1 Eylül 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

. b —4 — VAKIT 1 Eylul 1 GÜNÜN ———— İğ Makdonald Ramzey Makdonald yarım sağdan tam sağa döndü. Yarıdan fazla sağa, yarıdan az sola bükan İngiliz (amele fırkası liderini radikal daha sağda görüyor. Golfstrimle ye ni dünyadan eski dünyaya gelen hava, İngiliz kabinesini eciş, bücüş bir ha- le koydu. Amerikan bankasmadı ge- len bir ses, oMakdonald kabinesinin plâtformunu heyelâna uğrıyan bir top- rak gibi yerinden söktü. Makdonald kayıyor, mütemadiyen kayıyor. Kle- mansonun, Puankarenin, (o Briyanm yuyarlana, yuvarlana dayandığı semte gidiyor. Büyük harpten sonra en o bü; zaferi kazanan İngiltere için o bir ka. binenin fırkasından, < sınıfından ko. parak yuvarlanışı tutunmak için deniz aşırımdan İmdat bekleyişi hazinden da ha başka bir şeydir. Yeni odünyaum keşfinden daha mühim. Kristof we. lömp bir gün, keşfedip İspanya kıra. lima hediye ettiği toprakların bir te. lefonla bir saniyede Avrupaya hükme- deceğini hatırlasaydı, bü ölkeyi At. Tantik dalgaları arasında ebedi uyku- bırakırdı. Keşfinin inci senesinde Avrupanın Amerika karşı Avrupa birliğinden © bahsettiği günlerde, ; Amerika teker, teker Av- rTupalıları, Avrupanın en kuvvetli, en müreffeh, en zengin, en muzaffer zümrelerini esir pazarından renkli a- dam satım alır gibi satın alıyor. Allo.. Allo., Nevyork!., Birkaç hafta evvel, Almanya bir çelik yay gibi gerildi Koptu, kopu- cak.. denirken Nevyorktan bir telefon çaldı: “— Allo. allo. Burası Niyork şart); Jarımızı kabul edin kredi vereceğiz. Almanya, boradan, dan kurtuldu.. İki hafta-sonra şimal denizi kıyı. Jarında fırtına başladı; Yine Yeni dünyadan telefon çaldı: “.- Allo bürası Nevyork.. Kredi| veriyoruz şirtımizı kabul ederseniz. Makdönüld mevkii iktidarma Nev) yorktan uzanıp gelen kablo ( tellerile bağlanıyor. Amerikanm sesi, tün! 13 senelik fark 1918 senesinin sonbaharımı düşü nün, harbi okazanan devletlerin ve nesillerin heyecanını hatirlâyın. Zafe ri kazanan jenerallerin, diplomalla- Yın gürurünü göz önüne getirin. Sonra 'da,. 13 sene sonraki ağustos ayını ha- tırlaym. On beş gün farkla Atlantik sem- tinden atılan bir zincir galip ve mağlf- bu, Almanyayı, İngiltereyi ayni dü Zümle ilmekliyor.. Galip ve mağlüp A- merlkanın arkosında ayni saftadır, | Yirmi e 1 İnsan ideal için dö- Züşlü, yirmi milyon süngü kana bu-| landı. Ve nihayet Omilyonlar öldü. Milyonlar mezarsız topraklarda çürü- dü. Bu cesetler, bu ideal © kavgaları yeni dünya İle, eski dünya arasında bir iskele oldu. İ Haşmetlü doların zinciri | Makdonald hükümetinin — Ameri- kan bankasmin şartlarile kredi aldığı dakikada ihtiyar ve romatizmalı, bit. kin Avrupanın hakiki vaziyeti budur. İsterseniz sorunuz: — Avrupa nereye? recek “— Haşmetlü doların zincirine. Haşmetlü dolar İngilterede par- Jâmentonun siyasetine hükmediyor. İngilterenin odahili politikasına hâkim bir tavurla adım atıyor. Sermaye siyaset yapmaz diye hâlâ doludizgin Iâf edenlere ölkesinde gü- siklon- her sesten üs Size cevap ve liberallerden| hususi beynelmilel mukavelenamelerin İtrna şu mütaleayı ilâve etmektedir: 'Suriyenin bu hukukuna serbestçe malik/rafmdan 931 || Harici Haberler | ğ vo | Fransa razı deşil! “ Suriye “üzerindeki mandadan geçmedim !,, diyor vaz Paris, (A.A) — Fransız hariciyel takibe azmetmiş olduğunu nezaretinin tebliğinin tam metni: Ce.) tir. nevreden gelen bir telgrafnâme, man-| (o Londra, 30 (A.A.) — Lort dalar komisyonunun: Cemiyeti akyam|sant M4 te Cenevreye hareket etmiştir, jmeelisine vermiş olduğu rapordâki hir Mumaileyh, yakında tahdidi teslihat fıkranın orada yanlış anlaşılmış oldu.)konferansı içtima edeceğinden dolayı gunu göstermektedir. Filhakika, bu/şimdiki içtima pek o kadar hararetli fıkradan Fransanın Suriyedeki man- |olmıyacağı o fikrinde bulunduğunu dasını terkedeceği manası çıkarılmış.) söylemiştir. tir. Hakiki vaziyet, şudur: Suriye ve Paris, 31 (A.A.) — İngiltere Lübnanda vuku bulan terakkiyat hak-'meti Irakın Ce kında, Cemiyeti akvam mandalar ko-İ kabulünü nihs misyonuna malümat veren PFransanm!edecektir. salâhiyeti lâzimeyi haiz mümessili, si- yasi, iktisadi ve iradi sahalarda elde| dahil olması lehinde rey edilmiş olan neticelerin, . hali hazırda) çünkü Suriye ve Lübnan bül manda akitnamesine tevfikan idare © hakkında Kransa © tarafından dilmekte olan bu memleketlerle Fran- yulacak bu yolda bir teklife İngi sa arasındaki ç münasebetlerin, DUİ yin müzaheret göstermesi tabii ve mu- münasebetlerin vasıl oldukları / tekâr yayrer bulunmaktadır. mül ederesine uygun muküvelevi bir e| saşa İstinat ettirilmek (o suretile tesis! edilebileceği anı derpiş etmeğe m olduğunu. bildirmiştir... Bundan başka komisyon, . yeni devletin atideki hu: susatı temini taahhüt eylemesini tek- lif etmektedir. 1 — Irk, lisan ve din itibarile mev- cut akalliyetlerin filen hiyamesi; 2 — Eenebilerin imtiyazları; 3 — Eenebilerin kapitülâsyonlerla temin edilmemiş olan'hukuki ve #ezai hususattaki menfaatleri. , İ 4 — Vicdan hürriyeti; mezhepler ah.) S ğ sin lin zi Roma, 31 (A.A.) — Tiryeste arziyat kâmmin ve dini faaliyetlerin serbestçe) e satitüsü makineleri, “merkezi bu şe hirden anenk 40 kilometre uzakta olan bir zelzele kaydetmişlerdir. e Makine. İletin iğneleri Üç dakika devam (eden zelzelenin şiddetinden kırılmıştır. Mes'um 13! ———— Zeplinde 13 yolcu var, fakat 7 — Manda rejimi esnasında man.) o 13 üncüsü tayfa kaydoldu dater devlet tarafmdan, “idare - ettiği! o Friedrichahulem; Al (A.A) — Zep memleket namına muvafakat ve. ale'linde ekserisi alman olmak ve bü”me tedilmiş olân gerek umum! © ve gerek) yanda Almanyanın Buenos Ayres kon sil jenerali M. Sökring bulunm zere 13 yolen vardır. e Balonda hiç bi İ kadın yoktur. Yolcuistesi, 12 rak- kamında kapatılmıştır. Kaza ve ka derle oynamamak için 13 üncü yolcu ltayfa kaydedilmistir. Posta ile gönderilen gazoz şişeleri söylemiş. Cecil, hükü. iş kyam âzalığına et 1032 senesinde tnlep k ver Fransa Irakın Cemiyeti etleri vuku İtere M. 6riyanın sıhhi vaziyeti Paris, 30.(A.A.) — M. Briyanm hu- susi doktoru dün ken, ri muayene et miş ve tamamile iyileştiğini görmüş-! tür. Ancak M. Briyanın tekrar fan- liyete geçmeden evel istirahat ve teda-, vi müddetini temdit etmesi muvafık 0- lacağını söylemiştir. Bundan dolayı M, Briyan, Cenev- reye Cemiyeti akvam (büyük meclisi- inin müzakereleri başlıyacağı vakit gi- Zelzele 5 — Eski mandater devlet tarafın- dan deruhte edilmiş ve muntazam £v- 6 — Manda rejimi esnasinda mun- tazaman kazinılmş olan her nevi hu- kuk; mer'iyetinin muhafazası, bu meyi mu: kaveleler, natık oldukları omüddeti zarfında mer'i olacak ve bunların fes- hi tarafının ihtiyarına tâbi bulunmek şartile mukayyet bulunacaktır. Paris, 30 (A.A.) — Maten gazetesi, rahaten zikredilmiş olan esaslı taah hütler harleinde yeni devletin, mukad- dema iktisadi müsavat rejimine © tâbi olması haysiyetile « muvakkaten Cemi- yeti akvama dahil devletler hakkında mütekabil olmak kaydile en ziyade ma2 harı müsande millet muamelesi yap- mağa muvafakat etmesinin şayan: â!-| zu olduğu mütaleasındadır. Fransayı ziyaretleri hatırlardadır, Los Irak, hukuku hükümranisine | Angeles belediye reisi o mösyö Porter, tamamile kavuştuğu zaman... |Harvda, şereflerine verilen o resmi zi Paris, 90 (A-A.) — Maten gazetesi, yafette, okadeller kaldırılırken sü- hariciye Neznretinin balâda tebliği al-rap içmeklen imtina etmişti, o Çünkü İmösyü Porter, bütün manasile — içki M1. Ponset, hüli hazırda milli bir düşmanıdır. kü mümessilleri ile İngilterenin Irk) Fakat belediye reisinin bu hareke ile aktetmiş olduğu ittifak muahedesi:| ti sadece kendisine refnkat edenler ta ne mümasil bir muahede akti için m (rafından değil, Amerikadaki (o diğer zakeratir bulunmaktadır. o Bunu mü- belediye reisleri tarafından da » tenkit tenkip hemen intihabat (Yapılacaktır. edilmiştir. Yalnız, mösyö Portner| Bu veçhile manda altında bulunan tenkitlerden korkmak göyle olsun hun memleketler, siyasi istiklâllerinş doğ.|lara hücumla mukabelede bulunmakta tü tedricisurttte yürüyeceklerdir. #rak| dır. Bu meyanda olmak (üzere Horti İngiltereden hukuku, . hükllmranisini ford şehri belediye reisi muavini ge tam olarak İstihsal eylediği takdirde çen gün postadan mösyö Portner ta- önderilmiş bir şişe ga lalmıştır. Şişe (ile beraber şu daveti- olmakta geçikmemesi mümkündür. ye de bulunuyordu: “Fransa şerefine İçiniz... Cenevrede Bu havadisi o veren york Hes Muhtelit memieketlerin mürah-! rad gazetesine göre, mMösa Portneri hasları toplanıyorlar tenkit eden diğer 17 belediye reisi de Cenevre, 30 (A.A.) — Türkiye hari- posta ile birer şişe gazöz almışlardır. tiye vekili Tevfik Rüştü Bey, Mİ © Fartford belediye reisi muavini Sehober ve İspanyol murahhaslarının| arefe su içmeği sevinediğini söylüyor bir kısmı Çenevreye gelmişlerdir; ve suyun, kaçakçılara üzüm yetiştiren Cenevre, 30 (A.A.) — Alman harici hir belediye dairesinden — yani Los ye naziri Fon Kürtiyüs ile Mus harici-| Angeles — ten gelse bile içilemiyeceği- Ve komiseri M. Litfinof ayni zaman-iyi ilâve ederek bir de telmih yapıyor. dn Cenevreye gelmişlerdir. Fakat asıl en makul yolu Hartfor M. Kürtiyüs Avrupa hirliği tetkik dun mezun ( bulunan belediye (reisi yakmak Bir Amerika belediye reisi şa- rap içmediği için kendisini tenkit edenlere nasıl muka- belö elli? Amerikalı 17 belediye reisinin neşin asla batmadığı İngiltere kıral fı ve Hindistan imparatoruğunun vazi- yeti bir ders olmalıdır. SADRİ ETEM | komisyonu tarafından teşkil (o edilenmösyö ( Batterson almıştır. Hu mese iktısadi tenkis komisyonunun yarra Yaİleyi haber alır al refiki Porine- pacağı içtimada hazır bulunacağınılrin gönderdiği gazözün kabili şürp o- ibildirmistir. M. Kürtiyüs milletler 8-İlup olmadığını tahlil ettirmek üzere shjkâye, belki de İsanm mabet içinde top rasında elbirliğile ( çalışma siyasetini |hiye dairesine göndermiştir. - “Bunlar kalkıp meseleyi Pilete an- latirlar. O da hemen kalabalığın birço-) ğunu kestirdi. Sonra harikulâdelik-! ler yapan adamı getirtti, ona.dair tah kikat yaptırdıktan sonra şu hükmü ver : “Bu adam fenadır, (yahut sihirbaz! dır) bir asidir, bir eşkiyadır, taç giy meğe heveskârdır., Bunun üzerine 0- nu aldılar ve kendi babalarının. âdeti üzere onu salben idam ettiler, “Bundan sonra ikinci bir velyele oldu. Çünkü Pilet, Corbonas diye al Jnılan mukaddes o hâzineyi taşımış vel u yolları yapmak için o sarfetmişii. Çünkü Erdenden su getirmek istiyor. du. k onun aleyhinde bağırıp ça- Zırdığı için Pilet onları sopalarla döğ-i dürdü. Ve vukubulan mücadelede üç bin © kişi ayaklar altında ezildi. #a- kat geride (o kalanlar teskin olunmuş. lardı.,, Josefüsün kaleminden çıkacak yazı ancak budur. Bu yazı, tam bir yahudi muharririnin nokta! nazarıdır. Sonra bu yazı o Josefüs gibi, eski mü kaddes — kitaplara aşina olan adamm yazısıdır. Josefüs, Roma kanununda! aşina olduğu için, onun bu yazısı Roma kanunun” da tetabuk ediyor. Çünkü onun (bu yazıda İsaya is nat ettiği üç cürüm vardır. Sihirbaz lik, isyan ve hiyanettir. | Roma ka. nunu bunların üçüne de idam cezası ve İrir. Onun için Piletin ; İsayı tahliye ettiğine dair, kiliseciler (o tarafmdan ileri sürülen sözlerin oaslı olamaz. Böyle bir hareket — Piletin imparator iTibaryüs tarafmdan idam (edilmesine sebebiyet verirdi. z Yahudilerin, dinlerine karşı tecasj yilin ukkavalasa kal, G8 eucar geni yetleri İsa aleyhinde verilen hükümde bir tesir icra etmemekte ve hüküm bu dini şikâyetlere istinat etmemektedir. Roma kanununa göre isyan ve hi- yanet cürümleri, idam ile cezalandırı- lir. İsanm (o (İsrajl hükümdarı) ola rak ilânı o ise isyan ve hiyanet idi. İ osefüs) ün maklettiğimiz beyanatı, inelllerden tamamile müstakildir. Biz bu beyanat ile incillerin (o beyanstını karşılaştırdığımız . takdirde ( İsunin salbile neticelenen hadiseleri, tam bir bitaraflıkla tasvir edebiliriz. İsanın Kudüse girişi İsanın sözlerinde ve telâkkilerin- de onun mesliilik iddiasında bulundu- diklerini söyliyen âlimler vardır. Bun- lar İsanın mesih olduğunu söyleme»! diğini iddia ederler ve onun dağdan inerek Kudüse girdiğine dair (verilen malümatı en kuvvetli itirazlarla karşi- larlar, Wellhausen (1), Dalman (2) ve Cheyne (3) ile beraber Isanın tarihine) mesihane, yani halâskârane bir renk verilmesinin ve bilâhare - yapılmış bir| iş olduğunu tahmin ederek dördüncü incilin bu tahmini takviye ettiğini söy,| lerler. o Yuhanna inciline göre İsanın bir küçük merkep bularak binmesi ve Kudüse doğru yürümesi onun şakirt leri tarafından anlaşılmamış, © fakat İsa taziz olunduktan sonra onlar da bu şeylerin onun hakkında yazılı oldu. ğunu hatırlamışlar. İnciller tarafından rivayet olunan şeylerin alelâde hadiselerin mübalâğ larından ibaret olduğu ve bu hadisele- rin akın akın gelen haci kafileleri ara celbetmediğini o söyliyenler, o Josefü- sün verdiği omalümata da işaret ede- bilirler, Çünkü Josefüs o tarafından yazıla Halosis unvanlı: eserin rus ça tercümesine göre, rın, gerek yahudi rüesasınm, İsanm bir merkebe binerek müsalemet hüküm- darı olarak ilân olunduğundan, hal- kım bu işe iştirak (ettiğinden ve bu yüzden mabet içinde büyük velveleleri çıktığından — haberleri yoktu. İsanın mabedi . tathir etliğine dair olan hi- sında hiçbir veçhile nazarı dikkati, gerek Romnlıla-| Nakleden. ömer Rızs . Sihirbazlık, isyan, ihanet Roma kanununun her biri hakkında idam cezası verdiği bu üç cürüm aynizamanda isaya yükletilm ekte idi fakat küçük bir cemaate duyurabildi. ği bir nutuktan ibaretti, Belki de sa“ »m bu nutku yüzünden mabet içinde, para işlerile, hayvan alım satımı ile meşgul olan yahudiler kızmışlar ve bu yüzden mahdut bir patırdı kopmuş” tu. Esasen, © yahudilerin mabedi bu. ibiçim © gürültülere ve bu çeşit arbede ,lere alışıktı. Onun için bir kavgadâ bir takım masaların devrilmesi, ie. bet reisleri tarafından (o ehemmiyet ve” ciddiyetle telâkki olunmazdr. i Isayı cihanşümul bir kilisenin mü essisi olârak yazmak istiyenler bütün” hadiseleri tersine çevrilmiş bir teles” kopla tetkik ederek lâf yığınları sar” fediyor ve onu dasitani bir lisan ile yazmağa çalışıyorlar. Fakat bütün membaları tetkik eden bitaraf bir adam (Josefüs) ün eserini” tetkik ettiği takdirde iki hâdise ile kar“ şılaşır. Birinel hadisenin İsanın sal ben Idamenı intaç eden vak'alar, ikin) cisi su yolları inşa için yahudi hazine lerinin sarfmdan dolayı hâsıl olan vak'alar. Markos, İsanm Kudüse gelişini mabede girişini o“İhtilâl, kelimesil tarif eder. (7 - 15) Sonra (Bara yahut Bar Rabbo Ounvanile tanıla i(İsa Barabba) nın ihtilâl esnasında ka til fülini irtikâp ederek fitne çıkaran* lardan olduğunu anlatır. ç Fakat Kükanm ineilinde Marko sun bu veçhile (o değiştirilmekte ve E. sanın hazırladığı ihtilâl, “şehirde vet kubulan bir iğtişaş,, (4) haline girmek“ tedir; İncillerin müfessirlerinden biri d€ “(İNE den ve ÇALIN VR kastolunduğunu izah etmek istemez. Çünkü bunların biri de ihtilâlde" maksadın Davut saltanatını ihya olum duğunu itiraf etmiyor veya itiraf ct mek istemiyor. İsânın Hazreti Davut saltanatını ihyaya teşebbüsile meselâ | dük dö Gizim Fransada Konkord sara" yında Fransa kıralı ilân olunması ar sında bir fark yoktur. Romada inpe rator Vespasyen, yahut Titus devrin de yazı yazan bir muharrir bu hadi- seyi siyasi bir ihtililden başka bir şey sayamazdı. Onun için * (Markos) da bu hadiseyi tasvir ederken ona adı İle sanı İle (ihtilâl) demişti. p Bununla beraber Markos tarafımdan > © Zunu ifade eden bir şeye tesadüf etme-Yilen tafsilâttan mühim bir kısmının tay ği yolunduğu son derece aşikârdır. Markos İsanm Kudüse girişini an- laterken şu sözleri söyler: ğ “Ve Tsa Orşelime geldi., Metta ise şu sözleri söylemektedir. “İsa Orşelime girdiğinde, bu kim- dir? diyerek bütün şehir tahrik olun. du.,, ğ Acaba Markos ne diye “İsa Orşe- ; lime geldi,, demekle iktifa ederek bü” gelişin tesirinden zerre kadar bahset“ miyor? Niçin o da Metta gibi şehrin “bu kimdir?, diye çalkandığını söyle * miyor, | Fakat Mettanın yazdıklarında da mantıki bir irtibat yok. Çünkübir şehir “bu adam kimdir?,, diye çalka- nır ve harekete gelirse, sonra onün dediği gibi: “Bu İsa (peygamberdir. cevabını alır da bundan bir şey cık: * mazsa, o zaman şehrin çalkandığı, ha- reket ve heyecan içinde olduğu anlaşıl- maz. Olsa, olsa şehirde bir mırlti olduğu anlaşılır. O halde bu mantıki irtibatsızlık karşısında bu hadisele rin rivayetinde ne kadar tahrifat yar pıldığını göstermeğe kifayet eder. (Markos) ihtilâlden bahsettiği hal İde onun bu “İhtilâl, (tabirinin Şe hirde vukubulan bir arbede, o şekline çevrildiğini görmüş bulunuyoruz. Fw kat yapılan tahrif bundan ibaret değik dir. (Bitmedi) TD Ter > Tuna sahife 881. (2) Worle Jesu sahife 182. lanan kalabalık arasında o irat ettiği, (3) Kitabı mukaddes ansiklopedisi sahife 2118, (A Lüka g8 - 33),