1 Eylül 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1
Bugünkü Sayımızda Mizah Sayıfası — 5 inci sayıfada 1 Suriye ve Fransa Havasın dünkü gazeteler. va Pe pr bir telgrafı Fransanın Suriye mandasından feragat etmeğe karar verdiğini - bildiriyordu. o Bunu müteakip Parislen çekilen © bir diğer telgraf Fransa hariciye nezareti man. dalar komisyonunun Cemiyeti Akvam meclisine verdiği bir raporun Suriye mandasindân bahseden kısmının yan. hş bir tefsire uğramış olduğunu kay- detmiştir. Bu ikinci haberin verdiği izahata gü. re Fransanın Suriye mandasından vas geçtişfi haberi doğru değilmiş. o Cemi yeti Akvamm mandalar komisyonunda. ki Fransız mümessili Suriye ve Lüb. san hükümetlerinin 1930 senesi içinde vasıl oldukları terakkiyat (hakkında komisyon âzasına malümat verdiği 8. rada bu iki memlekette istihsal edi. Ten neticelerin Fransa ile Suriye vel Lübnan arasındaki münasebetlerin bü iki hükümetin hafz oldukları tekâmül seviyelerine uygun ve mukaveleye müs- tenit bir esasa istinat edebileceği bir Kün geleceğini düşünmiye müsait vir mahiyette olduğunu ehemmiyetle zik- retmiş. — Hakikati hal bundan ibaret olduğuna nazaran Fransanm Suriye mandasından feragat elliği (o şayiası. nın tashihi Jâzım gelmiştir. Ajans Havasın verdiği birinci ber ile bu haberi tashih eden bu ikinci haber arasındaki - farkı iyice anlıya- bilmek için biraz izahat vermek lâzım- dır. Sariye mandasını üzerine almış olan Fransa hükümetinin bu memleket ida. resi kkında şimdiye kadar tatbik ettiği usullerde bazı tadilât yapacağı rivayeti Irak kralı Feysal bu defa Parisi ziyaret etmesi ve orada nazarı dikkati celbedecek kadar mutantan bir gğkkelle karşılanması, v meti ile kral Feysal arasında Suriye idaresini alâkadar eden bazı müzakere Jerin cereyan ettiğinin. anlaşılmasile başlamıştır. - Bunun üzerine “Fransa Suriyeye istiklâl verecek, bütün Suri- ye idaresi bir krallığa çevrilecek, ve Kral Feysalın biraderi (o burnya kral olarak intihap olunacaktır. sötü er tarafta meydan almıştır, Filhakika bu şayialar bütün bütün sebepsiz değildir. İngiltere hüküme- tilraka nispi bir istiklâl (o vermiştir. Fakat istiklâl verirken Iraktaki İngiliz! menafiini muhafaza için Irak hüküme- ti ile İngiltere arasında bir ittifak mu ahedesi aktolunmuştur. Ve istiklâlini bu suretle eline alan Irak devleti Cemi. yeti Akvama girecektir. Bu vaziyet Suriyelilerin gıptesini tahrik etmekten hali kalmıyor. Ve altmda olan Irak istiklâlini aldık. tan sonra nasıl olur da medeni terak- kiyat sahasında Iraktan geri olmıyan Suriye bu haktan mahrum £ bırakıl yor?) suali irat olunuyor. Öyle anlaşılıyor ki böyle bir sual karşımda oldukça müşkülüta düçar olan Fransa, Suriye idaresine, Trak ida resi arasında bir ahenk © tesis edecek şekil ve suret vermek fikrindedir. Fa. kat ayni zamanda Suriyedeki Pransız menafiini muhafaza etmekten de uzla vazgeçmiş değildir. e Binaenaleyh bü. tün mesele Suriyedeki Fransız menafi. ini muhafaza kaydile bu memleketin idaresinde bir değişiklik yapabilmek- Ki ecnebi devlet mandası altın- da olan memleketler bu tarzı idareden ne kadar memnun değiller ise bu mem İeketlerin mandasını haiz olan mem. İeketler de o kadar memnun görünmü- yorlar. Şu cihetle ki manda sahibi o- Jan ecnebi devlet manda altında olan memleketin idaresi haklında Cemiye ti Akvamın kontrolüne tâbidir, Bu if bar ile manda komisyonuna raporlar. ia hesap vermek © mecburiyetindedir.! Bunun İçin Fransanın da Cemiyeti Ak- vamâ hesâp vermemek için bir gün Su- riye mandasındân vazgeçmiş gibi bir vaziyet alması, fakat diğer taraflar; bu mandanın şimdiye kadar Fransaya temin ettiği omaddi menafii muhafa- xa İçin hususi tedbirler alması imkân Fransa hü- Dumlupınara giden heyet- ler yerlerine döndüler | hit Mehmetçiğin &bidesi önünd h Ümenkabelerii #rltyor İstanbul May enrekiini inşa hero Ferit Dumlupınarda şehit Mehmetçik abi- desinde yapılan merasime İştirak eden iIstanbul heyeti dün akşamki Konya ,trenile şehrimize dönmüştür. ha. o Şehir meelisinden Sadettin “Ferit beyin riyaset ettiği heyet şehir mecli- sinden Şerefettin beyle Rana Sani Ya- ver hanım, Cümhuriyet halk fırkasım. dan Rüknettin, Mehmet Ali, Kâzım,! darülfünundan fen fakültesi reisi Mus tafa Hakkı, hukuk fakültesi umumi kâtibi Etem Akif, İdman itifake reisi Makdonald Lortlar kamarasına âzamı-oluyor? İngiliz Başvekili Londra, 31 (A.A.) — Refere gazetesi JSenham — Harbour amele fırkası Şu- besi başvekilin istifasını talep eden ka rarı üzerine yapılması icap eden mütem mim intihabatta M. Mak Donaldın müs takil olarak namzetliğini koyması muh temel olmadığını yazmaktadır. “Bin. netice kralın buhrunın haline kadar iş leri tedvire devam edebilmesi için ML. Mak Donalda Lortlar kamarası âzalı. ını teklif etr;esi muhtemeldir. Bu güzete ilâve ediyor: Birçok amele fırkası mensubu, fır. kanın menfaati namına, Jortluğu ka bul etmiştir. M. Mak Donaldın te. reddüt etmesi gayri muhtemeldir, Londra, 31 (A.A.) - M. Muk Donal; oğluna fırkası dın amele sura» larında o kalmasını tavsiya etmiş, aksi takdirde © siyasi istikbalini| duğunu Deyli Ekspres Yazıyor: oo By gazete, . Malkom Mak Dönaldın bu nasihati kabulden imtina etmiş oldu. Sunu ilâve © etmektedir. M. Balâvin ile Sir Blbert, Samuel, kendisine ye. ni hükümette bir memuriyet verilmesi (hususunda ısrar etmişlerdir. ileyh, dominyonlar ve nazırı Mu ma, müstemlekât . Tomasın kâtibi olacaktır. İD ... vi... dahilindedir, Hem de böyle bir tesviye sekli bul makla Fransadan Suriye mandasını js. tiyen İtalyaya karşı da bir müdafaa silâhı hazırlamış olacaktır. Yani Yran- sa İtalyaya: “Suriye ne senin, ne de ibir iddia serdetmektedir ; İtir ve kadroda benim © de ismimin © —————A mn Gazi Hz. Yalovada heyeti rejsi Sadettin or hitabesini söylüy. İsmail ve Orhan, çtibba © odasından Hasekinisa hastanesi sertabibi Esat, ticaret odasmdan muhasebeci Tevfik beylerle Kadınlar birliğinden Aliye E- sat, Aliye Halit Fahri H. Jar muallim ler birliğinden Sıddık Sami, esnaf ce- miyetlerinden Mustafa, Ömer, tayya- re cemiyetinden Kâzım, İz bankasım-i dan Süleyman Sagi, Hacı Esat, seyrise- fainden Refet, Kâzım, tütün inhisa rından İzzet beylerden terekküp (et: (Alttarafı 3 ini sayıfada) Darülfünun baremi Maarif“ vekâleti iki fakültenin kadrosunu reddetti tığı barem cetveline itiraz Divanın yap edenler arasında Rasim Ali B. de vardır Darülfünun divanı geçen haftalarda)! birkaç defa toplanarak müderris muallimlerin harem derecelerine göre yeni maaşlarını tesbit rmişti. Fakat divanm © bu karasına bazı müderris ve muallimler itiraz et.da Köprülü zade Fuat beyden © başka mişlerdi, Haber aldığımıza göre Maarif vekâ- Jeti, darülfünun divanınm — ilâhiyat, fen ve hukuk fakülteleri müderrisleri: hin barem dereceleri hakkındaki kara- Fıni tasdik etmiş, fakat edebiyatla tıp fakültelerine ait mukürreratı yeniden tetkik için darülfünuna fade etmiştir. Vekâletin bu kararma Sebep bu iki fa- külte müderrislerinden bazılarının di- van kararına itiraz etmiş olmalarıdır. Tıp fakültesinden müderris Etem Akif, muallim A. Kemaj ye Behçet Sa bit beyler divanın Kendileri için tes- bit ettigi derecelere itiraz etmişlerdir. Buna divan kararile İp fakültesinden çıkarılan muallim Rasim Ali bey de itiraz etmiştir. Darülfünun divanı Na sim Âli beyi kadroda münhal olarak göstermiştir. Halbuki Rasim Ali bey şu şekilde “— Darülfünun divanının benim hak kımdaki ihraç kararı tekemmül etme- miştir. Devlet Şürasında henüz tetkik safhasındadır, Bu vaziyet karşısın. da darülfünundan alâkam kesilme »iş- Reisi cümhur hazretleri dün akşama kadar Dolmabahçe sara- yında dairelerinde meşgul olmuş- lar ve akşam sekizde Yalovaya y den çekiliyorum, fakat mem!,, diyecektir. diz! şeralt! idame edecektir, Her halde Fransada Suriyeye karşı ve)ması lâzımdır, etmiş, tetkik/vekâlet tarafından ve tasdik için Maarif vekâletine gönde-| başlıca sebepleri bunlardır. 04MM UAEEBAA EAA Ben Suriye-)tatbik edilen idare usulünde hazı deği. sana da ver:İşiklikler düşünüldüğü doğrudur, Pakat Suriye ilelkat bu değişikliklerin henüz ahtedeceği bir muahede ile orada iste-Jiçin tam bir istiklâl vermek mahiyetin| de olmadığı da açık bir hakikattir, Nefis bir memleket hikâyesi Köylünün yediği kazık Yazan: Bekir Sıtki, Bugün 6 ıncı sayıfamızda a; dünü Yal osayı: 4901 Idare yeri: Jstanbul, Ankara ca. Vakit Yurdu Salı 1 Eylül © uncu ny) 1931 Telefon: (İdare) 24370 — (Yazı İşleri) 24971 gal 5 Ra Gizli Kuvvetler içinde! Fevzi ve ismet Pa- şaların tebrikleri İstanbul, 30 (A.A.) — Reisicümbur Gazi Mustafa Kemal Hazretlerine za- fer bayramı münasebetile Başvekil İs met ve B, E, H. reisi Müşir Fevgi'Paşa lar hazeratından gelen tebrik telgraf” ları ile cevapları şunlardır: Reisicümhur Gazi Mustafa Kemal Hazretlerine: 'Türk tarihinde yeni ve pek mes'ut bir devir açan ve yüksek dehalarının şaheser bir muvaffakiıyeti olan büyük zaferin yıl dönmünü — tes'it ederken İbütün silâh arkadaşlarım namına feb- rike müsaraat eder, cümhuriyet ordus sunün sarsılmaz merbutiyet ve tazimles rini arzeylerim efendim, E.E. H. Reisi Müşir Fevzi Müşir Fevzi Paşa Hazretlerinet Büyük erkânı harbiye reisi —Ankara— Bugün olduğu gibi o gün de kıymet- li riyasetiniz altında bulunan kahra- man ordumuzun misilsiz fedakârlıklar la kazandığı büyük istiklâl zaferinin yıl dönümünde hakkımda izhar buyu- rulan asilâne hiserlden pek mütehassis ve müteşekkirim. Bü muazzam eserin kudretli yapıcı ve âsil bekçisi olan büyük türk ordu. sunun muhterem zabıtan ve efradı âr- kadaşlarımı muhabbetle selâmlar ove tebrik ederken aziz şehitlerimizin kud- si hatıraları önünde hürmetle eğiliyo- rum efendir, Cihan harbının bir köşesi- nin hakiki tarihidir. Hinden- burgun ve Ceneral Makenze nin emir zabitliğini yapan Alman birinci mülâzimi Mak Vild tarafından yazılmıştır. Harikulâde maceraları bütün çıplaklığile anlatan bu eseri yakında Vakıt sütunlarında okuyacaksınız. Yakında Vakıt Sütunlarıuda Dahiliye vekili dün Ankaraya gitti Dahiliye vekili Şükrü Kaya B. dün akşamki ekspresle Ankara. ya gitmiş, Haydarpaşa istasyo- nunda vilâyet erkânı ve diğer zevat tarafından teşyi edilmiştir. Şükrü Kaya B. hareketinden evel Dolmabahçe sarayına gide- rek Reisi cümhur hazretlerine veda etmişlerdir. Reisiciümhur Gazi M. Kemal Relsicümhur Hazrâtlerinin yüksek huzurlarına: Cümhuriyet ordusunun zafer bay. rammı Büyük Refsicümhura ve zaferir mübdii olan Gazi büşkumandana Min. net ve hürmetle tebrik ederim. Başvekil İsmet Başvekil İsmet Paşa Haz- retlerine: —Yalova— Başta zatı devletleri olduğu halde zabit ve nefer bütün silâh arkadaşla. bana da bir derece tayin olun!rımın yüksek ve kıymetli kahramanlık ve fedakârlıkları ile kazamlan büyük "Tıp fakültesine ait barem cetvelinin!zaferin yıl dönümünü tebrikinizden reddedilmesinin| pek mütehassis oldum. Derin teşekkür ve muhabbetlerimi ve mukabil tebrik. ne gelince, «İlerimi arzeylerim efendim. Edebiyat fakültesine gelince, bura yi pre Gazi M. Kemal ünması, (Ale tarafi 2 inci ssyifada ) Sanayi Birliğinde dünkü toplantı Müstakil bir sanayi bankası te'sisi etrafında müzakereler yapıldı Toplantıda bulunanlardan bir kısım Sanayi erbabı dün öğleden | kanununun tatbikatında sanayi- sonra sanayi birliğimde bir top- | cilerimizi alâkadar eden cihet- lantı yapmışlardır. Sahayi umum | leri, milli mamulâtın himayesi müdürü Şerif Beyin de iştirak | esasları, teşviki sanayi kanunuda ettiği bu toplantıda, yeni tarife | sanayi erbabı lehine yapılması e lâzım geldn tadilât, ticaret oda sında on beş âzadan yarısının ticaret ve yarısının (o sanayı | ali mürekkep olması, Fa) Suriye (Lütfen sayJayı çeviriniz) Mehmet Asım 4
