24 Eylül 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

3 — VAKTT 24 Eylül 193) — Balkan Konferansında /Darültünunumuz ıslâha muhtaç! Neler konuşulacak ? 99 kilo! | Necmettin Sadık ve Falih Rıfkı Beyler isi a rr ea et vt yel de, neşrettikleri baş makalelerde bu Yunan projelerile Bulgar ve Yoguslav (Vali muavinimiz şiş-| lüzuma işaret ediyorlar muhtıraları geldi manlâr cemiyetinden | | t Darülfünunun hakkında dünde ;ceme ile mevcut ve müdevven ilim- Heyetimizin umumi kâtibi Ruşen Eşref Beyin (Vakıt)a j verdiğ' malümat çıkarıldı in dört ay- Necmettin Sadık bey Akşam- | da, Falih Rıfkı bey Milliyette mam tatularak Balkanların muhtelif içtimat|Fazlı B. zasflemek içi Ruşen Eşref B. M teşrinievelde şehrimizde toplana-| kanunlarının tevhidile, mesaj usulle. d'r ekmek yemediğini söylüyor| birer başmakale neşretmişlerdir. | rinin ihtilâfına ait meseleleri tetkik e-. der. Balkanlarda mevcut fikrin ve ka! dınların çalışma şartlarını ve usulleri- ni birleştirecek imkân ve çareleri tes- bit eder. İçtimal ve sıhhi müessesele- rin inkişafı ve Balkan memleketlerin- deki bu gibi müesseselrien teşriki me- saisi meselelerini tetkik eder. Ba'kan memleketleri hudutlarınm mestuli Y. sâri hastalıklara karşı müdafaası için yapılacak müşterek tedbirler ve teşkis) lât meselesile meşgul olmak. S—Fikri la komisyonu Balkan aa e fikirler, güzel san'atlar erbabı ve teşkilâtı ara- smda yaklaşma, anlaşma ve beraber! çalışma maksadını temin edecek çare- leri araştırır. Uzaklaştırıcı ve sevdir- miyeci edebiyat yerine sevdirici ve yak- laştırıcı edebiyat İkamesine gayret © der. Mekteplerin tedris programında cak olan Balkan konferansının son ha- ve bilhassa tarih dersleri programında zirlikları da bitirilmektedir. Komsyonların faaliyetleri, konferans! ta okunacak raporlar ve Balkan der- letlerinden bu hususta gelen yeni malü- mat etrafında Türkiye Balkan birliği cemiyeti umumi kâtibi Ruşen o Eşref bey kendisile göreşen bir muharririmi- 7€ şu malümatı vermiştir: — Balkan konferansının geçen sene Ynanlıların teşebbüsü üzerine ilk top-i lantısı Atinada beş teşrinlevelde akte- dilmişti. Bu yıl da İstanbulda yine ay- mİ tarihtetoplanacaktı. Fakat beynel milel parlâmentolar siyasi konferansı gelecek aym başımda Bükreşte açılacn- inün esaslı tadilât husule gelmesini ve Bal- kan darülfünunlarında Balkan memle- ketleri hukukunu mukayesesi kürsüsü- açılmasına, talebe teatisi, izci, sporcu tenezzühleri yapılmasına profe- sör, konferansçı teatisi, eserler ter- cümesi imkânlarının teminine çalışılır. 6 — Kanunları birleştirme komisyonu Muhtelif Balkan O memleketlerinde cari, medeni, adli, ticari (o iktıasdi, sıhhi ve sair kanunların tevh'di imkân larına vardıracak esaslerini araştırır. Görülüyor ki bu komisyonlar ayni #rmdan Romanya murahhaslarının bu|meselenin yani Balkan milletleri itti- tarihte İstanbuldaki konferansa yeti-hadımı vücude getirerek gayesinin İs- gemiyeceklerini bildirmeleri üzerine di tilzam ettiği mesaiyi muhtelif cepheler ğer grupların da muvaffakıyetle 11 den tetikinj vazife edinmişlerdir. teşrinievele bırakılmıştı. Fakat İsmet Hazretlerinin Peşte ve Atina se yahatleri dolayısile konferansın 20 teş-| TinietilmiMerakilamazı takarrür etmiş-| Bu seneki mesal Konferansın bu seneki mesaisi, umu- miyet ititbarile geçeh yıl Atinada baş- Janış olan ve Selânik kongresinde & sasları takarrür eden işlerin devam ve tamikinden ibaret olacaktır. Alfabe sırasile Arsavut, Bulgar, E- Jen, Romanya, 'Türk, Yugoslavya mu-i rahhaslarından mürekkep Balkan kon- feransı Selânik meclisinin obu seneki Ikinci konferans için esas iibarile ta- karrlir ettirdiği rüzname şudur; Ruzname 1 — Balkan misakını tetkik. Bunun istilzom ettiği usulü muahede ve meç- buriyetlerini müzakere. Bunun husu- Tüne mâni olan engelleri karşılıklı bir Konferans nizamnamenin sekizincilanlaşma ile bertaraf edecek esbab a- maddesine göre (siyasi (oyaklaşma),|raştırmak, Akalliyetlerin himaye me- (iktmadi), (münakalât ve seyrüsefer), | selesi. içtimai siyaset ve sıhhi teşkilât), (fik'| 2 — Balkanlarda demiryolları, te- ri yaklaşma), (kanunları birleştirme)|lefon, telgarf hatlarının irtibat me. komisyonlarından teşekkül etmektedir.| selesini tetkik, Ta ki Balkan payMahtla Bunlardan başka bir de teşkilât ko-İyı arasında doğrudan doğruya nakliyat misyonu yardır ki: içtima tarihleri, rUZ| ye teması mümkin olsun. Balkanlar- mame ve sair dahili işlerle meşgul ol-İda posta birliğinin husulüle dair tet- maktadır. Altr komisyonun tetkik mev- zuları şunlardır: 1—-Siyasi yaklaşma komisyonu Balkan milletlerini biribirine yak- aştıracak bir Balkan misakı vücude gelmesi İüzumlarını gösterir ve ba mi- sakın İahakkukuna mâni olabilecek en gellerin giderilmesi çarelerini araştı: rır. Akalliyetler, harbi kanun harici addetmek, ihtlâf zuhurunda o hake- me müracaat meseleleri de bunun mev- zularına dahildir. 2 — Iktısadi komisyon Balkan milletleri arasında iktisadi bir misak vücude gelmesine, gümrük ittihadına, paraların tevhidine, banka ve muamele vemünasebetlerinin teşmil ve tersine, kredi meselelrin, koope- ratif birliklerinin teşrik ve meszilerine,! Balkanlar arasında müşterek bir tica» ret ve sanayi odası teşkiline, (o tütün hakkında bir uzlaşma meydana gelme, sine ait tedbirler ve tetkiklerle meşgul! olmak. 3 Münakalât ve seyrü sefer nu Demir, ne hava yolları münakalâtı ve posta, telgraf, telefon; işlerile meşgul olmak, seyahat, pasa- Dort, turizm, gibi meseleler de onun mevzuları dahilindedir. İ 4— içtimai siyaset ve sıhhi teşkilât komisyonu Mesai Müddeti sındıkalar, hasta- ğa, malüllüğe, kazaya ve ihtiyarir İn karşi sigorta hususları o hakkında beynelmilel mukaveleler ahkâmı esas kikat. 3 — Balkan tebaasınm seyahat, iskân, ve san'at icrası (hususlarında serbestisi, 4 — Balkan devletlerinin sıhhi o ve içtimai müesseselerin teşrikj mesaisi, 5 — Balkanlarda banka müessese lerinin teşriki mesai imkânları, 6 — Balkan devletlerinin o medeni hukuklarının tevhidi imkânları, 7 — Balkanlar arasında (müşterek bir tienret odası teşkili. Yıldız sarayında Bu müzakereler Yıldızın merasim dairesinde cereyan edecektir. o Müza-i kereleri arzu edenler vesika almak şar- tile serbestçe dinliyebileceklerdir. Yıldızda konfrans için lâzım gelen odalar hazırlanmaktadır. İler encü- mene, matbuata, ajansa birer oda ay- rılmıştır. Posta, telgraf, telefon da. irelerinin orada konferans dinlemeleri. ne munhasır olmak üzere bir (şubesi tesis edilmektedir. Murahhasların © radan gönderecekleri mektep ve telg- raflar üctere tâbi olmıyacaktır. Ikinci Balkan konferansının hatıra-| Dötasyon karneci, beynelmilel pnrlâ-lcelse, saat 16 da Gazi çiftliğinin ge st olmak üzere hususi bir pul hazırlan- İmaktadır. Resmini müsabakada birin- İciliği kazanan heykeltraş Ali Hadi gey|lârdan başka Balkan devletlerinin Tür yapmıştır. Yıldızda o günlere ve aza- ya mahsus olmak üzere bir de büfe bu. Junacaktır. Her murahhas ( heyetine iki otomobil tahsis edilecektir. Murah. haslar ve diğer davetliler huduttan iti baren ve şehirdeki münakalât vasıtala. | | e) Vali muavini Fark bey Vali muavinimiz Fazlı beyin şişmanlar cemiyetinde de âza bulunduğu karilerimizin batırla- rındadır. o Öğrendiğimize evvelce yür kiloyu ferah ferah geçen (o Fazlı şişman- lar cemiyeti şimdi azalıktan çi- karmıştır. Sebebi Veli muavi- ninin kil müş bulamazlar. Dy kendide! gören bir arkada; Fazlı bey gülerek ale Biz istifa oetmiye kak madan cemiyet kaydımizı terkin etti.. Diye lâtife etmiştir. Fazlı bey, “Yüz kiloyu terk etmeyi bir beşaret,, telâkki etmektedir. Diyor ki: — Bildiğiniz veçbile, evvelce | yöz kiloyu aştığım için bu gay- ri müteşekkil cemiyete, daha doğ- rusu “tabii, cemiyete âza kay- dolunmuştum, O zaman 125 ki- lo geliyordum, Bu rakkamı ba- zan 130-135 kiloya iblâğ ettiğim zamanlar da olıyordu.. Nihayet geçenlerde, o yani bundan dört ay evvel, yüz kiloyu aşanlar duy- masın, bu hal beni fazla sinir- lendirmeğe, üzmeye başladı. ve enine boyuna düşünmeden, ce- miyete âza bulunduğumu bati nma getirmeden Zayıflamak ka- rarını verdim, merâmın elinden ne kurtulur?.. işte şimdi tam 99 Oyum... Bu iki makalenin esaslı yerlerini alıyoruz, Necmettin Sadık bey, başka memleket Darülfünunlarında ya- ilan münakaşaların ancak ilmi ahisler etrafında ceryan ettiğini, sre ise maalesef maaş mesele- en çıktı diyer ki, ğını yazdıktan sonra “Bizde. tam © mabasile bir darülfünun değil, bu ismi her naslsa mine yükseken bir mek- tepi vardır. Darülfünun yalmz ter- malâmat gelmiştir: Gelen haberler 1 — Balkan misakı hakkında Yunan projesi, İ 2 — Balkan menileketlerinin anlaş masma mâni olan müşkülât hakkında Bulgar muhtırası, 3 — Balkan memleketlerinde #iynsl yaklaşma şerait; hakkında Yugoslar muhtırası, 4 — Tarafeyn arasında uzlaşma ve ademi tecaviz, hakeme müracaat me- saili hakkında Yugoslav muhtırası, 5 — Balkanlar arasında ticaret ve sanayi odası teşkili hakkında Yunan projesi, 6 — Bulgarların son muharebede ülen askerlerinin mezarlarının araştı.) rılması hakkında muhtıra, Konferans günleri Konferans günlarının programı şu- dur: 19 teşrinievel: Yıldız sarayında kon- sey içtima, 20 teşrinlerel: Saat onda Dolmabah çe sarayında İlk umumi celsenin konfe rans reisi Hasan bey tarafından küşa- nutku, murahhas heyetlerinin reisle- rinin nutku, komisyonlara aza ayrıl. mast, Saat 12 de Hasan bey murahhaslara öğle yemeği. Saat 14,90 da Yıldız sarayında ke misyonların içtima, sanat 20 de İstan bul şehri tarafından akşam © yemeği! vali ve belediyereisinin nutku, heyet! lerin cevabı, davetliler. Balkan elçi- leri ve aileleri, murahhas heyetleri ve; aileleri, darüfünun emini, metbuat, fırka erkânı ve şehir meclisinden bir zak 21 teşrinlevel saat SAN da ili komisyonlar içtimaı. Saat 14 te âsarı atika müzesi önünde toplanıinrak mü: tarafından Arkadaşımız evvelâ: — 135 ten 99 al Diye hayret etmiş ve beye şu suali sormuştur; — Vaktile 135 kilo iken 99 kiloya, hem de dört ay zarfında ne gibi bir rejim takip ederek imdiniz? Fazlı bey bu Süale şu cevabı — Basit. Dört aydır ağrıma bir katre ekmek koymuş de- gilim.. Sade yemek.. Zayıf'amak istiyen yüz kiloluklara da bu usulü korkmadan, çekinmeden tavsiye edebilirim . varana satine annnp09s0nm 04001 saman rından kendilerine gönderilecek olan vesikalar ibrazında Ücretsiz olarak is tifade edeceklerdir. Konferansa altı Balkan memleketi murahhaslarından başka; Cemiyeti Akvam, Beynelmilel me sai bürosu, beynelmilel «nlh büresü, Fazlı mento siyasi kısmı, beynelmilel par lâmento kısmı da davet edilmiştir. Bun kiyedeki elçilerin de konferansta müşa! Kit aza olarak bulunacaklardır. Türk Balkan birliği murahhasları- nın komisyonları her gün içtimalarına! devam ile mesailerini ihsar etmektedir ler. Balkan devletlerinden aşağıdaki cümhur orkesrası arafından zelerin gezilmesi, Saat 17,90 kadmlar! birliği tarafından çay. İ 22 teşrinievel saat 9,30 Yıldızda| komisyonlar içtimar, Saat 14 te şehri) ve abideleri ziyaret. Saat 17,90 da da- fülfünun tarafından çay. Eminin vel murahhaslarm nutku, | 23 teşrinlevel saat 9,90 da Yıldızda umumi celse. Saat 1410 da boğazda gezinti, vapurda çay. 24 teşrinlevel saat 9.0 da komisyon- lar içtiman. Sant 14 te Büyükada Yat klüpte ticaret ve sanayi odası tarafın- dün ziyafet. 25 Teşrinlevel serbest. 26 teşrinlevel saat 9,30 da Yıldızda komisyonlar içtimai. Saat 12 de Yalu-'- i vaya hareket. saat 22 de Dolmabahçe merasim salonunda şehir tarafından bala. 21 teşrinievel saat 9 dakomisyonlar içtima 14.90 da komisyonlar içtimai, 28 teşrinlevel İstanbuldan © husnsi trenle hareket, 29 teşrinievel Ankara- ya muvasalat, saat 12 de Hariciye ve. kili tarafından öğle yemeği, saat 1 te B, M. Meclisi binasında son umumi silmesi, saat 1730 da konferans aza- sının Reisicümhur Hazretleri tarafın. dan Marmara köşkünde kabul, saat 21 buçukta Halkevi tiyatrosunda riyaseti konser, saat İkide Ankaradan hakeret. Maamafih programın Ankara kısmı henüz kat'iyetle malüm değildir ve de. ğişmesi ihtimal dailindeir. | dı,, reisin nutku, , Başvekil . Paşanın)» leri tedris ile talebe yetiştiren bir mektep değil, bizzat ilim yapan ilim yetiştiren bir müessesedir. Bu gayeyi elde etmek için üç unsur lâzımdır. Hoca, talebe, ilmi mubit.., Darülfünun hocâsı, elinde iyi kötü bir şahadetnama olan, ec besine bir ilmin mavcut ve mu- ayyen bahislerini takrir eden mektep muallimi demek değildir. Darülfünun hocası hayaimı yal- nız İlme vakfetmiş, kütüphane, ve laburatuvarlarda saçını ağart- mış, tefekkür ve medeniyet âle- İ mine yeni eserler, keşifler, ihti- ralar hediye etmiş, hem milli, bem beynelmilel şöhrete malik bir âlim demektir. Bizim mü- derrislerden kaçının ilmi eserle» ri vardır. Kaçı milli ve beynel- milel şöhrete maliktir?,, Necmettin Sadık B. darülfü- nun talebesini de şöyle tarif edi- yor: “iyi lise tahsili görmüş, iki ec- nebi lisana (o behemahal vakıf, yalnız muallimin takririle iktifa etmiyecek ve her sene, bu lisan- larda yazılmış lâakal elli altmış cilt ilim kitabı okuyup anlıyacak talebe... ,, Akşam başmuharriri, bu iki un- surunda kâfi gelmediğini yaz i yor ve memlekette birde ilim mubiti ister, diyor. Meselâ kü- tüpbaneler, lâburatuvarlar, kitap- lar, mecmualar, Konferanslar ve" saire... lâzımdır bükrbünü veri yor. j Sonra diyor ki: “.- Avrupa o memleketlerinin meşhur Darülfünunlarının her- hangi birisine benziyen bir ilim müessesesi vücude (getirmek, onların içinde yetişen alimlere malik olmak kabildir. Avrupa Darülfünunlarında derse hoca aramazlar, alime kürsü ihdas e- derler. Esas olan program değil, hocadır. Bizim Darülfünunun bugünkü ilim seviyemize nazaran dahi voksanı yok mu? ilk yapılacak şey, Darülfünunü bir ilim ocağı haline getirmek, öraya yalnız ilme nefsini vakfet- miş insanları toplamak, müder- rislerin kıymetini yalniz vücude getirdikleri bakiki ilim eserlerile ölçmektir, Hariçte işi gücü olan, avukat, komisyoncu, iş adamı, tacir gibi serbest meslek sahiplerinin bi- riktiği yerde yüz sene sonra da Darülfünun olmaz , Takip ediyoruz: Darülfünunu ıslah ve tensik maksadile, Büyük Millet Mec- lisinden geçen ve icabında proje yaptırılacak ecnebi mü- tehassısı getirilmek üzere tah- sisat kabul eden maddenin mer'iyetinden 57 gün geçti. Darülfünun emini de bir teşkilât projesi hazırlıyacakla- nna dair beyanatta bulunalı 8 gün oldu! Henüz bir hareket farkolun muyor!