14 Kasım 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
VEDINCf SENE BaşmuhBrrirl NADİ İDAREHANESİ: Öfiynfluanıunıiye karşısında dairei mahsou Telgraf: İstanbul Cumhuriyet Posta kutusu: N° 2 4 6 Başmuharrir ı 2366 Tahrlr müdürü : 3236 mUdürü 2365, Kitap kısmı 472 •••»*•»•«• •••••••• » » • •• umhuriyet H. F. nda kararlan tatbikafa , ~ CUMA U TEŞRiNISaNI 193O ABONE ŞERAİTİ MÛDDET: JTORKİYE ; Seneliği | 1400 KrTl 2700 Kr. j 6 Ayhğı | 750 Kr. f 1450 Kr. | 3 Aylığı l 400 Kr. "| 800 Kr. I iMMııııı Nüshası her yerde ııiMiıiMniıırnıııııiıiMHiniMnr nilllllllllllMllllllllllllllinilMlinillNrmnilHllinniinNINIIIMIIIIIIIMIIIIIIlTrnMMIIIIMHIHIIIIIIMHIIIMMIIIMIIIİMinilllllllllllHlnillUllllllinillllllllllllllllllllIllllllllllllllllllllllllılllni!^ Her Tarafa Heyetler Gönderiliyor ^^T 5 Knruştur Iskansıyaseü f Ankara 13 ikinci teşrin (Başmuharririmizden) İsmet Paşanın sıraya koyup henttz tatbikata geçirememiş oldugu siyasetlerden biri Türkiye'mizin is kânı siyasetidir. Bir milyon kilometre murabbama yakın çok geniş bir saha işgal eden Türkiye'mizde nüfus azdır. Memleketimizde kilometre başına belki ancak 20 kadar nüfus isabet ediyor. BR miktar pek azdır, ve bu az nüfus dahi pek geniş bir saha olan memleketimizde gayrimütenasip bir surette dağılmıştır. Karadeniz'le sahildar olan vilâyetleri mizde binnisbe dar araziye fazla bir nüfus kesafeti isabet etmiş olduğu halde meselâ Trakya'daki topraklarımız, şimdiki mevcudunun daha dört beş misli nüfusu ferah ferah alabilecek veçhile ge•niştir ve boştur. Bilhassa Avrupa'nın muhtelif memleketlerinden geçilmek suretinde vuku bulan bir avdette Trakya'daki nüfus azlığı göze çarpmamak mümkün değildir. Halbuki Trakya'nın toprakları pek münbittir, ve yanıbaşında İstanbul gibi büyük bir şehre karadan ve denizden muvasalasındaki kolaylık hasebile iktisadî şeraiti en mükemmel olan topraklardır. Teşkilât heyetleri hareket ediyorlar Dünkü içtimada intihatın tarzı cereyanı H. Fırkasınca tesbît edilmiştir : ^ Spor kongresi toplan.yor (Hiıunum Şikâyetlerimize neden cevap verilmiyor? Hükumet lâzım gelen tahsîsatı verecek! Futbol, Atletizm, Güreş federasyonla rı Ankara'ya nakledilecek Trakya'daki nüfus azlığı Anadolu' muzun Karadeniz vilâyetlerimizden başka bemen diğer tarafmda aşağı yukarı H. Ftrkasmm İzmir teşkilâtına memur bemen ayni ehemmiyetle nazan dikkati H. Fırkasıntn fstöfffbul teşkilâtına memur Mahmat Celâl Bey (İzmir) celbeder. Bu sabah bizi İstanbul'dan Ali Bey (Afyon) Ankara'ya goturen trende uyanarak lât encümeni saat 11 de Ali (Afyon) B. in Ankara 13 (Telefonla) H. F. teşkidışarıya çıktığımız zaman Polatb'yı lât encümenlerinin dünkü içtimaına riyasetinde toplandı. İçtimada intihap gecmiş idik. Oradan itibaren Ankara'ya Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey de işti esnasında tehaddüs eden vak'alarm havanncıya kadar tek tük köyler göre mesailerüü kiki mahiyetleri hakkında aza arasmda bildik. Biz bu Sakarya vadisinin Eski rak etmiştir. Encümenler bitirmişlerdir. Cumartesi günü yapacak fikirler teati edildi.İçtimada Başvekil şehr'e kadar aksamını da karış karış deİsmet Pş. da hazır bulunarak fırkanın nilecek kadar yakından biliriz. Bu ta ları içtimada bütün mukarrerat gözden yeni teşkilâtı nasıl olması hakkında rafı da, o tarafı da ilk nazarda insana geçirilecektir. ( Mabadi 2 inci sahifede ) bomboş dedirtecek bir manzara arzet Ankara 13 (Telefonla) H. F. teşkimekten hâli değildir. En münbit yerlerimizden olduğu ka dar en kalabalık sayılan yerlerimizden de olan İzmir bavalisi vilâyetlerimizde dabi kâfi nüfus yoktur. Oralarda fazla ameleye lüzum gösteren işlerimiz için oralara mevsimlerinde diğer vilâyet lerden, hatta" Bazan bunlarm en uzaklanndan işçi gelir. Adana bavalisinde dahi halin böyle olduğu malumdur. Çapa ve hasat mevsimlerinde Adana havalisine Şark vilâyetlerimizden on binlerce amelenin âdeta iki üç ay süren bir muhaceret denilecek bir kesafetle Silâh kaçakçılığı akın etmesi bir nevi bir itiyat halinde mes'elesi etrafındaki bulunuyor. Halbuki binnefis Şark vilâyetlerimizin şimdiki haline nisbetle lâa tahkikata ehemmi kal daha dört beş misli nüfus istiabına yetle devam edilmeksalih ve muhtaç olduklarını da biliyo tedir. Bu mes'ele ile alâkadar olanlardan ruz. Demek ki Türkiye'mizde evvelü a bir kaç kişinin ifade hir nüfus mes'elesi diye gayet mübim sine müracaat edil bir mes'ele mevzudur. Memleket idare mek lüzumu hasıl ol sine vaziülyet olup ta bu mes'eleyi gör duğundan ikinci is memek ve bilmemek ihtimali yoktur. tintak dairesi bunları Nitekim biraz yukarıda söylediğimiz celbederek ifadelerini veçhile bu mes'ele Başvekil Paşanın almış, bilâhare ser tamamile ihata ettiği halde henöz knv best bırakmıştır. vetle ilerl sürülmesine vakit bulamamış Adliyenin yapmakolduğu bir mes'eledir. Filhakika bu mes' ta olduğu tahkikat elenin halli başhbaşına bir program dünden itibaren çok tanzim ve tatbikını icap ettirecek ka şümullü bir devreye dar mühimdir. Fakat biz öyle zannedi girmiştir. Kaçakçılık yoruz ki memleketimiz için artık bu işi yalnız bu defa münüfus mes'elesile iştigalin zamanı iyi sadere edilen silâhladen iyiye gelmiştir. Bu mes'elenin hal ra munhasır olma lini daha ziyade tehir edemiyeceğimiz yıp, bundan evvel de kanaatinde bulunuyoruz. bir çok defalar aynl Memleketimizde nüfus arttırmanm i hilelere müracaat suki yolu vardır: retile memlekete si 1 Dahilde vefiyatı azaltmak, lâh kaçırıldığı tesbit Ankara 13 (Telefonla) S. F. Lide tektirdiğinis resimler iyi ölmamtşUr. Lut reyya'ya giderek yeni bir resminizi çektir 2 Hariçten yeni nüfus getirmek. edilmiştir. en matbaamıza uğramanızt veya Foto Su memzi rica ederiz. ( Mabadi 2 inci sahifede ) Buna üçüncü bir nokta olarak memDiğer taraftan rü imilllllllllinllllrtlllllllllllllinilllllllllllMUIIIIIIIIIIIHlHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIHIIIIIIHIIIIIIIIimilllllllllllllllMIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIimil leketimizden nüfus çıkmasma meydan sumat idaresi de gum vermemeği dahi ilâve edersek tasnif ta rüklere verilen beyanmam olur. Memleketten ırkan Türk o nameler üzerinde tetlan nüfusun bu ana topraklarını ter kikat yapmakta, şüpkedip gitmeleri nadirdir. Fakat gayrî heli olan bu gibi betürk olan unsurlardan meselâ Muse yannameleri tetkik vilerin bu son senelerde daha ziyade etmektedir. €ÜLEŞMEYOANI bazı iktisadî şerait tesirinde olarak biHâdise ile alâkadar süâhgı dükkâm ve Rüsumat Mevkuf bulunan rer itdşer memleketi terkedip gitmekte Edip Efendi, dün basmüdürü Seyfi Bey oldukları ve bu birer ikişer gidişin en tekrar müstantik tarafından isticvap o mühim sualler tevcih edilmiştir. sonunda bir kaç bin ile ifade edilebile lunmuş, ifadeleri alınan kimselerin verTahkikatın daha bir müddet devam ecek bir yekun teşkil ettiği rivayet olu dikleri ifadeler üzerine kendisine bazı deceği anlaşılmaktadır. nup durmaktadu*. Filhakika bazı IIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIHIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIMIII IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIHIIIIinilllll bildik Musevi'lerin Türkiye'yi ter lerden değildir. Bu iş pek büyüktür, â lerini 2030 sene gibi uzun bir müddet kedip gitmiş olduklarını biz de bi deta mahsus surette yapılacak bir pro zarfında senesine ödenmek üzere taliyoruz. Eğer bu memleketi ter mamen bu yeni nüfusa tahmil etmek kedip gitme hâdisesi dedikleri kadar framla devletçe itinalann en büyüğüne mazhar kılınacak çok muazzam bir dahi mümkündür, ve belki • malî ve ikçoksa onun önüne geçecek tedbirler almak muvafık olur. Memleketi terkedip iştir. İşte nüfus mes'elesinde devletçe tisadî şeraitimizin şimdiki derecesine giden her fert bizim. için bir zarar de bir taraftan bir programın tanzimine göre bu yol en amelî yol da olur. Fakat şimdi sarfedip 2023 senede almak mektir. Biz memlekete yeni nüfus ge baslanacaktır. Diğer taraftansa hariçten getirilip mes'elesi berveçhi peşin hazır bir ser tirmek ihtiyacındayız. Nerede kaldı ki nüfus için esaslı maye esasını zarurî kılar. Bizim itikamevcutlarının da memleketi bırakıp iskân edilecek yeni kontrol veya «Aka Gündüz» ün üzerinde ay gitmelerine göz yumabilelim. tedbirler almacaktır. Yakın ve uzak dımızca bu işi devletin Dahilde vefiyatı ve bilhassa çocuk ve yerlerden Türkiye'ye henüz kolaylıkla idaresi altında bir iskân bankası temin larca çalıştığı ve: Jiyatını azaltmak mes'elesi en büyük bir kaç milyon nüfus daha ilâve olun edebilir. En iyi eserim!.. flevlet mes'elelerinden biri sayılacak ka mak imkânı vardır. Bu teshilâtla beraber yeni gelecek Ancak bunlarm Dediği eser «ONLARIN ROMAdar ehemmiyeti haizdir. Bu mes'ele ile celp ve iskânlarında şimdiye kadar olan nüfusa muayyen bir müddet için verNI» dır. devlet hiç meşgul olmuyor değildir. Re muhaceret şekillerinin hiç biri maksa gilerden muafiyet kolaylığı da gösterifik Beyefendinin muttarit bir gayret ve da kâfi gelemez. Hariçten gelecek yeni lecek olursa bu büyün işin daha feyizli «Onların Romanı», tereddütsüz Ihtimam ile idare etmekte olduğu sıhhat nüfusun oturacakları yerler evvelden bir surette yürümesi bütün bütün imkân iddia edilebilir ki yalnız «Aka Gün işlerinin tahsisen bu gayeyi istihdaf ederpiş olunmak lâzımdır. Bunlar gelin altına girmiş bulunur. Bu umumî ve düz» ün eserleri arasmda değil, den şubeleri az iş görmüyorlar. Sonra seri mütalealar yalnız artık bu muaz gene devletin teveccüh ve sahabetine ce ikamet edecekleri haneler hemen he zam mes'eleye dahi el atmanın zamanı fakat bugünün mevcut bütün eser* men hazır olmalı ve kendileri derhal leri arasmda en cazip, en harikumazhar Himayei Etfal teşkilâtı dahi bu istihsal unsuru olabilecek surette ça gelmiş olduğunu söylemiş olmak için lâde romandır. maksat uğurunda çalışan pek hayırlı bir Haydi efendiler, beş kuruşa... İçeride Türkiye'nin meşhur ve nüessesemizdir. Fakat iş, mesainin bu lışmağa geçebilmelilerdir. Bu sekiller dir. «Onların Romanı» nî yarından farfarfle hal ve ikmal edilebilecek iş dahilinde yapılacak bir iskânın külfet. YUNÜS NADİ itibaren kana kana okuyacaksınız. gayri meşhur bütün pehlivanlannıa musaraalanaı Silâh kaçakçılığı meğer almlş, yürümüş! Son tahkikat; bundan evvel de bir çok kaçakçılık yapıldığını gösterdi Geçenlerde Ankara'ya giden bir gazeteci arkadaşa Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey: Taşradan gelen haberleri iyi kontrol edemiyorsunuz. Bazı yanhş ve mübalâğalı haberlere tesadüf ediliyor. Demiş. Diğer bir meb'us ta: Gazetenizde bazı taşra ha berleri çok mübalâğalı çıkıyor, dikkat etseniz!... Tavsiyesinde bulunmuş... B Şüphesiz bazı gazetelerin buf dikkatsizliğini muahaze doğ I nıdur, fakat gazetelerdef çıkan bazı taşra haberlerinin) mübalâğalı ve yanlış olduğun | dan şikâyet eden vekil beylerinl kendi vekâletlerine ait çok haklıl Merkezi umumî reıgi İftaribul mmtakası retsi Merkezi umumî ikincı reisi şikâyetlere bile cevap verdikleAU Sami Bey Yusuf Ziya Bey >f < Fethi Tahsin Bey rinf, meselâ filân mes'eleye daiı Bir kaç gün evvel Ankara'ya giden Istanyazdığınız ftkra üzerine tahki bul mmtakası reisi Ynsuf Ziya B. dün sa Bunun için hazırukları yapmak üzereyiz. Her mıntakaya havalelerini yakuıda gönkat yaptırdık, müsebbibi olan fi bah şebrimize avdet etmiştir. Yusuf Ziya dereceğiz. lân memuru mahkemeye verdik, B. kongrenin akti hakkında dün bize şu Ankara'da görüşulen esasatta, geçen sene şoyle oldu, böyle oldu gibi biı matâmatı vermiştir: H. F. tarafmdan davet edilen motefaassıs«Kongre aym 28 inde toplanacaktır. Iann hazırladıkları proje tadilâta esas olamukabelede bulunduklannı ha Hükumet lâzım gelen tahsisatı vermiştir. ( Mabadi 3 üncu sahifede tırlamıyoruz. Gazetelerin bazı taşra haber lerini kontrol edememeleri ma atteessüf buna hnkân bulama malanndan ileri geliyor. Acaba muhterem vekil beyefendilerle, alâkadar devair rüesası beyler ie efkârı umumiyeye arzedileh bazı haklı şikâyetler hakkında tetkikat ve tahkikat yaptırmak ve bu şikâyetlere gene efkârı umumiye huzurunda cevap ver Bugün müsabakamıza İzmit'ten mek imkânını bulamıyorlar, ya ştirak eden Nevin Hanımın resmihut buna lüzum görmiyorlar mı ni dercediyoruz. der, ve: Evvelce de söylediğimiz gibi güzellik müsabakamıza İstanbul haBu suale cevap isteriz! ricinden iştirak edecek güzellerden hakem heyeti tarafmdan intihap edilecek olanların bütün masrafla rını gazetemiz deruhte ederek İs tanbul'a gelmelerini ve müsabakaya girmelerini temin edeceğiz. Yarınki nüshamızda 1930 Kraliçesi Mübeccel Namık Hanımın iştirak ettiği müsabakalara ait ihtisasatını ve güzellere vaki olan tavsiyesini neşredeceğiz. Istizah müzakerennde İsmet j Müsabakaya iştirak etmek isti Pş. nın da söz alması mahtemel 1 yen güzeller, Beyoğlu'nda Foto S. Ankara 13 (Telefonla) Büyük Mil Süreyya ile Foto Femina'da bizim Iet Meclisi bugün kısa bir celse aktede hesabımıza resimlerini çektirebilirrek bir kanunun tefsirine ait lâyihayı ler. Arzu edenler Beyoğlu'nun di Başvekâlete iade etti Yunan meclisin ğer fotoğrafçılarına da müracaat den gelen telgraf sürekli alkışlar ara edebilirler. Foto S. Sureyya sında okundu ve celse tatil edildi. Cihat Hanıma 6 Nevin H. (nami müstear) Şişhanekarakolu'nda Cihat Hanıma: Dün Istizah müzakeresine hazırlık Güzeller, resimlerinizi sür'atle gönderinizl Bugün taşradan iştirak eden güzeller den birinin resmîni dercediyoruz Meclîste Dahiliye Vekili yarm Fethi Beye cevap verecek "Onların Romanı,, Yarın başlıyoruz!
