8 Kasım 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

* —-2 — VAKTİ 8 Teşrinsani birleşmişlerdi. Bunun . içindir ki | iki fakültenin yeni divana aza | intihap ettikleri ruhiyat müder- © risi Şekip, terbiye müderrisi Is- © mail Hakkı beylerin mensup bu- | lundukları serbest fırkadan çe: | , kilmeleri arkadaşları tarafından zaruri görülüyordu, İki müder- - risin de bu zarureti kabul ettik- . lerini ve istifaya karar verdik» lerini arkadaşlarına bildirdikleri | anlaşılıyordu. Filhakika iki mü- - derrisin de son hafta içinde fır- kalarmdan istifa ettikleri haber alındı. Buna rağmen vaziyetin o benüz vuzuh kespetmediği gö- © rülmektedir. Çünkü bir hafta | , evel Serbest fırkanın İstanbul | ocağı riyasetinden çekilen terbiye © müderrisi Ismail Hakkı bey dün çgazetelerden birine uzun beya- o hatta bulunmuş, istifasının fırka- — dan çekilmek demek olmadığını — anlatmıştır. İsmail Hakkı beyin uzun beyanatının bulâsası şudur: — « Fırkadan istifa etmedim. © Serbest Cümhuriyet | fırkasına girmemin sebebi siyasi kanaat — İerimin bu fırka prensiplerine tevafuk etmesidir. Bublar de- ğişmediği cihetle istifa için se- bep yoktur. Geçenlerde arka- daşlarım beni divana aza intibap | ire Teklif ve ısrar üzerine abul ettim. Bu benim Darülfü- nuna daha çok zaman hasret- memi icap ettiriyor. Bu vaziyet karşısında fırkanın vilâyet ocağı reisliğinden çekilmeyi müreccah © o gördüm. Fethi Beye istifanamemi gönderdim. Kabul etmediklerini ve vüzifede devamımı arzu etti- — ğini bildirdi. Bunun üzerine me- sai tarıma ait bir iki nokta hakkında kendilerinden istizahta bulundum. Kararımı alacağım “cevaba talik etmiş bulunuyorum.” 56 Müderrislik ile siyaset bahsine İ iştigalden omenettiğini, gelince dünyanın her tarafında © darülfünun profesörleri siyasetle — İştigal edebilirler. Siyasetle meş- gul olmak komitecilik ve adi — propağandecılıktan başka birşey- dir. Siyaset, ilmin memleket ida- resine tatbikinden ibaret, fikir o menşeli ve şuur sıfatlı bir fea- © İliyettir. Benim yaptığım, yapa- © — bileceğim budur. İlimle siyaset birleşmez hükmü amiyane bir © hükümdür. Darülfünuna siyaset girmez diyenlerin, bir cihetten hak- ları vardır. Fafat darülfünun hocaları arasında siyasi kKanaa- tini faal surette izhar edenler bulunuyorsa bunların hakkı yok Otur demek medeni ürflere vâkıf — Olmamaktan mütevellit bir hata- — dır. Size vereceğim misaller bu — Ürflerin ne derece tabii olduğu- © nu gösterecektir, ik Liyon darülfünunu müderris- — lerinden Oganyör ayni şehirde | © hem hoca, hem belediye reisi — olmuştur. Alman kimya müder- - risi Haber meb'ustur. Tarihçiler- o den Göç te meb'ustur. Ayaşi- — tayn siyasi bir gazetecidir. Paris fen fakültesi riyaziye müderrisi © meb'usan reisi maarif nazırı, © hariciye nazırı olmuştur.» n Bu beyanatta görüldüğü ve- — çihle İsmail Hakkı beyin fırka. © nin ocak riyasetini tekrar der- © uhte etmesi ihtimali vardır. Bu © münkaebetle vaz'iyetinin yeniden © bir fırtına koparması çok müm- © küdür. Ismail Hakkı beyin mü- © Gderrislik ve siyaset hakkındaki düşünceleri mensup olduğu fa- - költelerdeki arkadaşlarının ka- naatinden çok ayrılmaktadır. Bu rinde müessir olacaktır. Edebiyat fakültesi reisi Köp- rülü zade Fuat bey bu mesele | rnı ve siyai okta kendisinin müderrislik ol- İ masa bile Divan azalığı üze- | “ilik çıktığı vakit, hususi kanaatı 1930 itibarile müderrislerin siyasetle | , meşgul olmaları doğru olmadığını işaret etmiş, fakat bunun fakülte mesalesi olmadığını bir hükümet ve tefsir mesalesi olduğunu, ka- nunun ancak memurları siyasetle halbuki müderrislerin memur olup olma- | dıklarının halledilmiş bir mesele olmadığını söylemişti, | Dün Fuat beyle tekrar görüş- tük. Eski beyanatını tekrar ede- rek dediki: — Ismail Hakkı B. bu şekil- de düşünebilir. Bu bir noktaii nazar meselesidir. Benim kana- atim müderrislerin siyasetle meş- gul olmamaları merkezindebir. Maahaza evvelce de söylediğim gibi bu mesele kanun meselesi- dir. Müderrislerin memur adde- dilip edilmedikleri vazıh surette halledilmiş değildir. Memur a4- dedilirse siyasetle meşgul ola- | İ mazlar. — Ismail Hakkı bey fırkada- ki faal çalışmasına devam eder- se bu vaziyeti divan azalığına müessir olmaz mi? — Bu nokta fakülte meclisine aittir. Arkadaşlar divan azalığı- le siyasetin imtizaç edemiyeceği ne karar verirlerse bu karar ta- bii tatbik edilir. Müderrislik ve siyaset Fuat Beyin beyanatından da anlaşılacağı veçhile İsmail Hakkı bey fırkada faal surette çalışma- sına devam ederse mesele fa- külte meclisine intikal edecek- tir. Muhakkak olan cihet mü- i derrislik - siyaset bahsine tekrar avdet edileceğidir. Gazetemiz bu bahis ortaya çıktığı vakıt noktai nazarını yaz- mış tefsire hacet olmadığını. me- selede vuzuh olduğunu, müder- islerin o memurin o kanunundaki ,memur, tarifine dahil oldukla- setle iştigal edemi- eceklerini işaret Lu "Diğer bir anlar ee bekl Dünkü al etelerinden birisine Meru ne Hakkı beyin yerine Serbest Fırka Ts- sanbul ocağı reisliğine İstanbul meb'usu Haydar bey intihap edilmiştir. Dün Ismail Hakkı beyden sor- duk, Bu haberin doğru olmadı- ğını, Haydar beyin kendi yerine intihap edilmed ve vaz'iyetin hulâsa ettiğimiz, bayanatında tasrih edilmiş olduğunu söyledi. Fethi Bey ne diyor? Ayni mesele üzerinde Serbest Fırka reisi Fethi beyde Ankara- da beyanatta bulunmuş ve şum- ları lemiştir: — Müderris Ismail Hakkı be- yin Fırkamın İstanbul vilâvet ocağı riyasetinden çekilmek iste- diğine dair filhakika kendisinden bir mektup aldım. Ismail Hakkı beyin bu kararını teessürle karşıladım, Ümit ede- rim ki fikrinde ısrar etmiyerek fırkadaki faaliyetinden bizi müs- tefi etmeğe devam edecektir. Şefik B. geldi Trabzon meb'usu Şefik B. dünkü Avrupa ekispresile Paris- ten şehrimize gelmiştir. Şefik B. Avrupada iki ay kadar kalmış ve tedavi edilmiştir. Dünkü trenle ayni zamanda Avrupadaki şehbenderlikleri tef- tişe giden maliye müfettişlerin den Abbas B, de gelmiştir. ——— Halılar hekkinde bir tekâlif Ankara, 7 (Telefon) Irandan gelen balıların gümrük resmi azaltılmıştır. Hakkı Tarık Bey tarafından verilen bir teklifi kanuniye göre bunun Türkiyede imali mutat olmıyan halılara hasrı istenmektedir. # H. F, divanı; Ankara 6 (Aâ.A) — Halk fır- kası divanı bugün dabi umumi reis vekili Ismet Pş. Hz.nin ri- yasetlerinde içtima etmiş ve fır- ka umuruna ait müzakeratta bu- lunmuştur. Gelen meb'usler Ankara 7 (Vakit) — Meclis bir hafta tatil «lduğundan bir çok meb'uslar ekspresle Istan- bula hareket ettiler, Iktisat vekili matbaoıları dinledi Ankara, 7 (Vakıt) — Devlet matbaasından şikâyet için bura- ya gelen matbaacılar iktisat ve- kilini ziyaretle görüştüler. M. Kleyn Ankarada Ankarada bir çay ziyafeti Ankara, 7 (Vakıt) — Dün ak- şam Alman sefaretinde bir çay ziyafeti verildi. Bütün süfera ve meb'uslar hazıs bulundular. Izmirde yeniden tufan oldu (Ust tarafi 1 inci sayfada) Felâketlerin ilk günlerinde yapılması zaruri olan muavenet ve şefkatleri icapsız ve lüznm- suz idame ettirmek içtimai nok- tai nazardan ekseriya o felâket- ler kadar zararlı neticeler verir. Felâketzedelerden © hayatlarını kendileri kazanabilecek olanların tekrar hayatlarını Okazanmağa hem zaruri ve hem- de insanlık hâysiyetinin icabıdır. Hayat kavgasnda kimsesiz ka- lan dul kadınlar ve öksüz çocuk- ların milletin şefkat ve himaye- tini temsil eden millet ve dev- let milesseseleri tarafından hi- maye edilmeside zaruridir. Dahiliye vekili bundan sonra Izmirde muhtemel bir seylâba karşı yapılacak tetbirleri şu suretle İzmir için seylâip felâketine karşı yapılacak en mühim ame- liyat Burnovanın likis çayı ile Izmir v Seydiköyünü alâkadar eden Melez çayı ve şehirci bizzat | tehdit etmesi hasebile daha zi- i yade tetkik ve ameliyeye muh- taç olan mal deresi ile nişirli oğullarından ve daha yukarıdan gelen suları getiren islahane de- resinin mecralarının taibiridir. Şükrü Kaya bey bunu müte- akıp fen adamlarımıza rehberlik ederek fen adamlarının ve mü- tehassıslarının kanaatlerine göre mecraları azami su istiap edebi- lecek bir vaziyete getirmek için fenni tetkikle o tetkiklerin icabet- tireceği ameliyeyi yapmakla müm- kün olduğunu ve nafianın muave- YAKET ın TELE kaz Z “ » | i iiecis encimenleri Kimler intihap edildi? | Büyük Millet Meclisinin evvelki gün- Jka Içtimamda meclis encümenlerinin lintihap edildiğini bildirmiş ve bir kış mını dercetmiştik. Ankara muhabiri miz dün mütebaki eneümenlere seçilen jazaların esamisini de gönderdiğinden bunları da buğün neşrediyoruz: ARZUHAL ENCÜMENİ Nafiz B. (Amasya), Halit Ferit B. (Ankara, Emin B. (Balrkeser), Nafiz, B. (Erzurum), Ali Ulvi BR. (Eskişehir)! Ferit B. (Gazi Antep), Şevket B. (Gire- sun), İbrahim B. (Hakkâri), Münür B, (İzmir), Kâzım B. (Kırşehir), Kemalet. tin B. (Kocaeli), Nuri B. (Muğla), Şev- ket B. (Ordu), Akif B. (Rize), Ziyaet- tin B. (Sıvas), Ali Becil B. (Trabzon), Mustafa Vasfi B. (Tokat), Münip B. (Van), Ibrahi mB. (saprta), Abdur. reztak B. (Mardin), DAHİLİYE ENCÜMENİ Cemil B. (Tekirdağ), Hilmi BR. (Ada- na) Abdülmuttalip B. (Malatya), Halit! B. (Kars), Esat B: (Amasya), 1. Hakkı B. (Amasya), Emin Fikri B, (Aydın). Fahrettin R. (Balıkesir), Ismail Kemal B. (Çorum), Sait B. (Eskişehir), Ha- cim Muhittin B. (Giresun), Baha Tali, B. (Kars), Zühtü B. (Konya), Vasıf B, (Malatya), Ali Münif B. OMersin), Atif B. (Rize), Esat B.: (Rize), Avni B. (Samsun), Faik B, (Tekirdağ), Halil B, (Zonguldak), Rifat B, (Zonguldak), Ata B. (Niğde), Mitat B. (Manisa), Ra- sih B. (Antalya), İsmail B. (Ordu). DIVANI MUHASEBAT ENCUMENİ Ismail Hakkı B. (Balıkesir), Kâzım B, (Aksaray), Hüsnü B, (Konya), M. Ali B, (Artvin), Hayrettin B. (Ralike.| sir), Yusuf B. (Denizli), Asım B. (Er. surum), Hâkim Rıza BR. (Isparta), Ali B. (Rize), Hüseyin R. (Elâziz), Arif B. : (Trabzon), Şefik B. (Bayazit), Rifat B. (Çankırı), bakin E. (Bitlis), Meh met B. (Çanakkale), > ? İKTİSAT ENCÜMENİ ! Ali Rıza B. (Mardin), Hüsnü B. (Zon- guldak), Zamir B. (Adana), İzzet B. (Afyon Karahisar), Emin Aslan B. (Denizli), Faik B. (Edirne), Emin B. (Eskişehir), Hüseyin B, (İzmir), Hüse- yin B. (İstanbül), Hamdi B. (İstanbul) Edip Servet B. (Istanbul), Ahmet Ham di B. (Konya), Hakkı B. (Mersin), Nu- ri B. (Mardin), Kâni B. (Manisa), Ya- şar B. (Manisa), Cevdet İzrap B. (Kü. tahya), Hasan Cavit B. (Rize), İsmail B. (Şebin Karahisar), Daniş B. (Trab zon), Tahsin B. (Yozgat), Mustafa Rah mi B. (İzmir), Yusuf Akçura B., Kemal B. (Adana), Ragip B. (Zonguldak). KÜTÜPHANE ENCÜMENİ Samih Rifat B. (Çanakkale), Halit Nihat B, (Gümüşane), Basim Atalay B. (Aksaray), Velet B. (Kastamonu). MAARİF ENCÜMENİ Nafi Atuf B. (Erzurum), İbrahim A- lâettin B. (Sıvas), İzzet Ulvi B. (Af- yon Karahisar), Haydar B. (Afyon Ka. rahisar), Talât B. (Çankırı), Osman za de Hamdi B, (İzmir), Naim Kâzım B. (Konya), Kılıcoğlu Hakkı B, (Kocseli) RAFvETELEFON ye tâbi tutacaktır. Ben, nisbetlerini, ve idarei hususiyeden mi, hükümetten mi maaşatın okesileğeğini tetkik edeceğim. -— HABERLERİ Muallimler için Yeni bir tekaül kanunu hazırlanmaktadır Ankar-, 7. (Vakit). — Maarif vekâle- İtinin davetile buraya gelen Hüsnü Hâ- mit B. ilk mektep muallimlerinin te kaüdiyeleri hakkında vekâletle temas letmektedir. Hüsnü Hâmit B. vesaik ü- zerindeki tetkikk tını bir raporla bildi- recektir. Tekaüt kanunu bu sene çıka- caktır. Türkiyede 15 bin ilk muallim vardır. Hüsnü Hâmit B. dedi ki: — Maliye muallimleri ayrı muamele- tekaüdiyenin Yüsnü Himit B. yarın İstanbula ha- reket e ecektir. Bu kanun, muallimlsrin çok İehine- ii" İcra ve iflâs Tadil komisyonu bugün ise başlıyor Ankara, 7 — Adliye vekili Yusuf Kemal bey icra ve iflâs kanununda yapıldığı bildirilen tadilât hakkında şunları söyledi: — Bu kanunda mühim tadilât yapacağız. Bu işlerle meşgul olmak üzere iki komisyon teşkil ettik, Komisyonun birisinde tem- yiz reislerinden (Fuat (oHulâsi, diğerinede Fabrettin beyler ri- yaset edeceklerdir. Fuat Hulâsi beyin riyaset ede- ceği komisyon icra ve iflâs ka- nunu hukuk usulü muhakeme- leri kanunundaki tadilâtı, diğer komisyon 1S CEZA UsUmu mim” kemeleri kanununda yapılacak tadilâtı müzakere edeceklerdir. Komisyonlar, tamamile hâkim- lerden mürekkeptir. Yarın top- lanmalara başlıyacaklardır. Şim- dilik Istanbul, İzmir, Ankara Konya, Samsun barolarında bazı mütalâalar sorulmuştur. Mahlüller Evkaf idaresi Mahlüllerin tat fiyesme gelecek seneden itiba” ren başlanacaktır. Ik evvel hisseli mahlöller sa* tılacak, sonra arsalar ile az irat getiren mablüller elden çıkarıla- caktır. Istanbuldaki mahlülerden sa” tılacan olanlar 5000 parçayı mü- tecavizdir. Irat getiren mahlül- ler akaratı vakfiyeye ilâve edile- Hamdi B. (Ordu), Rahmi B. Görme iliki Şemsettin. B. (Sıvas), Abdullah B.; ||| Samsun)» (Trabzon), Ferit Celâl B. (Urfa), Ra:|Saip B. (Urfa), Dr. Asım B. (S netile bu tetkike derhal başlayacak fet p. (Urfa), Celâl Sahir B. (Zongul larını söylemişler ve esasen İzmi- İdak). rin fizik vaz'iyeti dolayısile sula- rın denize akıdılması keyfiyetini bir mesele olduğunu ilâve etmiş- lerdir. Ali Rana B. (Samsun), İhsan B. (Ba İzmir için her zaman mevcut ve /yazit), Refik B, (Kastamonu), Sami B. bir türlü halle iktiran etmiyen (Ankara), Emin BR. (İçel), Kâmil B. (İz mir), Ahmet Hilmi B. (Kayseri), Fuat B. (Konya), Reşit Saffet B. (Kocaeli),İB, (Antalya), Dr. Saim R. ( Şevket -B. (Kırklareli), Mitat B. (Ma-|Dr, Reşit Galip B. (Aydın), Dr. MALİYE ENCÜMENİ Aziz Sami B. (Erzincan), Ziya B. (Ç” rum), Kadri B. (Adana), Celâl S* hir B. ii SIHHAT VE İÇTİMA! MUAVEN ENCÜMENİ Dr. Ahmet Fikri B. (Erzurum), B3$ teriyolok Refik B. (Bursa), Dr. Cemi Manis# Emin Seylâp felâketinin mes'uliyetini | aş), Mahmut Nedim B. (Malatya), Se- Cemal B. (Bolu), Dr. Mustafa B. (G” belediyede buluyorlar İzmirin yeni belediye meclisi |bul), Tahir B. (Gireson). evvelki gün ikinci içtimaı ak- tetmiş ve son seylâp vak'ası için belediyeye şiddetli hücumlar ya- pılmıştı. Bu hususta Cevdet B. M. H.T. ENCÜMENİ tarafından verilen bir takrirle |(Kütahya), Rifat B. (Ankara), Asim kaldırımların su yollarının gayri fenni yapıldığı beyan edilerek mes'uilerin © tecziyesi istenmiş nini ve heyeti fenniye (müdürü Etem B. (Çanakkale), Hakkı B. (İçel), B. (Erzurum). NAFİA ENCÜMENİ B. (Samsun), Osman B. (Ma- Asaf B. (Bilecik), Ziya Gevher Ha- dinlenmiştir. e Neticede tetkikat san Ferit R. (Kayseri), İsmail Hakkı için bir encümen teşkil olum |B. (Kütahya), İbrahim B. rf muştur. Akif B. (Manisa), Halit B. (Niğde), Ali fik B. (Trabzon), Ziyaettin B. (İstan-|ram), Dr. Kâzım B. (Denizli), e mail Besim Paşa (Eskisehir), Dr. han B, (Kayseri), Dr. Halit B. ( Hakkı B. (Van), Mazhar Müfit B.'ri), Dr. Hilmi B. (Malatya), Hür (Denizli), Mehmet Cavit B. (Balikeser)| Hüsnü B. (Tokat), Dr. Refat B. İZiva B. (Çankırı), Cemal B. (Kastamo- Hüsnü B. (Tokat), Dr. Refet B- nu), Mustafa B. (Konya), Ragip B.ra), Hakkı Şinasi Pş. (Istanbul)- ar Bu kuponu kesip birikti” riniz ; bir sıra kupon 9“” Hiren VAKIT ın türig türlü hediyelerinden birimi | kendi seçip alacakfır