6 Temmuz 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE ISTo. 2573 YUNUS NADİ V İDAREHANESİ:\ . Ifövonnnıunıımp UI>NII<İİ daım ; ••Telgraf: İstanbul Curohurivet *• Posta kutusu: IV 246 i . Başmuharrtr • Tahrir müdürü Idare müdürü 22365. Matbaa ' 22366 • 23236 V ' 20472 ecliste Muhalif Gazetele Hücum Meclis, dünkü çok heyecanlı celsesinde muhalif gazetelere pek şiddetli hücümlardan sonra, Ismet Paşaya müttefikan itimat beyan etti! J Başmuharririmizin Fikir şekaveti istizahının münakaşası Meclişteki^hitabesi Ismet Pş. hükumete teveccüh eden vazifelerin «İnkılâbın müdafii bir gazeteci olarak, hiyanet matbuatının hezeyanlarile mücadeleye isabetle ifa edildiğini, cereyan eden ahvale mevcut girişmiş bulunuyorum.» tedabirlerin kâfi olmadığını söyledi f N m h u riye PAZARTESİ 6 TEMMUZ 1931 • * , ABONE ŞERAİTİ MÛDOET::TORKİYEİÇİN HAÇİÇ İÇtNİ Seneliği ! »1400 Xr.« 2700 Kr.f 6 Aylıgt î 750 «1450 Kr.? , fSAyJığıf 1 400Xr.1:*800 NOshası her ;, cr^ \ «Yegâne süâhları tezvir ve ifsattan ibaret olan bu gazetelerden birinin başındaki müseccel vatan haininin bana tevcih ettiği isnatlara hıızurıınıızda, ve büyük millet huzurunda cevap veriyrum» ««. ™ w w ttm , ıtfiııiımımııımiHM'immıııtD • * . dirde simdi bu memlekette yalnız Ankara 5 (Telefonla) Bu Ankara 5 (Telefonla) Mil Cumhuriyetin değil, hatta müstakil günkü Mecliste istizah müzake • let Meclisi bugün saat 2 yi 40 geTürk'lüğün yerinde yeller esecekti. resî açıldıktan ve Basvekilin izahaçe Kâzım Pş. nın riyasetinde topŞanlı bir varlığın sefil bir zillet ve tını takiben Başmuharririraiz ve landı. esarete intikal ettiği görülürdü. Muğla meb'usu Yunus Nadi B. kürMeclisin iKnumî manzarasında Menemen hâdisesi behemehal süye gelerek, celsenin en şayani yükselmek azminde bulunan azie bugün gene fevkalâde günlere has dikkat hitabesi olan beyanatını iTürk milletinin bu tekâmül ve iti bir başkalık vardı. Meb'uslarm sarat etti. Yunsu Nadi B. söze su »u lâsına karşı yapılmış, fakat uyanık lona girişinde, grup grup topla retle basladı: Türk'lüğün yılmaz himmetile oldunarak atesli ateşli münakaşalara « Muhterem arkadaşlarım. ğu yerde bastırılmıs, mezbuhane bir Matbuat mes'elesi mevzuu bahdevam edişlerinde tarihî celselere savlet olmuştur. Ancak bütün millet solduğu zaman hayatının 30 bu kabu elemlerile hep hatırlarız ki mildar senelik müddetini, yani haya • letin haysiyet ve menfaatine muta tını onun uğruna vakfetmis bir arkadasınızın da bir iki söz söyleme • bık muvaffakiyetlerle bertaraf e dilmis olan bu hâdiselerin her biri sini fazla saymazsınız diye ümit etTürk milletine •maddî ve manevî bütim ve bu umitten cesaret ve kuvvet yük ziyanlara mal olmuştur. Yok yeal%xak bu kürsüjre «çfeneği bjrata « re matum bir tek millet ferdinin ve zife bildim. bir kurus millet parasının ziyanını Matbuatın ehemmiyetini cümleniz çekemiyecek kadar temiz fıtratlı o takdir ediyorsunuz. Bunda şüphem lan vatandaşlar, bahsettiğimiz hâ yok. Buna sarih ifadelerle ve kat'î diselerdeki ziyanın insanca binlere, delillerle vâkıf bulunuyorum. Fil • servetçe milyonlara baliğ olduğunu hakika matbuatın çok büyük olan gördükten sonra matbuatın o islerde kıymet ve ehemmiyetini anlamak i oynadığı meş'um rollere lânet ederçin onun bir an yok olduğunu far ken süphesiz bilhassa, o an için pek zetmek kâfidir. O zaman etrafınızı karanlık bir muhitin, adeta bir a mazur ve çünkü gayri ihtiyari ve dem deryasının kapladığını hisse • gayrikabili içtinap mübalâğalara düsmekten kendilerini alamamıslardeceksiniz. Bu kadar alışıldıktan Dun beyanatta bulunaniardan dı. Bu pek mazur, çünkü gayri ihtisonra dünyada neier olup bittiğini Alt Saıp Bey (Kozan) yarî ve gayrikabili içtinap olan mübilmemek ve insaniarın neier dü • has hararetli bir hal vardı. Aza sıbalâğalara göre matbuata böyle aşünmekte olduğundan bihaber kallabildiğine bir serbestide hareket e raları çoktan dolmuştu. Samiin yer mak bir nihayetsiz kâinat içinde leri adam almıyordu. Riyaseticumdehşet verici bir sükutun katlanılmaz demiyecek surette çelik zemberek Dunku ntizahtan sonra kendisme muttefikan itimat edüen Başvekıl Ismet Pş. Hz hur locasında Irak Başvekili Nuri koymalıdır. Bugün gene ıztırap veağırlıklar altında bunalmak, ezil rici bazı hâdiseler önünde aziz ve Pş. görülüyordu. mek ve boğulmak demek olur. Bu muhterem arkadaslarımı bu türlü Celsenin küşadınî müteakip, Kü itibarla matbuat her milletin haya mübalâğalara düsmekten tahzir ettahya meb'usluklarına seçilen Hatında ve insanlığın terakki ve te mek ihtiyatına zebun bulunuyorum. cı Mehmet ve Rasim Beylerin mazkâmülünde birinci elzemiyet dereTedbirlerin uluorta böyle şiddetli cesini haiz medenî bir tesisf olmak bataları okunarak kabul edildi. leri bana cocukluğuma ait küçük mevküni bihakkın işgal ve muha Bundan sonra Elâziz meb'usu faza ediyor. Ve zannolunur ki za • bir maceracığımı hatırlattı: Fazıl Ahmet Beyle arkadaslarının Bahçemizdeki ağaçlardan birinmanla bu kıymet ve ehemiyetini kayistizah takrirleri okundu. de henüz uçmağa başlamış bir kuş betmek şöyle dursun bilâkis artırıp Müzakere açıldı. Basvekil İsmet yavrusu görerek takip etmiştim. Nigidecektir. Hal böyle iken şimdi Pş. söz alarak kürsüye geldi. bizde olduğu gibi bazı memleket hayet bir dalın üzerinde onu yakaladım. Korkudan çırpınmalarile ben lerde zaman zaman matbuattan çok çocuğu da halecanlara uğratan kuş acı şikâyetler yapıldığı da görül • « Muhterem Efendiler; matyavrusu elimde iken ağaçtan ine müştür. buat hürriyetinin sui istimalinin miyecektim. Onu usul ile kuşağımın Medeniyetin bu çak faydalı yükiç kenarına yerleştirerek ağaçtan insek müessesesi demek ki zaman zadim ve iner inmez hemen yavruyu man cemiyete ve insaniyete zararlar çıkardım ama heyhat ki zavallı kuş da getirebiliyor, ıztıraplar da vereDun beyanatta bulunaniardan Dun beyanatta bulunaniardan kuşağın arasında şöyle böyle bir tazbiliyor. Maatteessüf bu da bir hakiZiya Gevher Bey CÇanakkale) Emzn Bey (Eskışehıry yikten ve belki de biraz havasızlıkkat. Çünkü insanlığın daima mü • solan dert hakkmda hükumetin veriyoruz. Hükumet kendisine vetan ölüp gitmişti. tekâmil, bu en kuvvetli müessesesi kendisine kanunen verilmiş olan rilen salâhiyetleri isabetle tatbik Efendiler! Matbuat alelitlâk fena bazı milletler için daha doğrusu bazı salâhiyetleri ve hükumet cihaz eylediği kanaatindedir. İstizahın değildir. Bilâkis hatasız kaide ola milletlerin, bazı hayat devreleri ilanna teveccüh eden vazifeleri diğer mevzuu, cereyan eden ahva< rak ifade olunabilir ki matbuat aleçin iki taraf ı da keskin bir kılıç maisabetle ifa ve tatbik edip etme le mevcut olan tedbirlerin kâfi olhiyetini haizdir. Böyle bir kılıç o • litlâk iyidir. Mutlak surette iyi olan diğidir. Kendimizi muhatap ad her şeyin içinde olduğu gibi matbumadığını meydana çıkarmıştır. nu kullanmağı bilmiyen naehil el dettiğimiz bu suale «müsbet cevap atta dahi zaman zaman tıpkı çok Bu hususta hatiplerin müşahede> lerde kazalar ika ederek cemiyetin gişzel bir çiçek tarlasına kanşan ıztırabını mucip olabilir. Meselâ çok yabanî^muzır hatta zehirli otlar kayakın tarih olmak üzere kendümembiîinden fena unsurlar da buluna leketimizi göz önüne alarak hatırlıbıİir Bu.fena unsUrlann mazarratyabiliriz ki 31 mart hâdisesinde, larını izale ederken alelitlâk iyi oSeyh Sait isyanında, Menemen irti lan «latBuatın çok kıymetli f aidelecaında matbuatın oynadığı meş'um Dun beyanatta bulunaniardan rinde her hangi bir noksana mey • rolleri pek iyi fakeden vatandasların Mazhar Mufıt Bey (Denızh) çok hakh bir itiraz, infial ile matbuat dan vermemek birinci derecede namemleketi müteessir ve mutazarzari dikkate alınacak bir vazifedir. .'le>!ıdarlığında çok ileri gittikleri rır ettiğinden bahsediliyor. BunBunu yalnız mesleğini ve menfaa göVÛIcbiImiştir. tini düşünen bir gazeteci olarak dedan dolayı hükumetten istizah 31 mart hâdisesini hareket ordusu ğil, belki gazetecilikteki rüsuh ve edilmiştir. istizah müzakeresini fcaftırdı, bastırmıyabilirdi. O zaman tecrübesini milletin yüksek menfaat açmak için hükumetin evvelâ söz Türk tarihi başka cereyanlar icinde lerine hâdim kılmak istiyen bir söylemesi nizamname icabıdır. yürüyerek ve bambaşka safhalarda Gazetecilik, halkın huzurunu istisAnkara 5 (Telefonla) Hazır meb'us olarak heyeti celilenize ar İvlüzakereyi açmak için bir' iki bîterdi. Mürettep umumî ve irticaî mar edecek bir ticaret olmaktan zilanan yeni matbuat kanunu şahsî zediyorum. • ** ; at." Şeyh Sait fsyanım Türk kütlesinin no£tayi' yüksek dikkatinize arzet yade irsat ve irfan vasıtası haline •ereflere tecavüzü adet edinenleri Bu »özlerhjae bâkaraK coltdaima aklı selhn ile beraber giden ( Mabadi 5 inci sahıfede ) bundan menedecek ahkâmı havidir. mek'isterim. Birisi r mevziıu bah5 ınct sahıjede ) kahramanlığı bertaraf etti. Akşi tak Basvekil ikinci nutkunda ciğerleri zehirilen havada n bahsetti. Nutuk tasvîp edilerek müzakere kâfi görüldü ve hükumete itimat edildi lerini dinlemek isterim ki bizfan de bir çok müşahedelerimiz vardır. Eğer meclis mutabık kalırsa ahnması lâzım olan tedbirler Iıakkında uztın uzadıya izahat arzederim.» tsmet Paşa, gerek küsüde iken, kürsüden inerken şiddetli alkışlarla karşılanıyor ve selâmla • nıyordu. Dun beyanatta bulunaniardan Sureyya Bey (Atearay) i •1 Başvekilin beyanatından son ra bir çok meb'uslar söz istediler. Mecliste şedit ve asabi bir hava seziliyordu. Bu itibarla 3 üncü B. M. Meclisi ilk Meclisin inkılâp dev relerine mahsus fevkalâde günlerini yaşıyor gibiydi. Süreyya Beyin hücumlarl İlk evvel kürsüye çıkan Aksaray meb'usu Süreyya B. oldu, ve ez cümle dedi ki: Hükumetimizden yaptığımız istizah takririni imzalıyanlardan birisi de benim. Takririmizm ma nasını tavzihe lüzum görmiyo rum. Takrir sarih bir vüzuh ile yazılmıştır. Yalnız bizi bu tak İsmet Pş. lun beyanatı Meclis matbuat kanununu müzakereye başlıyor Gazetecilerde aranan şerait ve mes'uliyet ahkâmı tevsi ediliyoı Dun beyanatta bulunaniardan Refik Bey (Konya) ririn yazılıp verilmesine icbar eden vekayia ve gidiş tarzına Üakahm. Yüksek Türk inkılâbı muvacehesinde bazı neşriyata te • mas mecburiyetini hissediyorum. Süreyya B. bu münasebetle «Yarın» ve «Son Posta» gazetelerinde çıkan bazı makale ve fık(Mabadi 4 üncü tahifedfi