6 Eylül 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8
akşam gazetesi, şekeri niçin pa- © halı yiyoruz? sualini ortaya atmış . bu yazı silsilesi yerli fabrikaları bahsine atlamış, bu sırada Al- © pullu şeker fabrikasını tesis eden © Hâyri beyle iktısat vekili Şakir © beyin ortak oldukları ileri sürül- © müş. Hayri B. bu iddialar hak- - kında cevap vermiştir. İktısat vekili Şakir B. de bu mesele hakkında şu beyanatta © bulunmuştur : — İstanbulda intişar eden © günlük gazetelerden bir ikisinin > bir müddettenberi şahsıma ve vekâlet işlerine ait olan neşriya- tını yakından takip ettim, Efkân umumiyemizi bu husustada bir ah evvel tenvir etmek vazifem- dir. Ancak verilecek cevaplarda meçhul hiçbir nokta kalmaması “ için mezkür meşriyatın nihayet — bulmasına intizar etmek mecbu- - oriyetinde kaldım. Artık görüyo- ©“ rumki kendilerince söylenecek © herşey . söylenmiş olacakki ya- zılanlar tekerrürden ibaret kal- - maktadır. © Binaenaleyh hakikati söylemek için zaman bulül etmiş sayılı- © Vaki neşriyatı şu suretle hü- lâsa edebilirim: © 1 — Gazeteler benim tüccar. dan Hayri Beyle akraba, yeni ve eski ortak olduğumu kendi o sini şeker inhisarına rakipsiz komisyoncu yapmak, vekâöletin © traktör işlerinde çalıştırmak su- — retile müşterek kazanç temin « ettiğimi iddia ediyorlar. 2 — Şeker meclisi idaresinde © bulunduğum sıralarda yolsuz ve kanunsuz müameleler yapıldığı, şark vilâyetleri için 500 vayon i ihtiyaçtan fazla miktarda ve > pahalı olarak alındığı ve bunların © nakliye ve muhafazası hususun- da bir çok yolsuzluklar ve sui istimaller yapıldığı, nihayet bu - şekerlerin tamamen eriyip gittiği © ve hazinenin bir buçuk milyon iralık zarara uğradığı yazılmak- tadır. Memlekette O mevcut petrol ve benzin yakan: traktör- lerim mazot traktörlerile değiş- > trilmesine ve bunun içinde yal- mz bir marka azot İraktörü- Dön intihabına karar verildiği ve “bu muamelenin Hayri Beyin temsil ettiği bir mazot traktörü- nü satın almak suretile bir gün- de zengin olmak için düşünül- müş bir tertip olduğu yazılmak- “tadır. Neşriyatın bir “kısmı pullu şeker fabrikasının az bir sermaye ile tesis edildiğine, hükü- 'metten fazla yardım gördüğüne i ele geçirerek büyük men- “faati benim ve arkadaşlarımın suzluğuna ve yenibir şeker te- külü vücude getirilmesinin ipullu fabrikasını bu teşekkü- üç milyon liraya satarak bu pa- duğuna dairdir. Bu isnadat hakkında cevapla- ımı izah ederim. 1 — Hayri B. ile akrabaliğr | yoktur. Kendisini namuslu e yüksek itibarlı ve eski bir ta- olarak tanıyorum ve dostum- , Alpollu şeker fabrikasının AL | — 8 — VAKIT 6 Eyi) 1930 gr meselesi İktisat vekili 5 '<» 2. Geyanatta bulundu Bundan bir müddet evel bir | hissedarı olmaktan başka hiçbir işle münasebetimiz vaki değildir. Benimle umumi ve münferit hiç bir işte ortaklığı olmamıştır. Kendisini şeker inhisarına ra- kipsiz komisyoncu yapmış de- ğilim, Yapmış olduğu mevzuu bahsedilen msele şudur: Beş sene evvel meclisi idareye tayinimden (omukaddem şeker inbisarının (Oteşekkülü (üzerine Maliye vekâletince ilân edilen 200 vagonluk şeker münakasa- sına iştirak etmişti. Bu münakasa henüz inhisar meclisi İstanbul gümrük dairesinde muvakkaten çnlışmağa © başladığı sıralarda neticelenmiş ve alâkadarların ve gazetelerin o huzurile (meclisi idarede açılan onu mütecaviz kapalı zarf meyanında Hayri Beyin teklifi diğerlerinden fiatça en ucuz ve şartnameye en mu- |. vafık görülmekle kabul edilmiştir. |* Mumaileyhin bu (taahhüdünü ifa ettikten sonra şeker inbisa- rile hiçbir komisyonculuk mü- nasebatı olmamıştır. Binaenaleyh inhisar idaresince kendisinin rakipsiz bir komisyon- cu sifatile Almanyaya gönderik- diği veya şark vilâyetleri için alınan beş yüz vagon şekere komisyonculuk ettiği baberleri doğru değildir. Kendisinin vekâletin şeker ve traktör işlerinde komisyonculuk veya satıcılık suretile münasebeti de bulunduğu cihetine gelince: Vekâletin esasen böyle işleri yoktur ve vekâlete geldiğim denberi Hayri Beyin vekâlete ait herhangi bir işte de komisyon- culuk veya satıcılık münasebeti olmamıştır. Kendisinden tek bir parça mal möbayaası dabi vaki değildir. Hayri Beyin Büyükadada bir köşk alarak ikametime tahsis ettiği yazısı da kezalik hakikate muvafık değildir. Öğrendiğime göre Hayri Bey, Adadaki evini muarefemizden beş altı sene evvel satın almıştır. Büyükade- da iki yaz tatilimi ailemle ge- çirdim. Birinde bir ay otelde kaldım. Birinde kiraladığım küçük bir evde oturdum. Bu hususlar beni tamyanların malâmudur. 2 hisar meclisi * idaresin- de takriben 2;5 sene bulundum. Orada vazifemi kanun dairesin- de ve yoluile ifa ettiğime kani bulunuyorum. 1926 senesinde satılan o şekerlerde £ herhangi bir yolsuzluk olduğuna vakıf de- ilim. İnhisar idaresi piyasada şeker mevcudu azaldığı zaman- lar ibtikâra meydan vermemek için elindeki şekeri alermm ö- tedenberi şeker Hicaretile meş- gul bulunması ve talep defteri- ne < sırasile kaydolunması gibi kayıtlara tâbi tutulmakta ve da- ima bir ihtiyat stok muhafasa ederek mevcut şekerini talebe göre bir nisbet dekilinde tevdi etmekte idi. Vesikalı satışlar- dan kastedilen bu muamele ise bunda hiçbir yolswzluk ve ka- nunsuzluk yoktur. Şark vilâyet- leri için alman şeker meselesin- de şunu katliyetle söyliyeyim ki, Hayrı Beyin bu işle alâka- dar olduğu baklandaki yazılar da diğer ismatlar gibi doğru de- ğildir. İnbiserm vazı üzerine şark vilâyetlerinde şeker sıkın- iharbiini mütcakıp hr me za güm * | Feyzi Bey cevap veriyor Samsun-Sivas hattının (Fethi) Beyin Baş vekâleti zamanında ağır şerait (5 hasebile (Reji Jeneral)e verileme- diğini tasdik. ediyor Esbak Nafız Vekili ve Diyarbekir meö'üsu Feyzi Beyden bir mektup al- dık. Bn mektupla Samsun-Sivas hat ının ecnebi sermavesile yapılıp yapıl- madığı hakında vaki olan neşrira- muza cevap (verilmektedir. Feyzi Beyin mekfabu şudur: (Vakat) gazetesine: 3-9-1 tarihli ve 4545 numaralı gazetenizde bana atfen rammed Gör yendik iğeişi klar a aldin mullavalölerin en Da füdir. Bu yolda Bir mukavele KİA e vee veril manında Fransızlardan istikraz edildiği vakit bu paranın bir kısmı (o Samsun-Sivas hattının inşaatı için verilmiş ve inşaata da başlanmış ve harbi umumi üze- rine terki inşaat edilmişti. | Bilâhare bu şirket memleketi. mize tekrar davet edilerek ye- niden müzakereye başlandı. Gu- | rup eski şeraitte israr etti. Biz İ banu ağır bulduğumuzdan kabul etmedik. Vaziyet bundan ibarettir Efendim. Sabık Nafha vekil P, Feyzi we meclise verilirse Evvel emirde şunu kabul ede- meka kabul editir.Pro- Ma Günlük. meyeiyoada Mi Biüeilğin propagandasında | çük bir isim hatası olmuştur. “ileri gelmiğtir. (Reji jeneral) kelimesi yerine Mükavelenin eni teşril müzakere | sehven (Çester) ismi kullanılmış- inteci halkında muhterem | tır. Bundan dolayı Feyzi B. bi- Da d m zim yanlış mütaleat dermeyan vekili ve baş merahhas İsmet ettiğimizi zanmediyor. Halbuki "Pa. Hiz. tarifinidün telgrafla ta- hakikat böyle değildir. Hap edilmiştir. Kendilerinin de | | Meseleyi izah edelim: Ha- bunu derbatır oedeceklerinden | tırlarda olduğu üzere Başvekil | eminim. ismet Pş. (Sivas mutkunda) şi- Reji” Jeneral meselesi de Lo- zanda ikmal ediliniyen maki bir meseledir. Bu gurup Bölkan mendiferlerimizi ecnebi serma- tekrar eden Serbest Fırka lideri iddiasına delil olmak üzere biz- zat Fethi Beyin Başvekâleti zamanında yapılmış bir tecrübe- meyen muhterem muarızım Fethi Beye imkân ve fırsat verdim. Sivas hattı harbi evvel (Reji jeneral) Fransız şir- ketine verilmişti. (Lozan) mua- bedesine göre ayni inşaat şirket le tekrar görüşülecekti. Eğer bir anlaşma olmazsa şirket taz- min edecek, eski mukavele tas- fiye olunacaktı. İlk Başvekâle- letimden çekildiğim vakit Baş- vekil E Fethi ve Nafia Feyzi | Beyler Sivas hattım (reji jeneral) şir- “ ketine yaptırmak için ciddi ve samimi olarak imkân aradılar. “Tekrar Başvekil olduğum zaman hattı attı bahsolunan ecnebi serma- “vesile ya, Yaptırmak için gayri ka- Bili tahammül ağır şarait kar- oşısında bulunduklarından imkân. hasıl olmadığını söylediler. İşte İsmet Ismet Paşanın iddiası budur. ecnebi sermayesile Samsun - Si- vas gibi işlek ve varidatı mas- rafmı (o kurtaracağı mulakkak olan bir hattı yaptırmağa mu- vaffak O olamamışlardır. Bunu yukarıdaki mektubunda bizzat Feyzi Bey de kabul ve itiraf ediyor. Fetbi B. ise gazetelere va ki olan beyanatında Hi tetkik edilerek filiyatta ser- best ithal kabul edilmiş ve di- ğer taraftan cihan şeker fiatı da tenezzüle uğramıştır. Bu bal, mmtaka için hesap e- dilen şekerin istihlâk şeraitini bittabi o uzatmıştır. Şu kadarki şekerlerin hepsi de zamanla sar- folunmuştur. yesile yaptıracağını programına | derç ve beyanlarında her gün | AS Felis Beye prograsitim bu | için benim politikamı tasvip et- | umumiden | Yani Fethi ve Feyzi Beyler | i vardır. bu mü- * a ininei gafı Trabzan birinci pastası i (REŞİTPAŞA) vapuru 8 W Eylül Pazartesi 12 de Ga- lata rıhtımından kalkarak İne- © bolu, Samsun, Giresun, Trab- zon, Rize'ye gidecek ve dö- nüşle Sürmene, Trabzon, Ti- rebolu, Giresun, Ordu, Ünye, Samsun, İnebolu, Zongulda'ğa uğrayarak gelecektir. Hareket günü yük kabul olunmaz. İzmir sür'at postası (GÜLCEMAL ) vapuru 8 Eylül pazartesi (o 14,30 da Galata rıhtımından kalkarak salı sabahı İzmire gidecek ve çarşamba 14,30 da İzmirden kalkarak perşembe © sabahı istanbula gelecektir. Vapurda Mükemmel bir orkestra ve cazbant mevcuitur. Antalya postası (ANAFARTA) vapuru 7 Eylül Pazar 11 de Galata nltımından kalkarak İzmir, Küllük, Bodrum, Rados, Fet- hiye, Finike, Antalyaya gide- cek ve dönüşte mezkür iske- lelerle birlikte Andifli, Kalkan, Dalyan, Marmâris, Kuşadası, Çanakkale, Geliboluya uğrr yarak gelecektir. Bozcaada postası (GELİBOLU) vapuru 6 Eylül cumartesi 17 de idare rıhtımından kalkarak Gelibolu, Lapseki, Çanakkale, İmroz, Bozcaadaya gidecek ve dönüştü Çanakkale, Lapseki, OGeli- boluya uğrayarak gelecektir. .ddik zade biraderer vapurarı Karadeniz Muntazam ve Lüks poslası DUMLU PINAR vapuru i Z eyiul Pazar fn Sirkeci rıhtımından kalkarak Zonguldak, Inebolu,: Ayancık, Samsun, OOrdu, (Giresun, Trabzon, Sürmene, Rize ve Hopaya azimet ve avdet ede- Tafsilât (için (o Sirkecide Meymenet hanı altında acen- talığına müracaat. Telf. Istanbul 2134 İt2LEE1A32200052 03 Dr. A. KUTIEL Muayenehane ve tedevii elektrikiye laberatuvan, Karaköy Topçular caddesi 3 zakerat cereyan ettiği zaman kendisinin Başvekil olmadığını, Dahiliye vekâletinde bulunduğu- nu söylemişti. “htimal ki Fethi Beyde (Reji jeneral) ve (Çester) kelimelerinin birbirleri yerinde kullanılması gibi bir hataya döş- müş olmasından bolayı bu tarzda beyanatta bulunmuştur. Haki- katte ise Ismet Paşanın hakkı Eğer Fethi Beyin bu tafsilâttan sonra bir diyeceği var ise onu izah etmelidir,
