24 Eylül 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKiZiNCi SENE No. 2652 Sahip ve Basmuharriri YÜNÜS NADİ1 İDAREHANESİ: } OinuDUUDiuınıyp karşısında dairei •ahsasa | * Telgraf: İstanbul Cumhurivet v P o s t a kutusu: N° 2 4 6 ' Başmuharrir : 2236G Tahrir müdürü 1 23236 Idare müdürü 22365. Matbaa '20472 umhı rıyet 9 PERŞEMBE 24 EYLUL 1931 \M ABONE ŞERAİTİ j MÜDDET: JTÜRKİYE İÇİN HA8İÇ İÇİN : Seneliği J 1400 Kr.» 2700 Kr. | 6 A y h g ı | 750 Kr.«: 1450 Kr.J: | 3 AyJıg! İ 400 Kr. •! * 800 Kr.fj wtıııııiMtı»«t«n»>M»«t«t>«>#»«>»>ıti«trtııııı<ımtml» Nflshası her yerde Türk Denizciliğînde Ahenksizlik Resmî Seyrisefain idaremizle hususî vapur şirketlerimiz arasındakî rekabetten bahsetraek istiyoruz. Bu rekabetten ahali istifade ediyor mu, bihniyoruz. Fakat vapurculuğumu zun bundan çok zarar görmekte olduğunda şüphemiz yoktur. Resmî ve hususî vapur kumpanyalarımızın yekdiğerlerine karşı alabildiğine rekabeti onların biribirlerini öldürmeğe çalışmaları demektir. Bu müca delede öldürmeğe çalışanın da az çok ölmekten hissesini almakta bulunduğunu biz karşıdan pekâlâ farkedebiliriz. Bu manasız cidalin daha ne kadar zeman devam edip gideceğine bizim aklımız ermiyor. En ziyade hayretimizi mucip olan nokta ise bu mücadeleye mukadder olan akibetin cümle için ve tabiî esasen denizciliğimîz için haraplıktan ve perişanlıktan ibaret olacağı haki katidir, ve şiddetli bir kavganın kızgın hissiyatı içinde bu kapkara hakikatin alâkadarlarca görülmemektt olmasına şaşıyoruz. Anlaşılan Seyrisefain şöyle dSşü nüyor: Ben sulh zamanında da, harp hengâmmda da devletin elzem nakliyat işlerini başaracak bir müesseseyim. Gerçi esasen devlet tarafından teş kil edilmişim. Fakat muntazam çaIışmalarım sayesinde varidat temin ederek mütemadiyen devlete yük olmamakla da mükellefim. Hatta varidatım daha fazla olarak devlete hiç yük olmasam daha iyidir. Ne diye rasgele bir iki gemi tedarik ederek karşıma çıkan herkes benim bu millî işimi bozmağa kalkışacak? Benim işimi bozmağa çahşacaklar bana hu sumet gösteriyorlar demektir. O halde kendimi müdafaa yolunda ben de bu husumetlere mukabele etmekten geri duramazsam mazur görülmeliyim. Denizcilik, yanl vapurculuk ticaretine attlan hususî teşekküllerimize gelince onların zihniyetleri de şöyle olacaktır: Ticaret serbesttir, ve devlet ser mavesine dayanarak yapılana nis betle asıl hususî ticaret tesebbüsle ridir ki hakikî ticaret işleridir. Biz varımızı yoğumuzu ortaya koyara' Türk vapurculuğu etmeğe kalkmı şız. Sevrisefain gibi esasında devlete müstenit bir müesseseye düsen vazif e, elindeki devlet kuvvetile bizi ba tırmağa calısmak olmama''dır. Biz gemiîerimİ7İn kaça mal olduğunu ve nasıl işletildiğini inceden inceye hesaD etmeğe mecburuz. Eğer Sevrisefain devlet bütcesine davanarak hesapsız ve kitapsız surette bize rekabete kalkısırsa ortadaki vaziyet elbet makul ve âd'l olmaz. Biz Seyrisefainin ayni maliyet hesapları ile vürüyerek bize rekabet etmesine belki bir sey demeyiz. Fakai reemî idare bize rekabet ederken hiç bir hesap ve kitabt nazari itibara almıyor. Milletin pa rasile milleti ezmeğe calısmak ka bilinden olan bu hareket tarzına cevaz olamamak lâzımdır. îlk mektep Sterlin'den sonra Dolar ve Liret te düşüyor Kadroları geldi Paramızı Fransız frangına bağlamakla isabet ettiğimiz anlaşıldı Bir kaç gündenberi Anka ra'da bulunan Maarif Müdürü Haydar B. dün şehrimize av det etmiştîr. Haydar Beyden aldığımız malumata na zaran istanbul ve mülhakatı muallimleri ar» sında yapılan ' 5 Kuraştar 4 Şehirden 70 muallim köylere nskledilecek Ismet Pş. Hz. ile Şükrü Başvekilimiz istirahat için bugün Yalova'ya gideceklerdir Mudüru Haydar Paramıza esas ittıhaz ettiğimiz Fransız frangt ve Borsada dünkü bir intîba temevvucunden Londra Borsasî açıldı, Fakat muamele olmadı Borsa komiseri Adil B. dün sabahtan itibaren komiserlik dairesinde muhtelif ecnebi paralarına göre u mumî vaziyeti maliyemiz hakkında tetkikatta bulunmuştur. Bu tetkikat neticesinde evvelki gün Fransız frangının vahidi kiyasî olarak kabul edilmesi hususunda verilen kararda isabet edildiği anlaşılmıştır. Dün akşama kadar muhtelif memIeketlerden gelen resmî haberlerden Amerikan (dolar) ının ve ttalyan (liret) inin de nafif bir şekilde su • kut etmekte olduğu anlaşılmıstır. Dolartn vaziyeti 19 eylul günü bir Türk Iirası ile (47) sent, (20) milim satın alın makta iken bugün Amerikan parasının hafif bir tenezzülü hasebile bir Türk lirasına mukabil kırk yedi sent, seksen dört milim ce on yedi kür ahnmaktadir. tebeddülât cetveî vekâlet tarafın dan tasdik edilmiştir. İstanbul Vilâyeti emrine verilen 110, Anadolu'dan gelen 35 muallim ile bu sene muallim mektebinden mezun olan muallimler merkez mek teplerine yerleştirimişlerdir. İstanbul muallimleri arasır.da menşeleri rüştiye mektepleri olan larla ehiyetnameli, ve eski muaalim mektebi mezunlarından olan 70 muallim fstanbul Vilâyeti köylerine nakledilmişlerdir. Açıkta hiç bir mu allim kalmamıştır. fstanbul ilk mekteplerinde tedrisata bir teşrinievvelde baslanacaktır. Kayıt için müracaat eden talebelerin mekteplere yerleştirilmesi için tertibat ahnmıştır. Karagümrük'te fazla talebe bu • lunduğundan burada yeni bir mek tep açılması için Maarif Müdiriyeti tarafından «esebbüsatta bulunul muştur. Vtina'da istikbal Hazırhkları devam ediyor Başvekil İsmet Paşa Hz. refakatlerinde Dahiliye Vekili Şükrü Kaya, sabık Maliye Vekili Saraç oğlu Şükrü ve Başvekâlet Kalemi mahsus Müdürü Vedit Beyler olduğu halde dünkü trenle Ankara'dan şehrimize gelmiş lerdir. m İsmet P$. ffz nin Haydarpaşa garında ıstikballerine ait bir kaç inttba İngiliz lirasımn vaziyeti Hali tabiide bir ingiliz Iirası dört dolar, seksen altı sent, altmış beş milim iken bugün dört dolara ka • dar düsmüstür. İsmet Paşa Hz. Haydarpaşa istasyonunda Reisicumhur Hz. namına Kâtibi umumî Tevfik, Seryaver Rüsuhi Beylerle Meclis Reisi Kâzım Paşa, Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey ve Üçüncü (Mabadi 2 inci sahifedo Liretin vaziyeti Lirete gelince 19 eylul günü bir Türk lirasına mukabil, dokuz ttalyan lireti almmakta iken, iki gün zar • fmda bir Türk Iirası (9,50,60) lirete Hazırlıklar bitti!.. 20 teşrinievvelde açdacak Balkan Konferansının mesai ve merasim programlan Kâtibi Umumî Rüşen Eşref B. izahat veriyor Balkan konferansı hazırhkları ikmal edilmiş ve program hazırlan mıştır. Türkiye Balkan Birliği kâtibi u • mumisi Afyonkarahisar meb'usu Ruşen Eşref Bey bu konferansın ehemmiyeti ve müzakere edeceği me vat hakkında gazetecilere şu beyanatta bulunmuştur: « ikinci Balkan konferansı önümüzdeki tesrinievvelin yirmisinde İstanbul'da Trsbzon meb'usu ve B. M. Meclisi Reis vekili Hasan Beyefen dinin riyasetinde toplanacaktır. Bu tarihten bir gün önce yani ayın 19 unda konferansın conseyi gene burada buluşarak ruznamenin son şeklini müzakere ve tesbit edecektir. Konferansın bu seneki mesaisi; geçen yıl Atina'da başlamış olan ve Selânik kongresinde esasları takar rür eden işlerin devam ve tamikin den ibaret olacaktır. Bu konferansın gerçi doğrudan (Mabadi 4 üncü sahifede) Tahkikat bitti Iki defa vergi alanların evrakı Vilâyete verildi Bazı mükelleflerden mükerrer vergi alan tahsil memurları hakkında Defterdarlıkça yapılan tahkikat dün akam hitam bulmuş, evrakı tahkikiye Vilâyete tevdi edilmiştir. Harp filen başladı! Japon'lar Harbin'e doğru ilerliyor, Pekin'i de işgal etmeleri muhtemeldir Millî Tıp Kongresi Dünkü celsede «Raştizm» müzakeresi yapıldı Ankara 23 (A.A.) Dördüncü millî tıp kongresi bugün öğleden ev*vel aktettiği celsede raştizm mes'e lesi raporları etrafında miinakaşa Iarda bulunmuş ve saat 14 te aktet tiği ikinci celsede de bazı mevzular üzerinde yapılan tebligatı dinle miştir. Saat 16 da Sıhhat ve Içtimaî Muavenet Vekâleti tarafından Gazi orman çiftliğinde kongre murah hasları şerefine bir çay ziyafeti ve rilmiştir. Ziyafette tur. Maarif Vekili Beyle Seyfi Paşa hazır bulunmuş Ruşen Eşref Bey doğruya resmî bir vaziyeti yoktur. Fakat Balkan mes'elesi gibi mühim bir mes'elenin muhtelif cephelerden 'irekdt saîıastnı gösteren harita ile istija edeceği bıldiriien Chang Kai Chok Çın Reisicumhuru Bu karsılıklı karısık düsüncelerin Çin'de harp arzusu artmaktadır. tatbikattaki tecellileri bazen Rize'Nankin'deki mümtaz politikacı den İstanbul'a yalnız bir lira nav Iar Çin'in Mançurî'yi elden çıkar lunla insan nakline müncer oluyor Böyle bir ilerlemenin Japon as maktan ise 20 milyon kişiyi fedaya diyorlar. Bazen şu vapurun ve bu vakerleri tarafından yapılan askerî hazır bulunduğunu açıktan açığa purun zararma veya yok pahasma hareketlerin dairesini pek ziyade gesöylemektedir. esya naklettiğini söylüyorlar. Biz nisleteceği söylenmektedir. Tokyo 22 (A.A.) Hükumet pek yakından sıkı bir tahkikinp heChanghai mehaf ilinde yapılan baMançuri hakkındaki ihtilâf ta dahil nüz zaman ve imkân bulamamıs ol olduğu halde Japonya ile Çin ara duğumuz bu hâdiselerin mübalâğa ile zı imalara göre Japon'lar takriben yüz elli bin metre murabbaı mesa ifade edilmekte olduğunu farze sında muallâk bulunan bütün mes'ederek onlara inanmak istemiyoruz hasında bir araziyi askerî işgal al • lelerin görüsülmesi için üç Japon Meselâ geçen gün ziyaretimize gelen tına almak maksadını gütmektedir. ve üç Çin'Iiden mürekkep muhtelit Antalya'lıların şu iddialarma siz dabir komisyon teşkiline dair olan tekBusriin saat 18 40 ta Tokyo'dan hi kolay kolav inanabilir mi«iniz? lifi tasvip etmiştir. gönderilen bir telgrafa nazaran JaBuna nazaran Seyrisefain idaresi pon kabinesi evvelce isgal edilen Japon askerlerinin Harbin'e doğguya Antalya'lılar ba*ka bir kum Mukden sehrine doğru takviye kıtaa ru gitmekte olduğu Mukden'de de m panya'ya a l veriyorlar dive oradan tı sevketmis olan Japon Başkumanda teyit edilmektedir. mal almıyor ve nerede ise Antalya'ya nının bu hareketini tasvip etmiş, bu(Mabadı 4 uncu sahıfede) vapur uğratmak istemiyormus. Bunu 1111III1IİIIMIIllllllIIIIIIIItlll11IIIIIIIIIMIMII1I1Mt.IIIIIMMIJII1IIİIIIIIIİI1I••IIMIIirillMII 1 1 IfllillllllllllllMIKMftltliriliIMMIMIIIMtl( 1 IIMIIIIIIMI bize söyliyenlere: lâyetin müdahalesile mes'ele hallo darki dedikoduları kulakları tırma Yaulışmız var, böyle bir şey Iıyan rekabete bir çare bulmak Iüzulundv1... olmaz. bulunuyoruz. Seyrisefain vapurunun Mersin' muna siddetle kani Dedik. Cünkü Seyrisefainin sermayesi ne kadfn hakikaten dolu yükle çelmedi Hayır, dediler, bu bir hakikatdar millî bir sermaye ise Ali'nin Veçini nereden bîliyorsunuz? tir. Hatta gecen gün bir hâdise ol Çünkü bizden sonra gelen Fini li'nin vapurları da öylece millî bir du. Seyrisefain vapurları Mersin'd*rı sermayedir. BJrincinin ziyan etme ke'den mal alıyor. dolu yükle geldiklerini sövliverek mesi ne kadar lâzımsa ikincinin yokSadullah Bevin idaresinde haki bizden mal alroadıkları ve hakikaHe katen murt»nm bir müessese halini yere hırpalanmaması da o kadar lâise Antalya'da bu idd'anın doeruluzımdır. Sonra terakkinin baslıca saikbulmus olan Seyrisefain'in bu ka ğuna inanılmadıeı için Antalya'ya lerinden olan rekabetin bizde görüdar hissivata kanılabileceğine cid gelen bir Seyrisefain vapurunun yü len bu şekli vükseltmez, öldürür. flen ve hâlâ ihtiîval vermivoruz. kü çıkanlmak istenilmedi. Mersin Halbuki biz Türk gemiciliğinin öl Fakat hususî vapur sirketlerüe dönüsü buraya uğrıyacaksın, o za • mesini değil, ancak yükselmesini isSevrispfaîn arasjnfJ* vavas yavas E[öman çıkarırız deniidi. Malf»9> o zatiyebiliriz. ze batacsk ha1«»ffe'mf»W<=>«^«Jıığu man vapura mal yiik!»m<>So imkân YUNUS NADİ bulmaktan ibaretti. Her ne hal ise vi anlaşılan ve her halde şimdiye ka Londra 22 (A.A.) Bir fırka Japon askerinin Herbin'e doğru i lerlemek için emir almış olduğu Tokyo'dan gelen haberlerle teyit edil mektedir. nunla beraber yeniden asker gönderilmemesine karar vermiştir. (Mabadı 4 iıncu sahifede) IIIIIIIIIIIIIIIIHIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIItllllllllllUlllllllllininillllllllllllllllllllllllllllll IIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIMIII1IIIIIINII1II Yeni hücum botlarımız 30 milden fazla sür'atle seyreden bot hayret ve takdiri celbetti Gandi Şarlo ile görüşti Şarlo Gandi Londra 22 (A.A.) Gandhi ile Charlie Chaplin dün akşam Hint'li bir doktorun evinde buluşmuşlar ve görüşmüşlerdir. • Denızkuşu* hücum botomuzun 30 milden fazla bir sür'atle kopukler tçtnde gtaerken baştan ktça doğru altnmış bir resmi İtalya'da Swan fabrikasında yapılmış olan hücumbotlarımız he nüz tesellüm edilmemiştir. Bunlar dan «Deniz Kusu» dün Halic'ten çı karak Golcüğ'e kadar gitmiş, fab • {Mabadı 4 üncü sahifede)
