14 Kasım 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

101 kişiile mülâkat... Acaba köylüler ne diyorlar ? Orman içindeki köylerden birine var- dık. Tuhaf değil mi? Köylülerden ço- gunun adı Sabri; hem Sabri, hem Bey. Büyük Sabri Bey, Küçük Sabri Bey, Ortanca Sabri Bey, Öteki Sabri bey. 11- İillah! Bunlar başka isim bulamamış- lar mı? Karanlık bastı, Çıra kütüklerini © cağa attık: hem tesbin, hem tenvir işi- he yarıyorlar, Sabri Beylerden beş, altı tanesi, jandarma çavuşu, daha iki, üç kişi et- rafımı aldılar. Cemiyet olduk. 50 — çarelerinden bahsettim. Şeklen ve neza keten dinlediler. Lâkin, inan olsun, hiç iri bunlara inanmadı, Gene, sözlerim de maksat aradılar. Bu adam bu sözleri niçin söylüyor? Çenesi yorulmuyor mu? Evet kendi kendilerine elbette bu suali defalarla soruyorlardı. «Mekanik ziraatten değil, munta- zam bir zirantten bahis açtım. Ne de- dimse bir itiraza uğradım. Biraz hesap bilmenin ne gibi faideleri olacağımı an Jattım. Emin olunuz, kendilerine gene Köylüyü nasıl bilirsiniz? Saf, pak,yar olamadım. masum.. Aksini iddia etmiyorum. Lâ- kin her hususta olduğu gibi köylüler hakkında da fazla sıfat kullanmayı mız. İktisat, sıfat kullanmakta da İkti. sat... Sabri Beylerden çoğu birkaç ke- re evli. Benim de en ziyade merakımı celbeden birden ziyade evli olanların nasil yaşadıklarıdır. Sağdaki sarışın Sabri Beye sordum: — Senin dört karın varmış, öyle mi! Bu cemaat nasıl geçiniyor? Sabri Bey Söze girişmeden onbaşı ileri atıldı ve dedi ki; — Dört amma, dördüncünün eli ku- lağmda. Daha iyisini buldu. Onu al mak istiyor, — Öyle mi, Sabri Bey? — Yanlış söylemiyor. — Ey! Dört karılı olmak hasıl? — Cehennem, Beyim. İdareleri güç. Mer karıdan çocuklarım var. Bunlari biribirinin düşmanıdır: - Ayşenin ço- cukları... » Fadime'nin çocukları... di- Ye biribirine koca koca taşlar atarlar; küme küme toplanıp muharebe eder: der, İçerdekiler de öyle. Raha' k, ves- selâm. Lâ rahate fiddünya! bili. tizam uzattım. Çok şeyler öğrendim. #ize bunları yazmıyacağım. El 4- leme gazete sahifelerinde kabalık ve terbiyesizlik dersi vermek benim gibil irk yılık bir muharrire yakışmaz. Su- Suyorum. Lafı değiştirdik. ikide bir #arip, fevkalâde garip sözü dinliyorum: — Geçende buraya iki “osmanlı, gel — Cümhuriyet Bayramında karşımı! dört “osmanlı. çıkmaz mı? Hayret mani) dane? Bulunuz, bakayım! İmece... tğer “Osmanlı, memur ve bilhassa İdar demekmiş. İyi anladım ki ö- devirde köylü kendisini (Türk) ve Süsile (müslüman) biliyor, memuru (osmanlı). Bazı tetkiklerim bu zannı sonradan h lamlaştırdı. e (Osmanlı) her haldel veri sempatik bir mahluk değil Altı vE Senelik hayatında osmanlı saltana- ancak bu tesiri bırakmış. ai Mükâlemelerimi harfiyen naklede- m <<eğim, Affınızı dilerim. Lâkin şu- Açıkça söyliyeyim ki köylü bir has. N a müsaptır: inanmamak hastalığı. lü, seniz, kendisine ne vâdetseniz gü- or, inanmıyor, tasdik etmiyor. Mari, üyunuz, yazmız; sonra daha W Ni , deha müreffeh olursunuz. Köy- ki fon Bij teki huş dn lülmstiyor, gözleri doluyor. ve bel Yörle düşünüyor. ağ bilir bu okuman, yazmanın Si an neler çıkacak?... lan. Biraz sıhhatinize bakın, temiz 0- kN batağı kurutun. Say gene bu nasihatte bir entrika Res | * — Benim temizliğimden sana istiyor gibi. taş yp umum kabul edeceği beş, on nasi- erdim. Zannederim ki kendilerine faideli şey öğrettim. Gözlerini İstedim, Sözlerimde hep (mak- iü lar, & ha? İşi bilir bu meb'ns beyin maksa- i İn içinde iş var. mİ "öyledim. O masallarda giz. aç kimi Tahettikleri tikirleri aradı-! ayın hissesi şudur dedim. Sab-| De biri atıldı: — Öyle değil! hikâyeyi bildiği gibi tefsir üz kl Sap a a maklettik. kendilerine, lr TM saat söylendim.Bfendim. "ty > ! h ficmali mütaleamı Zannedersiniz ki sarıklılara, hacıla- ra, hocalara daha fazla itimatları, em- niyetleri var? Asli... Köy imamı ile, onun anlattığı cen- net ve cehenneme acı acı alay etmekten haz duyuyorlar. Sabri Beylerin hiçbir nevi zevkleri, eğlenceleri yok. Musiki? Davul, zurna bile kendile- rine büyük bir şey ifade etmiyor. Raks, türkü? Biri haram, ötekisi İse tazelerin işi, Tazeler de neşesi sıklık? Ne di- yorsunuz.. yok, © işler son derece be- himi, hayvani. İçki? pek maddi. Söz, sohbet, cemiyet? Pek geri. Be- dil hayat: yok, efendim. Yemek, içmek: gayet tasarrufkâra- ne, Fakat Sabri Beyleri fakir zannet- meyiniz. Bunların mühim bir baniası' var; ÇÖMLEK ANONİM ŞİRKETİ Sizi temin ederim ki çömlek bankası Bank otomandan daha az zeng'n de- gildir; yalnız idare meclisi ve çesit çe- şit direktörleri yoktur. ! Sabri Bey yumurtasını kendi yemez, satar, bedelini çömleğe yatırır, Sâbri Bey vücudüne bakmız. Lâlin kambiyoyu tetkik etmeden sarı liraları) satın alır, saklar. Anladım: Sabri Beyin serveti kısır ve hayırsızdır. Ne kendine yarıyo me millete. Belki öldükten sonra varisleri bile servetin izini kaybediyorlar. Sabri Beyin ev eşyası ne az! Yok gi- mumi piyasada yalnız bir satıdır, alı. cı değildir, hehüz olmamıştır. Biraz cam, çiyi, tire, iğne, şeker, kahve: İşte aldığı alacağı cüz'i miktorda bu. 'Tütünlü bile imsak eder; yahut kaçak Sabri Beyler asla budala değillerdir. Kurnazlıkları olüzumundan fazladır. En masum işlerde hile ve desise arıyor lar, Çok mütereddit fusanlar. «Daha yüksek bir hayat, bir sevi- ye? Sakın hal mümkünse daha geri, daha muhtasar bir hayat. Ne yazık, ne yazık... Son asırlarda din adamları bunların Yaşayış seviyesini yükseltmek için hiç, hiçbir şey yapmamışlar. Rum papazları, ermeni karubaşları milletlerini yetiştirmek için sıkı birin abat altında, çelikten prensiplere tâbi olarak çalışmışlar. Semereler elde et- mişler. Bizim şeyhülislâm kapışı esrar çekmiş, oturmuş, uyumuş. Rum, erme ni muallimleri köylülerine kılavuz ol muşlar. Dersler vermişler. Kendilerini düşünmeğe, çalışmağa alıştırımışlar. Os manlı devletinin maarif nezareti kitap sansörlüğü ile ömrünü tüketmiş ve s0- nunda ölmüş. Her köyü gezmedim, görmedim. O- nun için bütün köylerimiz ve köy! rimiz hakkında şümullü bir fikir ileri sürmek ne haddimdir, ne de hakkım. Fakat Sabri Beylerin köyü hakkında | sorarsanız diyeb'li- rim ki köy maddeten, manen hastadır. Şiir ve edebiyat kitaplarında görü ğü gibi saf değildir. Köylere biraz ilim, neş'e, şataret, sıhhat, saadet götürmeli. Milletin onda sekiz buçuğundan farla. sı köylü. Bu köylünün çarıklı ayağına kadar medeniyetin, daha ileriye gide- ceğim insanlığın mebadisini götürmeli. Bizim köylüleri civar milletlerin köy yeseyi haydi benden isteyiniz. Siz de, ben de munzzep olmaktan kurtuluruz.(tidat maddedir; çömlekçinin çamuru-| Çalışır, çabalar, Köylü veçhen çirkinleşiyor. Tavuğu)dur. Onu ilkin tedavi edeceğiz, temiz rakseder, türk var, yemiyor. Yumurtası var, ona eliliyeceğiz, sonra kendisine istediğimiz|az da düşünür köylüler. Yunan, bulgar j Ma | maraz meşsrnası. Her has ” di Saw WEN se Bulmaca o 123456 789101 Ti | pa mz > Dünkü bulmacamızın halledilmiş şekli 123456718 7 SOMA A Lu Bugünkü bulmacamız Soldan sağa ve yukardan aşağı: 1 — Ceket (5), içine binilen şey (5) 2 — Not (3) 3 — Kapablan dini yer (5), fani gi — Peyke (7) — Meyve (4), yıl (4) — Çocuklar (5) — Ateş harı (4), bir yemiş (4) — Hizmetçi, (© — ABT (5), bir isim (5) — Yann 43) | 11 — Bayramdan evel (Sjvaldem (5) (5 Teşrinisani 930 Türk Hrası Disar ” Çervonaç Kuraş Sukur tstertin © Ciayifiz) 1Dolar CAmerika) (20 Uragk (Frsnsz Oiret (lrsiya OFrank Belçika) Dyahenl. (Yanan) ao Frank (İsviçrej İsoleva ; Bulgar) i 1 Florin (Felemenk) (0 Kuron (Çekoslovak Silinz | Avasturya) 1 Pezeta Jspanya) İğ 1 Bayşmark Almanya İİ 1 Zimti “Lehistan I Pesgö ;Macâriştan b Ley (Romanya) 20 Dinar “Yuposlovya) 1 Çevöneç “Sevyet Kölon Federasyonun teklifini kabul etti. Yol parasını alır almaz oradan hareket Milli futbol takımımızı Mısır- | da yapılacak Kıral Fuat ve Bak kan milletleri arasmdaki Balkan kupası maçları- na hazırlamak için Avrupadan bir cel be dile ceği, bunun için de Sparta takımı sol hafı Kolo- natinin oantre- nör olarak ge- tirilmesi O için muhabere ce- reyan ettiği ya- Kolonafi zılmıştı. Dünya futbol âleminin sayılı yıldızlarından biri olan Kolona- tinin getirilmesi için futbol Fe- derasyonumuz bilhassa sarfı me- sai ediyordu. Kolonati Fderas- yona verdiği ilk cevapta aylık olarak 160 dolar istemişti. Fe- derasyon da kendisinden haki- di. katen istifade edilecek kıymet- leri haiz olan Kolonatinin getç- lerimizin başında bulunması için aylık ücreti 150 dolar olarak kabul etmiş ve keyfiyeti kendi- sine bildirmişti. Abiren öğrendiğimize göre, Kolonati antrenörlük (vazifesini teklif edilen ücret üzerinden ka bul ettiğini Federasyona bildir- miştir. Türkiye milli futbol taki- mının yeni antrenörü İstanbula bareketi için barcırahının bir an evel gönderilmesini rica etmek- tedir. Federasyon bu parayı ilk vamta ile göndereceği için Ko lonatinin nihayet bir hafta som ra şehrimize gelip yeni vazife- sine başlamasına intizar edebili- riz, Bugünkü müsabakalar İki numaralı mıntaka bugün Kadıköyündeki Fenerbahçe sta- dında senelik futbol lik maçlarına başlıyacaktır. Bu futbol şampi- yonası Fenerbahçe,Beşiktaş Bey. koz, Anadolu, Topkapı, Eyip, Beyoğlu sporfeski Pera), Kurtu- luş takımları arasında yapılacak- tar. Tanzim edilen fikstür mucibin- ce bugün Beykozla Topkapı ve Anadolu ile de Beyoğlu spor oynıyacaktır. Kongre wünasebetile T. 1, C. 1. Istanbul mıntakası riyasetinden: Mıntakamız; mana- tıkı mubtelifeden aldığı salâhi- yete binaen, Türkiye Idman ce- miyetleri ittifakı umumi kongre- sinin 28-Teşrinisani-930 tarihin- de toplanmasını tekerrür ettire- rek evelce ilân eylemişti. Bu mesele hakkında alâkadar makamatla temas etmek Üzere Ankaraya giden murahhasları Köylülerimizin üzerinden osmanlı.) !BI2P, orada, hafızalarında ilele- lik bir sam yeli gibi geçmiş. Bununla bet şükranla saklıyacakları te- beraber unsur pek küvyefli olmalı ki) yecelih ve itimatia karşılanarak kongrenin tesbit olunan tarihte | tükenmemiş. Osmanlı tarihi, daimi, mütemadi harpler, saray ihtilâlleleri, Yemen, Hay ran, Arnavutluk, Makedonya, Girit, Y. 8, ihtilâlleri, o ardı arkası gelmez se- ferler, sanki Anadolu köylerine teveih'edeme: edilmiş darbeler gibi köylerin ve köylü dokundurmuyor. Benzi soluk. Hasta,şekli vereceğiz. de. Tedavi ve korunma) fakat hasta olduğundan haberi yok. Sabri Beyler tipi ilânihaye devam; toplanmasına muktazi tabsisatı tün sporcu arkadaşlarımıza arz söner, tükenir, ölür, biter. ün mezarlığı, köyden büyük. lğleri ile mukayeseye dilim varmıyor.İlülerin cephelerinde İzlerini hırakmış-Köylü kabristanda yaşamamalı, Tey Size arza muktedir olduğum bu muk&-İlar, i Muvaf antrenör | JAkçam muhariri lilk teşebbüsü yapan ben olduğum gibi İbu seferki Ankara seyahatimde son te edecek ve iblâğa müsaraat eyleriz. * 4 fak B. Umumi kongre ve ya- pılan neştiyat hakkın- da ne diyor ? 7— VAKIT 14 Teşrinisani 1930 | ati geliyor Evvelki günkü Akşam gazetesinde futbol federasyonu reisi Muvaffak Be. İyi ve arkadaşlarını umumi kongre aley, hinde gösteren bir makale vardı. Dün Muvaffak Beyi görerek - mütaleasını sorduk. Cevaben dedi ki: — Bu gibi bir sürü iddialarla mı gul olabilmek için vaktinin büyük kısmını bu işlere tahsis etmek lâzımge- â lir. Akşam muharririnin bu neşriyatı da evvelkiler gibi, sistematik bir gares- kâr lıktan başka bir şey değildir. Geçenlerde Cumhuriyet benim beka- natım olarak altı üstünü tutmıyan bir şeyler yazdı, güya ben “kongre toplar mak için para nerede? biz on bir kylü- büz, dünyadan korkmayız!,, gibi daha çok deli hezeyannını andıran sözler söylemişim. Beni tanımıyanlar bu söz- leri okuyunca selâmeti fikrimden hak- LU surette şüpheye düşmüşlerdir. Lât. fen onları da tatmin ediniz, bu ve buna benzer bir şey söylemedim. Ulu. o kongrenin toplanması için şehbüs te yine benim tarafımdan yapıl- mıştır, Kongre toplanmalıdır, ve topla nacaktır. Fakat nizami yollarla ve has süten gurez ve kin mücadelelerine sah- uykuda iken y ; N ne olmamak şartile.. Kongre müspet işi yapmak için içtima edecektir. Dün top- lanan merkezi umumi derhal harekete || geçtiği için hasım tarafın Fener! Beziktaş, Ne Ans” lu gibi Türkk yenin en büyük kul işlerini ve hassaten || te nı iddia ettikleri federas yonları hariçte bırakmak hususunda» ki teşebbüsleri artık akim kalmağa mah küm addedilebilir. Biraz intizar edi niz, işlerin yakı; | ni ümit edebiliriz. Mısır fırkaları Yeni veziyet karşısında ne karar verdiler ? Mısır fırkalarınm, yeni intih iştirak etmemeğe karar verdiklerini g va asr fı v ri, yeni intihaba İştirak <tmeği, yeni ka nunu esasi İle yeni iatihap kanununu n mün a düzelez:ğis kabul mahiyetinde telâkki ettiklerim den intihaba boykotaj tatbikini karar k lardır. Veft fırkası verdiği *.. arda, Başve- kil Sıtkı paşanın devlet kanunu esasi- sini değiştirerek, milletin iradesine rağ iy men kendi uydurması olan batıl bir ka- nunu neşrettiğini, halbuki herkesin dev let kanunu esasisine hürmet ve İ yemin etmiş bulunduğunu, milletin mukaddes hakkından feragat etmiyeei iğini söylemekte ve bundan dolâyı bu kanunlar tanındığını ve yapılacak İn- İtihahata boykotaj tatbik edeceğini be: ivan etmektedir. Ahrar fırka sı ise hükümetin bütün kanunu esasiyi ilga ettiğini ve onun Ye: temine muvaffak olduklarını bü- İrine çıkardığı kanun ile bütün mil hâkimiyeti ve milli hukuku heder etti. ğini beyan ederek intihabata iştirak e memeğe karar verdiğini söylemektedir. Diğer taraftan ahrar reisi Mehme! Mahmut pasa bir beyâhname neşrede bir köy. Bahçeli köyler. Kendilerine gö-! rek bütün milleti intihabata iştirak et Bugün köylü nedir? 0, yalnız bir ip-İre süslü köylüler. Kitap okur köylüler.memefe davet etmiştir. âkin güler, eğlenir, iler, çalgt çalar, bir köylüleri gibi, Celâl Nuri İ I“VAKIT,, e abo- ne olunuz