6 Temmuz 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

Yarınki sayımızda —— Avrupa için de bir plân lâzım ——— Andrö Maurols'nın çok dikkate değer bir makalesi 14 öncü Yal *Sayı:4844 Tüsre yeri: stanbul, Ankara ca. Vakıt Yurdu Ya rınki sayımızda Gelişi güzel Pazartesi 6 Temmuz (7inciay) 1931 Meclis içtima —————— çok Telefon: (İdare) 2.4370 — (Yazı işleri) 24371 Sayısı 5 Kuruş sayıfası heyecanlı oldu düşmanlık, sefil, menfur bir cinayet, hakiki iinkilâp ve cümhuriyete hainlik meselesidir, (Bravo sesleri). Gördüğü müz manzara budur. Endişemiz bun- muhalefet, müfit bir tenkit, salim fir serbest münakaşa hiç bir xârmıan hlikü. metten istizah zemini teşkil etmemiş. “ir. Matbunt serbestisi gibi çok yük. sek bir hakkı adeta bir paravana ve paratoner gibi (o istimal Ankara, 5 la) — Bügün An. ara fevkalâde günlerinden birini ya. or. Muhalif matbuatm O matbuat ana ürriyetini #ui istimal etmesinden husu bi r çeşit cesaretle, küstahlikla vE heyecanla herkes M. Meclisi. yorlar. Tenkit diye, fikir Mite in bugünkü içtimama koşuyordu. diye ancak düşman casuslarınm yâpa- İçtimaa başlanmadan evel samiin cağından yüz bin kat fazlasını yapıyor. ları hmcalunç dolmuştu, Irak lar. » Va şvekili Nuri Paşa da riyaseticümhur ocasında bulnuyordu. 'Tam saat 14,45 reis Kâzım Paşa Hazretleri celseyi şat etti ve İlk olarak yeni (OKütuh & meb'usları Hacı Mehmet ve Rasim insanlar vardır. Bunlar (o memlekeli rşiye sürüklemek için her gün bin Tahrik ve fesat Süreyya Bey bu tıynetin insanlarm milli mücadele esnasında — yaptıkları hajnane tahrikât ve ifsadatı hatır- z lattıktan sonra bu düşman gazetelerin ylerin mazbataları reye kondu lefkârı ammeyi nasıl bulandırmak iste bul edildi, İdi dikl ha rejim Bundan sonru Süreyya (Aksaray), A a AM azıl Akmet (Elâziz) Beylerin matbu. hürriyetinin Sai iriareli ei, ve lerine misal olmak Üzere #KTAILI OKU U” Süreyya Bey başkasının cebine eli. ürsüye gelerek şunları söyledi; Başvekilimizin izahatı “Muhterem efendiler; matbuat hür. etinin Sul istimali memleketi mü picessir ve mutazarrır ettiğinden bahse "diliyor. Bundan dolayı o hükümetten İstizah edilmiştir. tstizahi müzakeresi. ni açmak için hükümetin evvelâ söz step mizumname icabıdır. Müza ereyi açmak için bir iki noktayi yük.) | Sek dikkatinize arzetmek isterim, Biri, » mevzuu bahsolan dert o hakkında ükümetin kendisine kânunen verilmiş olan salâhiyetleri ve hükümet cihiz | rma teveccüh eden © vazifeleri ist: tie ifa ve tatbik edip o etmediğidir. endimizi muhatap addettiğimiz bu ale müspet Gevap veriyoruz. Hükü- kendisine verilen salâhiyetleri le tatbik eylediği kanaatinde. İstizahın diğer mevzuu, cereyan öö ie mevcut olan - tedbirlerin olmadığını meydana çikarmıştır. u hususta hatiplerin müşahedeler). man nasil > (benim masuniyet ve hlr- riyeti şahsiyem var) diye bir'hak iddi- « edemezse, , namuskür insanların şe- ref ve haysiyetine kalem uzatan fikir ve neşir hürriyetini millet, inkılâp, cümhuriyet aleyhine $ui istimal eden kimselerin de teşkilât esasiye kanu. nundan zaman zaman (bahsetmeleri aneak bu kadar varit olabilir.,, dedi ye ir, den Ankara, 5(Telefon) — Millet yecan ve infial ile bahsettiler. te mahal vermek için hükümetin teklif olundu; Neticede lardır. Yoksa arkadaşlar, samimi bir ' etmek için | birkaç gazetenin etrafında toplanmış ' ve hükümet aleyhine nasıl tahrik ettik. mühatif gw İni'sokan bir yat Kesici yakalandığı m. ; dinlemek isterimki bin oşi“e“| Meelisinin bugünkü içtimanda 3 i k müşahedelerimiz vardır. Eğer meç) "eb usların matbuat hürriyetinin : Başvekil ismet pa- is mutabık olursa alınması lâzım ço.) Swiistimali etrafındaki sözlerim £ sub tedbirler hakkında uzun uzadıya) den sonra Başvekil ismet Paşa ğ SANA. İLANI MN: # ahat arzederim., Hz. ikinci .defa olarak kür. £ i söz isliyenler > Oorek kür $ , — Büyük Millet Meclisi ? Reis — Bfendim” “hir Yere © daha süye çıkarak istizah takririne £ milletin © mukadderatına £ elden istizah için öz alm Gana) S0 cevabı verdi: : 4 © hâkim olduğundan beri ? yardır. Bunları okuyacağız Bunlar. — Muhterem efendiler; hatipler Zf geçen safhalar ve geçir $ dan sonra da şimdi söz istiyen arka.) mevzuu bahsolan meseleden he- £ diğimiz tecrübeler okadar ş # i . a y) kürsüye (gelerek ren sebepleri izah etti söyledi: — Yaptığımız istizahla ne mutlak bir matbuat meselesini, ne de muhik bir matbuat serbestisi meselesini kas- istizahı icap ve şunları etmiyoruz. Konuşacığımız şey bü tün bir milletin huzer o ve emniyetin! ünselip kılmağa uğraşan (o şeni bir birçok tedbir! olması lâzımdır. Matbuat hürriyetinin sui isti- maline karşı bükümetin' elinde medarı tatbik olâtak bem salâ- hiyet vardır, bem de memleket: te mer'i olan kanunlar yardır, Kanunların cereyanı tabiisini erde eksiklik etmiş / | gesi Dün Mecliste söz alan hatipler, yekar- den sıra ile; Yunus Nadi, Ahmet ihsan, Ziya Gevher: Fazıl Ahmet ve Mazhar a 0 18 Sg yy yy Wi mühimdir ki matbuat kür- : i Lİ çelen ön ei Müâz| Memlekete zarar olarak göster. £ riyatinin hallolunmaz zan- Ali Saip, Şeref, 2 dikleri misaller, teşrih ettikleri i nedilen bu lik sarsıntılı ket, Emin, Hamdi, Mustafa yz esaslar, intibahı muciptir. Bütün ; safhası muvaftakiyetle t, Yusuf, Nazili Şerif, Necip) PU tafsilâlın içinde bükümete t hallolunmuştur. ii Rasih, Galip ve Fazıl O Ahmet) teveccüh eden halayı takdir et- 5 yg yy yiRL miyor değilim. B ikâ irsinİ i ük eden Takrir sahibi Süreyya Bey (Aksa e a iğ kani er e 7 matbuat ceraimi şahıslar tara- fından mahkemelerde tabrik olu- nur, Hükümete taallük eden ce- raim de takip olunur. Hâkimle- rin vereceği hükümler ile şikâ- yetler adli neticeye raptolunur- lar. Hükümetin bundan başka da bir salâbiyeli vardır. Oda kendi takdirine göre herbangi Başvekil istizah takririne cevap verdi Dünkü içtimada birçok meb'uslar söz aldılar Arif Oruç, Kadri, Zekeriya, izmirde Zeynel Besim, Sırrı ve ismail Hakkı Beylerin mill; hudutlar haricine çıkarılmaları hükümet müttefikan itimat kazandı sözlerini şöyle bitirdi: — Borguncu, fesatçı ruhi faaliyeti menedecek kat'i tedbirler alınmasın: talep ederim. Mazhar Müfit Bey Sonra Mazhar Müfit Bey (Denizli) müâtbuatın kanun daireğinde (serbest olduğunu, yazıcının derecei irfanını hal ve şanını, okuyucunun derecej ( hammülünü nazarı dikkate almak Jâzrm geldiğini söyliyerek müspet ve fikre müslenit tenkit yerine bütün he- kikatleri inkâr ederek buzan sinsi sin- #i, bazan daha cesurane (ve huinane zehirler saçan bu kalemlerin mahiye- tini araştırdı ve dedi ki; — Benim hürriyeti şahsiyem ( var- dır. Ben ticaret yapabilirim. Lokanta açabilirim, Fakat efendiler (o açtığım lokantada mağşuş yağ, ve kokmuş ye- mek bulundurduğum zaman hürriyeti şahsiye mevzuu ( bahsolmaz. Kanun pençesini atar., Mazhar Müfit Bey matbuatın bir; mektep olduğunu, fikir ve ruhun gıda sını verecek bir vasıfta olması (İcap ettiğini, halbukj serbestii matbuat mas kesi altında vatandaşların . şeref ve haysiyetine, bütün rejime devlete en nihayet bunlarin muhassnlası olan en büyük makama, Gazimize kadar dil uzatıldığını söyliyerek (hürriyeti mat. buat bu mudur?) diye sordu, vatan. daşların hakkını adalet huzurunda $€ ri suretle alacak, hainlerin (o ifsala tana mâni olacak, inkılâbı muhafaza e decek bir surette kanun tedvinini iste- ie Matbuat hürriyeti Ziya Gevher Bey, (Çanakkale), Bu. bir gazeteyi intişardan menede- rek kapatmaktır. Eğer matbuat hürriyeti memlekete feyz vere- cek bir tarzda devam etmiyorsa birçok mahzurları davet ediyor- sa, bundan tevellüt eden şikâ- yetleri derece derece kısımlara ayırmak lâzımdır. Ya kanuni yolda takip ederken zabıta, möddeiumumiler, adliye vesaire tesiratı göstermeğe kifayet et- miyor veya önların sahalan ha- ticinde kalan meselelerde hükü- met kanunun kendisine verdiği salâhiyeti talbikte ihmal ediyor veyahut mevcut olan dert, elde bulunan salâhiyet ve mer'i olan kanunların hükümleri haricine çıkacak kadar ciddiyet ve ehem- miyet peyda etmiştir. Bunun için hükümet birşey teklif etmiyor. Size bu üç isti- kamette cevap vereceğim. Bir defa vaziyet nedir? Hatipler bu L Alt tarafı Sinci sayıfada | Muhalif muharirler hakkında şayumi dikkat iişaanız bulunan Urla meb'usu Ali saip B. gün kanunlarımızm ve okuyanlara is“ tinat eden müessesatı milliyemizin der hal harekete gelmesini icap ettiren nıfi- him bir meselenin millet kürsüsüne ak 'setmiş olduğunu, en nihayet milli vie dan ile mücrimlerin karşı karşıya gel- mek mecburiyetinde kaldıklarını, mü temadiyen milli vicdanım gençliğin Tü hunu, masum dımağları tahrip etmek- te olan mücrimler karşısında bulundu- Zgumuzu söyledi, muhalefetin hiç bir fikir ve prensip; olmadığını yapılmak! olan kanunlardan hiç birisi üzerin de en küçük tenkide bile lüzum görs miyen ve para kazanmaktan başka hiç bir gayesi olmuyan bir takım muse haşerenin matbuat hürriyeti formü'ü arkasmdan memleketi taliribe (çalış makta olduklarını ilâveden sonra mat buat hürriyetinin bu sui İstimaline kar şı tedbir almak, şimdiden çare bulmak icap ettiğini kaydetti, Hatip son olarak şunları ilâve etti; — Bunlar gazetelerine yadıkla- rınm tesirini anlamak için basış adet- lerimi sorarlar. Onların, vicdanlar ü“ zerindeki tesirini (o öğrenmek merakı da değildirler. Ahmet İhsan B. Müteakiben söz alan Ahmet İhsan By şunları söyledi: — Meclisinizde yeniyim. Fakat matbuatm eskisi, Meclise gelmeden öyle tesir altımda idim ki mecliste â- mirler vardır. Eller kalkar. İtiraf lediyorum ki yanılmışım. Iki aydır bu radayım. Serbest münakaşalar (için- deyim. İhansınlar ki burada o samimi çalışılıyor. Hariçteki sözlerin hepsi herzedir, İnkrlâbın büyüklüğünü (anlatmak için bunu torunlarımızın torunu bile göreceklerdir. Şimdi - inkilâp,: hele İharf inkılâl sayesinde her tabakaya İnüfuz ediyor; onun için muhalif mat- buatın tesiri artıyor. Kimse bana mat bust hürriyetinin düşmanıdır diyemez. Fakat bu hürriyet düşman eline âlet olarak, yahut cahil tabakayı istismar için kullanılamaz. Taksimde abide yapmak için para varmış, verem hastanesi yapmak için para yok diye yazdıklarını okudum. Abide türk ist nin tirsalidir. Matbuat şekaveti Bu sırada Ali Saip Beyin sesi Işk tildi: “O misyoner terbiyesi almıştır. Yazabilir İhsan Bey, , Ahmet İhsan Bey bundan sonra tarihi ispatlara girişti, o Meşrutiyette Babiâliye karşı kendi güzetesile başl yan nezih neşriyatın ancak sürdüğünü, bugün şikâyet edilen hal lerin kendini göstermiye başladığını, matbuat hürriyeti gibi bir silâhm şe kavet vasıtası olamıyacağım anlattı. Yine Ali Saip Beyin sesi işitildi: “Men'i şekavet kanununu tatbik ede lim. Ahmet Ihsan Bey devam etij £ — Abdülhamit, hükmeti tezyif ef (Lütfen sayılayı çeviriniz) 13 gün