1 Haziran 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—4— VAKIT 1 Haziran 193 GÜNÜN —— - —İŞARETLERİ Mektepli kasketi! Eski yeniye düşmandır. o Yeninin en iyi işi eskiye göre hiyanettir. Kö- tülüktür. Bunun için o, yeniyi; dai ma itibardan düşürmeğe çalışır. Tanzimattanberi (Omektebin, yeni- nin uğradığı iftira saymakla © tüken- mez. İrtica sade Menemende olduğu gibi “ ya kutbül'aktap,, deyip hamle eti mez. Sinsi, gizli, gizli (çalışarak ye. ninin kuvvetten düşmesi için çalışır. Bir zamanlar, eski yeniyi vatana hiyanetle ittiham ederdi. “ — Eğri kılıçla alınanı doğru Kr Nıela verdik sözü.. Senelerce alaylı za- bitlerin mektepliye karşı silâhlı oldu. Senelerce alaylı zabitlerin mektepli ye karşı silâhı oldu. Bu eskinin yeniye bir hücumu idi... yeni meklep, yeni kafa (yalnız siyasi bir ittiham altında kalmadı, o hafif meşrep kadın ve hafif meşrep kadın- laşmış erkeklerin yeri olarak gösteril- di. Eski adama göre, mektebe giden kız ahlâksız olurdu. Mektebe giden er- kek çocuk için ayni sözler (o senelerce darbi misel halini aldı. Netekim sade kahve erkek içkisi, şekerli kahve kadınlaşmış kadın içkisi addedildiği zaman şekerli okahverin adı sadece: ” “ —Mektepli kahvesi idi! Bu sinsi maziperestlik, sinsi -mür- teciin yeni kültüre yaptığı sinsi akındı. Sinsi mücadele idi. ... 931 senesinde Türkiye matbuatını açıyorsunuz ve hayretle okuyorsunuz ki, eğri kılıçla aldıklarımızı doğru kr. Viçla verdik diyenler, mektebi şüphel: bir yuva telâkki edenler, şekerli kah- veye mektepli kahvesi diyenler sanki Türkiye matbuatını idare ediyorlar. Bakıyorsunuz bir gün, vaktile mek tebe gitmiş bir kız mektebini bitirmiş bir erkekle (nişanlanmış, o nikâhlan- mış ve nihayet gebe kalmış. Vay efendim b unasıl şey.. Vur abalıya;. Abalı kim7. Kim olacak? Modern ha- yatın bayrağı olan mektep! Koskocaman . bir serlâvha ile eski mırıldanıyor: Asri talebe! Bir başka gün okuyorsunuz: “ İki.kız talebe, iki erkek talebe ile birlikte yıkık bir binanın köşesinde yakalanmışlardır. Bir başka gazete şunuyazıyor: “ İntihar eden bir talebedir. falan Jiseye devam etmektedir... Bir başka gün; “ Şayanı teessüf olan gayri ahlâki vak'aya iki mekteplinin sebebiyet ver- miş olması efkârı umumiyede fena te- sir bırakmıştır... Diye bir yazı okuyor sunuz... Bazan kurnaz gazeteciler isim ve satmak istiyenler, suratlarına podra, i)dudaklarma ruj sürdüktken sonra bir sürdükleri haberler tekzip edilmiyor |'de başlarına mektep kasketi geçiriyor. Fakat bazan isim ve mektep zikredi-|l4”- mektep zikretmiyorlar. Onların iler yorlar. Kocaman resimlerle ve kocu- man kocaman sayfalar halinde ilân edilen hâdise kahramanının adı ile" sürülen mektepte talebe olmadığı ger- çi birkaç gün sonra (tekzip ediliyor. Fakat ne tekzip... Ne tekzip bu, harf|yanakları podradan ve kremden Dr. leri okumak için bir mikroskop lâzım. dır. Ve yazıyı gazetenin içinde arayıp bulabilmek için birkaç gün uğraşmak! Tabii bu entipöften (kanun yerini bulsun diye yaplan senedenberi mekteplilere azilan yazılardan ancak hakkuk etti. Bu da bir intihar hâ- isesi idi. Ona mukabil kahramanları mektep. li olarak gösterilen otuzdan fazla ha. ber ya tekzip edildi, yahut o müphem kaldı. Yeniyle matbuatmn ikinci o te Yeşil e- yapılan ilk vazifesidir. debiyat bile bu nevi haberleri kendisimürebbiye ve polise göstermiyen kim e|nadan geçmektedir. Bu geçit, nisanda i “Hali haiıi'da'Büna 'makabi istifa.) tekzipler hiç bir)cuklar hiçbir mektebin talebesi değil. mana ifade etmiyor. Netekim yecen)dir. Mektep camiası bu tipte bir ada- atfedileveklmi içinde yaşatamaz. Hepiniz mektep bir tanesilte okudunuz hatırlarsınız, iktisadi (Taymis) gazetesi Türkiye hükü-, metinin Tırabzon ile şamili garbi İran arasında münakalâtı kolaylaştırmak için bir yol inşasına karar verdiğini haber o verdikten sonra Trabzon ile İran arasındaki bu yolu zeçen muha- birinin yazdığı makaleyi neşretmekte- dir. (Taymis) Muhabirine göre bu yol,i İngiltere ile İran arasındaki ticaret yollarının en kısası ve İrana giden yol ların en faydalısı olacaktır. (Taymis) muhabiri, bu yolun ik- tısadi kıymetini tahkik etmek için bü- tün bu yolu, bazan otomobil, bazan tren, bazan at üstünde geçmiş ve ni- hayet Trabzona gelerek oradan İstan- bula muvasalet etmiştir. (Taymis) muhabiri, bu mühim se- yahatini kaydederken. bütün asrilik ve umran hareketinin Anadolunun ücra | kadar yerlerine kadar (nasıl uzanıp gittiğini de anlatmakta ve bunun kuv- vetini asrilik hareketinin o canlı izleri ve eserleri olduğunu izah etmektedir. Bu makalenin şayanı dikkat kısımları- nı naklediyoruz: “ Türkiye hükümetinin Trabzon ile şimali garbi İran arasında münakalâ- tı kolaylaştırmak için (o Araratta bir yol inşa edeceği yeniden haber verili- yor. Bu haber tahakkuk ederse, İra- nm iktisadi hayatı üzerinde çok derin tesirler yapacaktır. Hali hazırda Ar) rupa mallarını nakleden yegâne yol Rus arazisinden geçmektedir. Soyyet ticaret mushedesini imza edenlere Ba- tum ile Colka arasında bir takım hak. lar temin olunuyorsa da Sovyetlerin, kendi majlarına rekabet edecek olan! mallara serbest mürur hakkı verilmi- yeceği öşikârdir. wa de edilebilecek bir yol. Hayfa yahut Beyruttan Bağdat ve Hankine giden yoldur. Bir de Süveyş kanalından ge.! çerek Basra körfezine giden yol var-i dır. Irak hükümeti Revandız ile Kaleşin geçidini bitiştiren yolu (ikmal ettiği takdirde kara yolu biraz daha krsalmış| olacaktır. “Bu sayede Bağdat — Han-| kin yolu bırakarak (o Trablusşamdan (Nuseybin) e ve Musuldan Tebrize varılacaktır, Bununla beraber bu yo- Bunlar kimlerdir? Mektepli değildirler. Fakat bu betbaht kadınları biraz daha pahalıya Toy zamparalar, nadide mahlük diye böyle avlanır. » * Büyük caddelerde, parklarda, kah- velerde, gazinolarda dudakları boyalı, tohlaşmış, kaşları yontuk erkek elbise si giymiş zenneler görüyorsunuz. Bur larm da başlarında türlü, türlü kas- ketlere tesidüf edersiniz. Fakat bu © Ararat - İrabzon yolunun kıymeti Bu yol Avrupa ile İran arasındaki en mühim iktisadi yol olacaktır. Türkiye hükümeti bu yolu yapacak olursa, İranın iktisadi ve ticari mukadderatı değişecektir Taymis muhabiri, bu yol üzerinde yap- tığı seyahatin intibalarını kaydediyor lun Batum ile Tibrize üç günde bitiş- tiren yol ile ucuzluk noktai nazarın- dan rekabet edebilmesi çok şüphelidir. Onun için Arrabzon yolunun İngiliz. menafii namına ehemmiyeti, hiç bir veçhile küçülmiyecektir. Hali hazırda İrandan Karadenize gitmek istiyen yolcu, Musyadan geç mek istemezse, insan ile tabiatin ona karşı geldiğini görür. Bu havalide kış, teşrinlevvelden mayısın sonuna kadar devam eder. Erzurumda haziran ayın. da bile kar bulunabilir. 1828 de Rusya, Türkmen çay mua- hedesile Araks koridoruna hâkim ol- duktün sonra Türkiye Ermenistanı $ar ka doğru kervan yolu olmaktan çık- mıştı. Bu senenin $ nisanında toptan Makoya gitgtiğim zaman yol, harikulâ de bir halde İdi. Yedi mil kadar bir mesafe Kürtlerle hayvanlarının, at ve develerinin işgali altında idi. Bunlar İran süngülerinin tazyiki ile (ocenuba doğru İniyorlardı. Celâli aşiretine men sup olan bu kürtler, Mako havalisinde biraz döğüştükten sonra Türk hududu na İlticaya teşebbüs etmişlerdi. Fakat bunlar buradan da geri çev- rilmişlerdi. Ve İran hükümeti onları Tebrizin cenubuna tehcire başlamıştır. Yazın Hoy, Ovacık, Kızıldizi, Diya- din, ve Erzurum arasında bir otomobil yolu vardır. Yalnız buradan otomobil ile geçmek için müsaade esmek güçtür. Kışın, Araks vadisinin aşağı taraf. larma inmek ve şimnle dağru Karsa İ- lerlemek icap eder. Çünkü (Kızildizi » Kars) yolu ancak kızakla harekete müsaittir. Kars yolunda otomobil yol culuğu Iğdırdan başlar. Burası İran hududundân yetmiş mil mesafededir. Böyazıda kadar at sırtında gitmek 14 zım İdi. Beyazıda giden rus şosesine gir. imekten menedilmiştim. Buna mukabil Tondurak dağına doğru ilerlemiş ve kar içinde 13 saat yürümüş ve Akşama doğru Beyazıt kalesinin bulunduğu köye varmıştık, Buradan iki silâhlı muhafızla birlikte Iğdıra hareket et- tim. Ve geceyi, bir kürt köyünde ge çirdim. , Iğdır, eskiden mühim bir şehirdi ve Rusların üssülharekelerinden biri i- di. Iğdrrdan, Karsa gittim. Sarıkamış ile Erzurum arasındaki dekovil hattı yapıldığından buradan yirmi dört sa- atte Erzuruma gitmek mümkündür. Kış mevsiminde bu iki şehir arasında yerâne münakale vasıtası aşağı yuka- rı ba hattan ibarettir. Sarıkamış, sathı bahirden (6600) kadem Erzurum 6000 kadem yüksekte- ispanyol ordusunda tasfiye Madrit, 30 (A.A.) — Orduda yapı- lan ıslahat ve tensikat üzerine o 66 sı Ceneral rütbesinde olmak üzere 8100 zabit istifalarını vermişlerdir. Bargelon, 30 (A,A.) — Miralay Ma cia Elsol gazetesi muharrirlerinden ki. rine vaki beyanatında Katalonya o hü. kümetinin programından ve milli emel- lerinden vazgeçmekle beraber federal hükümet şeklini ve tarzı İdaresini ka: bul edeceğini söylemiştir. San Sabastien, 9 (A.A.) — San Sebastien, Lezo ve Pasajes şehirleri müstesna olmak üzere eyaletin her (2- rafında örfi idare kaldırılmıştır. Mer tarafta slkün hüküm sürmektedir. Edebiyat müntesipleri kongresi Paris, 30 (A.A.) — Edipler cemiye tinin beynelmilel kongresi beynelmilel zem bir federasyon teşkiline karar vermiş tir, Umumi heyetin riyaset divanı şu su- retle; teşekklil etmiştir: Reis: M. Gaston Rageot (Fransız): reis vekili: M. Manu (Alman: aza M. Marinetti (İtalyan); M. Hernstedt (İskandinavyalı), M, Zaleski (Leh). Sabık Hicaz Kralının hasta- lığı devam ediyor Aman, 30 (A.A) — Ağır surette hasta bulunan sabık Hicaz kralı Hüse- yin kendisini ziyarete gelen (oğulları kral Faysal ve emir Ali ile görüşmüş- tür. Belçikada kabine buhranı Brüksel, 30 (A.A) — M. Renbin ile M Deveze, hükümete taraftar eh- seriyete dahil 2 grup bir anlaşma elde edilmesi imkân ve ihtimallerini tetkik etmek üzere görüşmüşlerdir. | M. Ren kin, yeni kabiney; teşkil (o edebilmek için istinat edebileceği fikrinde bulun duğu esasları M. Deveze bildirmiştir. Her iki grup arasmda bir itilâf vü- cuda getirmek için yapılan müzakere- nin iyi bir mecrada ilerlediği o zonno- lunmaktadır. Rusyada papaslar Moskava, 30 (A-A.) — Moskova metrepoliti bir emirname meşrederek ecnebi memleketlerindeki Rus kilisele- rinin reisi bulunan metrepolit ( Eulo- gusi opapaslar mahkemesinin vereceği hükme kadar ruhani reislik vazifesini ifadan menetmiştir. Otto evlenmiyor Brüksel, 30 (A.A) — Suar gaze tesinin verdiği bir habere göre ( salak İmparatoriça Zitanın maiyeti o erkânı sahık İmparatoriçanın ltalyaya seyn- hati esnasında oğlu prens Otto ile İtal, ya prenseslerinden Marinin nişanlan- ması hakkında İtalya kral ve kralice- sile görüştüğüne dair Macar gazetele- rinden biri tarafından neşredilen huya- disi kat'i surette tekzip etmiştir İtalyada faşizm aleyhtarları Roma, 30 (AA) — Hususi mahkeme Milanolu on tacirin muhakemesini yap mıştır. Mahkeme bunlardan (faşizm Bu kız taklidi kadınlar, bu mektep- li taklidi çocuklar mektebin, yeninin; aleyhine (Opropaganda (İçin en kuv- vetli silâhtir. Buna karşı tedbir çok kolaydır. Kasket giyen talebe hüviyet vara- kasmı yanında taşımıya mecbur ad dedilmelidir. o Hiiviyet varakasını dir, Bazan bu irtifa 5000 kademe kadar/aleyhtarlarına reislik eden ikisini yir- çıkmaktadır. Senenin sekiz ayı zarfın-İmi, diğer ikisini on ve birini altı sene da bu yolu temizlemek lâzımdır. ağır hapse mahküm etmiştir. Bayburt, (4000) kadem irtifamda Malta şövalyeleri olmakla beraber Erzurumdan daha| Roma, 90 (A.A.) — Malta şövalye çok mümbittir. Şehir, asrileşmektedir.|leri reisini intihap edecek olan meclis Şehir elektrikle tenvir olunmaktadır.'bu sabah Avanten üzerinde kâin Villa Bundan başka şehirdeki yeni bankalar, — Maltada toplanacaktır. o Meclis & yeni daireler, umumi bahçeler ve sine zaları kilisede yapılacak âyini mütea-| malar, yeni Türkiyedeki asrilik cere- kip alay halinde intihabatın o cereyan yanlarının nasıl Anadolunun Yetişil- edeceği meclis salonuna © gidecekler. mez sahalarına kadar vardığını göster) dir. “Bina-dahiline yabanc: hiç bir fert mektedir. kabul edilmiyecektir. Gümüşanede asrilik daha fazla gö Jeanne-d'Arc ihtifali ze çarpıyor. Yüksek ahşap evler, ilk ba Rowle, 30 A.A.) — Jeanne d' Arkın kışta Avusturya veya Tirol | hissinililrakımın beş yüzüncü yıl dönümü do- vermektedir. Fakat bunlar eski haya-|layısile, mumaileyhanın üzerinde ya- tın modern şeklidir. kıldığı odun yığınının kurulduğu ma- Gümüşaneden Trabzona kadar o-|halde büyük bir ihtifal yapılmıştır. İan yol 6600 kadem irtifaıdaki Ziga-| Cihan bilârdo şampiyonluğu Barsölen, 30 (A.A.) — Üç sıra lüze- için bir silâh olarak kullanmaz. Hal-İlursa olsun sahtekârlık ve hüviyetinilda kar altındadır. Buradan elli mil u-İrinde cihan bilârdo şampiyonluğu mü- buki bu haberler bizim elimizde reji-İsaklamak gibi cürüm işlemiş addedi./zanan mümbit vadilere geçilmekte ve|sabakası me çevrilmiş bir balta halini alıyor. 0 Mektep yolundan yapılan kinci te- lebilir. Nitekim asker olmıyan asker elbisesi giyerse bir cürüm işlemiş sayılır. Hü başlamıştır. Müsabakaya ara yerde Bizans medeniyetinin izle-dokuz millet iştirak etmektedir. Al- ri görünmektedir. man Berriseh 118 defada ve altı seri- Trabzon, ilk bakışta bir İtalyan'de 50 sayı yaparak 112 defada ve heş cavüz. Yeninin, mektebin bizim tara-İviyet varakası gösteremiyen de cezası-İşehri hissini veriyor. İhtimal ki bunun;seride 47 sayı yapan Mısırlı Sussayı rafımızdan İyi himaye edilememesidir. Bazan öyle umum! evlere girersiniz ki karşınıza mektep kasketli kadınlar çıkar, nı görür. Mektebi muhafaza için bu tedbirizaman caret dan İstanbula beş gün zarfmda muva- salat ettim, zaruridir, i SADRİ ETEM | sebebi, şehrin, Cinevizlerle uzun bir yenmiştir. Holandalı (o Sengers de 99 defada ve nltı seride 50 sayı yapa- rak 98 defada ve beş seride 16 sayı ya- pan Amerikalı Bratheri yenmiştir. | yapmasıdır. Trabzon- ) Gazeteciler! minönündeki durakta 10 vay bekliyordum. Ord! akşam ve sabah gazeteleri çocukların tramvaylara hücum” oldukça enteresan bir m teşkil eder. Bizim her gün kalem savurduğumuz fikirler” bu toy bavarileri tramvay yö cularına gazete sunmak için © gayret sarfederler. Dün, tramvaya binmek durakta fazlaca beklemek um geldiği için müvezziler, cum edecek araba bulamı! birbirlerile döğüşmeğe, şa lan itişmeğe başladılar. Bi gören iki yaşlıca adam © içlerinden biri: — Lâhavle! çektikten birisi dedi ki: — Bu çocuklarda tam d şecek yer buldular. Öteki manalı manalı gülü! di ve şu cevabı verdi. — Azizim, gazetecidir © Büyüğü de, küçüğü de biribil çatmadan edemezler. Pek 1 zaman gözetledikleride yokt” “— iki muharrir, iki V zin, iki kafiye izim matbuat âlemin müntesibi vardır ki leri birer “fuulün,, den ibar ayni vezindedir. ikisini iki ram sonuna Okoysananız güzel iki kafiye olurki Bey bile beğenir. Fakat b arkadaşı bir türlü biri uzlaştırmanın imkânı olam Birisi alaturka musikiyi meti öteki hemen aleyhinde y aleyhte yapılmış bir kari imza atıyor. Birisi harflere bir fıkra yazsa öbürü hem — Sen sus! diye bir n yazarak harfendazlık ediyor Bunlar Peyami ile Selâmi Acaba isimlerinin vezin ve ye itibarile bu kadar biri uyması mı bu iki muharriri birile uğraşmağa sevkediyof dersiniz? e Toptn Sinemacılar Dün seçtikleri Ankaraya gitti Şehrimizdeki sinemacılar 4 Melek sinemasında bir İf yapar: (o Ankaraya bir gönder..mesine karar dir. Fahir, Şadi, Cevat den mürekkep olan bu yann hareket edecektir. Dün Melek sineması * Fahir B, bir muharririmiz€ * ları söylemiştir: d «Bugün sinemalardan P ceze, belediye ve diğer i ayrı ayrı tahsil edilmektedir” o bunlar için de ayrı, ayrı © N lar kullanılmaktadır. Bizim * i dereceğimiz heyet sinem#”. alınacak vergilerin makt*ğ, raptını istiyecektir. | Bu takdirde biz de larımıza sahip olacağız. P maada sinema kapi mur bulunmasına, mü dolaşmasına lüzum kalmıf” badeku loca, mevki rilmemesi meselesi kali de rahat edeceğiz. Bu zaman, zaman sujistimall€ maması için ittibazına İüz” rülen tedbirlere, talimat! re de lüzum kalmıyacak yet bu bususta azami sarfederek arzusunun çalışacaktır. e