5 Mayıs 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8

ye * EE TY Z — 8 — VAKIT 5 MAYIS 9311 - ingiltere akvam cemiye- tinden çekilecek mi ? e - Deyli Ekspres şiddetli bir makale ile Ingilterenin Akvam cemiyetinden hemen çıkmasını ve Avrupa siyasetinden çeki- lerek kendi imperatorluğu ile meşgul olma i İleri sürüyor Bunun sebebi Avrupada hükümran olan teşevvüştür. Avrupa yeni bir harbe atılmaktadır Şimdiye kadar akvam cemiyetine eni çok müzaheret ve ondan en çok istifa. de edeh devlet İngiltere idi. Daha doğ- rusu, akvam cemiyeti İngiltere demek gibi bir şeydi. Onun için şimdiye kadar İngiltereden akvam cemiyeti aleyhin- de pek ses çıkmıyordu. Son güülerde larin akvam cemiyeti aley. hide kuvvetli sesler yükselmeğe bayi Fakat hakikat böyle değildir, Cemi yeti akram İngiltere demektir. Cemi- yeti akvamın bütün kuvvetini İngiltere temin ediyor, Bunu anlamak için siya si haritaya bir nazar atfetmek kâfi. dir. Almanya ile Avusturya bir güm- rük ittihadı aktine karar vermişlerdir. Fransa, Versay muahedesinin mukad ladı, Bu yeni cereyanı başlıca mürev| des namına onları bu hareketten men'e viti, Deyli Ekspres gazetesidir. Deyli Ekspres gazetesi bu mes'ele- ye tahsis ettiği mühim bir makalede şu şekilde idareli kelâm ediyor: “İngiltere akvyam cemiyetinin azası olmakta devam edecek mi? Bu sunlimize karşı cemiyeti akvam taraftarları birden bire hayrete, hatta dehşete uğrıyacaklar ve insanlarm kar deşliğine, miletlerin dostlnğuna hiz met eden müesseseden İngilterenin ne den'çıkacağını sormağa başlıyacaklar.| dır. Bunlara göre akvam cemiyeti in- sanlığın yolunu tenvir eden bir mes'a. Jedir, e a sebeple zavallıyı böylece hırpalıyor. , Yahşi, kendi mantıkınca kendisini haklı görüyordu. Zira kadın, şayet kız çalışıyor. Hitler, bir darbei hükümet yapmak için faşistlerini terbiye ile meşguldür, Onun hedefi ise Versay munhedesini iyıkmaktır. İngiltere, cemiyeti akvam azası ol- mak hasebile iki taraf arasında harbe müvcer olacak'bir ihtilâf yukubulduğu! takdirde iki taraftan birini iltizam et- mek mecburiyetindedir. O halde şimdiden vaziyeti nazarı dikkate almak ve silâhın patlamasını beklemek lâzımdır. : Biz bir harbin vukuunu istemeyiz. Fakat harbe müştak olanlar İngiltere nin ötomatik müzahereti üzerinde ku- mar eynuyorken ve türlü türlü entri- /kalar ceviriyorken harbi beklemek ma gocuk doğurmuş olsaydı, baba bunlar) nasız olur, için birçok hediyeler toplıyacak, belki de zengin olacaktı. Bu küfürler, bu a- damin ihtiyarlığında ihtiyat malzeme. yi temin edemediğinden mütevellitti, İşte bu sebepledir ki bu gda sakin Teri Avrupa usulü izdiyaçların memle- kete uğursuzluk ve belâ getireceğini propaganda yaparlar, bunu bir türlü kabul etmek istemezler. Bu adada bir gün hir vahşiye tesi düf eti u adam Avrupa usulün” slamkii izdiva ninde bufe müğflr. “NAOgibi intihalar hâl etti; ni:sorduni. Bâşinı salladı: — Erkekleriniz neşeli amma, dedi, kadınlarınız izdivaçtan müteessir görü müyör, | Buradaki vahşilerin düğünü ne de mektir, size anlatayım: Evlenecek olan erkek, kadin ve onların hısım akrabası ile davötlileri bir su kenarinda, hurma ağaçlarının gölgeleri altında toplanır. Ziyafet tertip ederler. Bu ziyafet gılgmca hoplayıp zıplamaktan O ibaret olan rakslar tamam on beş gün müd detle devam eder. Oradaki çılgın rakts Jarı ve mahalli oyunları seyretmek bir Avrupalı için hakikaten garip bir şey Adada teşekkül etmiş olan fabrika» lardaki yerli işçilere ancak böyle vesi lelerle on beş gün izin verilir. Güvey işçi ise bu on beş günden sohra bir! hafta da istirahat etmek hakkını haiz dir. . Bu lalarda bazı yerliler, yapılan ndalar © neticesinde O medeni nikâh usulünü kabul ediyorlar. Fakat bunları mühafazakârlar fena halde tehdit ediyorlar. Bu adalardan birisinde medeni usul le evlendiğinden dolayı müthiş bir teh Mkeye maruz kalmış olan bir adamın feci akibetini anlattılar. Bu zavallı mahalli âdet icabı üç ka dın almiş bulunuyordu. o Misyonerler bunların bırakılması lâzımgeldiğini söy Tüyorlar, fakat üç kadın birden bu i- şe o kadar şiddetle itiraz ediyorlardı ki! adamcağız aç sefil kimsesiz kalıyor. Nihayet misyonere yeni nikâhın feshe! dilmesini ricayn kadar gidiyor. Nikâhın bozulamıyacağını öğrenin! ce herif orada duramamiş, mömleket- ten kaçmıs, uzak müstemlekelerden bi rinde bir iş bulmuş. Hâlâ orada oldu ğunu söylediler, ye; İderatı Londrada Fransa, Romanya, Lehistan, Yügos-! lavya, ve Çekoslovakya da ağlarını kur muş bulunuyor. Fransa nüfuz mıntaka sını tevsi ederek ve patlıyacak bir kur isanun bütün Avrupaya sirayet etmesi ni istiyor. Almanlar ile Avusturyalıların bir gümrük ittihadı vücüde getirmelerine müsaade edilecektir. Fakat Ingiltere hu *“ olması için kendi evlâtlarınt m lecek? Avrupada hâkim olmak. is- tiyor, İstiyebilir. Fakat İngiltere onun hakimiyeti icin evlatların kanımı mı wransa heder edecek?!.. İngilterenin bunlarla alâkası yok- tur, İngilterenin mukâdderati kendi ce! miyeti akvamına bağlıdır. Bu cemiye- ti akvam İngiltere impâratorluğudur. İngilterenin mukadderatış ingilizce kohüşan Amerikaya bağlıdır Cemiyeti ukvam fikri, Amerikadan idoğdu.. İngiltere Amerikayı hoşnut et mek için bu fikri kabul etti, Amerika bu cemiyete girmek istemedikten sonra İngiltere de hemen çekilmeli idi. İngiltere için Cenevre Cemiyeti ak- vamından bir faide gelmez. Belki Ce nevre cemiyeti akvamı İngiltereye za rar verir. Çünkü Cenevre Cemiyeti ak vamı hüsnü niyet nikabraltında İngil- tereyi herhangi memleket, Amerika, va hut Avustralya aleyhinde kuvvetler göndermeğe sevkedebilir. Cenevre cemi yeti akvamı İngilterede böyle bir yola sevkederken böyle bir kararı verecek olan devletlerin cemiyeti akvama olan taahhütlerini senelerdenberi ifa etme diklerini düşünmek lâzımdır. Onun için İngilterenin akvam cemi- yetinden ayrılması zamanı hulâl etmiş tir. İngiltere Avrupa kıtasından çekil meli ve kendi imparatorluğu ile meş- gul olmalıdır. Aksi takdirde İngilterenin üçüncü derecede bir devlet vaziyetine düşme- si uzak değildir. İngiltere her şeyden evvel, kendi ha reketlerinde hür olmalı, ve hiçbir kim senin sıyaneti İcin herhangi bir tanh- hüde girişmemelidir. Ingilterenin kalpgâhı Londradır. Cenevre değil, Ve İngilterenin mükad idare olunmalıdır. Bununla beraber hüsnü niyet sahij Cenevre İngiltereyi idare edememeli. bi Kkocülar bu medeni usulü artık bedir. nimsâmişlerdir. Onlar bu usulle evle! nerek Avrupa üsulünün kolaylığından! sa. Deyli Ekspresin bu makalesi, İngil iktisadi oluşundan istifade ediyorlar.'terede başlıyan yepyeni bir cereyanik Bu hayat pahahılığında müstemlekeler ifadesidir. Deyli Ekspresin dediği gibi deki gençlerin evlenmek üzre lâzımge- akvam cemiyetini bir İngiliz cemiyeti/.. len maaş ve ağırlığı hazırlıyabilmesi saymak; hiç de mübalâğalr bir şey ol-|harbe doğru gittiği üzerinde şüphe yok (maz, İ Bonra Avrupada siyasi vaziyetin için en aşağı iki seat çalışması icap Adliyede : M. Troçki Kitaplarından dolayı dava açmadı Hukukçularia müşavere neti- cesinde tereddüt hasıl olmuştur Bir müddet evel Büyükadada M. Troçkinin köşkünden yangın çıkmış, köşk ve bu arada M. Troçkinin — kitapları © yanmıştır. Kıymeti mühim bir meblağ tu- tan kitaplarının yanmasından do- layı, M. Troçkinin oturduğu köş- kün sahibi esbak başkâtip. izzet Pş.nın oğlu Abit B. aleyhine tazminat davası açmağı düşün- düğü, hatta bu hususta bazı hu- kukçularla davanın esası üzerin- de görüştüğü yazılmıştı. Haber aldığımıza göre, bu dava, henüz açılmamıştır. Ve davanın açılmamasına sebep te, yangın neticesinde kitapların yanmasından dolayı, köşkün sa- hibine mes'uliyet terettüp edip edemiyeceği hususunda hukuk- çular arasında tereddüt. hasıl olmasıdır. Çünkü, Abit B. in M. Troçkinin © müracaatı Üzerine, yangının çıktığı bozuk banyoyu tamir için bir adam gönderdiği anlaşılmıştır. Maamafih, davanın açılmaması hususunda verilmiş kat'i bir karar yoktur. Diğer taraftan, banyo odasın- daki ateşi iyice söndürmeden yalmağa gitmek suretile, tedbir- sizlik ve dikkatsizlik neticesinde yangın çıkmasına sebebiyetten hakkında tahkikat yapılan M. Troçkinin hizmetçisi Madam Kal- yopi hakkındaki tahkikat devam etmektedir. Hizmetcinin bu işte bir taksiri olmadığı şeklinde M. mine bir ifade verildiği söylenil- mektedir. Müsamere için ça z Avukatlar, bir takrir hazırladılar Bazı avukatlar tarâfinda Ba- roya verilmek üzere bir takrir hazırlanmış, bu takrir dün birçok avukat tarafından imza edilmiş- tir. Takrirde, geçen sene verilme- sinden vaz geçilen senelik mü- samerenin bu sene verilmesi istenilmektedir. Baro, her sene Mayıs ayında verilen müsa- mereyi geçen Sene vermemiş, bu işe sarfedilen parayı, teavün sandığına devretmiştir. Müsame- rehin verilmesini istiyenler, ta- sarruf maksadile her sene bâ- kimlerin ve avukatların toplu bir halde buluşup görüşmelerini temin eden müsamereden vaz geçilmesi doğru olmadığı fikrin» dedirler. Takriri hazırlıyanların başında avukat Mustafa Hayri B. vârdır. Bu bahsin onbir Mayıstakı be- yeti umumiye içtimamda görü- şüleceği, hararetli münakaşaları mucip olacağı anlaşılmaktadır. “Yarın,, aleyhine iki dava Istanbul ikinci ceza mahkeme- sinde, dün Remziye H. tarafın- dan “Yarın, gazetesi sahibi Arif Oruç, mes'ul müdür Süley- man Tevfik B.lerle Kemal Bey isminde bir zat aleyhine açılan hakaret Omahiyetinde neşriyat davası, rü'yet edilecekti. Lutfiye H. tarafından açılan bir davaya birleştirilerek muhake- menin icrası içn, muhakeme ay sonuna bırakılmıştır. Avrupa sahasında Fransa nüfuzu Troçki tarafından istintak haki Faşizm hakkında şayan dikkat bir tetkik italyada Faşist olmak için hayli müşkül bir imtihan geçirmek lâzımdır... itin bu sözlerle tarif ediyor. İtalyanın kayvet bir milvon vatandaştan tam bir İtilâf dairesinde ha- Meşhur Fransız muharrirlerin- den M. Gentizon geçen sene- lerde memleketimize gelmiş,Gazi Hz. hakkındaki ihtisaslarını Fran- sız matbuatında neşretmişti, tetkik gezintisi yapınaktadır. ital- yanm Faşist teşkilâtı hakkında yazdığı bir makaleyi (Tan) ga- zelesinden aliyoruz : “Faşist partisi milletin emrinde si-, vil bir milistir.,, İşte, bizzat Mussolini, faşist teşkilü- buzünkü umumi hayatını tanımak is- tiyenler son zamanlarda faşist teşkilâ tında yapilan ıslahatı da bilmelidir. ler, Bu meyanda, her sene, Romanın &- lındığı tarihe tesadüf eden 21 nisanda faşist partisine yenç kaydı ve osulü, bu sefer eskileri gibi yapıl- mamıştır. Her şeyden evvel şunu bilmelidir ki faşist partisine her istiyen giremez. Oraya, bu seneye kadar girebilmek için evvelâ (balilla) dedikleri 8 vaşın- dan 14 yaşına kadar olan teşkilâtı bi. tirmiş ve 15 ten İS yaşına kadar olan- lara mahsus (ön saf) devresini de la- mamlamış olmaları lâzımdır. Bundan sonra merasimle onlara bi- rer hüviyet varakası ve bir tüfek veri- Yirdi. Bu usulün mahzurlart vardr. Parti- ye az adam bulunuyordu, Bunun için 1S ile 21 yaşında olanlar için, ön saf ile parti azası mutavassılı olarak bir sınıf yapıldı. Burada üç sene bulunan ve faşistliğe lâyık olan milis efradı olabiliyor. Bu sınıf gençliğin bedeni, manevi, siyasi ve askeri terbiyesini te- min ediyor, Hükümet çocuğu en gene yaşından asker olana kadar muhtelif sistemlerle nezareti altında, tutarak Yetiştiriyak. sin, 21 yaşında partiye girince, genç fa- şist askeri bir idare gibi rütpe sırasile işliyen bir teşkilâttu bulunuyor, ve hü kümetin emrini yegâne emir olarak te Yâkki ediyor. Başta büyük reis Musso Vini bulunuyor ki “fikirlerin, partinin bile olsa canlı ifadesi, dir. Ondan sonra hemen erkânı harbiye reisi gelir ki, partinin umumi kâtibi M, Giviati'dir. Umumi kâtibin fevkalâde salâhiyeti vardır, Parlâmento azaların dan veya ayandan birisi faşist disip- Tinine muhalif bir şey yaptı mı resen muamele yapmak selâhiyeti vardır. Daha sonra da vilâyet merkezleri n mumi kâtipleri gelir, vali ve şehremin lerine yardım ve nezaret ederler. Buna rağmen, bu teşkilât tam bir tasfiyeye tâbi tutuldu. Mussölininin emri üzerine umumi rev yoluma kâtip bütün fırka azalarının, isim isim) tetkikini yapin. Partiye bir takım ah Yakı şüpheli kimseler. sokulmuştu. Bir tamim yapıldı. Buna nazaran. parti azası hüviyet varakası evvelâ 1919) xe 1922 de faşist ihtilâli askerilerine ve bugüne kadar sadık kalanlara verile- cekti, Hatta bunlardan mleyhlerinde tahkikat yapılmakta olanlar varsa, hü küm esbuhi muhaffefe ile verieleekti, İkinei derecede; hüviyet varakası. Romanın alındığında partiye girip de; yeminlerine sâdık kalmış olanlara ve rilecekti, Fakat “her kim ki faşizmin faal bir milis olduğunu anlamamış ve lâğar bir enemeeeenisessen een enaranasa ile Almanya nüfuzu mühim bir mücade le geçiriyor. Bir tarafta Fransa ilel müttefikleri Versay muahedesinin kö künden yıkılmasını isterken Almanya ile onunla anlaşanlar bunun tam zıddı olan bir kanaat beslemektedir. Fikirler ve -menfaatlar hu . kadar xt ok duktan sonra vaziyeti müşevveş ve kü ranlık görmemek mümkün değildir. Deyli Ekspres bu teşevvüşü şimdi- den nazarı itibara alarak, İngilterenin eski İnfirat siyasetine avdet etmesini teşvik etmektedirler. Bunların hedefi İngiltere imparatorluğunun vahdetini muhafaza ve ingilizce konuşan Ameri- rekettir, vin askin ie, *lğE ilar partiden ihraç edilecekti! irler: İde menfaatı şahsiyelerini korumsM ilerini saklı k için her ' M. Gentizon şimdi. italyada bir — GEM KR YL E muamele vaziyette kalmış, yahut bütün tasli Teri ve vatan hisleri merasimleli* yetan duymıya İnhisar etmiştir sa partiye girmiş olanlara h rakası verilmiyecektir. Bütün İtalyada hususi müfe. faaliyete geçtiler, çok gizli tutulaf porlarımı yaptılar. Maamafih d zeteler ve bu meyanda (Critics /ta, itiraz eti, İ- Bu gazeteye nazaran partiy* İninin pek hararetli olup olmam” ; hemmiyetli değildir. Yalnız ((0*. fdiciy unsurların iyi kontrol edi” icilmesi Tazımdı. “Echi e comment” muası da faşist teşkilât hirs) ayri kanuni kazançlar temin €©* ni ve bunun (faşist teşkilâtı ve herkesin tam olması Tâzimgeler * din azaltabilecek mahiyette i mumiyede bir süphe ve gizli hir 'uyundırabileceğini) yazıyordü. Umumi kâtip M. Ginriati MW ki mutkunda ilk neticeyi Obi 156,000 hüviyet varakası tecdit | K ive 24.000 tane de geri alınmıştı. İfiyeden sonra M. Giuriati, M iden bu usulün daimi olmasını İS ve anlatacaktır ki verilen hüviz İrakaları pasaport değildir, v€ menfaatlere âlet olamaz. n Netice olarak söyliyelim, hadisat öyle gösteriyor ki faşif” tisi bir kalabalık toplamaktans* taz şahsiyetleri toplamak istiyf azalarını daima kontrol ve İden bir parti olmak istiyor. Mussolininin tarifi gibi itab İğiminin bel kemiği olan parti bu suretle milletin hayatında Amil-olabilir. “ Maarifte : ' Fazilet mükâfat!) Hacı Tahir ve merhum lây beylere rey ye Dün istanbul muallimleri © larında fazilet mükâfatına ' olan arkadaşlarını seçmi Muhtelif mıntakalarda en rey alanım beşinci ilk müdürü Hacı Tahir B. 94 | söylenmekte bu itibarla bu “AM fazlet mükâfatının en KS namzeti Hacı Tahir B. 9 v şimdiden tahmin “edilme”. Mashaza inkilâp şehidi bey içinde bir çok miştir, i i Köy mekteplerinde Maarif müdüriyeti köy M.g#jW lerine gönderdiği bir t& | imtihanlara 28 mayısta “Eh masmı ve haziranın On“ dj ladar imtikanların ikmal * | mesini irmiştir. . l ————— Limanda : Mil vapurcular ko" Milli vapurcular biri$ nelik koügresi bu de aktedilecektir. Kongrede vapur i ihtiyaçları, seyrisefainl€ © if tilât, gibi P İ rekabetinin ,K dör N meseleler GÜ ib” Ve sonra yeni hey'eti idare” i vapılacaktır. af | Kınalı vapuru pıhtı ( Dün sabah 6,30da ç ; kalkan Kınalı vapur nu önlerine ; geldiği * get 4 vetli bir sise tesadüf gi gümrük önündeki 19” | mıştır. Eu sadme 8 yi kısmındaki saçları ai e" geriye dönmeğe mecbur ii #s