18 Ocak 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8

MAİL alk ki nk dl > —8 — VAKIT 18 Kânunsani 193 Kararnamenin metini E Hainler ne düşündüler, neler yaptılar ? Divanı harpte okunan f#ar'hi vesikayı aynen dercediyoruz Dün Menemen mühabirimiz, Diva-'suretle cinayet hareketine filen iştirak e harpte okunan kararname suretini edildiği sahittir. aynen gönderilmişti. Kubilâyin başı kesildikten sonra, va- Hainlerin meler düşündüklerini, ziyete asker hâkim olmuş ve yapılan neler yaptıklarını birer birer tesbit ateş ile üç Mehmet ölmüş, iki Hasan “ve izah eden bu tarihi vesikayı aynen)firar eylemiş, Mehmet Emin'de yara- © dercediyoruz: h olarak elde © edilmiştir. Bunların İrtica (Üst ters 1 İnci savıbamızd — Bunlar Paşa köyüne geldikleri va-| tirdiler, kit sizin evde mi misafir oldular? — Hayir, banlar bizim analık Ru) |. Bozalan köylüler! ayağa kalksın,! kiyenin evinde misafir olmuşira, Ken-| gedi ve maznunlara sordu: dileile dargın olduğum için yanlarma| Bunların hangisi size iştirak et: gitmedim. Rİ Reis (Canilere teveccüh ederek) —| bunun evinde mi yemek yediniz? Canilr — Evet bunun evinde yemek; yedik. Sonra kain validesinin o evine gittik. İ | Reis (Rukiyeye) — Bunlar senin 6 o— Ben Manisaya sütçü Mehmedin vine nasıl geldiler? Jkarısı Kizbanın evine gi Bunlar Rukiye — Akasm üzeri mehti gele-igelmişler; fakat ben uykuda idim. Ne rek: (Ana yanımda misafir var. Din görüştüklerini bilmiyorum. maznunları adalet e beraber tekbir ge! zikrettiler, Bundan sonra reis: Hasanlarla Mhemet, bu işte tanı- dıkları adamları gösterdiler, Badehu reis Fatmaya hitap etti: — Kızım! Sen ne gördün anlat! huzu #Türkiye elimhuriyeti ve teşkilâtı Türk ceza kanununum 146 inci madde- için cihada gideceğiz) dedi. Ellerinde silâh ve yanlarında da bir köpek vardı. Reis canilere sordu: Menemene girip namaz kılarak <a, © esasiye kanununu tağyir ve tebdilelsi mucibince muhakemeleri lâzitmdır. cebren içtisa ettikleri anlaşılan Mani-l o — Şeyh Edat, oğlu Mehmet Ali, Biz! şalı mehti Mehmet Ali, Girilti Ali oğ- Mehmet Ali, manifaturacı Osman şeyh! “Ju Hasan, nalıncı oğlu Hasan, çakir ve müritlik propagandası Yaptıkları ve) © Oğlu çoban Ramazan, kahveci Musta. bu hususta teşkilât vücuda getirdikle. ” fa, Lalapaşa mahallesinden belediye'ri için bunlar müsevvik © şeyh Esadm su yolcusu topçu Hasan, Manisanın nezdinde ve namına içtimâlar yaptık- “Keçili köyünden Himmet oğlu Süley.|ları, şeyh Esadın, İHamidin biri Sel © man, Arap alan mahallesinden Hüse-|lim, biri Burhanettin isminde iki oğ.! © yin Ali, Mazlumaki oğlu İsmail, Id-'lu olduğunu ve bunların Arabistandan © is oğlu Mustafa, Osman karısı ve Gi- gelerek saltanatı yeniden ihya edecek! Titli Mehmedin kain validesi Rukiye leri, şapkaların kalkarak yerien fes © Manisada muhtelif vesilelerle Seplâm-| Perin tekrar giyileceğini ileri sürerek © mış dualar etmişlerdir. bir takım telkinatta bulunduğu nalın. İlk isyan neticesinde yapılan tahki- e Hasanm, Hiz İsmailin, Esat oğlu © kata göre şekli hükümeti tağyir husu-| Mehmet Alinin ifadelerinden anlaşıl.İ © (sunda din esasına İstinat ederek Mene-|mış olduğundan ceza kanununun 146) * o mende yapılan hareketin merkezinin ıncı maddesinin ikinci fıkrası mucibin-| © Manisada olduğunu göstermiştir. Bu ce muhakemeleri. İ İsimleri sayılan kimseler, OManisada — Giritli Ali Hüseyin, çakır Rama © ve civarında fasliyetlerine devam ede Zan, terzi Talât, Hüseyin Ali, Him. © ek efkâr etrafında bir takım &râ top-'met oğlu Süleyman çavuşun bu fili) © Jamak suretile harekete karar vermiş. mevkii file koymak için tatlıcı Süley- Jerdir, Mehti Mehmedin başlıca isti- mamanın nezdinde içtimalar akteyle-! nat ettiği şeyh Esat ve oğlu Mehmet A-'dikleri ve altı serserini o fanliyete Reis (Süstü Mehmedin damadına) | miden çıktığınız zaman önünüze düşen — Söyle bunları nerden tanıdın? kimdi? | — Paşa köyündeki kahveden. İ Nalıncı Haasn orada bulunan Cw| Burada Mehmet Emin ayağa kalk-|maibalâlı Ramizi göstermiştir. Ve sö- tı: İzilne devam ederek: — Paşam dedi bunlar örümcek ka-| O Biz Menemene geldiğimiz zaman falı adamlar yalan söylüyorlar. Hep-'mehti bağırdı: Yahu! Burasını tanıyan! si bizimle beraberdiler, yok mu? Biz sokaktan geçerken hoca| Reis (Hacı İsmaile) — Köyde kas Saffet Efendi ile karşılaştık. gön kaldılar? ? N 2 i Mehti Mehmet, Saffet hocanın ar- — Beş gün. Kendilerine “iki defa kasmdan durması için bağırdı. Biz de! sofra “götürdüm. arkasından koştuk. Fakat bu esnada! Reis (Rozalanlı Hüseyine) — Sen| satfet hoca evinden içeri girmisti. bünlara demişsin ki elinizdeki silâhlar| O ei, Paşa Saffet hocaya e az. Gidiniz Emirâlem kalakolunu ba- nıyıp tanımadığını sordu: smız ve jandarmaların silâhını alın. — Maendn olemenbz baztafili ni Maznun bunu inkâr etti, Ve ken-İjaşayım diyerek söze başladı: disinin vatanım kıyemtli bir evlâdı ol duğunu söyledi. Bunun üzerine reisi bu hâdiseyi niçin hükümete ihbar etme diğini sorarak maznunu ilazm etti, Müteakiben Abdülkadir, sorguya eekildi. Canileri İsmailin evinde gör. düğünü söyledi; fakat malmcı Hasan bu iddiayı reddetti — Bendeniz ilânı meşrutiyetten © vel tarihe karışan İttihadı terakki ce- miyetine intisap etmiş, irticam yıkıl| ması için çalışmış bir adamim. — Sorduğum mevzu başkadır. Maznun — Müsaade (buyurunuz, hepsini anlatayım, diyerek, sözüne de M efendidir. Bunlar, nakşibendilik tarikati mensubu olan nalıncı o Hasan © Yasıtasile mehtiyi (tahrik etmişlerdir. p Bunların hareketi, Kur'anın ahkâm. leriyle subut bulmuş ve türk ceza ka! - ma istinat ve Manisada nakşibendilik tesisini icap ettirmiştir. — İstinatgâhlarırz tesis etmeğe mu * vaffak olan yukarıda (e İsimleri yazılı hainler, Keçili köyünde çırak Musta. © fapım hanesinde müteaddit içtimalar © aktederek hazırlıklarda bulunmuşlar, © şamdan Mehmet, Mustafa oğlu Hasan, Ramazan, Manisanın Paşa inden hareket ederek, mehtinin (o güsterdiği © Mizum üzerine yerlerini almışlardır. Bunlardan üç Mehmet, Paşa kö yünde bir hanede iki çün kalmış, Ro- - salan köyünden bunlardan birisi firar © etmiş ve bunların isşesi bu köyden ida- re edilmiştir. k © İan sonra, zikirlerini itmam için bir) Şekiler burada birkaç çün kaldık tulöbeye çekilerek çalışmış, burada yen günlerini gecirerek (o Giritli g . © Bunlar bilhassa köy halkından bir- kaç kişinin kendilerine hararetle ilti- mi görerek Menemende Serbest Fır) « kanm kazanmasını en müsait şart ad- dile Menemeni faaliyet sahnesi ittihaz eylemişler, sabahleyin Menemene gir- ler, bunlardan Hasan evelden bil. camiden bayrağı almış, nihayet! mahallâtr dolaşmışlar, seyh Saffet ile temas etmişler ve bayrakları altına il tihak etmiyenlerin kılıçtan geçirilece- İni söylemişler, arkularından 70 bi “evliya, 70 bin de melek olduğunu ilân © etmişlerdir. © Menemene girdikten biraz sonra m- Yabacı Masana bir çukur o kazdırarak “ bayrağı rekzetmisle diseden ilk habe basçavuşu Foçalı A- bu hareketteki suiniyeti hissederek ” elindeki dört jandarma ile mevzi al! mış, fakat vaziyetteki vehnmet ile mer- keze de malüâmat vermistir. Zabıta kumandanın rüc'at telik- © Mi edilen bu hareketi, Hayim oğlu Je- ( sef ve çingene Mehmet oğlu Ali ve sair İsimleri tesbit edilmiş veya edilmemiş “kimseler tarafından alkışlanmıştır. Me 5 bu hali de 200| sevkettikleri anlaşıldığı cihetle, Meh met Eminin, Ali oğlu Hasanın, na mer Hasan, Mürat ve salrenin ifâde nununun 64 üncü maddesinin o birinel fıkrasının delâletile yüz kırk altıner maddenin birinci fıkrasına göre icra- yi muhakemeleri, — Hoca H “ Saffet, Ali Rağıp bunların na di tarikatine girdikleri, tarikatin can. lanmasma çalıştıkları, Mehmet Emi. inin itirafları ile türk ceza kanununun 64 üncü maddesi delâletile 146 tner maddenin birinci fıkrasına göre muha- kemeleri. — Mehtiyi mehtiliğe teşvik ve müu- avenet edenlerin Mehmet Eminin ifa- desi veçhile ceza kanununun 64 üncü maddesinin ikinci fkırası o mucibince muhakemeleri, Tâz Mehmet, şeyh | nakşibendi tarikatine intisap ettird jeline de kendi yazısı ile vesika verdiği (64 üncü madde delâletile 146 ıncı mad. ide mucibince muhakemeleri, — Paşaköyünden Yahya oğlu İsma il, mehtiyi ve arkadaşlarını. evlerine kabul ve müzakerelerine iştirak eden mazhunlardan Ali oğlu Hasanın, wn ıncı Hasanın, Emrullah oğlu Meh. met ve çakır Ramazanın da 146 iner maddenin ikinci fıkrası mucibince mu- /hakemeleri, — Bozalanlı olan Halil oğlu Hasan, Mehmet oğlu İsmail, Halil oğlu Ha: san, Ahmet oğlu Hüseyin ve arkadaş İlanı mehtiyi istikbal ve iaşe, kıryer ide kulübesini inşa ettikleri ve bu müd det zarfında besledikleri Ali oğlu Hu- sanın Mehmet Eminin ve nalmer Hasa- nın ifadelerinden anlaşılmakla bunla» rım da 14$ inci maddenin ikinci fıkrası mucibince muhakemeleri, — Kulübeye gelerek mehtiye tazi- matta bulunan malümülesami Bzoa ilanlıların da yine Ali oğlu Hasan, Meh İmet Emin, nalıncı Hasanın ifadeleri: ile 146 mer maddenin ikinci fıkrası mu- cibince muhakemeleri, | — Cumaibalâlı Ramizin mehtinin Me ,nemene girmesini müteakip arkasin- dan takdirkârane dolaştığı anlaşılmış şiben- | — Şeyh Ahmet Mulitarım mehtiş i| maddenin 3 üncü fıkrasının delâletile 146 ıncı maddenin 3 üncü fıkrası muci- bince muhakemesi, — Hayim oğlu Jozef ve sair alkışçı- lık ettikleri anlaşılan İsmail, İbrahim, Micı Hasanm, yüzbaşı Fahri Beyin İ memurunun ifadesile thaak- erin 64 üncü madde delâleti- le 146 mer madde mücibinde muhake- meleri, — Arnavut Kâmilin âsilere yardım! eli maddenin 3 üncü fıkrası delâletile 146 ınct madde mucibince muhakemesi, — Menemenli şeyh Saffet efendinin mehti Mehmetle Manisada temas etti- Zi, val'adan evel yazdıkları mektubu! şeyh Saffete gönderdikleri anlaşılmış olduğundan 46 mcı maddenin 2 inci vam etti; — Yanyaya beni gönderdiler. Bilâ! hare Balkan harbinde Kemalettin Sa- mi Paşanın ve sair zevatın o yanında bir asker gibi çalıştım. Balkan harbin den sonra İzmire geldim. Merhum ve kili Necati Beyin mektebinde muallim Tik ettim . Birçok münevver türk gen- ci yetiştirdim. İzmirin bombardımanından o sonra Manisaya geldim. Kemalettin Sami Pş. bana yamnamuş bir yere gitmemi söyledi. Miralay Hakkı B, ve Fevzi Pe| şalar mektep arkadaşımdı. (o Bilâhare| Menemene yerleştim. Birkaç ay son- ra Manisada Çeştikip camiinde vazet| mek için hatip tayin edildim. Ve her hafta Manisaya kadar giderek vazife- mi yaptım. Bütün Menemende bulun- duğum esnada C. H, Fırkasına sadık / | fıkrası delâletile 146 mcı maddenin bi- rinci fıkrası mucibince muhakemesi, — Menemenli (ORasihin, âsilerin yrağı altma halkı toplamak teklifi K Mehmedin mehtiliğini kabul etmişler.İmaznunların ifadesile sübut bulmakla) yapması hasabile 64 üncli maddenin de- tâletile 146 ıncı maddenin ilk fıkrası mucibince muhakemesi, — Menemenli Abbasın âsiler Kubilâ- yin başını keserek bayrağa taktıkları sırada, havaya silâh attıkları sırada, bü hareketi terviç icin mahalle arasm- da havaya silâh atması dolayısile 6 üncü maddenin 1 inci fıkrası delâleti- le 146 mer maddenin birinci fıkrası mu- cibince muhakemesi, — Manisalı Süleyman oğlu Musta- fa, Mehmet oğlu Süleyman, Mehmet oğlu Mehmet, Hüseyin zevcesi Fatma, simsah kâtibi Mustafa, sürücü Ahmet. Osman karısı Rukiye, Mustafa, Mus. tafa oğlu Amhet, keçeci (Süleyman, Halil oğla Süleyman, Etem, hoca Hü- seyin, Osman oğlu Hasan, Mehmet oğlu Hasan, Hüseyin oğlu Ahmet, â- yan zade Hemhet, mehti ve rüfekası- va harekete geçtiklerini bildikleri ha). de haber vermemeleri ( hasabile teezi- yeleri, — Manisalı Lütfullah oğlu Halil, oğlu, Ragıp oğlu Osman, Ali Koç, Horos köyünden Ibrahim oğlu Musta- bir uzuv olarak vazife gördüm. — Hangi tarihte vaizliğe başladı. nız? — İstirdadı mes'uttan sonra efen- dim. — Şimdiye kadar dinlediğim sözle- rinizde mazinizin temiz ve nezih oldu. ğu muhakkaktır. Şimdi o temiz nasiye- nizin İlelebet temiz kalması için size sürülmek istenen mehti Mehmet lekesi hakkmda me bildi iseniz söyleyiniz. — Paşa Hz. ben bu gibi şerir ve ca- Vakıt, okuyucular ' Bize “Kaymakam B.n rund n tanimam, Benim adamlarla © tanığı ilerde vazeğei yoktur diye bütün örün kafalara telkinat yapan bu Soff& Ve bu Saffet ki bütün vaizlerile tenvir etmiştir. Bu esnada Mehmet ayağa kâ söyledi: — Madem ki öyledir niye vali de bunları düzeltmedin ve bizi din. Bu esnada reis nalmer Hasan du: — Sen Saffet hocadan mehti mede mektup götürmüşsün anlat — Ben Menemön pazarına gel Saffet hoca beni gördü ve bif n lar gibi cani imkân yoktur. Kür mehti İha yere çağırdı. Cebinden bir d gakrdı ve bir şeyler yazdı zarfla! verdi ve bu mektubu mehti Melt götürmemi söyledi. Ben de göt verdim. a Reis (Mehmet Emine) — Saffet cayı nerden tanıdın? — Saffet hocanın bağında ben le olarak çalışırken hoca Saffet efe beni hadislerle ikna ederek bana bir şaki ruhu var bunu tashih ef zehirledi. Ben bunun narma dedi. Reis — Mehti Mehmet, ca ile nasıl tanıştılar? — Bunları Çeştikir camiinde © hocanın vaizlerini dinlerken gördü” Bilihare Jazef isminde bir de ifadede bulundu. Ve birçok ifMĞ lerinde yalan söyledi. Müteakihen muhgkeme öğleden ra saat 2 ye talik edildi. Öğleden sonra saat 2 de mahk€ başladı. Bozalanlıların duruşm yapıldı ve ilâveten 70 kişi getirildi. * nemenlilerden hepsinin şahitlerile vaceheleri yapıldı. Hepsinin iştirakleri sabit oldu. o Maznunla çoğu ifadelerinde şaşırmıştırlar. âhare Manisada tutulan hact İY” Yakup Rgarp ve sair maznunların . deleri almarak saat dördü çeyrek bir çeyrek vasıla verildi. , Müteakiben hatip Cemal Efendi Viz İbrahim ile olna alâkası diğ: tarafından teyi tedildi. Vakit geç olduğundan o muhak* yarın devam etmek üzere talik e” TAHKİKAT DEVAM EDİYOR Menemen, 17 — Hüâdise esna Menemende jandarma kumandan! lunan Fahri Beye ait tahkikat e" şeyh Esat şebekesi tahkikatını Y9 müstantik Hikmet Beye tevdi edil" tir. 667 numaralı tekkeler ve zaviyel seddi kanununun ahkâmına muhs ederek tarikat eintisap ve tarikatin şir ve tamimine çalışmış olanlar kımdaki ilk tahkikata dün başlan tır. yana 1041088000 AN Sv vas ının dert orlağıd Saffat İ Yazın eden maaş sen€ dini imzalamıyor ? , Şilede bir köy muallimi feryat ediyor Türk cümhuriyetinin hür bir ferdi vazifesini yolu ile yapan bir muallimi sak dükkânda yazıhanede resmi veya hususi herhangi bir mahfelde yasak fanın tekkelerin ilgasına dair kanuna devletahnelerini rahatsız etmek te kat !€ geri durması hangi kanuni #€ ————— nemenli Rasih, bu sirada halkı bay-)kendisi her ne kadar iltihak maksadı- — rak altına gelmeğe davet ve teşvik et-'nı beslemediğini iddia eylemiş ise de miştir. İmaznun ve şahitlerin ifadesi aksini is. © (Kubilây) B. bu sırada camide pat ettiğinden bunun da türk ceza ka- — bunlara yanaşmış ve bir kurşun ile ya nununun 6i üncü maddesinin birinci (zalanmış, baygınlıklar geçirdiği hal. fıkrası delâletile 146 ncı maddenin bi- de cami avlusunda, büyük bir mermer rinci fıkrasına göre muhakemesi, sütun üzerinde başı kesilmiş ve bu ke-| |o— Belediye arabacısı Hasan, &si-| a alarak belediy» meydavma gelllerin eami meydanına duhullerinde 4: mişler, ele geçirdikleri kusak ile mak;|silere çakur kazdığı ve bayrağın dikil-! “ba seri bayrağa | bağlamışlardır. Bu|mesine yardım. li İsüretile tayini cezalarına, ettiği ve bu suretle ikjmelerine karar verilmiştir. muhalif hareketlerinden dolayı 618 nu maralı kanunun birinci müddesi hük. münce muhakemeleri, 'iyyen yasak edildikten sonra İstihka- İkrmizı kime ve hangi makama tasdik et — İşbu maznunlar içinde üsimleri,|tirerek miaişımısı alacağız bitten. Sö ni. tesbit edemediğimiz beş, on ihtiya.|l€r MİSİNİZ. Aym buzünkü gnüüne ka: rm) yaşlarının nazarı itibara alınmak/dar maaşını alamıyan, bir imzadan İ- İbaret olan bir iş için günlerce makam: Kezban, avukat Hasan Fehmi, ha.|Kaymakami kapılarında bekliyerek mu <r oğlu Mehmet, Murat oğlu Ahmet'tazarrır olan ve sesini bir türlü kayma Memduh İbrahimin de men'i muhake.Jkâm L., işittiremiyen, nihayet devlet hanelerinden senedi tasdiksiz inde etdi len haklı bir maullim ne yapmslıĞi Mensup olduğu maarif idaresi ay” Horos köyünden Abidin oğlu Mehmet, ıfatile soruyorum. Amiri itayı maka.|rinde senedini tasdik ettiği halde Hasan oğlu Mehmet çavuş, oSadeltin'mnda bulamazsak sokakta yasak ya-na kadar kaymakam beyin ( tasd imtina buyurması ne sebebe mebii Vazife mukabili haksa hakkımı lere ictinat eder? Memleketin ilimeğ kir, hatn4, hürriyet o alemdar! iğsünü gere gere vazifesini ve ciddi bir imanla yapan mukabi” hakkını istiyen ufak bir köy hocâ* 4 faile bağırarak soruyorum ve 9 ediyor. Kymakam bey niçin senedimi tasdik etmiyorlar, 12.1.1021 4 Şile: Ahmetli Mualli” X Yusuf Ziya RM MP EZ HEMİ