25 Ocak 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8

—— 8 — VAKIT 25 Kânunsani 199) Mürteci P (4 üncü sayıfadan devsm bıtasını tesis eden halifeler tütüncü Haydar, Kerim oğlu İbrahim unvanını tâşıyan İmam ( İbrhaimdi fiilde fer'an © zimethaldirler. (Diğer Lâz İbrahim evvelâ Manisada hastan maznun ve hâdisegin elemanlarından imamı iken bu teşkilâta başlamış ve bulunan hoca Saffet efendi (oynadığı orada muhitini hazırlamış ve muhi- rolde fiilde azim olmak dolayısile fa-'tim temin etiği nümaşatkâr vaziyet ili aslidir. : ten istifade ederek merkezi faaliyetini Bu saydığım 96 mazuühdan hem- Manisaya hasretmiş hemen bütün faa- fiil olanların harekâtı Türk ceza kanu liyetini oraya | teksif etmiş. Burada nunun 146 mer maddesinin birinci fık- kendisine haylica tarafatar kazanmıs. rasıma, fer'an zimefhal olanların da Ve muhiti faaliyetini tevsia çalışârak yine mezkür maddelerin ikinci fıkrası Moroz köyüne kadar gitmiş, bu köyün na, diğer maznunlardan olup asıl maz yüzde seksenini tarikate koymuştur. nunlarla fiilde iştirakleri tesbit edil. Orada bu uğurda bir cami bile yaptır.i miyen ve yalnız silâh verdikleri anla. mıştır. Fikri fesadını bu camide akı şılna Giritli Mazlomaki, İbrahim oğ. tan Jâz İbrahim bir aralık haleti huri- Tu İsmail ve bıçakçı Mustafanın (o 150;yesinin bir ifadesi olmak üzere inkılâp inci ve evelce maznunlara iştirak eden aleyhinde bulunmuştur. Ve bütün va- Çakır oğlu Razaman yoldan kaçarak ızlarını da bu vadide yürütmüş ve İn- kasteylediği fiile ef'ali icraiyesinin ih- kılâbın hakiki düşman: olduğunu gös- tiayrile vazgeçtiğinden 6İ İnci madde- termiş ve burada halkı mürteci bir fi- sinin son fıkrası 'delâletile kendisineikirle yetiştirmeğe çalışmıştır. Horoz tamam olan kısım için ceza verileceğin|köyünde ve avdette Manisada muay»i den bunun harekâtı sui niyetle fesat yen eşhasla içtimalar yaparak bü tâ niyetine haber den ibaret rikatin Türkiye dahilinde neşir ve ta- kalmaktadır. aşmıştır. Manisada tabur Maznunların köylerine geldij ve imamlığından tekalide osevkedildikten uzun müddet kaldıklarını O ve kulübe sonra serbest hayata atılmasından is tesis ettiklerini bildikleri ve maksatla- tifade ederek Anadolunan hemen her rmı tabiatile gördükleri halde hükü- tarafını, Karadeniz sahili, (Kayseri, te haber vermemeleri o fiildeki sul ni. Bursa, Balıkesir ve Manisa havalisini yetlerine bir delil teşkil eden Bozalan dolaşarak bu tarikatin kök salmasına heyeti o ihtiyariyesinden muhtar Ak ve teşkilâtını demirlemeğe çalışmıştır. met oğlu Mustafa, azadan Mustafe Türkiyenin hemen her tarafından ae oklu Mustafa'Mehmet Oöğin İsmmil'len nakşibendi şeyhleri, bunların ev-| Mehmet oğlu İbrahim, Halil oğlu Ha-lerinde vesaik ve lâz İbrahimin bütün #anla bekçi Ahmet oflu Hüseyin, ka. cirsatını ifade eden ve Bursa seyaha- nunun 279 u n fasliyetini gösteren ş« yüz- mar oldukla p ve şayh Esadın halen hak! nazara alınarak ikat yapılmakta olan Kara- nin birinci fikre müftisi haci Aali Efendiye harbe Meh-! ekktup, keza bunâ! Şeyh Esadın e! vinde çıkan ve dosya meyanında bulul “imavlı Mustafa nan evrakı arasında bütün mektap- Abduarralıman alar, vesaik meselâ bunlardan (Evra rabacı Bekir, Ahmet E oca di Esabir mektubat) nam eseri, nakşi- Han oğlu Hüyesin len bendiye ait mühür ve lâz İbrahimin e vak'adan iki gün eve »rdar olduğu vinde çıkan şeyhliğe ait defter ve yine gehadetle anlaşılan Raşit (oğlu İbra. İbrahimin bu sahada faaliyetini gös him çavuşun da keza 151 inci madde termiş, Bursa seyahatinden bahis yaz nin msi fıkrasma Oouygundur. Bu dığı uzun mektüp, nakşibendi tarika- madirlere göre ve sarı iti tine ait sunller ve bü vadide tevablin-| bara alınmak sure ia den olun şeyhlerin evlerinde (çıkan! yinini istiyorum. ktuplar en niynhet oğluna hitaben Fülde ittifak ettikleri ve met yazdı vasiyetnamede (hizmeti seri #ui niyetle haberdar etmedikleri size ve sizi de Allaha gılamıyan maznun Mehmet En m)yolundaki ifadesi şeyh validesi Hasbiye ve karısı Emine ve Esadın bu tarikat yolunda takip ettiği kız kardeşi Halide ve Fatma ve Makbu siyasetin mahiyetini bize pek güzel ifa le, sütçü Mehmedin ? Ki n de etmektedir. İâz İbrahim propagan da beraetlerini isterim." dasını yaparken Erenköyü © kâşanesi- Müddetumumi bu safhaya hitam ve: nin kudsiyetinden, kuş füyleri içinde dikten sonra asıl bu un merse oturan şeyhin ilminden fazlından bah- ine, evveliyatına doğru çıkmış ve bi sederek ona ilâhi bir kudret hissi edi. safhayı hazırlıyan yani Menemen fa 'yor. Ve buna kanan bir sürü insanla. illerini yetiştiren ve tarikat © perdesi rın tarikatine girdikleri şeyhlerini gör arkasmda faaliyete geçerek &r mek Üzere aldıkları müsaadel mahsu- fal eden ve nakşibendi tariki Onbmile sa ile İstanbula kadar gidip kâşanede' ortaya sürdükleri tarikate halkı bağ- züvvar için sureti mahsusada ayrılmış Mya ave nihayet bü suretle zahiten is- misafirhanede kalarak kuş tüyleri men, dini bir tarikat, aslen ve ruhen içinde elini öpmek suretile arzı ubu-! onun gizli olmak vasfında mündemiç diyet eylemektedir. Nitekim Karahi- gizli ve muzir bir teşekkül ar sabık müftisi hacı Ali efendinin mıya başlıyan hâdi: 1990 tarihli şeyh Esada yazdığı mek- maznunlar şebekesine intikal tup bunu ifade eder. demiştir ki: Bundan sonra maznunların Mahi Aşağıda delâilini birer birer gös sada içtimalarını birer birer göstere tereceğim bu şebekenin başında sabık'rek içtimalardaki faaliyetlerini izah e Manisa askeri h esi imamlığından derek içtimada hazır bulunan masun- mütekait İbvahim EL, vardır. Bu a ları şebekesini meydana çıkarmış bun- dam Erenköyünde Şevki Paşanın köş dan sonra toplanışların ve maznunla- künde oturan şeyh da merbuttur, rım tarı Ikrarlarının ifham ettiği. ne Bir de bunun oğlu Mehmet (Ali Ef. ticeye göre bire rbirer izah etmiş ve! vardır. Bunlardan seyh Esat Ef, köş neticede Menemen faicasını (doğuran künde tarikat mensubini arasında kut'lâz İbrahim ve lâz (İbrahimin pülâktkap ve kutbülaram namile ya- faaliyetini (aldığı ayni © tarikate dedilir ve bütün mensubinin prest mendıp mazaunlardan mürekkep bir rı olan bir seyhtir. Oğlu M. Ali Ef. şebeke tarafından Menemen faillerinin de şeyh zadedir. Ve babasının müşa- yetiştirildiğini delâil ile bu Iki şebeke- viridir. Lâz Ibrahim de halifeler ha-/nin âsileri bünyesinden nasıl çıkarmış Yifesi olarak tanınmaktadır. Kutpül-olduğunu sarahat ve kat'iyeğje ortaya) Aktap tarafından ortaya sürülen ve ni atmıştır. Ve tarikatte maznunların ta-| hayet malâm nakşibendi tarikinin ta'kip ettikleri siyasi (omaksatlarını, ve mim ve teksirine memurdur. Tarika. tiştirdikleri müzrenin mürteciane hare İ vermed limülfakir esseydü ah tetik bakkal Mehmet o h le cezalarının tin vasfı mümeyyizi gizli kalmak (ve ketlerile ifade etmiştir. Bu şebekenin şekli har arile sakallı olmak- basmda halife olmak sevdasına düşen tan ve şeyh Bsada iman etmekten Iba. ve bu yolda akıttığı zehirli tohumdan retlir. Bu tarikat mencubininden İs.'yetiştirdiği ağacına dalbudak © veren. tanbul haricinde bulunanlar şevh E-'şimdi bu ağacının zehirli (o meyvasını| sat tarafından naksibendi o mührile huzuru adaletinizde (nasıl yemelidir.! basılmış fermanlarla masbedilen silsi Bugüne kadar her birisine maaş tah- ei tarikiye ve tertip ve zikir makşi- sis etmek, vaizlik, hatiplik, imamlık bendi tarikati namırdaki (talimatla tevcih etmek ve her birine (ilmi bir mücehhez seyh ve hafelere mensup. paye vermek suretile bilnyesinde yaşı- turlar. Buh alifelerin şeyh Esatla ra yan ve mazinin mülevvesatını atarak | rim ler hakkındaki iddianame halifesi| millete parlak bir istikbal hazırlıyan öğrendiğime göre bir de ulümu dini- genç türk cümhuriyetine karşi ku her! caların harekâtını nankör! baş» ka bir kelime ile ifade edemiyeceğim. Dedikten sonra mes'uliyeti cezaiyeleri ni ve maznunların İsimlerini şu suret- le göstermiştir: Fütde azim o'maktan ibaret olan maznunlardan Şeyh Esat ve oğlu Mehmet Ali, Lâz Ibrahim, Imam llyas ve Rıfat oğlu Mus- tafa, Süleyman ve harip Cemal ve hoca Hebmet Ali, Manfatu- racı Osman, bacanağı Murat Mus- tafa ve RsgıpBey ve Hoca Hak- kı Hafız Ahmet, Tatıcı Hasan Höüsey.n oğlu Mehmet Lütfu De denin Halil ve fırincı Mustaf- oğlu Hüseyin oğlu !brah m Etem ve Ahmet Çavuş, kurabiyec: Ah- met oğlu Abdi, Hüsevin Hoca Esat Lâz Ibrahimle sıkı teması olduğu ve Manisa ile köşk ara- $ında mubabereyi temin ettiği ve nalmcı H-sanın özerinde çıkan en ve Talat imzasını taşıyan mek- tuptan nalıncı H sanla teması olduğu anlaşılan terzi Talat ve saatçi Hüseyin ve nalıncı Hasan tarafından Giritli Mehmedin şey hi olduğu söylenen ve maktul giritli Mehme“'in özerinde Ahmet Muhtar imzali nüshası çıkan ve Alaşehirden Manisaya geldiğinde uzun müddet Mehmedin evnde misafir kaldığı anlaşılan Alaşe- bir şeyhi Ahmet Mubtar ve gine Şeyh Esat ve Lâz Ibrah'mle te- teması oldu/u ve bunların siyasi maksatlarının husulüne çalıştığı Lâz Ibrahimin Menemene gelir- ken kendis.ne yazdığı şayanı dikkat mektupla ve şehadetle anlaşılan Manisanın tauman'ı «ö yünden Hafız Al, Osman ve Ak- bisar Şeyhi Hacı Halil Efendioğlu Hüseyin Fehminın kendisine yazdığı mektupta teşkilâta dahil olduğu anlaşılan Şeyh Hilminin tateket- leri Türk ceza kanununun (46- ıncı maddesine ve diğer maz- Dunlardan olup yalnız tari catlere mensub.yetleri anlaşılan Man sa- dan Hasan oğlu Ayan Mehmet, Kara Ahmet oğu Ali, Mehmet oğlu Ali, Akmemet olu Memet, Ahmet oğlu Halil, Kiri oğulla- rından Mustafa oğlu: Mehmet, Beltaşıkebir maballesindan ha- tuniye camii müezzini Hasan oğlu Hasan, Muradiye köyünden Aslan Şaban; Çerkez kövünden mer oğlu A'smet ve Horoz kö- yönden Nureti n ve Muş'u olu Halt, Horoz övünden İbsahim oğlu Mustafa ve Horo Mustafa oğlu Şadi ve ayni köylen Abi- din Tabsin, Yasn o'iu Küçük Osman, Zenu oğlu Hasan, ve Ahmet oğlu Ibrahim, Nec'p oğ- lu Mevlut ve Ragıp ojlu Osman Muhtar oğ'u Haşim. Muhittin oğlu Alikoç, M.dılili Hasan oğlu Ahmet, Ya up oğlu Ali ve Sa- lâhattin oğlu Naşidin tekâya ve zevayanın seddine dair o'an ka- nuna muhalefetle tarikate inti sap ederek, halifelik şeyhlik, müritlik, yaptıkları şehadet, ev- lerinde zuhur eden vesaik ye ikrarları ve zabıtvaraka'arı mün derecatı dar anlaşılmış olduğun dan bunların hareketide mez- kür kanunun birinci maddesinin ikinci fıkrasına uygun'ur, Hepsinin mez ör maddelere tevf.kan cezalarının tayinini iste- NİĞDELİ BİR MAZNUN Ankara, 24 (Telefon) — Divanı har. be sevkedilen (Omaznunlar arasında i İüstü büyük oğlum işinden | ye hocası vardır. Niğdede hocalık ya pan bu adamın hatıra defterinde hü kümet aleyhine bazı notlar bulunmuş-| tar. Ayni zamanda Kayserideki şeyh Mustafa ile aralarında t işleri hakkında cereyan eden muhaberat ev rakı da eled edilmiştir. Kubilây gibi genç bir hocanın İrtica Hareketine başını feda etmesine muka bil eski ulüm udiniye hocalarından bir| zatın irtica ile mazmun (bulut bütün muallimler ordusunu müteessir etmişti KARALAR NASIL TASDİK EDİLECEK İzmir, 2 — Maznunlar hakkındaki ka- şer yası divanı har ptarafından verilecek rarlar örfi idare âmiri Fahrettin Da şa tarafından tasdik edilecektir, Yal- nız bu kararlar arasında idam hükmü olürsa bunlar da M, Meclisinin tasdi kine iktiran ettirilecektkir. İ MEYKUF KADINLARIN ADEDİ İzmir, 2 — İzmir İkiçeşmelikte Ka! ilafat camii hatibi hafız Ömer Ef. tev kif olunarak Menemene gönderilmiş- tir. Bu adam şeyh Esadın İzmire gnö| derdiği adamlarına va'tile yardım et İmiş olmakla maznundur. Aynacı E- mine isminde bir kadın da zıbıtaca is ticvap edilmiştir. MMenemene muhte Uf yerlerden mevkuflar getirilmekte İdir. Mevkuf kadınların miktarı (24) e baliğ olmuştur. Yeni getirilen mev- kuflar arasında Balıkesirden iki hoc: Urlanm denizli köyünden Bursalı Hi nü hoca vardır. Alaşehirde tevkif edi len hafız hanım tahliye etlilmiştir. (İDAREİ ÖRFİYE TEMDİT EDİLECEK İzmir, 24 — İdareci örfiye altı gün sonra bitecektir. Fakat daha çok iş olduğu için örfi idarenin on beş gün ve yahut bir ay temdidi oçok kuvvetli ihtimal dahilindedir. KUBİLAYİN A SİNİN BİR EMELİ YAR ! Menemen faicasmın büyük (şehidi (Kubilây) in yetmiş yaşında buluna annesi İzmirde oturmaktadır. Hari- külâde ıstırap duyduğu işaret edilen bu muhterem anne kendisini ziyaret eden bir muharrire şunları j söylemiş-! tir: l — (Kubilây) im bu sene yirmi beşi- ne basmıştı. Aydında on sene mual- lilik etti, Sonra Menemene gitti. As ker oldu. Zabitliğini Menemende yö- piyordu. Yavrum beni o kadar sever- di Her perşembe gelirdi. Akşam dönm Halini beğenmedim. Hanımile konu- şarken bir şeyler işittim. o Kulakları- ma inanmadım. Sordum inkâr etti. i Boynuna sarıldım, yalvardım, söyle di, Zeynep Hanımın şimdi taşıdığ İbir emel vardır: Torunu Vedadı nında bulundurmak. Kubilâyin İne onu bağrına basmak, ona sarılarak Jağlamak. VESİKASIZ SEYAHAT EDENLE- RİN MİKTARI İzmir, 24 — Şimdiye kadar vseika- sız seyahat ettiklerinden dolayı yaka-| lanıp divanı harbe verilenlerin adedi| yüzü geçmiştir. Menemen zabıtasıneca şimdiye kadar (75) kişiye seyahat ve- sikam verilmiştir. Evinde beş büyük! a ve sair evrak bulunan ve âlem istasyonu (memuru Ef, İzmirde alanmıştır. / EDEN BİR ŞEYR Halep, 4 — (Vakıt) Mardinin şar İkında İardi köyünde iki senedenberi: İtekke açarak şeyhlik perdesi altında! İhahkr ihtilâl ve aleyhimize tahrik eden şeyh Ahmet isminde bir mürteci altı İay evel hudutlarımızdan tebit edimiş- ti, Bu adam yeni öğle namazı İsminde Jbir namaz icat ederek Iki rekât namaz 1 tek ya yeri- kılmakla bütün mücrimlerin ve katil. lerin günahlarının affedileceğini söler! İmiş, ve bu civarda ne kadar katil ve| hırsiz ve cani varsa bu suretle etrafı.) na toplamıştır. Ahiren bunun Omüritlerinden bir kısmınm ayni irtica faaliyetine başla dıkları anlaşılmıştır Bunun müritlerinden ve halifelerin| den dört tanesi ermenidir. Altı ay evel tebit edilen şeyh Ah- met, son günlerde Fransırlar tara. fmdan serbest bırakılmış ve tekrar kö- jyüne avdete muvaffak olmuştur. İ muhak 0 Dar Divan ton anıy© i gi iv Tip fakü tes biran ev Dariliğnun var tat içlimaıı akte bi ihtimal geçti müşkül bir vaziyet Tıp fakülte meselesi hak , cektir. Malüm olduğu özere Mi intihabatın ir k mi reisli, da kararım iltesi riyase lerrisler iki Tevik Recep i ! uha ayr” ey 20 rey, bey 13 rey eksef Giket e ye i reis Söreyya R: temin edemediği e Darülfünun divanına yer dilm ş, fakat batın $€ m gelen ma'ümat verili ğinden divanda geçen iç bu “ii lerin soru'm-sına karar ve ği ku divanın ro yi ifark ve için içim SE şiddetli decikoÜle übtelif fakülte fi üp eden dei g şe müşkil vaziyete "gi ktı, Nitekim geçe Darülfünun pi lardı. yler sü'san intik da Tıp fakültesin'len meselede namzellen birisui tercih € ve bu kararım vekâlstin ta ne arzetmek olmakla berabet * arasın ran ş kaışısında larından terek hay mat müteakp Muammer Raşit har beyin 208 y etmesi cihetten bu müşkülü ima €İ rdu. Darülfünun emini Ankaraya r. Buzün şehrimize Acaba Muammef beyin bu seyahatı, yuks” mesel müfit ola ceği ei mektedir, y* işaret eltiğ miz mü vi halli üzerinde de cek neticeler vermiş midir, oğrenebile€ müderri$ ancak iki gruba ayrılan iki grupa mensup olanlari divanın bu meseleyi kolay halledem'yeceği mütaleasınd lunmaktadırlar. Maahaza disi bu intisabı feshederek ikinei intihap yapılmasına karar mesi yahut her şeyden ev çok tabii rey nazarı dikkate alın Teyfik cöp keyi riyaset için terci bugün ; el Ğİ ei olarak ! mesi kuvvetli görülüyor. E# 30 kil cihetini bir teis int habif y ziyade, fakülte müder i sr sındaki huzur ve tesanüdü (ÜR etmek noktasından a'an bU rışık meseleyi divanm en iy di şekilde balletmesni samimi” temenni ediyoruz, Tıp fıkültesi resin bi evvel intihabı ilk safhada pi derr s Kemal Cenap B. le Ti j ve Rasım Ali beyler ara, bâdis olan “Bu nasıl kiti Meselesle derhal meşgü ması İğöimgeen bir maki uzun müddet boş kalmamak tem n etmiş olscağından bi müderrisler intibap işinin sür bitirilmesini haklı olarak tef ni etmekte , er, MY ar Ankara, 24 (Telefon) — Di rüfünun Emini Muammer © B, Maarif vekili Esat beyi X ret hareket Su Dalü tönun butçesi esas tıb tasvip ed'im'st'ir. s N y* Minar cd ları ve y.pı k nuru pı ojeleri kazı v Mimarlardan müteşelkil fi misyon mimar Odaları V€ kanunu p:'cj-s'ni tamamen lam'ş ır. Proje ya ya gönderilecektir. Projed& gi öğre gi me ve İsanbula belediyenin bir imar pr şehir pilânı tanzim edilme! buriyetinin konması istenmÖğ