22 Ekim 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

A e dığı âlet, iddiâ ederim ki, telefon şir. —i — VAKIT 22 Teşrinevvel 1931 Ticarer VE İKTisaT Sterlin dün 835 te kapandı Dün kambiyo borsasında ingi- liz lirası 833 kuruşta açılmış, 835 kuruşta kapanmıştır. Fransız frangı 12,06da açılmış ve gene aynı fiatta kapanmıştır. Dolar 47,54,12 de açılmış, 47,60 da ka- panmıştır. Liret 9,16 da açılmış, 9,14de kapanmıştır. Mark 2,04,61 de açılmış, 2,04,19da kapanmış- tır. Dün borsada 6,442,930 Fran- siz frangı, 7285 ingiliz lirası, 50 bin dolar, 5 bin mark, 10 bin florin satılmıştır. Ticaret ve Sanayi bankasının vaziyeti Ticaret ve Sanayi bankasının tekrar faaliyete geçebilmesi için yardımları istenen Ziraat ve İş bankalarile cereyan eden müza- kere henüz bir netice vermemiştir. Haber aldığımıza göre bu ayın sonunda İş ve Ziraat bankasile Ticaaet ve Sanayi bankasının mümessilleri Ankara'da topla- ketinin ilk teessüs ettiği za, o ist zamanâ ait çAllo.. Allo, Ha.. sen misin?. Ma. sanntelefon et. “dediki. Nurullah Beyi Sahir bey istiyor. Anladın tı? Muhavere kısa sürdü. Müdür bey devam etti; — Evet. Divan edebiyatinm Bel başlı simâları © bulunan Fuzuli, Ne dim, Şeyhülislâm Yahya efendi, Na- dü gibi en benam şairlerimizin divan. Jar okuduğum — gibi Halit Fahri, Orhan. Seyfi; Yusuf Ziya beyleiin şi- irlerini de daima tertil ederim. — M4 / Evet tertil.. Niçin şaştınız?. Bir az dx işin içinde evkaflık kokusu, buhurdan olmasın me evlâdım?. Romana gelince. “ Sırtında bir redingot eskisi taşi- yan, yaşlı bir ihtiyar müdürün sözü-! nil kesti: yz Cevami kömlirlerinin tevzlatına başlandı mi7. © , — Daha vakit var. Daha vakit vâr.. Haydi şimdi beni rahaisız etme. — Romana gelince; © okumaktan zevk almaya başladığımız demlerde Uşşakizade Halit Ziya ve Vecihi Bey gibi muharrirlerimizin sserlerini okur) dum, -Vecihinin (Mehçvre ile Hik met) i bilmeni mütalea o buyruldu mu?, Ne acıklıdır?. Ne enfestir.. Xe harjkadır?. Yenilerden Selâmi İzzete, Falih Rıfkıya, Refik Halide pek mec. lübumıdur doğrusu. Aha zannederim, sizi mümkin o duğu. okadar tatmin ettim evlâdım. İnşallah bir “başka gelişinizde ba mevzu etrafında uzuun — uzüün ko-| muğuruz.. Oruvar oruvar!, ... “ BAYTAR MÜDÜRÜ RASİM BEYİN FİKİRLERİ Baytar müdürü Rasim beyle tele. fonda kısaca konuştuk... — Siir okur muyum?.. Evet.. eski. Terin hemen hepsini okudum. Hem de iyi okudum., 213 teki Servetifünun edebiyatını takip ederdim. Sonra, Türkçülük cereyanlarma da alâka-! dar oldum... Şehap, Süleyman Nazif | çek hoşuma gider. Orhan Seyfiyi, Yusuf Ziyayı da beyenirim. — Daha > yenilerden okuduğunuz şair yok mu Rasim Bey?. —'Nazım Hikmet., Şu.. Maşallah çalışıyorlar! Darülfünun emini, kanun çıktıktan 50 gün sonra, darülfünunüu tekâmül etrir- mek için bir Proje yapacakların söylemişti “ Tam 37 gün geçti Hu raf ses, bit hareket yok! adaba bi sigasının hududu-netede ? HAYATI mmm ——— —— z izmirde tütün fiyatları düşüyor, Ofis tedbirler alacak | İ narak yardım etrafında karan vereceklerlerdir. talyanın ihracat ve ithalâtı italyanın 1931 senesinin ilk dokuz ay zarfındaki ithalâtı 9 milyar, ibracatı 7,5 milyar liret- tir. Geçen sene aynı müddet zarfında ithalât 13 milyar, ihra- cat ise 9 milyar liret idi. Ticaret odaları kongresi Ticaret odası, ticaret, zahire ve hayvan borsaları umümi kâ- tipleri Ankarada toplanacak oda- lar kongresine iktisat vekâletin- | ce davet edilmişlerdir. İzmirde tütün fiyatları düşüyor | Son günlerde İzmir'de tütün fiyatları düşmektedir. Ofis tütün fiyatlarının düşkünlüğü ve tütün ihracatı işile yakından alâkadar olmaktadır. Bu meseleyi tetkik etmek ve icap eden. tedbirleri kararlaştırmak üzere: ofisin idare komitesi opazartesi günü top- lanacaktır. kat'i Telefon muhaveresi karıştı. — Allo alla matmazel karıştırıyor. sunuz, rica ederim. Güç belâ biribi. rimizi bülgbildik.. — Ha ne diyordum, Nazım fik. met. Şu altı yüz salır mi, 940 satır mı öyle bir kitabı var hani. l Evet okudum işte. Amma, itiraf edeyim ki beni pek sarmadı doğru. su. Belki bunda eskiliğin tesiri var. — Ya roman? — Romün da” öktrüim. Rh 'çok dü duğum eserler Fransız Yomanlari. Bizimkilerlei “Reşit Nur? “BeVit'Ya. Ukuşu romanını Ookudum. Yakop Kadri de fena yazmıyor.. Harpcü Rusyanın ne- sinden korkmalı ? Rusyada sefirlik yapmış olan Fransız meb'usu Monzi.ne diyor ? Fransanın Rusya sefirliğini ; yap-| mış olan, meb'us ve sabık nazırlar- dan de Möonzie, aylık Bravo mecmua. sında (Harpçü Rusyanın nesinden korkmalıdır? serlevhası ile çok dik- kate değer bir makale yazmışlır. Bu makalenin en ehemmiyetli tarafı da, Fransanın, Türkiye ile olan miinase betini, bügüne kadar ihmal ettiğini ve zımnen, kendisine muhtaç olmanmı- zı beklediğini göstermekte, hemen he. men de Türkiyeye (kur) yapmakla olmasındadır. Makalenin ehemmiyel di parçalarını naklediyoruz: Sövyet Rusya, hiç şüphe edilmesin fikir ve küvvetini hazırlıyor. Ne 71: mandanberi? 1917 ihtilâlinin ertesi gününden, Clawsewit?'in öğrettikleri. hi İyi kötü tatbik eden Leninin Pro- leter diktatörlüğünü, askeri bir dik- tatörlük yapmayı iddia edişinden be- Tİ. O zamanlar mesele dahili harpti, sonra, harici müdahalelere mukave- met şekline girdi. Kızıl ordunun baş Tanbıcı, Jakobin © ordusunun baş - Jangıcma benzer. Nasıl Jakobin askerlerinin birer fa. th olabilmeleri için bir napolyon ek. sikleri oldu ise, rus istiklâlini müda. faa eden askerler de ayni fikri fahar) rüf ile değiştiler. Polonya teşehbüsü, Çin teşebbüsü. Bu cesaretlerin hati- rast, dünyayı düşündürüyor. Fa Bolşevik Rusyayı, dahili iktisadi ziyetinin ba tehlikeli hırstan vazgeçi-) receği ümit edilebilirdi, ve Litvinovun terki teslihat lehine mesaisi bu ümi- de yer veriyordu, Bununla beri birçok haberler, rus hava kuyve!leri ve ordusundaki teknik © terakkiden| malümat vermektedirler. (Petit Ma. | çuri-simendiferleri üzerindeki hakkı. ve Harici Japonya ile Çin | anlaşıvor mu? —am— Çin, Japonyanın ileri sürdüğü beş şarlın dördünü kabul edecekmiş. Shanghai, 20 (A.A.) — Muslihane' münasebat tesisini müzakereye mes) mur konferans Yarın küşat edilecek- tir, Çinin hali hazırda bolunduğu vw ziyetin bu konferansın küşadını te hir edeceği zannolünuyordu. Fakat, Japon ve Çin murahhasları beynel- milel sulkün takririni temin için top lanacak olan bu konferansta hazır bulunacaklardır. Tokyo, 20 (A.A) — Japonyanın Mançurideki kttaatını geri çekmek için dermeyan ettiği beş şarttan dör. dünün kabulüne Çin hükümetinin ra- gı olacağı zannedilmektedir. Japonya, müzakerata başlanmadan evvel Çin hükümeti tarafından Man nm tanınması hususunda dermeyan ettiği metalipten feragat etmesi hah- kında bir tavsiyede bulunulduğu zan- nolünmaktadır. Mezkür hususun, Çin hükümeti ta- rafmdan bilâhare kabul edileceği ü- mit ödilmekle beraber Nankin hükü./ metinin bunu bilmüzakere kabul et- mesinin müşkül olacağı itiraf edil mektedir. Japonya, Kelloğ misakınn iştirak etmesi neticesi olarak tahammül 'et- tiği bu mükellefiyetleri “kendisine hatirlatan ecnebi hükümetlerinin bu husustaki yotalarma cevap Razırla- makta olduğu istihbar edilmiştir. Zannolünduğuna göre Tokyo 'hü. kümeti; misakm ahkâminı Mançuri meselesinde kabili tatbik © olmadığı! hakındaki esbab! mucibesini tektar| beyan etmiştir. Çinde, Japonya. harekâtinmi ha. fiflemesi ihtimali varit görünmekte. | din -Çin kökü! ihfilâfların , #n€ krnm ahkâmına riayet etmediği ilâve olunmaktadır. yette, Alman müftehassısların ruş ors! du kadrolarını tahkimle #eşişul ol: duğu fikrine inanılıyordu. . Fakat, bu ihtilâleilerin görülmemiş bir disip- lin tatbik“ettikleri gün gib: aşikâr oldu: Bu vadide de, Almanya veya Fransanın en mütekâmil metotlarını, sevkuleeyş ve sanayi hususundaki en son ve en yeni keşifleri benimsiyerek, Stalin hükümeti, oOordu cephesinde de bir beş senelik plân tatbik etti. Casus teşkilâtından malümat almüğa| ihtiyaç da yok. Çünkü Sovyet Rus-| ya açıktan açığa ilâhlanıyor. Hiç; bir şey saklamıyor, rlülük yap- mıyor. : Bilâkis belki ölısini yapıyor, mübalâğa bile ediyor. Hizaenaleyh sulh hesaplarında, bu milthiş infilâk ihtiyat kucöetlerini unutmak, - troste lar yahu kalkhozlerin kontrolu al lında yaşayıp çalışan 160 milyon &| damın mesaisini müstakbel istihsalât istatistiklerinde unutmak kadar #eh- ükelidir. - Şüphesiz, mösyü Brand, umumi fikir açık olmakla beraber henüz mevzuu İyi tarif edilmemiş * lan Rusya ile ademi tecâvöz misakı yapmağa teşehbüsle bunu tamir et mek istemistir. Fakat ba wisaklar,, hissi kıymetleri. ne olursa olsun, Av. rwpanın şarkında ve karışık hir vazi vette Yulunan Asyanın hudutları 30- nunda yapılan bu ölüm istihzaratınmn uyandırdığı endişeyi bertaraf etmeğe muvaffak olamıyacaktır. Fazla ce sür hodbinler, sanki servet harp için bir şartmış gibi, Sovyet. Rusyaan!| mali müşkülütınr görerek kerdi ken-! dilerini temin ediyorlar. “Fakir Ro maya karşı harbeden zengin Karlaca, bilhossa bir noktadan hasmına karşı nuel de In Rüssie Novetle) eserimde| salf idiz; Zaferlerin gittikçe pahalı Amerika ve Cemiyeti Akvam Japonya hükümeti Mançuri meselesinin Cemiyeti Akvam- da müzakeresine Amerikanın iştiraki hakkında yaptığı itiraz- lardan vaz geçti, Şimdi Ame- rika bu meselenin Cemiyeti Akvamdaki (o müzakerelerinde bulunacaktır. Eğer Amerika; Cemiyeti Akvam meclisine da- hil bir devlet olsaydı tabii olarak bu meclisin her türlü faaliyetlerine © iştirak © ederdi. Cemiyet usul 've nizatnları do- layısile kimsenin bir'söz #öy- lemesine imkân Müyein Kezalik Mançuri meselesinde Amerika, doğrudan doğruya alâkadar bir devlet vaziyetinde bu/unsazdı gene bu meselenin Cemiyeti Akvamda müzakeresi esnasında bir murahhas bu- lundurması tabii görülebilirdi Halbuki hakikat böyle değil dir. Amerikâ devleti Mançüri meselesinde âncak üçüncü bir devlet sıfatile alâkadar olacak bir vaziyettedir. Diğer taraftan Cemiyeti Akvam meclisine de resmen- dahil-değildir, Binaen- aleyh bu defa Mançurir mese- lesinde Amerikanın Cemiyeti Akvam meclisine murahhas göndermesi ve bu meselenin bütün müzakerelerine iştirak etmesi Cemiyeti Akjam usul leri noktai nazarındân töma- men yeni bir hadisedir. “Şim- diye kadar beynelmilel mese- lerde Cemiyeti Akvâm ile hör bangi”hir şekilde. teşriki. me- sai etmekten çekinen.Âmürika;< Akvam süğakerelerine .iştitak etmekle “tamamen . yeni: bir vaziyet almış oluyor. Ayni za- manda Cemiyeti Akvaima dahil olan büyük garp devletleri de Amerikanın velevki dolayısile alâkadür öldüğu bir meselede önün arzularınf talmin'etmeye kendilerini mecbur görüyor. Bakalım, bu yeni vaziyet Ame- rikanın bir gün Cemiyeti Ak- vama girmesine “doğru inkişaf edecekmidir ?. Yoksa Ameri- kanın Cemiyeti Akvam işleri ile münasebeti sadece Mançuri meselesinin müzakeresi ile ni- hayet bulacakmıdıt ?* Arnavutluk mu- rahhasının bir ' hakşinaslığı İkinci Balkan konferansının açılma merasiminde ilk defa. söz söyliyen Arnavut'uk mu- rahhası o Mehmet B. Koniçe imperatorluk zamanında Rume- ide Türklerin her milletten fazla ıztırap çektiğini, bugünde biribirlerile ihtilâf halinde olan Balkanlılar . arasında birlik vücude getirmek yolunda elin- den gelen hiç bir fedakârlik- tan çekinmediğini açıkça söy- ileyerek bu manzara üzerine nazarı dikkati celbetmiştir. Muhterem Arnavutluk murab- hasının bu haşınaslığını takdir etmek lâzımdır. Çünkü asil Arnavut milleti namına söyle- nen bu hakşinâösane sözler artık Balkanlarda “yeni bir sulhüselâh , âleminin . sabahı açılmaya başladığını da göste- recek kıymet “ve mahiyettedir. nün bu sözlerini henüz tekzip etme. miştir. “Çernöveçi yükseltmeden bil. buna dair malümat da verdin, Bida:| Jaşmasına rağmefiidarih, Montesgicu| Rus tehlikesi mevcuttur. Bunun har le e | | | | ! kike | Son Telgrai Hab 932 devlet bütçesi hazırlanıyor. Maliye vekiline vekâletlerin ihtiyaçları hakkında. yeni. esaslar bildirildi Ankara, 21 (Telefon) — Maliye vekâleti 932 devlet bütçesi hazırlıklar rma devam (etmektedir. Bugünkü vekiller heyetinin (o içtimaında bütçe meselesi etrafında müzakereler yapıl dığı ve Maliye vekiline vekâletlerin ihtiyaçları hakkında yeni esaslar bik dirildiği anlaşılmaktadır. ——————————— Şiddetli bir kasırga Dunedin, (Yeni Zelandda) 79 (A. A) — Gün ağırırken başlayıp şiddet» li bir surette devam eden bir kasırga esnasında hastanelerden birinin dü mt uçmuş, koşu meydanındaki tri bünlerden biri yıkılmış, sarnıçlı bir vapur engine doğru sürüklenmiş, rıh« * tim bir parçası kopup ayrılmış, bü | tün binaların camları kırılmış. ağaç: lar kökleri ile birlikte sökülüp dev- rilmiştir. Maddi zarar ve hasar çök büyük bir yekün tutmaktadır. Nik fusça zayiat olmamıştır. Rüzgârm şiddeti şimdi dır. BulgarKral ve Kraliçesi İtalyada Roma, 20 (A.A4.) — Venedikten bii © dirildiğine göre Bulgar kral ve krali- çesi mezkür şehre gelmişlerdir. Kral | ve kraliçe evlenmelerinin ilk yıl dö İ nümünü aileleri arasında tes'it için San — Rossore'a gitmektedirler. M..Polncare ii m ve el Paris, 20 (A) — Matin güzele sinin verdiği hir habere göre M. Poin- i care pazar günü istişare İçin top* .lanan doktorların tavsiyesi (o üzerine Paris baro reisliğinden istifaya ka rar vermiştir. M. Poincare İstifanamesinde bö ro reisliği gibi ağır bir vazifeyi ifay& sıhhi saziyetinin müsait olmadığın! YK CATYA LL İSİNE Açma ey ve olduklarını kaydedecektir, ve, büyüklüğünü. ki bilmemezliğe gelmeye hakkı yoktur. Bu tehlikenin şeklini tayin etmek lâ“ zımdır. Dün Alman intikamına bağlı olan bu tehlike, bugün öyle değildir. Ittifaklar, nadiren bir durbe ile ke rılır, alelekser, önce gerginlik olur” Litvinov doktor Curtius'e sadakat te min etmekle beraber, (ve bu vicdani nezaketle rağmen, Berlinde Rusyanın eski sefiri Krestinskinin takip ettiği siyasetin bir mağlâbiyet kaydettiği de bir hakikattir. Rus sanayileşme" si, artsk sadece Alman maliyesi v€ sanaylinin yardımı ile yapılamaz Berlin — Moskova sarayı, Paris Londra ve Nevyorkun Berlini kur * tardıkları tarihten beri sönmüştür. | Kremlinde, nazarların, vesaiti taraf” girler tarafından iyi takdir edilme miş olan şu Fransays çevrilmesi düşünülüyor. Bolşevikler kapitalistleri serme& ler; kuvvetsiz kapitalistleri ise hiç sevmezler, dostlukları, iktasat mağ” lüpları yanında gecikmelerine mâni olur. Onlar devam etmek, baki kak mak istiyorlar, hersarsılan şey onla rı artık alâkadar elmez. Dahili harp eğer haric! harbe yol açmazsa, kızıl ordunun esası kak maz. Kizil ordu muhtemel bir ihti Tâlin milis kuvvetleridir de. Bütün mesele, * Rusyanın hazırlıklarının v€ teşebbüslerinin, elyevm, tecavüzkâ* rane bir gayeye matuf olup ol nı bilmektir. Bu suale ben (hayir) diye cevap veriyorum, Fakat yeni rejimin yaşamak ari sunu, ve hatta cehdini, dahili şeyt#” netini takdirle beraber, hazı hükümet adamlarının o Rusyayı yalnız başına bırakmaktak; ısrarlarından müşteki yim. > Benim çıkardığım netice şudüf” Bir kenarda bırakılırsa, sessiz pir düşmanlık çemberini kırmağa me * bur olacak olan Rusyadan bir tehlk ke gelebilir; bu tehlike, Frans&. İ rinci Pranawanın büyük Türkle göt terdiği cür'eti tekrar ederse, azah” ye belki de bertarat edilir. Ve ani o. gün ehlisalipler tekrar bitirmiş tur, Ra , Anatole de Monsif A kirilmiş bulunmaktar Dim ya Klee Beige, -—