinenin de- mokrasiye doğru tekâmülü), (Maca. ristanın on senelik dahili siyasti), (Ingiliz amele hükümetinin sukutu), B —4 satn yn için krup zamla —— — m | Kedilerin tüyü diğer hayvanların.) (Gandi: Hindistanm sesi) İsimli ee kendi vesaiti ile ki gibi yağlı değildir. Su geçer. Yapış) zılar vardır. adli iiien tere yaçlarıma o cevap verdikten yapış olur. Bundan hoşlanmazlar. | deriz. ra, kendinde mevcut olmıyan 13 rakamına niçin uğursuz denir?! ir dü içim, diğer milletlere, yan; diğer Bunu, son sofrada, İsanın on İki| sevkeder de ondan. havrisile birlikte on üçüncü İnsanı) teşkil edişi ve ihanete o esnada uj ması şeklinde izah ederler. Hiristi- yanlara mahsustur. Horos niçin sabahleyin öter? Birçok hayvanlarım uyanık veya dikkati celbedecek bir vaziyette ok duklarmı anlatmak üsülleri vardır. Bu usule, “contingentement,, di yorlar. Bu usulün (ye kadar mahi © Ayan ağırlığı ne kadardır? Kuşlar öter, köpekler havli atlar zurları oldi kadar nazik k .k er luğunu Ve ne kadar «a hesabina © göre Kani gıdaklar ve horoglan tat (78) tirilyon tondur. z ü şişmanları zayıf! lâzım olan bir usuldür. Bu usulün) © Taşlar bilyür mii? eN ve “e Evet! Fakat bu meyanda hazım bozulur ve kana karışma, iyi ok maz, hudutlar üze| (Taşlar, srcak ve soğukla genişler. Fakat camit oldukları için tabii bü.| ması lâzımdır, Öyle bir teşkilât yümezler. Ölüm zahmetli midir hükümet adamları, Berlin oseyaha| O Geceleyin Karanlıkta niçin d Ekeariyetin Be iüyat gli tinde projesini çizmiş oluyorlar. || iyi uyuruz? Ye hağladığı saba Joseph Calllaux
