17 Ağustos 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7
Hindistanda son vaziyet Son baharda Londrada bir kon- ferans toplanacak Hindistan meselesi hâlâ ciddi- yet ve il yor; bir taraftan İngiltereye karşı dominyon itası hakkınd. , j hareketi, diğer faşaltını iadüğüm İasılk 2 biye nümayişler ve İğtişaşlar!tiğini söylemiş, fakat bir taraftan etmektedir. Buharanın ,- buna lerken taraftan kında hallolunabileceğine dair hiç i va ent veli lerind. indistan umumi valisi Lord|distanın muhtelif İrvin, Hindistandaki mutedilleri!idare ilân ediyor, gönüllülerin “a nak için gayret ediyorsa dailercesini mahküm ediyor, elhasıl onun siyasetinde görülen zikzak-'anlaşmak ve uzlaşmak için müsait lar, Hintlilerin emniyetini selbet-olan muhiti mütemadiyen ihlâl e- e , diyordu. rvin geçen senenin 31 teş- rinievvelinde resmi be: ita bu-|Ziyetini tahkika ii lanarak Hindistana müstakil di size il lar vaziyetinin verileceğini|edilen Simon vadetmiş, bu benayat Hindistanda)tişar etmiş, onun intişarı Hindis- mutedilleri hoşnut etmiş, fakat İn-|tanlıları gilteredeki muhafazakârlar bu be-|ti. Çünkü bu Tapor Hindistanda 1 müstakil dominyon i teşrinievvelin detmekle salâhiyetinin hududunu|de Londrada bir kongre toplama- tecavüz etmiş ve icrasma imkân|ğa ve bu kongrenin Simon raporile bulunmıyan bir şeye söz vermiştir. mukayyet olmyâtak (Hind i İngiltere muhafazakârlarının Ne beryiye etmesini » ; hareketi üzerine Hindi , ve Hi rüpenam San rise umum! vali Lord İrvine| Jan! ii — kadar bir kıymeti olmazdı. Hin- Syeemilirmpereniri bu cevabi “EN eek ir ai aktederek medeni İsyan isti e a mil leri ez ik ede Kimse bilmiyor ! ali sl, ERSE, hikâye mi anlatmış 2! mm Garip bir mesele 7 Dünkü gazetelerden birisi, Maliye| konuşarak sordi > vekili Söraçağlu Şükrü Beyin Avru ekserisinin böyle bir hikâyeden haber Püğa harekelinden evvel ehemmiyetlildar olmadıkları noktasında karar kıl mm tahakkuk ettiğinildi. e a yapmış olmak zannı İşte aldığımız cevaplar: an ve nükt Ziraat bankası müdürü cevdet Bey: ile ünifiyelerin düşmesine sebep oldu — Böyle bir hikâye iie u yazmakta ve bu suretle mali iti-|farkında değilim, Konuşulanlar ta #m bilsbütün sarsıldığını söyle|mameh işitmiyordam. “Uzakta * oturu, mektedir. Bu tenin yazdığma göre) Yordum. Mera, YİRİB: hareketinden evvel içtima ha-| — Fransız ve ie serdem Me: Mide bulunan konsorsiyoma uğramış. Yanmda idiler, banka müdürleri! Gök şen ve siz yüzlü imiş. Sebebini “ir bankası müdürlerinden Neja , oda: ; .- bilirsiniz tabii... De.) — Istimaa geçiştirak Di lere birine “borçlu imiş, Derim Yok. iştirak etmiştim. Ha- : "ia kendisini sıkiyormuş| * Memaliki şarkiye Fransız bankası i bir kaç gere üyuyamamış. müdürü M. Buton; Nihayet alacaklısma: “Arkadaş, ben) © Böyle bir değirmenci PR Bana olan borcumu vermiyeceğim,, de.|!Atıldığını hatırlamıyorum , MİŞ, yorganı başına çekmiş, mükemme- m Oryent bankasi müdürü; uyumuş! Onun böyle kesip attıri © ekil Beyin yanmda, Hollanda masma mukabil bu sefer alacaklı uy.|bankası müdürü vardı, ona sorunuz. kurunu terkederek düşünmeğe başla, Belki bir sey anlatıldı. Fakat ben iyi Miş. İşte görüyorsunuz ki ben de ayri #nlçzamadım, Yaziyette bulunuyorum, demiş. .. Bilgin oyak müdürü: Ayni gazete bu hikâyeden sonra bu- — İçtimada ben yoktum! Dün eski Osmanlı borçlarma ima ola- Hünel ire B duğunu, ünifiyenin “ e bölgede vr 4 kuruş birden Yeni tahrah sefiri Hüsrev B, düştüğünü anlatmaktadır. Ankaraya gitmiştir. Talimat al- Bu yazıyı okuduktan 3enra tahki- dıktan sünra vazifesi başına ha- kat yaptık ve konsorsiyom azalarile reket edecektir. i muhafaza edi-vin geçen ay Hindistana müstakil m eyes (Üst tarafı 1 inci sayıfada) ni Hi E zu ; ş i ; i dir yij : p ai , i E i EE E i E ; ; : ; i li ii hali Hile z ; i ; iel gir | li PİE dee g z EŞ ii ii sie EEE j cağız. , aaa —— SURİYEDEN KOCULANLAR Beruttan Taymis gazetesine yazıl dığma göre Suriye başkomiseri M. Ponso manda altındaki araziden Kürt rüesasından Bedirhanm ihracı emrini! vermiştir. Bedirham bir Mısırlı pasa- portu almıştı. Kürt asileri arasmda mukavelâtı beynelmileliye hilâfına ve Suriye ile Türkiye arasındaki münase- batı hasenenin zararına olarak propa- ganda yapıyordu. Bedirhan Suriyedeki Kürt rüesasının civar memleketlerdeki “Sal mu , (Üst tarafı 1 inci sayıfada) Görülüyor ki mürteci fırkalar ne yarınki hayatın, nede bu- günkü hayatın ibtiyaçlarını ele alarak yürüyorlar, ne de mevcut içtimai bir uzviyete lâzım olan davayı veriyorlar. Onların gözleri mazidedir. On- lar müstehaselerle meşgul olur- lar. Bizde, şeriatçileri, mutlaki- yetçileri, meşrutiyetçileri tered- dütsüzce mürteci fırkaya ithal Muhafazakâr (fırkalar; Muhafazakâr fırkalar birçok noktalarda (o mürtecilere (o ben- zerler. Hatta çok defa mubafa- zakâr mürteci Ye müteradif gibi kullanılır, Bu fki fırkanın farkı "şudur: Mürteci behemehal geriye, geçmiş hayata dönmek ister. Muhafazakâr fırka mevcudu mu- hafaza eder, emri vakiikabul eder, yeninin ilerlememesi için çalışır. Bilhassa içtimai mesele- lerde yeninin ok düşmanı- dır. Hamleci , müdafaacı- dır. Yani mevcut içtimai mües- seselerin bozulmasına şiddetle mu- haliftir. Bunun için mürtecinin dostu değildir. Islahatcının da düşmanıdır. Meselâ Fransız par- lâmentosunun sağ b en esaslı kısmını omuhafazakârlar teşkil ederler. Bizde henüz inkılâp hızını alıp tam bir istikrar devresi gek- İmediği için yeni hayatımıza na- zaran muhafazakâr bir fırka te- “ gekktl edememiştir Muhafara- "kâr temayüölü gösterenler irti- caa o kaçmışlardır. Demokrat « memleketlerde muhafazakâr bir | fırkanın “teşekkül & “edebilmesi için daha evvel ileri bamle yap- mış ve hamlenin üstünde uzun zaman durmuş bir fırka lazım- dır. Belki bizim müstakbel mu- bafazakâr fırkamız ( Hâlk fırka- sı olacaktır) henüz muhafezakâr bir teşekkül yok... Terakkici fırkalar Terakkici fırkalar tekâmül merbalelerini takip eden fırka- lardır. Bunlar çok defa parlâ- mentoların merkezini teşkil eden mevki iktidarda fırkalarıdır. Mevkii iktidar çok kalan fır- ka cemiyetin temayüllerini, işti- yaklarını ve nihayet cemiyetin tabiatini en iyi anlamış ve ha- yatın yürüyüşüne ayak uydurmuş demektir, Bunun için bu fırkalar terak- kicidir. Yani mütemadi bir oluş- tan başka bir şey olmıyan ha- yatın seyrine oygun bir yol tut- muş demektir. Bizde Halk Fır- kası, meşrutiyetin ilânında İttiha- dü Terakki bu vaziyette idi. Terakkici fırkalar, mürtecile- rin amansız düşmanlarıdır. Muhafazakârlarla dost değildir. Cemiyetin nizamını değiştirmek istiyen o sol cenab fırkalarile asla geçinemez. Cünkü o yalnız hali düşünür. Geçmiş ve gelecek onun için mücadele edilecek iki müntehadır. Edikal Fırkalar Radikal | fırjaları umumi bir tasnife tabi tutmak epsy müş- küldür. Fakat bunlarm umumi vasıfları ne tarih ne de cemiyetin hissine ve istinat etmiyerek aklın nazarı gösterdiği yollardan iler- isyana iştirak etmeleri için teşvikatta| liyerek cemiyetin ıslahına çalış- bulunuyordu. - 7 — VAKTT17 Ağustos 1930 se sağ mı ? Radikaller mürtecilerin tam zıddıdır. Tam müntehayı teşkil eder. Bizde Radikal teşekkül ©- larak mütareke zamanında te- şekkül eden işçi, çiftçi partisi ile Türkiye komünist fırkası ra- dikal bir fırkadır. Mürteciden, radikale kadar © lan fırkalar parlâmentolarda ri- yaset mevkiine nazaran sağ ve sol kısımları işgal ettikleri için mürteciler en sağı, Radikallerin en solunu Komünistler işgal €- derler. Bizim fırkaları bu tasnif içinde tetkik etmek istersek onların yerlerini tayin etmemiz icap eder. Bizim parlâmento ne tam sağ nede tam sol teşekküllere ma- lik değildir. Fethi BH. nin teşkil ettiği fırka parlâmentoya girerse gayet tabii olarak sağ ve sol meselesi mev- zuubahis olacaktır. Vakia S.CIF, lideri sol bir fırka olduğunu iddia ediyor, C. H.mı yoksa $. C. mi sol bir fırkadır.? Buna cevap verecek olan fırkaları programlarıdır. C. H.F.sı şimdiye kadar yaptığı işlerle ve devlet işlerinde takip ettiği noktai nazarla daha çok Radikallere yaklaştı. Iktısadi me selelerin devletleştirilmesi, ve im- hisarlar, bu tömayülün en mühim ifadesidir. Emperyalist sermayeye karşı milli sanayinin himayesi de libe- ral mektep telâkkisinden daha soldur. Cemiyeti Akvama gir mek te radikollerin siyasi cep- besine yakın olan bir harekettir. Halbuki (S.C.F.) tam ma- nasile liberaldir. Onun için (C.- H.E.) na nazaran daha sağdır. Eakat umum temayöller itibarile ikiside terakkici fırka kadrosu- nun bir numarasını teşkil etmek- tedirler. Sadri Etem İngiliz tayyare manevraları Robot (sun'i adam) pilotlar tera fından İdare olunan tayyare- ler teorübe ediliyor Bu hafın zarfında İngilterede çok mü- him tayyare manevraları yapılacaktır. Manevralar esnasında. robotlar, yani mas kineden yapılan suni insanlar tarafından idare edilen bir tayvare kolu dikkatle takip edilecektir. Tayyarelerin otomatik bir surette ida resi, son zamanlarda çok tekemmül e miş, robotlar tayyafeleri yüzlerce mil devam eden uçuşlarda insanlardan çok muvaffakiyetle idare etmişlerdir. Robot lar, her türlü hava şeraiti dahilinde tee» rübe edilmişler, neticede bunlara güve“ nileceği anlaşılmıştır. Bu sayede insan pilotlar mevkilerini otomatik meslekdaşlarına bırakarak baş- ka işleri deruhte etmektedirler. Manevralar esnasında 1500 beygir kuvvetinde büyük bir tayyare daha tecrübe edilecektir. İstikşaf işlerile meşgul olacak bu bü yük tayyare saatte 357 mil sürati hsiz bulanmaktadır. Malüllere tevzat Çarşamba gününden itibaren Eyip şubesine mensup malüllere para verilecektir. O güne kadar Aksaray şübesine müracaat etmiyenler en sona kalacaklardır. a ğümei Emenet ihsaiyet müdürlüğü Emanet ihsaiyyat müdürlüğüne en cümeni vilâyet başkâtibi Zühtü B. ta İyin edilmiştir.
